Trotwaer. Jaargang 26

Otto Jongbloed
Neiskrift

It plan foar de muzyk dy't ik skriuwe wol by ‘De See’ is basearre op it neikommende idee:

De ‘iene drip’ fan it oanbegjin sil úteinlik ferantwurdlik wêze foar de muzyk sa't ik dy stal jaan wol. Hja foarmet it basisgegeven dêr't it hiele stik him út ûntjaan sil. Dat basisidee sil it motyf foarmje: in rige fan klanken of toanen dy't as Leitmotiv fungearret, oeral dêr't de ferneamde drip yn de tekst in rol spilet. Dy muzikale drip sil in natuerlike ûntjouwing trochmeitsje moatte ta in tema en lang om let ta in massale beweging, dêr't dochs hieltyd de iene drip yn te ûnderkennen falt, lykas by in brûzjende wetterfal noch altyd de gearstallende dielen, de drippen, sichtber bliuwe. Foar 't neist wurdt dat yn de muzyk in wetterfal fan imitearjende motiven, omkearingen fan motiven en stretto's fan beide en dat allegearre gearsmeid ta ien grutte beweging op it hichtepunt fan de ûntjouwing fan de kosmyske natoer. Op it stuit dat de minske syn yntree docht liket it as sil dat in ferriking fan it gehiel wêze, mar krektoarsom rint dat op in mistribeling út dy't de muzikale harmony fersteurt - it oarspronklike lykwicht giet oer yn gaos en lijen.

[p. 215]

Eat yn it muzikale gegeven dat it minsklike elemint ferbyldet sil ek syn oanbegjin fine yn it oarspronklike ‘drip-motyf’ en dêrmei it evolúsje-elemint ûnderstreekje. De ein fan it muzikale ferhaal sil it tema fan de minske wêze, net mear triomfearjend, lykas yn it begjin, mar aloan soberder en tryster. It alderlêste fan it ‘drip-motyf’ sil noch meiklinke, mar de beweging wurdt hieltyd stadiger en bestjurret. En de kleuring, hoewol't hja noch in wjerskyn fertoant fan de klankkleur fan it strieljende begjin, sil it gefoel fan folsleine ferlittenens útdrukke wolle.

Wat it arrangemint oangiet: parten fan de tekst sille útfierd wurde as deklamaasje mei begelieding, troch ûnderskate personaazjes; oare parten as solosang mei begelieding. Foar de koargedielten kinne ûnderskate besettingen hantearre wurde: kwartet, manljusen frouljuskoar, it koar opdield yn selsstannich operearjende groepen ensf. In beskate foarm fan dramatyske hanneling heart ek ta de mooglikheden. De opstelling fan de sprekkende en sjongende útfierenden soe brûkt wurde kinne as útgongspunt foar in beheinde mise-en-scene. Beljochting, dekôr en/of eftergrûnprojeksje kinne harres dwaan ta it besterkjen fan it oer te dragen gefoel. De ynstrumintale besetting sil bestean út lyts simfonyorkest, oanfolle mei de ûnbeheinde mooglikheden fan ‘sampele’ klanken. In grutte rol is weilein foar mallets en oare slachynstruminten, dy't in meloadyske rol spylje kinne (stimde trommen, gongs, stêven, bellen, blokken ensf.).