Trotwaer. Jaargang 26

[p. 148]

Jurjen van der Weg
Fyftich prosint

‘Heb je wat voor mij?’

Ik stoareage nei de twa puberfamkes op 'e dûnsflier. In puntige earmtakke waard hurd yn myn side treaun. De blondearre frou hie in flak antlit. It rûne spegelbriltsje ferburch foar it each wat net tichtsmard wie mei makeup. Hja wie my hjir alris earder opfallen. Ik skatte har in aardich ein de tritich yn. Fêst troud west en no út klearebare earmoed oan har twadde jongerein yn it Ljouwerter stapwrâldsje begûn. In aardich stel boarsten siet der oars ûnder it strakke en djip útsnijde truike.

‘Wolst dûnsje?’ frege ik har.

‘Als jij dat graag wilt...’

Op de dûnsflier wie sa djip yn 'e nacht romte genôch. Krekt doe't de d.j. in nije plaat opsette soe, besocht hja al roppend in petear te begjinnen. Har stim klonk nuver yn 'e fertoarke stilte. It flakke lûd paste goed by it antlit, dêr't it útkaam.

Ear't de crossover fan de Urban Dance Squad ynwiksele waard foar ien of oare obskuere house-stamper hie ik har libbensferhaal al oer my hinne krigen. Hja koe bytiden amperoan oer de dreunende bas hinne komme. Ik naam net iens de muoite foar fage jaja's en och-heden's. Under it dûnsjen en it praten wreau hja harsels tsjin my oan. Wylst har heupen kontakt mei myn ûnderlichem sochten, skodde har boppelichem wyld hin en wer. Sa út en troch knypte hja, as wie it tafallich, yn myn yn bânploaiketoen ferfette billen.

De house lei ús beiden net rjocht. Sa'n bytsje tagelyk draaiden wy ús om en rûnen fan 'e dûnsflier ôf. Op in hoekje fan 'e taap wie noch wat romte. Skean foar inoar oer setten wy ús te plak op de mintgriene barkrukken. Hja stuts de hân op om omtinken fan de taper te krijen.

‘Wa hat dy nei my tastjoerd?’

Hja kearde har nei my om en besocht ferheard te sjen.

‘Niemand. Toen ik je zag dacht ik gewoon: hij heeft vast wel wat.’

‘Unsin. Asto hjir faker komst, dan witsto ek wol dat men datsoarte fragen net oan eltsenien stelle kin. Henk hie dy in hou foar de bek jûn en dy dêrnei de doar út smiten...’ Wylst ik dat sei, seach ik Gryt op har plakje tichteby de spegelwand sitten. Hja gniisde nei my en luts mei in finger har rjochter eachlid in eintsje nei ûnderen. Fergeemje, hja

[p. 149]

hie my werris naaid. Ik tute op myn pink en stuts dy doe nei har op.

De taper hie twa glêzen mei in heldere floeistof foar ús delset. Ik naam in bêste swolch. De smaak hie wat bekends. Inkeld om Gryt te narjen sette ik it petear troch. ‘Pittich spul. Wat is it?’

‘Strohrum. Dat drink ik bijna altijd.’

Ik gie skean sitten om net kontinu nei Gryt te sjen. Ik wie healwei myn glês doe't myn buorfrou har lêste boaiemke efteroersloech. Fuortendaliks bestelde hja twa nije buorrels. De wrâld op syn kop...

‘As ik drink, brûk ik net. Oars ek net, mar asto my mei in buorrel yn 'e hân sjochst, dan kinst der hielendal wis fan wêze dat ik net snúf. Nee, ik haw neat by my.’

‘Oh...’

‘En sjoch net sa ûnnoazel. Dat makket dy net kreazer.’

Hja bûgde foaroer. De boarsten waarden troch de râne fan 'e taap heal út har truike parst. Har hân skode stadich omheech by de binnenkant fan myn skonk lans.

‘Ik woon hier vlakbij, aan de Eewal.’

‘Ja, en...?’

‘Ik heb een waterbed en een whirlpool. Het enige dat mijn tweede huwelijk me heeft opgeleverd.’

Krekt op dat stuit krige ik in daverjende klap op it skouder.

‘Hé, Janko, keardel! Hoe is ut met ut advyswerk en de wiven, jonge? Hest noch wat omhannen?’

Wybren - ‘Wipy voor myn gabbers’ - treau syn grouwe kop hast yn myn foarholle, wylst er dapper besocht te knypeagjen. Syn pupillen wienen slimme lyts en syn asem stonk swier nei knyflok en whiskey. It hier yn myn nekke stie fuortendaliks rjocht oerein. Hoe ûntkaam ik dizze kear wer oan it domme praat fan dizze kloat?

‘Hoi, Wybren. Ik bin sa smoar as in kroade en mei de froulju wol it ek al foar gjin meter. Dêrom hat dit aardige fanke oanbean om my nei hûs te bringen.’

It ‘fanke’ seach no echt ferheard. Hja hie der blykber op rekkene dat ik har úteinlik dumpe soe. Dat wie har grif al faker bard.

Wybren koe it laitsjen amperoan ynhâlde. Hy hie de mûle al iepen om lykas altyd út syn ûnútputlike boarne in amerfol goare hingtyt-moppen oer my út te stoarten.

‘En dat fyn ik fideel fan har, dat ik lit my mar nei hûs drage. Hoi.’

Ik geat it restant fan 'e earste buorrel by it folle glês en mikte it hiele protsje yn ien kear yn myn kielsgat. Wybren smoarde healwei yn 'e earste sin fan in mop en syn mûle foel mei in klap ticht. Ik glied fan myn kruk en pakte myn âld minske by de earm. Ik luts har heal mei nei de útdoar. Wybren seach ús nei as seach er spoeken.

Doe't ik by Gryt delrûn, sloech hja my nar-

[p. 150]

derich yn it krús. In ûngemaklik gefoel skeat yn myn kloaten. Ik liet de earm fan it frommis los en draaide my om nei Gryt. Ik lei in earm om har skouders. Kjel dûkte hja yninoar. Mei myn frije hân twong ik har kin omheech. Myn mûle rekke har lippen. De tút, dy't folge wie ien fan it ûnhandige soart út in minne B-film. Har tonge smakke nei Campari. In bekende smaak...

‘Tige tank, trut.’

Hja stoareage nei it fuortdúnjende efterwurk fan myn sliepadres. Ik fernaam, dat Gryt him fan 'e jûne ek al aardich rekke hie. Har maskara wie útrinnende-wei.

‘In soad wille dan mar, Janko.’

Fan har pynlike glimke draaide de mage my hast om.

Doe't ik it obligate fyfke yn 'e hannen fan 'e doarman treaun hie en hy my allyksa obligaat in noflike jûn tawinske hie, stapte ik de bûtenlucht yn. Myn frommis stie op my te wachtsjen. It wie al wer aardich ljocht. De nearens fan juster hie de nacht lykwols oerlibbe. In farsk streamke swit rûn my by de rêch del oant it opkeard waard troch myn broekriem.

‘Wolst lyk op hûs oan of sille wy earst noch eefkes by Het Broodjeshuis del?’

Mei it sluten fan 'e doar wie har taal ynienen feroare. Wat in ellinde. Alwer ien út 'e searje froulju mei imagoproblemen. Wêr hie ik dat dizze kear no wer oan fertsjinne? Ik besocht myn tinzen wer op in rige te krijen.

‘Nee, ik helje eefkes myn fyts op en dan kinne wy wat my oanbelanget wol dyn kant út. De mage stiet my net krekt nei iten.’

Myn fyts hie blykber ek net in bêste jûn hân. De stof fan it seal wie iepensnijd en út it eftertsjil misten in stik as wat speaken. Mei in sucht makke ik de bromfytsbûgel iepen. It slot knoffele my hast út 'e hannen. Foar myn gefoel hie ik fannacht noch net safolle drank yn 'e bealch pompt. It foel net bêst blykber. Ik suchte nochris. It moast mar wêze...

Hja rûn heal foar my út. Ik hie gjin nocht oan sosjo-talk en hold de ôfstân tusken ús beiden gelyk.

‘Hoe âld bisto eins?’ frege hja sûnder om te sjen.

‘In jier as fyftjin jonger as dy...,’ andere ik. Hja draaide har heal om. In soer glimke makke dúdlik dat ik in sear plak rekke hie. Hja spile har jeugdige rol blykber noch net sa lang. Dat wie wer in gelokje. Ik hie al faak genôch meimakke, dat wanhoop nei in aventoerke-foar-ien-nacht omsloech yn hystearje. En as ik earne gjin nocht oan hie dan wienen it sênes by it moarnsiten.

Hja stoppe foar in âld pân, dat blykber koartby noch troch in restaurateur ûnder hannen naam wie.

‘Aardich...’

[p. 151]

‘Mwoh, it giet. Kinst dyn fyts wol yn 'e hal delsette. Myn buorlju binne dit wykein net thús, leau 'k.’

As de hal mjitte wie foar de rest fan it hûs, dan wie ik op in goed plak telâne kaam. Myn húske yn Heechterp paste der mei gemak yn. It draaide my wat yn 'e holle en myn koördinaasje wie net alles. It bûgelslot liet ik mar foar wat it wie.

Doe't hja foar my de trep oprûn seach ik dat myn flater miskien net sa grut wie as ik yn it earstoan tocht hie. Har kûten wienen strak en sterk. De kearen dat ik efter Gryt de trep oprûn wie, spoeken my troch de holle.

By in mei houtsnijwurk fersierde doar op 'e twadde ferdjipping stie hja stil. Ut in bûse fan har jas helle hja in kaairing mei twa kaaien. Sûnder problemen swaaide de doar iepen. It ljocht yn 'e hal wie oan. It appartemint wie modern ynrjochte en hast ûnwerklik kreas oprêden. Hja smiet har jas yn in hoeke en skopte har pumps ûnder de bank. ‘Ik moat eefkes nei it huske. Dêr yn 'e hoeke is de bar. Skink dysels mar wat yn. Ik wol graach in bytsje bearenburch yn myn strohrum. Gjin iis.’

De doar klapte efter har ticht. Ik naam de keamer yn my op, wylst ik mei ûnwisse, skommeljende stappen nei de hoeke rûn. Hjir hie ien mei smaak en jild oan it wurk west. In soad fyftiger jierren-guod fan Amerikaanske stilisten.

Neist de bar stie har ynstallaasje. Ik die in greep tusken de cd's. As de samling represintatyf wie foar har libben dan wie hja in aardich ein hinne. Mussorgsky, Grieg en Rachmaninov neist de lêsten fan Soundgarden en Bad Brains. Skizofreen oant yn 'e bonken. Om net hielendal as in kultuerbarbaar oer te kommen treau ik de Peer Gynt der mar yn.

De drankkast hie romme kar-út, mar hast alle flessen wienen noch fol. Allinnich de strohrum wie iepen. Ik geat twa whiskeyglêzen oan 'e râne ta fol. Yn dy fan har die ik ek noch in swolchje bearenburch.

Mei de glêzen yn 'e hân strúnde ik knoffelich troch de keamer. Efter de badkeamerdoar klonken no wasktafellûden. Ik koe noch wol eefkes fierder op ûntdekkingsreis.

Utsein de haldoar wie der yn 'e keamer noch ien oare doar. Mei myn earmtakke drukte ik de klink nei ûnderen. Yn 'e doariepening naam ik in grutte swolch rum út myn glês. De keamer waard dominearre troch in ûnfoech grut bêd en in noch gruttere boekekast. As men de bannen sa beseach wie dizze samling boeken it libbenswurk fan in bibliofyl. Myn gastfrou fernuvere my hieltyd mear. Ik sette de glêzen op in planke del, luts myn jas en kolbert út en plofte op it bêd del. It wetter klotste tsjin de tuskenskotten. Ik die de eagen ticht wylst de weagen ûnder my ta rêst kamen. De jûn doarme my troch de holle.

[p. 152]

Wer hannen fol kunde en sa'n bytsje freonen. Dat ferrekte free-lance wurk ek. Altyd tiid om op stap te gean, de weareld oan relaasjes en kontakten, jild by de rûs, mar noait in kâns om ris wat bliuwends op te bouwen. ‘Ik wil het morgen op mijn bureau hebben!’ Jawis, menear Pietersma. ‘Dou hest ut toch wel foar ut end fan 'e maand klaar?’ Oh fansels, van Veenen. Startskotten foar in problemenrace, oars wienen it net.

Ik hearde twa glêzen tsjininoar klinken.

‘Leit it lekker?’

Hja hie it spegelbriltsje ôfset en de make-up fan har antlit helle. De realiteit kaam net as in kâlde brus, mar kreas wie hja ek net. Hja rûn nei it bêd en joech my myn buorrel oer. Har eagen stienen wat treurich. Nei in swolch rum sette hja har eigen glês op it nachtkastke.

‘Wolst noch yn 'e whirlpool, of net?’

‘In oare kear mar. De man mei de hammer komt krekt by my del.’

‘Moai, want der is gjin whirlpool. Lilk?’

‘Ik kin net sizze dat it my op dit stuit wat skele kin. Hoefolle prosint is dizze rum, blinder?’

‘Genôch blykber.’

Sûnder haast of pasje klaaide hja har út. It koarte rokje en it truike tearde hja op en lei hja op in stoel by it holein fan it bêd. Har búkje foel my ta. Oerskrank klom se op my. Rêstich mar beslist makke hja de knopen fan myn boesgroen los. Mei in soepele beweging luts hja my it boesgroen en it mouhimd oer de holle. Hjir waard mei rûtine wurke. Mei de riem en de knopen fan myn spikerbroek hie hja ek net al te folle muoite.

‘Hé, gjin boksershort?’

‘Nee, ik hâld net sa fan dat gedangel,’ sei ik, wylst ik mar wer in swolch fan myn rum naam. It guod stiigde my no wol hiel slim nei de holle. Op bêd mei in frommis fan hast fjirtich en foar it earst yn goed twa moanne werris smoar: de sitewaasje kaam besopen op my oer.

Ek myn broek en tanga waarden my sûnder mear fan it liif lutsen.

‘Hat de lytse man der wol wat nocht oan?’ frege hja, wylst hja har eigen ûnderklean útluts. Se pakte har glês fan it nachtkastke. Yn ien swolch geat hja de helte fan 'e ynhâld nei binnen. Al hoe dizenich de wrâld om my hinne der ek útseach, dat like my in bêst plan. Ik sette myn eigen glês oan 'e mule en dronk it leech. Einlings fielde ik wat baarnen yn myn kielsgat. Wylst de keamer en har boarsten mei it weagjen fan it wetterbêd hinne en wer begûnen te skodzjen spoeke der ien fraach troch myn holle. Ik soe it har in oare kear wol freegje. Moarn faaks. In namme is ek mar in namme, tocht ik by mysels, wylst ik fuortsakke yn in djip, swart gat.