Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Jaargang 14
(1895)– [tijdschrift] Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde– Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd
[pagina 232]
| |
Een nieuw Ragisel-fragmentGa naar voetnoot1).Voor het volgende fragment, waarvan ik de eer heb den bezitters van ons Tijdschrift een facsimilé aan te bieden, verwijs ik naar de Verslagen en Mededeelingen van de Koninklijke Akademie van Wetenschappen (Afd. L), 3e reeks, het twaafde deel, waarin mijne mededeeling daarover, voorgedragen in de vergadering van 10 Juni ll., zal worden opgenomen. De tekst van dit te Düsseldorf ontdekt handschriftje, die in de Verslagen slechts gedeeltelijk zal zijn vervat, staat hier met de correspondeerende verzen van den Lancelot (Wrake over Ragisel)Ga naar voetnoot2) en den franschen tekst van het origineelGa naar voetnoot3) in zijn geheel afgedrukt. De vergelijking van het fragment, dat wellicht eene andere vertaling vertegenwoordigt dan de fragmenten Deycks, door mijn vriend Te Winkel herkend als Ragiselfragmenten, leidt tot gelijke gevolgtrekkingen als de zijne: de zoog. Wrake, zooals die in den Lancelot te vinden is, is een uittreksel van eene vertaling van de Vengeance de Raguidel, het werk van een trouvère Raoul (maar in geen geval van Raoul de Houdenc.). 1[regelnummer]
........ ens met redene
ic wel
vart
5[regelnummer]
arden wart
are YdoineGa naar voetnoot4)
a
wart
een part
10[regelnummer]
hare
ware
warenGa naar voetnoot5)
varen
eachemert
15[regelnummer]
ert
ne sceen
| |
[pagina 233]
| |
een
rf gecustGa naar voetnoot6)
e nu rust
20[regelnummer]
genadenGa naar voetnoot7)
........ verladen
e behovet
drovet
soht
25[regelnummer]
mogt
ic ware
l hare
so ic ben
m
30[regelnummer]
nre tale
wale
en staenGa naar voetnoot8)
evaen
helpe mi God
35[regelnummer]
sot
t wale
e tale
rlof
it hof
40[regelnummer]
gardenGa naar voetnoot9)
........ rre varde
egert
t
int
45[regelnummer]
as blint
geslaen
heft gevaen
are stricke
dicke
50[regelnummer]
nraude?
dicke craude?
et
overgeet
ole,
55[regelnummer]
Want hi was gelijc den cole,
Die invireh es van binnenGa naar voetnoot10);
Also reet hi metter minnen
Over al sin lief ontfunct,
Hi mint se sere, nohtan dunct
60[regelnummer]
Hem selven, dat hise niet en twint
Na hare werdehheit en mint.
Al dus reden dar dese drie
Dor dwout, gine horet spreken nie
Van merre joien dan si dreven.
65[regelnummer]
Al dus quamen si beneven
Een forestGa naar voetnoot11), dar si ontmoeten
Enen coleman, disi groten,
Ende her Walewein sprac hem an:
‘Sege mi’, seit hi, ‘live coleman,
70[regelnummer]
Welc es die weh te Cardole?’
De gene kinde bat enen cole
Dan den weh te hove wart!
‘Ay, here, bi mire langer vart,
Ine can u wel berihten niet’.
75[regelnummer]
Ende binnen desen om siet
Her Walewein ende heft vernomen
Enen knape lopende comenGa naar voetnoot12),
Met groter hast in enen roc,
| |
[pagina 234]
| |
Die meesterlike brahte enen stocGa naar voetnoot13)
80[regelnummer]
Gedregen inde rehtehant,
Hi quam lopende ende vant
Heren Walewein ende sin gevarde
In virwegescedenGa naar voetnoot14), die op hare parde
HildenGa naar voetnoot15) ende ontbeiden sins.
Her Walewein sprac: ‘Knape, dins
85[regelnummer]
Beide wi hir dor dat du souds
Den weh ons wisen, oh tu wouds,
Te Cardoel wart’Ga naar voetnoot16); doe sprac tgarsoenGa naar voetnoot17):
‘Here, dat salic gerne doen,
90[regelnummer]
En ware ic hebbe en luttel meer
Met u te sprekene, dat gi eer
| |
[pagina 235]
| |
Horen sult, genoget u:
Die swarte riddre heft mi nu
Hir gesint, ende gruet u sere,
95[regelnummer]
Guet geluc ende werelt ere
Geve God beide hem ende di.’
‘Live knape, nu berihte mi:
Sal hi hem onthouden connen
Des orlogs, dat hi heft begonnen,
100[regelnummer]
Tes ic int lant gekeren moge?’
Die knape sprac: ‘Om dat orloge
En dorfdi nember weder keren:
Die vrouwe ende alle hoge heren,
Die vor onse borh gelegen waren,
105[regelnummer]
Sin alle en weh gevaren
Van hedenmorgen vor dageraet:
So keret al om desen raet.
Min here mi hir lopen hiet,
Dat gi uwen oem den coninc niet
110[regelnummer]
En moiet, hine heft en gene noet
Van den here van Galistroet,
Want si alle gekert sin.’
Doe seidi hem en luttelkin,
Dat here Walewein wel bekinde:
115[regelnummer]
‘M(it) desen littekene hi mi sinde,
Oh gi mi niet geloven en wout,
Dat gijt nu over wareit hout.’
‘Knape, nu irst gelovix di,
So guet litteken segt/tu mi,
120[regelnummer]
Dat ic an di no min no mere
En crafele (twifele?), nu sege dinen here,
Alse dune sies, dat icken grote,
Ende dat God behoeden mote;
Ende wordi nembermer bevaen
125[regelnummer]
In node, dat hijt mi late verstaen,
Ic quame hem te hulpen ende brohte
Al dat ic geleisten mohte.
Nu wijst ons, eer gi henen vart,
Den rehten weh te Cardoel wart.’
130[regelnummer]
‘Here Walewein, here, vart al desen:
Ende woudi oec te Carlion wesen,
So vart al dit, gine mogt niet dolen.’
‘Knape, nu vare Goden volen,
Wine hebben nember dins te done.’
135[regelnummer]
Dus sciden si van den garsoneGa naar voetnoot18),
Ende reden haren vollen teltGa naar voetnoot19)
Dor dat wout ende over dat velt,
Ende hebben menegen berh oec leden,
Te lest so quamense gereden,
140[regelnummer]
Alst vespertijt was van den dage,
In en groet bosh ane ens hage,
Dat neder was ende harde dicke,
Dar reden si een lanc stucke,
Wat hare weh dar dore gelah.
145[regelnummer]
Met desen Walewein comen sahGa naar voetnoot20)
Enen knape, doe wart hi blide,
Gereden op en starc rosside,
Want hi woude ende begerde
| |
[pagina 236]
| |
Hen te vragene om nimerde.
150[regelnummer]
Ende alse hi hem was comen bi,
Sprachere Walewein: ‘Knape, sect mi
Wanen gi comt ende war gi wilt.’
Die knape, die opt rosside hilt,
Antwerde heren Walewein tehant,
155[regelnummer]
‘Here, ic come van Duvelant,
Dar wasic ende lah te naht;
Die coninc heft met groter craht
Gelegen wel dirteh dage.’
| |
[pagina 237]
| |
‘Noh sect mi, knape, dis ic u vrage:
160[regelnummer]
Hets ohgi(?) jet hebt vernomen,
Es dar iet nihtelinge comen
Vor den coninc Arture
Enege vremde aventure?’
‘Jaet, gisterdagen, te primetide
165[regelnummer]
Quam dar en bode, die onblide
Menegen macte ende sere storde
Int hof.’ Alse here Walewein dit horde,
Sprac hi: ‘Knape, nu sect mi,
Ho dat gescide ende war bi.’
170[regelnummer]
‘Here, dar wart en mantel braht,
Dar grote nature ende grote craht
Van wonderliker din ...,
Alsic u oec vertellen ...,
Alsic sah ende vernam,
175[regelnummer]
Wat vrouwe so den man(tel nam)
Om hare, si was van ....
Dat si van andren rid ...
Meer begerden dan v ....
Dat wart hem allen ...
180[regelnummer]
Condeh gnoh ende opp(enbare),
Wat hare ontcram(p)
So sere dat hi hare
Tote haren knien do ...,
Gescide vrouwen ende jon ...,
185[regelnummer]
Dar mohtemen drou ...,
Genovren selve der ...,
Wat si souts tirst b ...;
Ende doe die mantel o ...
Hi ontcramp hare e ...
190[regelnummer]
Tote in midden haren ...
Darne was jonvrouwe ...
Noh vrouwe, dijt ander ...
Die mantel en ontcra(mp) ...,
Mar sulker mer ende su ...
195[regelnummer]
Nadin dat elke in h ...
Ongetrowe minne dr ...
Dar was sulc drove ...,
Dar was alt hof in ...,
Mar die dar drove w ...
200[regelnummer]
Dat was die coninc selv ...,
Want si verloren alle h ...
Dor ere jonvrouwen wi ...
Eens ridders, hiet Ca(rados),
Amien, doe si den man ...
205[regelnummer]
Ic secgu, dat hi har ...
Tote op die erde in ...:
Dis was heren Caradon v ...
Ende sire amien wast ..’.
Doe sprac here Walewein: ‘Sect m...:
210[regelnummer]
Condi mi jet beriht ....,
Welker dat hi dar(?) cor ...?’
‘Here, salic u der(?) war ...,
So was hi corts her K ....:
Hine sloh hare toten ...
215[regelnummer]
Dat sine amien doe le ...
Her Keie, doe hare gev ....
Dat hare die mantel ...,
Dat was wonder groe ...
Hi ware al verwoet ...
220[regelnummer]
Ende van torne hi wa(s gram).
Met desen die knape (orlof nam)
Ende sciet van heren ...’
Doe seidi: ‘Guet(?) lief ...,
Ic wilde wi beide ha ...
225[regelnummer]
Gewest, sone haddix ...,
Gine sout met harde groter eren
Vorden coninc ende vor die heren
Den mantel hebben gedregen .....Ga naar voetnoot21)
Utrecht, '95, 6, 21. h.e. moltzer. |
|