Non fortse.
Van verschillende zijden heb ik mededeelingen ontvangen, waardoor mijn artikel over de 16de-eeuwsche uitdr. non fortse (Tijdschr. 12, 131 vlgg.) op eene welkome wijze wordt aangevuld en bevestigd.
De Heer Van Veerdeghem zond mij twee plaatsen uit Houwaert's Handel der Amoreusheyt (1583), eene uit het Tweede Spel bl. f. iiii v.
Non fortse, ick en hebbe dies gheenen vaer,
en eene uit het Derde Spel, bl. n.r.
Maer, non fortse, ick salder anders toegaen.
Op beide komt de uitdr. geheel met fra. qu'importe overeen. Vgl. ofra. il n'y a force = il n'importe, vermeld bij La Curne.
De Heer Nauta wees mij eene plaats aan uit Trou moet blijcken, bl. 279, vs. 431, waar eveneens het woord voorkomt:
Nonforts, ic heb hem eerst an van hier gesonden,
waar de beteekenis der uitdr. in den samenhang niet bijzonder duidelijk is, en deelde mij een voorbeeld mede van het gebruik derzelfde uitdr. in het Meng., nl. uit Chaucer's The nonne prestes Tale, vs. 121. Zijn vermoeden, dat er in het Eng. wel meer voorbeelden te vinden zullen zijn, werd mij bevestigd door belangrijke mededeelingen van den Heer Stoffel aangaande de uitdr. in het Meng. Hij wees mij op Chaucer, The man of Lawes Tale l. 285: ‘I, wrecche woman, no fors (= id does not matter) though I spille’; op Piers the Plowman, C Text Passus xv l. 10 (ed. Skeat, bl. 367): ‘Thenne dost thow wel withoute drede, ho (who) can do bet, no force!’ (= what does it matter). In het Alteng. Wtb. van Mätzner wordt force, in den zin van ‘matter, consequence’ vertaald door ‘wichtigkeit die einer sache beigelegt wird’, en no force komt, naar de juiste opmerking van den Heer S., volkomen in bet. overeen met no matter of never mind!
Mätzner haalt op force o.a. aan Gest. Rom. p. 14: ‘Whan
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd