Daan Bronkhorst
Inleiding Du Fu
Historici beschouwen de opstand van An Lushan als de meest moorddadige periode uit de Chinese Tang-dynastie en wellicht uit de wereldgeschiedenis. Het aantal slachtoffers in de jaren 755 tot 758 is geschat op 13 miljoen, 5 procent van de toenmalige wereldbevolking (in de Tweede Wereldoorlog was het 2,5 procent).
Du Fu (712 tot 770), een ambtenaar van niet zo hoge rang, schreef tientallen gedichten over zijn ervaringen in deze jaren. De rebellie onder leiding van de Iraanse generaal An Lushan, die ooit door de Chinese keizer voor de grensbewaking was gerekruteerd, was een breekpunt in Du Fu's leven. Hij moest meermaals vluchten. Na het herstel van de orde trok hij gedwongen weg uit de hoofdstad, om er nooit meer terug te komen.
Duizenden pagina's gruweldaden en anekdotes zijn overgeleverd van de opstand. In deze compilatie gaat het alleen om het perspectief van Du Fu, die de grootste humanist onder de Chinese dichters wordt genoemd. Het laatste gedicht hier is voor zijn vriend Li Bai, de andere beroemde dichter van die tijd.
Vertalingen van klassieke Chinese poëzie hebben bijna zonder uitzondering het voorbeeld gevolgd van de Engelse oriëntalist Arthur Waley (1889-1966). In dat schema worden de rijmende regels van vijf of zeven karakters vertaald in verzen met vijf of zeven klemtonen. Mijn vertalingen zijn geïnspireerd door de Amerikaanse dichter Kenneth Rexroth (1905-1982). Hij breekt regellengtes, herschrijft verwijzingen naar namen en plaatsen, en schrapt de literaire gemeenplaatsen die zo veel van de Chinese poëzie uitmaken. De winst van die manier van vertalen is dat ze de hedendaagse lezer dichter brengt bij de schok die Du Fu's beelden voor tijdgenoten waren.
Rexroth schreef over Du Fu: ‘Ik heb mij dertig jaar lang met zijn poëzie doordrenkt en ik ben er zeker van dat hij mij een beter mens heeft gemaakt, als morele persoon en als waarnemend organisme.’