Terras. Jaargang 2014 (06-07)

[p. 66]

Raúl Zurita
De utopieën
Vertaling: Lisa Thunnissen

Zurita

Als in een droom zei Zurita me
toen alles verloren was, dat de wind ging liggen
want in het holst van de nacht
had hij een ster gezien. Toen
ineengedoken op de planken bodem van de boot
leek het licht opnieuw
te schijnen in mijn uitgedoofde ogen.
Nu was het goed. Ik voelde dat slaap me overmeesterde:

[p. 67]

De stranden van Chili I

Het was niet dat Chileense lot waar ze
om treurden vanuit de verte werd het
hele strand een grote wond in hun ogen

Het waren niet die stranden die ze vonden maar de hemel
die voor hun ogen licht werd sneeuwwit alsof hij niet
van hen was en daarin de weerspiegeling over heel Chili
van de open wonden die ze wasten

I.	Doorweekt van tranen smeet hij zijn kleed in het water
II.	Ze hadden hem naakt ineen zien duiken als een bolletje bevend en met zijn handen bedekte hij de ettering van zijn wonden
III.	Als een geest jullie hadden moeten zien hoe hij zichzelf omhelsde doodsbleek kermend terwijl de kleur van de hemel vervaagde in zijn ogen

Want het waren niet die stranden die ze vonden maar alle
witte gepijnigde wonden die over hen heen werden
gestort en op hen neerdaalden als een zegening die hen
in hun pupillen grifte

IV.	Want zelfs wat nooit geweest was herleefde als de dageraad op die stranden
V.	Dat was de flonkering van zijn eigen open wonden aan de kust
VI.	Dat was het blinken van alle stranden die pas daar het gewassen visioen van zijn ogen begroetten

[p. 68]

 

Want het waren niet die kusten die ze vonden maar hun

 

eigen wonden die zich uitstrekten tot één lang strand

 

waar heel Chili stralend schitterend zijn

 

kledingstukken in het water smeet terwijl ze voor de ogen

 

van anderen het vervloekte lot wasten waar ze om treurden

[p. 69]

De stranden van Chili V

Chili vond niet één rechtvaardige op zijn
stranden niemand gestenigd kon
deze wonden van zijn handen wassen

Want niemand gestenigd vond ook maar één rechtvaardige
op die stranden maar wel de open zwerende wonden van
het vaderland alsof die zelf met hun schaduwen hun ogen sloten

I.	Met zijn handen om de spanten geklemd zag hij hoe hij zichzelf kuste
II.	Niemand hoorde ooit een vuriger smeekbede dan de bede van zijn tegen zijn armen geperste lippen
III.	Niemand zag ooit diepere afgronden dan de afdrukken van zijn eigen tanden in zijn armen alsof hij verkrampt in zijn wanhoop zichzelf wilde verslinden

Want gestenigd Chili vond niet één rechtvaardige op zijn stranden
maar alleen hun eigen schaduwen die zweefden in de lucht als
doden alsof niemand op deze aarde hen tot leven kon wekken
voor hun ogen

IV.	Maar zijn wonden konden de rechtvaardige zijn van de stranden van Chili
V.	Wij zouden dan het strand zijn dat vanuit die wonden een rechtvaardige naar hen ophief
VI.	Alleen daar waren alle inwoners van Chili één geworden waren zij zelf de rechtvaardige die werd geslagen terwijl ze opgezwollen op het strand wachtten op zichzelf

Waar gestenigd Chili zag hoe het zichzelf op zijn stranden
binnenhaalde als een rechtvaardige opdat wij daar de stenen
zouden zijn die we ziek liggend in de lucht gooiden terwijl we
de open wonden van mijn vaderland van onze handen schrobden

[p. 70]

De stranden VII

Velen zouden het Utopia hebben genoemd
want de bewoners leven alleen van wat
ze delen, van het werk in de zeevisserij en
de ruilhandel.
Ze wonen in houten hutjes aan zee en meer
dan met mensen staan ze in contact met
hun zielen en heiligen die ze bewaren om
de woede van de golven te sussen.
Niemand praat, maar op de dagen dat de
storm losbarst, wordt de stilte van hun
gezichten intenser dan het geraas van de
zee en dan hoeven ze niet hardop te
bidden want de hele wereld is hun Heiligdom.

I.	Verlaten verrezen alle stranden als een visioen dat hun pupillen omspoelde
II.	Waarin Chili de zoon was die ons vaarwel zei vanaf die stranden en wij de horizon die afscheid van hem nam verduisterd en hem strak in de ogen keek
III.	En waar in de verte nu geen stranden meer waren maar het eenzame visioen waarin de doden ons met hun vaarwel in hun blik griften herboren springlevend als lammeren onder de ontroerde hemel waarin het vaderland huilend zijn zonen opnieuw kuste

[p. 71]

De stranden van Chili X

Ik zag hoe hij de riemen losliet en ineendook
op de bodem van de boot Het strand werd
nog weerspiegeld in het matte licht van zijn ogen

Het strand werd nog weerspiegeld in hun ogen maar enkel nog als
een onwerkelijk gebied langgerekt verdwijnend en hun blikken
werden mat in een nieuwe wereld die de kusten omspoelde waar ze
in geloofden

I.	Veranderd in een geest voelde hij hoe de riemen uit zijn handen losraakten
II.	Hij was doorweekt zijn leven maakte zich van hem los alsof het zelf de riemen was die uit zijn vingers glipten
III.	Zelfs zijn eigen adem leek die van een ander terwijl hij zich op zijn zij liet vallen zachtjes als een sneeuwvlok op de breekbare planken die hem tot daar hadden gedragen

Waar het strand nooit meer in hun ogen weerspiegeld zou worden
maar wellicht het blinken van een nieuwe wereld die een nieuw
licht vast zou kleven in hun vertroebelde dolende pupillen en
hen de horizon voorhield die hun gezicht in tranen had doen baden

IV.	Want alleen daar werd het strand weerspiegeld in zijn ogen
V.	Toen pas kon hij op zijn wangen de fluitende lucht van die kusten voelen
VI.	Enkel daar kon hij ongeremd huilen om dat strand dat zijn blik opnieuw vochtig maakte

Want het strand zou nooit worden weerspiegeld in zijn ogen maar
eerder in het wegstromen van alle utopieën als een onbedaarlijk
gehuil dat uit zijn kokende losgescheurde borst ontsnapte
en de kust ontruimde die heel Chili hem zag vereren in deze
verlichte dromen

[p. 72]

De stranden XII

Wit zijn de stranden van Chili
Zelfs zijn smeekbeden veranderden in zout
en stroomden weg door al die tranen

I.	Die stranden waren niet meer dan een spoor van zout op hun wangen
II.	Bijna wit uitwaaierend over de golfbrekers van Chili als een kust die ze zagen verdwijnen tussen hun smeekbeden
III.	Waar ze nooit een enkele droom droomden in de deining maar waar elke bede zwijgend veranderde in de droom die ze daarbinnen deed zinken als een boot en in andere gezichten de zoute groef trok van die stranden
IV.	Waar zelfs de van gedaante veranderde rotsen het huilen van deze wereld en het hiernamaals hoorden dat overging in een smeekbede in de deining en waar heel Chili aan komt roeien naar zijn stranden sneeuwwit tegenover ons als een mantel van zout die onze gedroomde kusten aan deze horizon wit kleurt

[p. 73]

De stranden van Chili XIV

Stralend zag hij het strand schitteren voor
zijn ogen als in een droom zelfs de stenen
werden uitgewist in die oceaan van tranen

Heel Chili werd uitgewist in deze oceaan van tranen tot er
niet meer dan een pijnlijke flard over was groen doorweekt
omspoeld door de kust alsof het land opgeblazen was door
een vervloeking die het aura uit zijn ogen had weggenomen

I.	Heel het vaderland kleurde wit in zijn pupillen
II.	Daarom voegden zijn tranen zich samen tot het denkbeeldige groen van het vaderland
III.	Daarom veranderden zelfs de zuchten in kleuren tegenover het uitgewiste auratische niet-bestaande groen van Chili dat het licht in zijn blik achterliet

Want alle tranen samen slokten de groene valleien op die ze
bedroefd schilderden en ze verzonnen een strand waar
de overblijfselen zich uitgelaten ophoopten

IV.	Heel het vaderland was toen de wederopstanding die zich aftekende in zijn overblijfselen
V.	Daarom sprongen zelfs de heuvels van vreugde vanwege de kreten van het vaderland
VI.	Daarom kleurde heel Chili weer groen en zijn stromende tranen maakten het nat als verfvlekken en breidden in al die ophef de valleien uit die zijn gekerm toedekten

Waar het uitgewiste vaderland herboren werd als een strand
dat licht liet schijnen uit zijn overblijfselen en waar zelfs de
stenen van Chili schreeuwend van geluk herrezen ijlend
in vervoering en zagen hoe het hele universum de
herleving begroette die hun ogen feestelijk versierde