Onze Taal. Jaargang 82

Gesignaleerd

Groningse/Groninger
Eveline Blok-Bäck - Arnhem

Mijn man was van 1970 tot 1985 hoogleraar moderne Nederlandse literatuur in Groningen. Daar was dr. Albert Sassen zijn collega voor de taalkunde. Mijn man en ik waren beiden ‘import’ in Groningen, Sassen was een Groninger.

Op een keer was ik met hem aan het praten en ik zei iets over de ‘Groningse’ dit-of-dat, misschien de Groningse markt.

‘Groninger’, zei Sassen. Ik vroeg of Groningse fout was.

‘Nee,’ zei hij, ‘dat is niet fout, maar Groninger is Groningser.’

Ik vind dit altijd nog kostelijk.

Irritatiezone
Sandra Baars - Wateringen

Onlangs was ik op een feestje in het oosten van het land. Het ging over muziek en wat me in dat gesprek opviel, is dat nogal wat zangers en zangeressen bij de verschillende aanwezigen in de ‘irritatiezone’ zaten. ‘Nee, Anouk, die zit bij mij behoorlijk in de irritatiezone’, zei iemand, en even later beweerde iemand anders hetzelfde, maar dan over Sinéad O'Connor.

Ook op internet is die irritatiezone flink gevuld. Voetstappen en het getik van hoge hakken, een popcornkrakende buurvrouw in de bioscoop, een zeer gestructureerde officemanager ... ze zitten allemaal in die zone. In de grote Van Dale staat irritatiezone nog niet, maar dat moet binnenkort echt veranderen. Het is een mooie tegenhanger van de ‘comfortzone’.

Rete salonfähig?
Cor Nelisse - Rotterdam

Al een tijdje (volgens de woordenboeken sinds de jaren tachtig) bestaat het voorvoegsel rete. Het betekent ‘zeer, in hoge mate’. Iets kan dus ‘retegoed’ zijn, of ‘retegaaf’, of ‘retecool’ - het laatste is trouwens ook de naam van een bekende jongerenwebsite. Dat rete heeft vast iets te maken met reet, een plat woord voor ‘achterwerk’. Het komt dan ook vooral voor in informele uitingen. ‘Dat vind ik retegaaf, een wijf dat de hele nacht door wil gaan’, luidt bijvoorbeeld het citaat bij rete in het Woordenboek van neologismen van Marc De Coster.

Maar de laatste tijd lijkt er wat te veranderen. Rete duikt opeens op in veel formelere omgevingen. Dit voorjaar had media- en musicalmagnaat Joop van den Ende het in De wereld draait door over het Koningslied; op een niet jolige, eerder serieuze toon noemde hij dat ‘een retecommercieel goed nummer’. En onlangs was in een advertentie van de Hi Winkel sprake van ‘retesnel 4G KPN netwerk’. Zou rete salonfähig zijn geworden?