Onze Taal. Jaargang 82

[p. 248]

Redactie Onze Taal
Tamtam

Meer ruimte voor vreemde taal op basisschool

Staatssecretaris Sander Dekker (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) wil dat basisscholen de vrijheid krijgen om vijftien procent van de totale onderwijstijd les te geven in een vreemde taal - in de praktijk waarschijnlijk meestal het Engels. Het is hem daarbij dus niet te doen om het vák Engels, want dat wordt in de bovenbouw van de basisschool al wel aangeboden, maar Dekker wil het Engels toestaan als instructietaal bij vakken als geschiedenis of gymnastiek, of bijvoorbeeld tijdens een kringgesprek. Dat valt te lezen in een brief die hij onlangs naar de Tweede Kamer stuurde.

Nu zegt de wet nog dat onderwijs op de basisschool in principe alleen wordt gegeven in het Nederlands (en in Friesland ook in het Fries), maar Dekker vindt dat een gemiste kans: ‘Jonge kinderen hebben het vermogen om spelenderwijs een vreemde taal op te pikken.’ Uit een pilot van het ministerie bleek dat kinderen inderdaad vorderingen maakten met hun Engels, zonder dat hun Nederlands daaronder leed.

In de Volkskrant ontspon zich direct een discussie over het plan. Kritiek kwam er van onder anderen Jaap Dronkers, hoogleraar onderwijssociologie, die betoogde dat tweetalig onderwijs leidt tot segregatie en dat het plan meer maatschappelijk en politiek debat vergt. Maar er was ook bijval.

Mocht het allemaal doorgaan, dan heeft de recentelijk gepromoveerde Vanessa Lobo van de Radboud Universiteit Nijmegen nog wel een goed advies: begin dan in groep 3 en niet al in groep 1. Uit haar onderzoek bleek namelijk dat groep-3- leerlingen het Engels actiever gebruiken en daar meer plezier in hebben dan leerlingen uit groep 1.

Foto: Saskia Aukema

Buttonactie: ‘Spreek Nederlands! Met mij!’

Expats kunnen sinds deze zomer met een button laten zien dat zij graag hun Nederlands willen oefenen. De button, met daarop de tekst ‘Spreek Nederlands! Met mij!’, is een initiatief van het Haagse taleninstituut Direct Dutch. Veel van de expats die daar Nederlands leren, klagen erover dat ze de geleerde stof buiten de leslokalen nauwelijks in praktijk kunnen brengen. Nederlandstalige gesprekspartners schakelen namelijk al snel over op Engels als ze een buitenlands accent horen. De button moet vooral winkel- en horecapersoneel aanmoedigen het gesprek in het Nederlands te voeren.

‘Veel expats zijn volop bereid Nederlands te leren. Maar als ze steeds maar met Engels worden geconfronteerd, geven ze het uiteindelijk op’, aldus directeur van Direct Dutch Ruud Hisgen in de Volkskrant.

‘Internationale studenten: leer Nederlands’

Internationale studenten moeten meer Nederlands leren, schrijft Jet Bussemaker (minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) in een brief aan de Tweede Kamer. Dat lijkt in te gaan tegen de trend om het hoger onderwijs almaar meer te verengelsen om de buitenlandse studenten tegemoet te komen. Volgens Bussemaker is het leren van de Nederlandse taal echter niet alleen belangrijk tijdens de studie, maar ook erna, bij het zoeken naar een baan. ‘Voor het opbouwen van een band met Nederland en het instromen op de Nederlandse arbeidsmarkt blijkt beheersing van de Nederlandse taal vaak een vereiste’, aldus de minister. ‘We gaan het aantrekkelijker maken voor internationale studenten om Nederlands te leren.’ Hoe ze dat zal doen, zal blijken uit een meerjarenplan dat OCW samen zal opstellen met de Nuffic, de Nederlandse organisatie voor internationalisering in het hoger onderwijs.

‘Gespreksregels ProRail gevaarlijk’

De bijna militaire gespreksregels van spoorbeheerder ProRail veroorzaken spraakverwarring, onnodig lange gesprekken en daarmee onveilige situaties. Dat schreef een groep treindienstleiders uit Utrecht onlangs in een brief aan de directie van ProRail.

In hun communicatie met de machinisten van de Nederlandse Spoorwegen moeten de treindienstleiders sinds vorig jaar bijvoorbeeld ieder cijfer apart benoemen. Laatst werd dat een onwel geworden reiziger bijna fataal: ambulancemedewerkers stonden toen tevergeefs op het perron tussen spoor 1 en 2 in, terwijl ze bij spoor 12 (‘één-twee’) moesten zijn. Ook moet iedere mededeling worden afgesloten met het woord over. ‘Doodvermoeiend, en het leidt alleen maar af van de inhoud’, aldus een NS-machinist in de Volkskrant.

De NS en de directie van ProRail verwerpen de kritiek. Volgens hen maken de nieuwe, eenduidige gespreksregels het spoor op termijn juist veiliger. Een woordvoerder van ProRail: ‘Het is gewoon een kwestie van wennen.’

Rusland begint Poesjkin-taalinstituten in het buitenland

Rusland gaat taalinstituten in het buitenland oprichten, zogeheten Poesjkin-instituten. Men kan hier terecht om Russisch te leren, en daarnaast zullen de instituten de Russische cultuur promoten. Vooralsnog staan er vijftig vestigingen in de planning. Of er ook een vestiging in de Lage Landen komt, is nu nog onbekend.

Het Poesjkin-instituut is te vergelijken met organisaties als het Duitse Goethe Institut, het Franse Maison Descartes en het Spaanse Instituto Cervantes.

Meer informatie: www.onzetaal.nl/tamtam.