Onze Taal. Jaargang 82

[p. 176]

Redactie Onze Taal
Tamtam

Taalkundige P.C. Paardekooper overleden

Op 1 mei is op 92-jarige leeftijd prof. dr. P.C. Paardekooper overleden. Hij gold als een van Nederlands eigenzinnigste taalkundigen. Bekend werd hij door wat ‘de methode-Paardekooper’ ging heten: een speciale manier van ontleden, met een geheel eigen terminologie. Hij legde die neer in zijn Beknopte ABN-syntaksis, een boek dat heruitgave na heruitgave beleefde, en uiteindelijk uitgroeide tot ruim duizend pagina's.

Paardekooper, die zowel in Nederland als in België promoveerde - op twee verschillende proefschriften - werkte aanvankelijk bij de lerarenopleiding in onder meer Tilburg. In 1970 werd hij hoogleraar Nederlandse Taalkunde in Kortrijk, nadat hij eerder in aanvaring was gekomen met de Belgische overheid omdat hij op de radio kritiek had geuit op de, zoals hij het noemde, ‘afschuwelijke agressie van Fransspekende Brusselaars tegenover Vlamingen’. Na zijn emeritaat in 1986 ging hij doceren in Leiden en Utrecht.

Prof. dr. P.C. Paardekooper (1920-2013).
Foto: P. Van Den Abeele, De Standaard - Het Nieuwsblad

Ook had Paardekooper uitgesproken ideeën over bijvoorbeeld het Afrikaans, dat hij teloor zag gaan, en over de in zijn ogen veel te grote rol van het Engels in Nederland. Al die kwesties behandelde hij geregeld in artikelen voor Onze Taal. (In het volgende nummer staan we uitvoeriger stil bij het werk van Paardekooper.)

Extra geld voor het Fries

De Nederlandse overheid gaat meer geld uitgeven aan de bevordering van het Fries in het onderwijs, de media en de cultuur. Vooral het Friestalig onderwijs krijgt een impuls: hiervoor zal jaarlijks 65.000 euro extra worden uitgetrokken. Dat staat in de Bestuursafspraak Friese Taal en Cultuur, die minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Friese gedeputeerde Jannewietske de Vries onlangs hebben getekend. De afspraken, die opvallend zijn in deze tijd van bezuinigingen, gelden voor de komende vijf jaar.

Ophef over Friese spelling

Onlangs ontstond er in Friesland ophef over het door de Provinciale Staten van Friesland tamelijk geruisloos aangenomen voorstel van de Fryske Akademy voor een standaardspelling van het Fries. Die officiële spelling, die in 2014 zal ingaan, zorgt voor veranderingen in de spelling van enkele klinkers en Latijnse leenwoorden. En zoals dat gaat bij spellingwijzigingen, is niet iedereen het daarmee eens. Zo vindt taalkundige Henk Wolf het onwenselijk dat de Fryske Akademy voorschrijft welke vormen goed Fries zijn, en bijvoorbeeld gyng en gong (‘ging’) vervangt door gie. Verder keerde André Looijenga, meervoudig winnaar van het Grut Frysk Diktee, zich op het weblog Neder-L tegen de nieuwe regels. Zijn bezwaar: het woordbeeld van veelvoorkomende woorden verandert ingrijpend - zo is ieu (‘eeuw’) voortaan iuw.

Vlaamse en Franse overheidsdienaren: alleen eigen taal

Vlaamse ambtenaren die vanuit hun functie op Twitter of andere sociale media schrijven, mogen dat alleen in het Nederlands doen. Dat antwoordt Thomas Leys van het steunpunt Taalwetwijzer op de vraag ‘Mag u twitteren in een andere taal?’, in het Vlaamse ambtenarenblad Dertien.

De regel vloeit voort uit de taalwetgeving, die voorschrijft dat alle berichten en mededelingen van de Vlaamse overheid in het Nederlands moeten zijn gesteld. Ambtenaren die toch een andere taal gebruiken, riskeren disciplinaire straffen en kunnen zelfs ontslagen worden.

Rond dezelfde tijd vroeg in Frankrijk premier Jean-Marc Ayrault zijn ministers om Engelse leenwoorden te vermijden. Dat deed hij nadat twee bewindslieden een nieuw plan ‘Silver Economy’ hadden gedoopt. ‘La langue de la République est le français’, citeerde hij de Franse grondwet.

E-mailprotocol voor hogeschool

De Hogeschool van Amsterdam heeft een protocol opgesteld voor verantwoord e-mailgebruik. Hierin staan gedragsregels en tips, en adviezen over wanneer e-mail beter wel en niet kan worden gebruikt. Het protocol is gemaakt nadat een onderzoek onder docenten van de hogeschool had uitgewezen dat ze stress ondervinden vanwege structureel dichtgeslibde inboxen. (Zie ook het stuk van Frank Jansen en Daniël Janssen over e-mailgebruik, in het aprilnummer van Onze Taal.)

En verder:

Uitdrukking 't Zwien deur de bjèten joagen (‘het zwijn door de bieten jagen’, oftewel ‘uit je bol gaan’) is verkozen tot de populairste West-Vlaamse uitdrukking. De verkiezing werd georganiseerd door de provincie West-Vlaanderen.

Debattoernooi De Montessorischool Zuid uit Hilversum is de winnaar van het landelijke Basisschool Debattoernooi 2013. Het Intergymnasiaal Debattoernooi werd gewonnen door het Utrechts Stedelijk Gymnasium.

Subsidie Spraak- en taaltechnologen van de Radboud Universiteit Nijmegen ontvangen van de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek een subsidie van ruim 700.000 euro voor de ontwikkeling van spraaktraining voor neurologische patiënten waarbij gebruik wordt gemaakt van computerspelletjes.

Meer informatie: www.onzetaal.nl/tamtam.