Onze Taal. Jaargang 82

[p. 137]

Guus Middag
Zong
Miranda Holdersma

Waarom zingt Eva de Roovere ‘Jij is lastig’ en ‘fantastig’? En de jongens van Opgezwolle ‘proef die woofer’? En hoe komt het dat dit zo bijzonder klinkt? In zijn rubriek ‘Zong’ staat Guus Middag stil bij de taal en de poëzie die te horen is in allerlei Nederlandstalige liedjes, oud en nieuw.

Er zijn veel plekken waar je een meisje voor het eerst kunt ontmoeten: in een prieel in een boomgaard, op straat, in de trein, op de kermis. Maar het kan natuurlijk ook gewoon bij de groenteafdeling van de supermarkt. De Drentse zanger Daniël Lohues vertelt in zijn lied ‘Miranda Holdersma’ hoe hij bij zijn bezoek aan de supermarkt ter hoogte van de zakjes met de voorgewassen sla opeens staande wordt gehouden door een meisje. ‘Ze stun daor veur de veurgewassen slaot.’ Het is niet de plek waar hij uit zichzelf vaak stilstaat, zegt hij, maar nu moest hij wel. In deze weinig romantische omgeving stelt dit wildvreemde meisje hem de weinig romantische vraag ‘of ik wus hoelang rucola kan liggen’. Hoelang blijft rucola goed? Lohues wordt er wat ongemakkelijk van en zegt dan, een beetje beduusd, bij wijze van grap: ‘Stel joe eerst 's netjes veur’ - een ingewikkelde manier om te vragen: wie ben jij eigenlijk, kennen wij elkaar? Het rucolameisje laat zich daardoor helemaal niet uit het veld slaan. Ze lacht, ze geeft hem meteen een hand, en noemt haar naam: ‘Miranda Holdersma’.

■ Ingetogen

Miranda Holdersma is een alledaagse, noordelijk klinkende naam. Hij ligt lekker in de mond, met zijn afwisseling van onbeklemtoonde en beklemtoonde lettergrepen, en zijn volle rijm tussen voornaam en achternaam - zeker als die met een typisch noordelijke nasale ae wordt gezongen, zoals Lohues hier doet. ‘Mirandae Holdersmae’. En dan rijmt het ook nog eens op ‘rucolae’. Op dit punt in het lied weten we nog niet goed wat we moeten verwachten. Wordt het een cabaretstukje over Drentse nuchterheid en prille verliefdheid tussen de voorverpakte groentes? Intussen klinkt het lied nog helemaal niet als een humoristisch lied - eerder als een kalm en ingetogen luisterlied, met alleen wat tokkelbegeleiding op gitaar, en bijna bedeesd en fluisterend gezongen.

In het tweede couplet vertelt Lohues hoe het verdergaat. Hij staat inmiddels weer buiten, bij de rij ingeleverde winkelwagentjes, waar hij zijn fiets heeft gestald. Opnieuw ziet het er stuntelig en weinig amoureus uit. En dan regent het ook nog eens. ‘Buuten bij de karregies / stun ik te knooien met mien fietse. / Kreeg de puute mar niet best / onder de snelbinders.’ Knooien is Drents voor ‘hannesen’. Puute is Drents voor ‘zak’ of ‘zakje’. Terwijl hij daar met zijn puute staat te knooien stopt er een auto naast hem. Achter het stuur zit het rucolameisje. Ze vraagt hem of ze hem misschien een lift kan geven. En opnieuw raakt hij een beetje in de war. Hij slaat haar aanbod af, stottert en hakkelt wat. ‘Mar ik sleug af, / ik zee “jao jao, nee, dankewel, / Miranda Holdersma”.’ Nu noemt hij zelf haar naam. En opnieuw klinkt er wat vertedering door in zijn stem bij het noemen van die naam - alsof er toch een zweem van verwondering, of misschien wel verliefdheid, rond die zes lettergrepen is ontstaan.

Zanger Daniël Lohues.
Foto: Reyer Boxem

■ Muze

In het derde couplet heeft Miranda Holdersma definitief bezit van zijn geest genomen. Van de aanvankelijke Drentse afstandelijkheid is niet veel meer over. Lohues vertelt dat hij een week later op precies dezelfde tijd weer naar de supermarkt is gegaan - maar ze was er niet. Een week later ging hij nog weer eens - maar ook toen was ze er niet. En daarna nog vele keren - maar zonder haar ooit nog weer te zien. ‘Nog veul vaker ben ik hen west, / mar ik zag heur nooit meer, / Miranda Holdersma.’ Haar naam wordt nu al bijna smachtend uitgesproken, als was het de naam van een muze, een onbereikbare geliefde, een aanbeden heilige. Zal hij haar ooit nog weerzien? Het aardse gegeven van een onhandig gesprekje in de supermarkt is overgegaan in een klassiek romantisch lied over een klassiek romantisch gevoel: het verlangen (de Sehnsucht) naar een verre verdwenen geliefde.

Waar is de mysterieuze Miranda Holdersma gebleven? Vroeger eindigde een lied met de kwellende vaststelling dat de zanger zijn geliefde maar één keer heeft mogen zien, en haar schim daarna eindeloos en vruchteloos is blijven najagen, met veel eenzaamheid als gevolg. Maar tegenwoordig is er Google. Met behulp van de zoekmachine kan hij haar snel terugvinden. Maar wat blijkt in het slotcouplet van dit lied? De onbereikbare geliefde is ook op Google onbereikbaar. ‘Googeln had ik direct al daon, / mar ik zag heur nargens staon.’ En het is nog waar ook. Volgens de Nederlandse Familienamenbank komt de zo Drents klinkende achternaam Holdersma nergens in Nederland voor. En volgens Google bestaat Miranda Holdersma inderdaad niet, behalve dan in dit lied van Daniël Lohues. Zodat wij ons aan het eind van het lied met Lohues alleen maar deze vraag kunnen stellen, als een eenzame roep over de lege Drentse dreven: ‘Wie is toch in godsnaam Miranda Holdersma?’ En het enige antwoord dat we krijgen is de echo van deze vraag: ‘Miranda Holdersma?’