Tamtam
Redactie Onze Taal
Taalberichten
Taalgen ontstond 200.000 jaar geleden
Hoe komt het dat mensen praten? Die vraag, die wetenschappers al eeuwenlang bezighoudt, werd vorig jaar voor een groot deel beantwoord. Toen kwamen Britse onderzoekers er namelijk achter dat een bepaald gen, het FOXP2-gen, een grote rol speelt in het menselijk taalvermogen. Maar helemaal bevredigend was deze verklaring nog niet, want ook talloze diersoorten bezitten zo'n FOXP2-gen, en kunnen desondanks niet praten.
Duitse en Britse wetenschappers ontdekten onlangs hoe het precies zit: het menselijk FOXP2-gen heeft in de afgelopen 200.000 jaar twee belangrijke mutaties ondergaan, waardoor het een echt taalgen werd. De onderzoekers, die deze zomer in het gezaghebbende tijdschrift Nature verslag deden van hun bevindingen, vergeleken het FOXP2-eiwit van de muis, enkele apensoorten en de mens met elkaar. De FOXP2-eiwitten van de chimpansee, de gorilla en de resusaap waren identiek. Tussen deze apen en de mens was er wél een verschil: twee van de 715 aminozuren waaruit het eiwit is opgebouwd, bleken anders. En vergeleken met de muis en de orang-oetang bleek de mens zelfs drie andere aminozuren te hebben.
Uit het onderzoek kwam verder naar voren dat de bouw van het FOXP2-eiwit bij 99 op de 100 mensen precies hetzelfde is. Een eiwit dat zo weinig varieert binnen een soort, is doorgaans zeer belangrijk. De mutaties in het gen zouden min of meer samenvallen met het ontstaan van de moderne mens, de homo sapiens, zo'n 150.000 jaar geleden.
Bron: NRC Handelsblad, 15-8-2002
‘Engels onwettig’ De Technische Universiteit Delft biedt steeds meer onderwijs in het Engels aan. Volgens de Stichting Natuurlijk Nederlands (SNN) is dit in strijd met de wet. De stichting heeft de kwestie begin september voorgelegd aan de Nationale ombudsman. (SNN)
Talenstudies Uit de vooraanmeldingen die er bij de universiteiten zijn binnengekomen, blijkt dat er - weer - minder belangstelling is voor talenstudies. De afgelopen tien jaar liep het aantal studenten Frans, Duits, Engels en Spaans zestig procent terug. Alleen de belangstelling voor het Arabisch stijgt opvallend. (de Volkskrant)
Gebrabbel Achter het gebrabbel van een baby - tot nu toe gezien als vrij willekeurige reeksen van klanken om de articulatie te oefenen - gaat meer taal schuil dan gedacht. Onderzoekers hebben ontdekt dat brabbelende zuigelingen net als sprekende volwassenen de rechterkant van de mond meer openen dan de linkerkant. En dat wijst erop dat het taalcentrum in de linkerhersenhelft al volop aan het werk is. (The Guardian)
Cyrillisch Servisch In Servië wordt het cyrillische schrift, dat vooral sinds de Balkanoorlog een grote symbolische waarde heeft, steeds meer verdrongen door het Romeinse alfabet. Een aantal parlementsleden heeft daarom een verklaring opgesteld waarin de overheid wordt aangespoord om het cyrillische schrift te beschermen. (Pravda)
Dialectsprekers ABN-sprekers komen competenter, capabeler en bekwamer, maar ook afstandelijker, humeuriger en saaier over dan dialectsprekers. Dit blijkt uit een artikel in het Nederlands tijdschrift voor de psychologie. (Eindhovens Dagblad)
Achterhoeks Evangelie Onlangs verscheen - mede onder auspiciën van het Staring Instituut - het Evangelie volgens Lucas in het Achterhoekse dialect (Jezus: ‘Smiegels a'j der bunt!’). Vreemd genoeg is hierin niet gebruikgemaakt van de WALD-spelling (gebruikt in het Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse dialecten), die al jaren wordt gepropageerd door het instituut. (De Gelderlander)
Arabisch Dyam Abou Jahjah, de voorzitter van de Arabische Europese Liga, vindt dat het Arabisch, naast het Frans, Nederlands en Duits, de vierde officiële taal van België moet worden. Er zijn nu zo veel Belgen die Arabisch spreken dat erkenning volgens hem gerechtvaardigd is. (De Telegraaf)
Sms-geboden Britse christenen hebben delen van de bijbel vertaald in een taal die aantrekkelijk is voor sms-gebruikers. De tien geboden: ‘God: I'm No. 1. No pix, plz. Uz my name nicely. Day 7 holy. Take care of mum'n'dad. Don't kill, scrU round, steal or lie. Keep yr hands (&eyes) off wot isnt yrs!’ (The Guardian)
Russische zusters Het Amphia Ziekenhuis in Breda wil ondanks het personeelstekort niet langer verpleegkundigen uit het buitenland halen. Uit een experiment met Russische verpleegkundigen bleek dat de taal- en cultuurverschillen te groot zijn. (BN/De Stem)
Merknamen Merknamen worden op een andere manier in de hersenen verwerkt dan andere woorden; ze activeren de ‘emotionele’ rechterhersenhelft bovengemiddeld. Bovendien worden merknamen relatief gemakkelijk herkend wanneer ze in hoofdletters worden weergegeven. (BBC, New Scientist)
Anti-Friezenlied Een Groninger waakt in het nieuwe kabinet over de belangen van de Friese taal: Johan Remkes van Binnenlandse Zaken. De Friezen houden hun hart vast, want twee jaar geleden, op de Simmer 2000-bijeenkomst, zong Remkes nog uit volle borst het Groninger anti-Friezenlied. (Leeuwarder Courant)
Allochtoon De Allochtonenkrant doet het woord allochtoon in de ban omdat ‘niemand nog zo genoemd wil worden’, en heet daarom voortaan Multined. Taalkundigen vinden dat eufemismen als medelander en etnische minderheid niet in het huidige tijdsbeeld passen, en menen dat neutrale termen voor een bevolkingsgroep vanzelf een nare bijsmaak krijgen zolang die groep negatief in het nieuws blijft komen. (de Volkskrant)
Koppelingen naar de originele berichten staan op de pagina www.onzetaal.nl/tamtam; let wel: internetkoppelingen verouderen snel. Op onze website staat iedere dag vers taalnieuws.
Auteursrechtelijk beschermd