|
| |
| |
| |
InZicht
Raymond Noë
InZicht licht u in over nieuwe boeken, congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Vermelding in deze rubriek betekent niet dat de redactie ze aanbeveelt. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten.
Verschijningsdata en prijzen onder voorbehoud.
| |
Taal in beeld
Zo'n dertig jaar geleden publiceerde fotograaf Eddy Posthuma de Boer twee boekjes met foto's van opschriften die hij aantrof op gevels en in etalages. Onlangs verscheen een derde boekje met dergelijke, soms originele, soms onbeholpen taaluitingen, die vooral namen van winkels en andere neringvormen, en allerlei mededelingen aan het publiek als onderwerp hebben. Bij elkaar schetsen ze een komisch beeld van de eigenzinnige taalcreativiteit van (vooral) de kleine ondernemer. Het voorwoord is van Jan Kuitenbrouwer.
In 't nest met de rest is een uitgave van Uitgeverij Bas Lubberhuizen en kost €11,50 (ingenaaid, 112 blz.). ISBN 90 76314 837
| |
Nederlands in het voortgezet onderwijs
In het hedendaagse middelbaar onderwijs ligt in het vak Nederlands het accent op taalgebruik en taalvaardigheid. De inhoudelijke kant - taalbeschouwing en grammatica - is op de achtergrond geraakt, terwijl juist deze onderwerpen van belang zijn voor leerlingen die het Nederlands van huis uit niet spreken. Eva Tol-Verkuyl gaat in haar boek Fundamenten voor taalbeschouwing diepgaand in op de mogelijkheden om taalbeschouwing in een nieuwe vorm weer in het onderwijs op te nemen. Die nieuwe vorm presenteert ze in de vorm van een model dat taalgebruiksfuncties in de grammatica incorporeert, en dat in uitgewerkte vorm toegepast zou kunnen worden in het voortgezet onderwijs.
Fundamenten van taalbeschouwing. Een synthese van opvattingen over het gebruik van taalkundige kennis in het taalonderwijs is een uitgave van Coutinho en kost €43,11 (ingenaaid, 625 blz.).
ISBN 90 6283 274 1
| |
Stijlfiguren
Een stijlfiguur (metafoor, inversie, antithese, etc.) is volgens Van Dale een ‘uitdrukking die een stijleffect teweegbrengt door bijzondere formulering, bijzonder gebruik van een woord of afwijking van de gebruikelijke zinsbouw’. In het dagelijks taalgebruik komen stijlfiguren vaak voor in uitdrukkingen en vaste verbindingen, en verder treft men ze vooral aan in reclame-uitingen en gedichten. Ton den Boon, hoofdredacteur van de grote Van Dale, beschrijft in zijn nieuwste boek een groot aantal stijlfiguren. De lemma's zijn alfabetisch gerangschikt, van abissio tot zeugma, en zijn alle voorzien van een korte uitleg en voorbeeldcitaten. Als extra bevat het boek een bijlage over ritme en rijm.
Stijlfiguren is een uitgave in de ‘Kort en goed’-reeks van Sdu Uitgevers en kost €18,95 (ingenaaid, 165 blz.).
ISBN 90 12 09290 6
| |
Nederengels
Emile Bode gaat in zijn boek Oneliners & soundbites in op de invloed van het Engels op het Nederlands, en dan vooral op de vele Engelse woorden die de laatste decennia in het Nederlands zijn opgenomen. In de eerste helft van het boek zijn de leenwoorden (met vertaling en/of uitleg) gerangschikt in korte thematische hoofdstukken (‘computers’, ‘beeld en geluid’, ‘beroepsnamen’, ‘voornamen’), die worden afgewisseld met onderhoudende beschouwingen over bijvoorbeeld namen van popgroepen, Engels in het Afrikaans, en ‘anglohaat’. De tweede helft van het boek bevat een alfabetische lijst met woorden die in de eerste helft niet aan bod zijn gekomen.
Oneliners & soundbites. De onstuitbare opmars van het Nederengels is een uitgave van Bzztôh en kost €9,- (gelijmd, 158 blz.).
ISBN 90 5501 884 8
| |
Uitdrukkingen over geld
In Voor een dubbeltje op de eerste rang bracht Ewoud Sanders ‘1001 spreekwoorden en zegswijzen over Nederlands geld’ samen. De uitdrukkingen zijn alfabetisch gerangschikt in thematische hoofdstukken over bijvoorbeeld muntsoorten (stuiver, oordje, etc.), gierigheid, armoe, sparen, dieren en vrienden. Het decembernummer van Onze Taal bevatte een voorpublicatie uit dit boek (blz. 324).
Voor een dubbeltje op de eerste rang. 1001 spreekwoorden en zegswijzen over Nederlands geld is een uitgave van Prometheus/NRC Handelsblad en kost €11,25 (gelijmd, 242 blz.).
ISBN 90 446 0106 7
| |
Internetwoorden
Het handzame Internet woordenboek bestaat uit een lijst van zo'n tweeduizend internet- en computertermen. Alle lemma's zijn voorzien van een beknopte beschrijving, die soms is aangevuld met een vertaling, synoniemen en verwijzingen. De bijlagen bevatten lijsten met onder meer acroniemen, emoticons en domeinextensies. De woordenlijst is ook te raadplegen op de website van het bedrijf dat het woordenboek samenstelde: www.furore.com.
Internet woordenboek van Furore is een uitgave van Sdu Uitgevers en kost €14,- (ingenaaid, 262 blz.). ISBN 90 12 09294 9
| |
Nomen est omen
Huisartsen die Griep, Kramp of Verwijs heten, bakkers die Bakker heten, en een violist en een contrabassist die Pauk respectievelijk Luit
| |
| |
heten - Hans Hoekstra verzamelt al jaren dit soort toevalligheden. Hij schrijft er een rubriek over in Het Parool, getiteld ‘Nomen est omen’, en zijn verzameling is nu gepubliceerd in het boek Naam & faam. De namen zijn voor het grootste deel per beroepsgroep geordend, maar sommige hoofdstukken handelen over namen die hun ‘faam’ ontlenen aan een andere activiteit van de drager ervan. Het boek is geïllustreerd met veel foto's van uithangborden en andere vindplaatsen.
Naam & faam is een uitgave van Nijgh & Van Ditmar en kost €11,34 (gelijmd, 168 blz.). ISBN 90 388 3107 2
| |
E-mails, brieven en faxen
De magische mediamix is een leidraad voor de schriftelijke communicatie van de moderne kantoormens. Het boek gaat kort in op de vraag welk medium - brief, fax of e-mail - in welke situatie het best gebruikt kan worden, waarna het ingaat op de regels en conventies die men in acht moet nemen voor het schrijven van een effectieve zakelijke brief, fax of e-mail. De twee laatste hoofdstukken behandelen de onderwerpen taalgebruik en stijl.
De magische mediamix. E-mail brieven faxen van Nathalie Beex, Rob Doeve en Eric Tiggeler is een uitgave van Sdu Uitgevers en kost €18, - (ingenaaid, 151 blz.).
ISBN 90 12 09028 8
| |
Verborgen bedoelingen
De verbale en non-verbale communicatie van de mens weerspiegelt vaak zijn verborgen bedoelingen. Ed Nissink beschrijft in Het is voor je eigen bestwil! hoe je die achterliggende, soms onbewuste drijfveren kunt herkennen, zodat je er adequaat mee kunt omgaan.
Het is voor je eigen bestwil! Verborgen bedoelingen herkennen is een uitgave van Ankh-Hermes en kost €12,50 (ingenaaid, 162 blz.). ISBN 90 202 6028 6
| |
Direct mail
In Kramers direct mail worden in ruim honderd vragen en antwoorden alle aspecten van direct mail (‘persoonlijke reclamepost’) uitgebreid toegelicht. Aan de orde komen onderwerpen als het bepalen van de doelgroep, adressenbestanden, inhoud en lengte van de brief en het gebruik van antwoordkaarten. Maar de meeste aandacht gaat uit naar het taalgebruik en de stijl van de direct-mailbrief. Het boek is geschreven door Frank Jansen en Ninke Stukker van de afdeling Taalbeheersing van de Universiteit Utrecht, en het is gebaseerd op een taalkundige en communicatieve analyse van honderden direct-mailbrieven.
Kramers direct mail is een uitgave van Het Spectrum en kost €10,95 (gelijmd, 229 blz.). ISBN 90 274 7318 8
| |
Cursus Haags
De door Sjaak Bral, RJ. Rueb en Marnix Rueb (de tekenaar van de Haagse Harrystrips) geschreven spellinggids voor het Haags heeft nu een vervolg gekregen in de vorm van een taalcursus, bestaande uit een boek en een cd. Het door Marnix Rueb geïllustreerde lesboek doet pogingen niet-Hagenezen in tien lessen het Haags bij te brengen; de cd bevat luisteroefeningen en uitspraaklessen (‘luistâh en lul mei’).
Haags, de kugsus van het Haags Tale Instituut kost €11,30 (geniet, 32 blz.).
ISBN 90 806453 1 1
| |
Dialectclassificatie
De indeling van de Nederlandse streektalen van Cor en Geer Hoppenbrouwers geeft een overzicht van de verhoudingen tussen de dialecten van 156 Vlaamse en Nederlandse plaatsen. Deze classificatie is gebaseerd op de zogenoemde featurefrequentiemethode. Hierbij bepaalt een computerprogramma welke fonetische kenmerken (‘features’) in een dialect voorkomen, en in welke mate ze daarin voorkomen. Door deze fonetische analyses met elkaar te vergelijken, kan vervolgens de mate van verwantschap tussen twee dialecten bepaald worden. Hoewel wetenschappelijk van opzet, is het boek ook voor leken toegankelijk.
De indeling van de Nederlandse streektalen is een uitgave van Van Gorcum en kost €22,67 (ingenaaid, 210 blz.).
ISBN 90 232 3731 5
|
|
Auteursrechtelijk beschermd