Website
Engelse leenwoorden
Veel organisaties en personen die zich tegen de ‘verengelsing’ van het Nederlands verzetten, stellen woordenlijsten op met al dan niet zelfverzonnen Nederlandse alternatieven. Op internet zijn een aantal van dergelijke lijsten te vinden. Het karakter ervan varieert van korte opsommingen met een wat willekeurig karakter tot uitgebreide overzichten met doordachte en creatieve alternatieven. In die laatste categorie valt het ‘vertaalwoordenboek’ van de Bond tegen leenwoorden (die overigens niet alleen uit het Engels afkomstige woorden wil bestrijden, maar ook die uit andere talen). Dit zeer puristische woordenboek is vooral ook interessant vanwege de vele alternatieven voor bètawetenschappelijke termen (waaronder een volkomen vernederlandst periodiek systeem der elementen, waarin bijvoorbeeld helium ‘zonnegas’ heet en fosfor ‘lichtsteen’). De samenstellers deinzen er niet voor terug om terug te grijpen op archaïsche woorden, en propageren ook de invoering van beladen maandnamen als louwmaand (voor januari) en hooimaand (voor juli). Het overgrote deel van de lemma's is al tientallen jaren of nog langer in het Nederlands ingeburgerd.
Dat geldt niet voor de lemma's in de woordenlijst ‘600 x liever Nederlands’ van de Stichting Natuurlijk Nederlands. Deze stichting richt haar pijlen op recente Engelse leenwoorden, en dan vooral op die welke overbodig zijn omdat er een goed Nederlands alternatief voorhanden of te verzinnen is. Een belangrijk oogmerk van Natuurlijk Nederlands is de bewustwording van de taalgebruiker: het hóéft allemaal niet in het Engels. Daarom zijn op hun website ook een ‘handreiking woordvorming’ en een ‘woord-smidse’ te vinden, waarin wordt uitgelegd hoe je zelf tot Nederlandse alternatieven voor Engelse woorden kunt komen.
De strijd tegen de Engelse invasie kan overigens ook een wat luchtiger karakter hebben, getuige de website van Ampzing. Deze stripfiguur is gemodelleerd naar de Haarlemmer predikant Samuel Ampzing (1590-1632), die zich in zijn tijd al druk maakte om de vele leenwoorden die door vooral geleerden en geestelijken gebruikt werden. Onder het motto ‘Haarlem kan wel een verzetje gebruiken’ geeft de hedendaagse Ampzing in de cartoons op zijn website commentaar op de oprukkende Engelse leenwoorden in de Nederlandse samenleving in het algemeen en het Haarlemse stadsleven in het bijzonder: ‘Haarlem, let op je woorden!’
Bond tegen leenwoorden: www.geocities.com/SoHo/Den/7522/Index.html Stichting Natuurlijk Nederlands: www.vvb.org/anglowaan
Ampzing: www.ampzing.nl
Auteursrechtelijk beschermd