Onze Taal. Jaargang 68

Tijdschrift

VWS-NIEWS is het orgaan van de Vereniging voor Wetenschappelike Spelling (VWS). Deze vereniging werd in 1963 op initiatief van prof. dr. P.C. Paardekooper opgericht en beijvert zich voor het invoeren van een fonologisch spellingsysteem, dat in VWS-kringen bekendstaat onder de naam ‘Goet gespelt’. Het uitgangspunt ervan is dat je de woorden schrijft zoals je ze hoort, wat als voordeel heeft dat de spelling van het Nederlands gemakkelijker te leren en te gebruiken is.

Aanvankelijk had de vereniging de tijdgeest mee. Fonologisch spellen bevordert immers de gelijkheid onder mensen, en voor velen was het bovendien een middel om hun afkeer van het reactionaire establishment te laten blijken. Ook in taalkundige kringen kreeg deze spelling serieuze aandacht, getuige het rapport uit 1967 van de commissie-Pée/Wesselings inzake de spelling van bastaardwoorden. En zelfs in 1994 deed de commissie-Geerts nog voorstellen voor de spelling van bastaardwoorden (sitroen, ginekoloog) waar de VWS heel blij mee was. Maar zoals bekend hebben deze voorstellen het niet gehaald, en vele leden van de eens omvangrijke VWS leken het hoofd in de schoot te leggen. Er is echter een kern van ‘diehards’ die de boodschap blijven uitdragen en acties voeren die zich vooral richten op de politiek en het onderwijs.

Het uiterlijk van VWS-NIEWS weerspiegelt het marginale karakter van de vereniging. Het bestaat uit gekopieerde, dubbelgevouwen en aan elkaar geniete A4'tjes, en aan de vormgeving wordt weinig aandacht besteed. De artikelen zijn deels beschouwende pleidooien voor de ‘wetenschappelike spelling’ (vaak naar aanleiding van ondeugdelijkheden in de huidige spelling) en geven deels de stand van zaken aan het actiefront weer. Bovendien worden de taalpolitieke ontwikkelingen in spellingland gevolgd en wordt er bijgehouden wat er - in Nederland en in het buitenland - aan vergelijkbare spellinginitiatieven ontplooid wordt. Ten slotte wordt elk nummer verlevendigd met een of twee pagina's met krantenknipsels, die door de daarin gemaakte spelfouten het gelijk van de VWS nog eens moeten bewijzen.

VWS-NIEWS staat onder redactie van Henk Capelle. Jaarlijks verschijnen vier afleveringen. Een abonnement voor niet-leden kost f 15,-/Bfr. 275 per jaar. Een lidmaatschap plus abonnement kost f 30,-/Bfr. 560. Abonnementen: Sekretariaat VWS, Kasteellaan 17,1829 BE Oudorp.
Tel. [phone].
ISSN 1383-3278

Migrantentalen

In sommige wijken van de grote Nederlandse en Belgische steden worden meer dan honderd talen gesproken. Daaronder zijn ‘kleine’ talen, die slechts door enkelen gebruikt worden, maar er zijn ook talen die binnen vrij omvangrijke gemeenschappen gesproken worden. Acht van die ‘grotere’ talen (Sranan, Turks, Koerdisch, Chinees, Papiamentu, Lingala (Congo), Marokkaans-Arabisch en Berbers) worden door Gaston Dorren beschreven in Nieuwe tongen. Achtereenvolgens behandelt hij het ‘taallandschap’ in het land van herkomst (wat is de positie van de taal en welke talen worden er nog meer gesproken?), het ontstaan en de geschiedenis van de taal, klank en uitspraak, het schrift en de grammatica. De laatste twee hoofdstukken zijn sociolinguïstisch van aard en beschrijven onder meer de maatschappelijke status en levensvatbaarheid van de talen binnen het Nederlandse-taalgebied. (Elders in dit nummer vindt u een artikel van Gaston Dorren over vooral dit laatste aspect.)

Nieuwe tongen. De talen van migranten in Nederland en Vlaanderen van Gaston Dorren wordt uitgegeven door Sdu/Standaard en

[p. 135]

Forum Instituut voor Multiculturele Ontwikkeling. Het verschijnt medio mei en kost f 39,90. (280 blz.)
ISBN 90 5797 019 8

Lexicografische thriller

Sinds Eco's De naam van de roos is de historische misdaadroman een bloeiend genre. Schrijvers duiken in archieven op zoek naar details van reeds lang vergeten maar destijds spraakmakende zaken, en verwerken die in een spannend boek. Simon Winchester las ooit een artikel waarin melding werd gemaakt van een curieuze voetnoot in de lexicografische geschiedenis: toen de hoofdredacteur van het prestigieuze woordenboek de Oxford English Dictionary na twintig jaar eindelijk een kennismakingsbezoek bracht aan zijn productiefste vrijwillige medewerker, bleek die een krankzinnig verklaarde moordenaar te zijn. Winchester beschrijft het leven van deze man, William Chester Minor, tegen de achtergrond van het ontstaan van de Oxford English Dictionary, waarbij het woordenboek zelf overigens ook veel aandacht krijgt.

De gekwelde woordenaar van Simon Winchester wordt uitgegeven door Atlas en kost f 39,90. (255 blz.)
ISBN 90 254 2146 6