Onze Taal. Jaargang 68

(1999)– [tijdschrift] Onze Taal– rechtenstatus

Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

bron

Onze Taal. Jaargang 68. Genootschap Onze Taal, Den Haag 1999

codering

DBNL-TEI 1

Wijze van coderen: standaard

dbnl-nr _taa014199901_01

logboek

- 2019-06-03 AB colofon toegevoegd

verantwoording

gebruikt exemplaar

eigen exemplaar DBNL

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Onze Taal. Jaargang 68 uit 1999.

De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren beijvert zich voor het verkrijgen van toestemming van alle rechthebbenden; eenieder die meent enig recht te kunnen doen gelden op in dit tijdschrift opgenomen bijdragen, wordt verzocht dit onverwijld aan ons te melden (mailto:dbnl.auteursrecht@kb.nl).

redactionele ingrepen

Aan het begin van elk nummer en op p. 313 is tussen vierkante haken een kop toegevoegd.

De opmaak van het origineel is in deze digitale editie niet weer te geven. Kaderteksten zijn tussen paragrafen in geplaatst of aan het einde van een pagina.

p. 348-349: de tabel op deze pagina is te breed om in deze digitale versie in zijn geheel te kunnen worden weergegeven. Daarom is deze tabel hier in delen onder elkaar geplaatst.

p. 351: Heestemans → Heestermans: ‘Hans Heestermans.’

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de pagina's met advertenties (deel 1: 35, deel 4: 107, deel 9: 241, 250, 251, deel 10: 283, 284, deel 11: 321) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

[Deel 1, pagina 1]

Onze Taal

DE VERTROSSING VAN HET JAARVERSLAG

‘Verwaarlozing van dialectologie wreekt zichzelf’

Interview met prof. A.A. Weijnen

Engels in Nederlandse tv-reclame [2]

Hoe denken consumenten erover?

Wat begrijpen ze ervan?

Wie zegt dat?

De vele manieren van citeren

Maandblad van het Genootschap Onze Taal

Beschermvrouwe H.K.H. Prinses Juliana 68ste jaargang januari 1999

[Deel 1, pagina 2]

genootschap

onze taal

Laan van Meerdervoort 14a

2517 AK Den Haag

Telefoon: 070-356 12 20

fax: 070-392 49 08

e-mail: onzetaal@onzetaal.nl

Taaladviesdienst: 070-345 45 85

van 10.00-13.00 en 14.00-17.00

e-mail: taaladvies@onzetaal.nl

Onze Taal op internet:

http://www.onze.taal.nl/

(Redactie: Marc van Oostendorp)

Het maandblad Onze Taal (oplage 46.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.

Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.

Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.

Bestuur Genootschap Onze Taal

mr. F.W. Kist, voorzitter

mevr. drs. A. Kosterman, vice-voorzitter

mevr. mr. C.M. le Clercq-Meijer, secretaris

drs. J. van der Steen RA, penningmeester

mevr. prof. dr. F. Balk-Smit Duyzentkunst,

drs. S. Gaaikema, dr. H. Heestermans,

mevr. drs. V.M.E. Kerremans, mevr. M. van

Paemel, dr. J. Renkema, mr. E.L.J van Vliet

Secretariaat

drs. P.H.M. Smulders, directeur

mevr. H.M.J. van der Laan

mevr. H. Bakker

Elly Molier

Taaladviesdienst

Linda den Braven

Roos de Bruyn

Mance Docter

Rutger Kiezebrink

Louise Offeringa

Redactie

Peter Smulders, secretaris

Peter-Arno Coppen

Jaap de Jong

Kees van der Zwan

Raymond Noë, redactieassistent

Vaste medewerkers

Peter Burger, Harry Cohen, Hans Heestermans, Guus Middag, Marc van Oostendorp, Marlies Philippa, Riemer Reinsma, Ewoud Sanders, Erik van der Spek, Jules Welling

Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 6,- (Bfr. 110). Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname, Aruba en de Nederlandse Antillen f 35,- per jaar (Bfr. 640); buiten deze landen f 50,- per jaar (per luchtpost f 55,-). Op groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november; het eindigt dan per 31 december.

Prijs voor CJP-houders: f 26,- per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.

Voor mensen met een leeshandicap is Onze Taal ook op cassette beschikbaar. Inlichtingen bij Centrum voor Gesproken Lektuur: 0486-486 486. Onze Taal wordt in elektronische vorm voor brailleschrift beschikbaar gesteld door de CBB. Inlichtingen: 0341-55 10 14.

Een abonnement op het tweemaandelijkse blad Nederlands van Nu (van de Vlaamse Vereniging Algemeen Nederlands) kost leden van Onze Taal Bfr. 650 of f 37,50. Opgave: F. de Merodestraat 16, B-2800 Mechelen. In Nederland: giro 3992897 t.n.v. Ver. Alg. Ned. Mechelen, telefoon 00/32 15 27 68 05.

De Nederlandse Taalunie steunt het genootschap financieel bij zijn activiteiten.

Het genootschap werkt samen met:

-	het Meertens Instituut voor onderzoek en documentatie van Nederlandse taal en cultuur, Amsterdam
-	het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren, afdeling Nederlands van de Vrije Universiteit Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant
-	Sectie Taal en Techniek van de Technische Universiteit Eindhoven
-	de Vakgroep voor taalkundig onderzoek van de Fryske Akademy
-	de Vakgroep Nederlandse taal- en letterkunde van de Rijksuniversiteit Groningen
-	de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden
-	het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden
-	het Instituut Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen
-	de Vakgroep Nederlands van de Universiteit Utrecht

Vormgeving: Ad van der Kouwe (Manifesta), Rotterdam

Omslagillustratie: Frank Dam

Druk: Hoonte Bosch & Keuning, Utrecht

ISSN 0165-7828

Nederlands

uitgeversverbond

Groep vaktijdschriften

68ste jaargang nummer 1 januari 1999

‘De boodschap die reclamemakers in het Engels willen overbrengen, gaat vaak totaal aan onze proefpersonen voorbij. De betekenis van de zin die het Seiko-horloge aanprees (“lifetime precision without a battery”), is volgens een proefpersoon “levenstijd”; die van “Nothing beats a Lion” volgens de een “Niks biet een leeuw”, volgens een ander “Niets beest”.

Deze maand in Onze Taal’

[Deel 1, pagina 3]

4	Erik van der Spek ALLEMANSVRIEND JAARVERSLAG *De vertrossing van de accountantsbrief* Jaarverslagen zijn de laatste twee decennia uitgegroeid van een dorre opsomming van jaarcijfers tot een ‘profielbrochure’ die niet alleen voor aandeelhouders bestemd is. Ook de gebezigde taal veranderde opvallend.
12	Jan Erik Grezel HET LAATSTE VOER HOOI? Prof. dr. A.A. Weijnen en de dialectologie ‘Verwaarlozing van de dialectologie wreekt zichzelf.’ Een interview met de opmerkelijk productieve oud-hoogleraar A.A. Weijnen.
18	Marinel Gerritsen, Inge Gijsbers, Hubert Korzilius en Frank van Meurs ENGELS IN NEDERLANDSE TV-RECLAME [2] Hoe denken consumenten erover en wat begrijpen ze ervan? In een op de drie Nederlandse televisiereclames komt Engels voor. Wat vinden de consumenten daarvan? En weten ze eigenlijk wel wat er wordt bedoeld met ‘one break is never enough’?
21	Marc van Oostendorp EEN LEUGENDETECTOR AAN DE TELEFOON Onlangs verscheen er een computersysteem waarmee iedereen kan onderzoeken of zijn gesprekspartner de waarheid spreekt. Hoe geloofwaardig is deze leugendetector?
24	Frank Jansen WIE ZEGT DAT? Over de lusten en lasten van stemversluiering Hoe kun je citeren? De meest voor de hand liggende manier is het plaatsen van aanhalingstekens. Maar er zijn heel wat meer mogelijkheden om aan te geven dat iemand anders dan de schrijver aan het woord is.

	En verder

9	Nieuw uiterlijk Onze Taal
10	172 andere woorden voor handout
15	‘Gabbercorrectie’ verbreidt zich
15	WNT na 147 jaar voltooid
22	Erkennen, herkennen of onderkennen

	Rubrieken

7	Reacties: verwensingen; misvattingen over taal; verschuifwoorden; r-l-wisseling; niet-rijmende woorden; taal moet gratis zijn?; vergassen
11	Vraag en antwoord: ezelsbruggetje; foutieve samentrekking; overhemdbloes/-blouse; op/met vakantie;
16	Battus: Geheime Verbanden
17	Taalcuriosa: zandlopers
17	Taal in beeld
23	Het proefschrift van... Luuk Lagerwerf: hoewel
27	Geschiedenis op straat: Neude
28	Etymofilie: Professor Akkermans
30	Tamtam: Kamerleden tegen Engels; niet-dialectsprekende sollicitante afgewezen; Utrecht wint ABC Taaltrofee
31	Vergeten woorden: slim
31	Uit de jaargangen
32	InZicht: over nieuwe boeken
33	Tijdschrift
36	Ruggespraak

[Deel 1, pagina 7]

Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.

Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 ak Den Haag (e-mail: redactie@onzetaal.nl).

Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

•	Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).
•	Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel u reageert.
•	Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.
•	Lever uw reactie in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur.

Reacties kunnen doorgaans pas worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel.

[Deel 2/3, pagina 37]

Onze Taal

De TAAL DER ZINNEN:

De scherpe blik van schrijver

Paustovskij

Hoe vang je geuren in woorden?

Smaakaanduidingen in het Nederlands

Taal en muziek:

interview met popessayist

Roel Bentz van den Berg

De beeldspraak van de tast

‘Gras is een rood woord’: over synesthesie

Maandblad van het Genootschap Onze Taal

Beschermvrouwe H.K.H. Prinses Juliana

68ste jaargang februari/maart 1999

[Deel 2/3, pagina 38]

genootschaap onze taal

Laan van Meerdervoort 14a

2517 AK Den Haag

telefoon: 070 - 356 12 20

fax: 070 - 392 49 08

e-mail: onzetaal@onzetaal.nl

Taaladviesdienst: 070 - 345 45 85

van 10.00-13.00 en 14.00-17.00

e-mail: taaladvies@onzetaal.nl

Onze Taal op internet: http://www.onzetaal.nl/

(Redactie: Marc van Oostendorp)

Het maandblad Onze Taal (oplage 46.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.

Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.

Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.

Bestuur Genootschap Onze Taal

mr. F.W. Kist, voorzitter mevr. drs. A. Kosterman, vice-voorzitter mevr. mr. C.M. le Clercq-Meijer, secretaris drs. J. van der Steen RA, penningmeester mevr. prof. dr. F. Balk-Smit Duyzentkunst, drs. S. Gaaikema, dr. H. Heestermans, mevr. drs. V.M.E. Kerremans, mevr. M. van Paemel, dr. J. Renkema, mr. E.L.J van Vliet

Secretariaat

drs. P.H.M. Smulders, directeur

mevr. H.M.J. van der Laan

mevr. H. Bakker

Elly Molier

Taaladviesdienst

Linda den Braven

Roos de Bruyn

Mance Docter

Rutger Kiezebrink

Louise Offeringa

Redactie

Peter Smulders, secretaris

Peter-Arno Coppen

Jaap de Jong

Kees van der Zwan

Raymond Noë, redactieassistent

Vaste medewerkers

Peter Burger, Harry Cohen, Jan Erik Grezel, Hans Heestermans, Guus Middag, Marc van Oostendorp, Marlies Philippa, Riemer Reinsma, Ewoud Sanders, Erik van der Spek, Jules Welling

Prijs voor CJP-houders: f 26,- per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.

Voor mensen met een leeshandicap is Onze Taal ook op cassette beschikbaar. Inlichtingen bij Centrum voor Gesproken Lektuur: 0486 - 486 486. Onze Taal wordt in elektronische vorm voor brailleschrift beschikbaar gesteld door de CBB. Inlichtingen: 0341 - 55 10 14.

De Nederlandse Taalunie steunt het genootschap financieel bij zijn activiteiten.

Het genootschap werkt samen met:

-	het Meertens Instituut voor onderzoek en documentatie van Nederlandse taal en cultuur, Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant
-	het Centrum voor Taal en Techniek van de Technische Universiteit Eindhoven
-	Afdeling Nederlands van de Rijksuniversiteit Groningen
-	de Opleiding Nederlands van de Universiteit Leiden
-	het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden
-	de Vakgroep Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen
-	de afdeling Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der letteren, opleiding Nederlandse Taal en Letterkunde van de Vrije Universiteit van Amsterdam
-	het Instituut Nederlands van de Universiteit Utrecht
-	de Vakgroep taalkunde van de Fryske Akademy
-	de Sectie Toegepaste Communicatiewetenschappen van de Technische Universiteit Delft

Vormgeving: Ad van der Kouwe, Inge Kwee (Manifesta), Rotterdam

Omslagillustratie: Frank Dam

Druk: Hoonte Bosch & Keuning, Utrecht

ISSN 0165-7828

Nederlands

uitgeversverbond

Groep vaktijdschriften

68ste jaargang nummer 2/3 februari/maart 1999

‘Misschien een ideetje voor bij een tegenvallend diner, als de ober de vraag stelt “of het gesmaakt heeft”. Antwoord dan eens iets anders dan het laffe “goed”, en straf hem met “de soep was weeps en de kaassoufflé had een smodderig mondgevoel, totaal puf dus”.

Deze maand in Onze Taal’

[Deel 2/3, pagina 39]

THEMA: DE TAAL DER ZINNEN

41	Peter Burger en Jaap de Jong ‘MOTREGEN MIEZERT DOOR EEN REUSACHTIGE HEMELZEEF’ *De scherpe blik van Konstantin Paustovskij* Niemand die zo indringend grote en (vooral ook) kleine gebeurtenissen heeft beschreven als de Russische auteur Paustovskij (1892-1968). Een sensitief schrijver over de geheimen van zijn vak.
44	Jaap de Jong ‘EEN ZWEEM VAN MELISSE’ *De taal van de neus* Parfumeurs komen een heel eind in het onder woorden brengen van geuren. Maar bijvoorbeeld de geur van de kruin van een zuigeling, hoe beschrijf je die?
46	Frank Jansen OVER DE TONG *Smaakaanduidingen in het Nederlands* In onze taal bestaan maar weinig woorden om smaken mee aan te duiden. Moeten we het echt doen met zuur, zoet, zout en bitter?
48	Kees van der Zwan ‘IK WIL DIE MUZIEK OVERBODIG MAKEN’ *Interview met popessayist Roel Bentz van den Berg* Wie over muziek schrijft, merkt pas goed hoe ontoereikend taal is. Roel Bentz van den Berg liet zich niet ontmoedigen en publiceerde tientallen gedreven essays over popmuziek.
53	Jan Erik Crezel RAKE TAAL *De pakkende beeldspraak van een verwaarloosd zintuig* De tastzin krijgt in onze cultuur weinig aandacht. Toch kan ons ego wel degelijk gestreeld worden, en voelen we ons weleens in ons kruis getast. Hoe ‘raak’ is het Nederlandse taalgebruik?
56	Peter Burger ‘GRAS IS EEN ROOD WOORD’ *Synestheten horen de taal in kleur* Sommige mensen horen kleuren, proeven geluiden en voelen smaken. Neurologen twisten over de verklaring van het verschijnsel synesthesie.

	En verder

64	Vijfde Nederlandse Dialectendag
71	Affiche ‘Nederlands buitengaats’

	Rubrieken

58	Reacties: sassafras; Nederlands buitengaats; (maatjes)haring; tuin; de m middenin?; beyerd; slecht voorbeeld; e(e)ga; Charivarius; ontmagnetiseren; spellingregels; vermakelijke verschrijvingen; bridgen - bridgede - gebridged?; woorden zonder rijm
61	Vraag en antwoord: ogen op Kwatta; gebeten op/gebrand op; hart onder de riem; hout(er)ig; oude koeien
62	Van woord tot woord: zintuigen
63	Battus: centime-eters
66	Het proefschrift van... Rianne Doeleman; buitenlandse accenten
67	Taal in beeld
67	InZicht: over nieuwe boeken
69	Tijdschrift
72	Ruggespraak

	De vignetten in dit nummer zijn van Frank Dam.

[Deel 2/3, pagina 58]

Onze Taat biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren. Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 ak Den Haag (e-mail: redactie@onzetaal.nl).

Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

•	Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).
•	Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel u reageert.
•	Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.
•	Lever uw reactie in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur.

Reacties kunnen doorgaans pas worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naarde auteur van het desbetreffende artikel.

[Deel 2/3, pagina 60]

VAN DE REDACTIE

Omdat dit nummer voor een groot deel in het teken staat van het thema ‘de taal der zinnen’, moesten enkele vaste rubrieken sneuvelen: ‘Geschiedenis op straat’, ‘Etymofilie’, ‘Woordenboek van de poëzie’, ‘Vergeten woorden’, ‘Tamtam’ en ‘Uit de jaargangen’. In het volgende nummer treft u ze weer aan. Ook het tweemaandelijkse Taalcrypto wordt doorgeschoven naar het aprilnummer.

[Deel 4, pagina 73]

Onze Taal

TAALMYTHEN [1]: ‘VREEMDE WOORDEN BEDREIGEN HET NEDERLANDS’

Schaadt de opmars van uitheemse woorden onze taal?

Of is die angst ongegrond?

De totstandkoming van het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT)

De spreker wikt, de hoorder beschikt

Over retorisch redeneren

Maandblad van het Genootschap Onze Taal

Beschermvrouwe H.K.H. Prinses Juliana

68ste jaargang april 1999

[Deel 4, pagina 74]

genootschap

onze taal

Laan van Meerdervoort 14a

2517 AK Den Haag

telefoon: 070-356 12 20

fax: 070-392 49 08

e-mail: onzetaal@onzetaal.nl

Taaladviesdienst: 070 - 345 45 85

van 10.00-13.00 en 14.00-17.00

e-mail: taaladvies@onzetaal.nl

Onze Taal op internet:

http://www.onzetaal.nl/

(Redactie: Marc van Oostendorp)

Het Genootschap Onze Taal (opgericht in 1931) stelt zich ten doel ‘het verantwoorde gebruik van de Nederlandse taal te bevorderen en aan hen die haar gebruiken meer begrip en kennis daarvan bij te brengen’. Het maandblad Onze Taal (oplage 46.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen. Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.

De bijdragen in het tijdschrift weerspiegelen niet noodzakelijkerwijs de mening van de redactie.

Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.

Bestuur Genootschap Onze Taal

mr. F.W. Kist, voorzitter

mevr. drs. A. Kosterman, vice-voorzitter

mevr. mr. C.M. Ie Clercq-Meijer, secretaris

drs. J. van der Steen RA, penningmeester

mevr. prof. dr. F. Balk-Smit Duyzentkunst,

drs. S. Gaaikema, dr. H. Heestermans,

mevr. drs. V.M.E. Kerremans, mevr. M. van

Paemel, dr. J. Renkema, mr. E.L.J van Vliet

Secretariaat

drs. P.H.M. Smulders, directeur

mevr. H.M.J. van der Laan

mevr. H. Bakker

Elly Molier

Taaladviesdienst

Roos de Bruyn

Mance Docter

Rutger Kiezebrink

Louise Offeringa

Redactie

Peter Smulders, secretaris

Peter-Arno Coppen

Jaap de Jong

Kees van der Zwan

Raymond Noë, redactieassistent

Vaste medewerkers

Battus, Peter Burger, Harry Cohen, Jan Erik Grezel, Hans Heestermans, Guus Middag, Marc van Oostendorp, Marlies Philippa, Riemer Reinsma, Ewoud Sanders, Erik van der Spek, Jules Welling

Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, meteen dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 6,- (Bfr. 110). Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname, Aruba en de Nederlandse Antillen f 35,- per jaar (Bfr. 640); buiten deze landen f 50,- per jaar (per luchtpost f 55,-). Op groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat, Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november; het eindigt dan per 31 december.

Prijs voor CJP-houders: f 26,- per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.

Voor mensen met een leeshandicap is Onze Taal ook op cassette beschikbaar. Inlichtingen bij Centrum voor Gesproken Lektuur; 0486 - 486 486. Onze Taal wordt in elektronische vorm voor brailleschrift beschikbaar gesteld door de CBB. Inlichtingen: 0341 - 55 10 14.

De Nederlandse Taalunie steunt het genootschap financieel bij zijn activiteiten.

Het genootschap werkt samen met:

-	het Meertens Instituut voor onderzoek en documentatie van Nederlandse taal en cultuur, Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant
-	Centrum voor Taal en Techniek van de Technische Universiteit Eindhoven
-	Afdeling Nederlands van de Rijksuniversiteit Groningen
-	de Opleiding Nederlands van de Universiteit Leiden
-	het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden
-	de Vakgroep Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen
-	de afdeling Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der letteren, opleiding Nederlandse Taal en Letterkunde van de Vrije Universiteit van Amsterdam
-	het Instituut Nederlands van de Universiteit Utrecht
-	de Vakgroep taalkunde van de Fryske Akademy
-	de Sectie Toegepaste Communicatiewetenschap van de Technische Universiteit Delft

Vormgeving: Ad van der Kouwe, Inge Kwee (Manifesta), Rotterdam

Omslagillustratie: Frank Dam

Druk: Hoonte Bosch & Keuning, Utrecht

ISSN 0165-7828

Nederlands

uitgeversverbond

Groep vaktijdschriften

68ste jaargang nummer 4 april 1999

‘Hoe meer een taal leeft, hoe meer ze in staat is om buitenlandse woorden op te nemen. Welke Europese taal denkt u dat de meeste vreemde woorden telt? Het Nederlands of een andere “kleine” taal? Nee hoor. Volgens deskundigen valt uitgerekend het Engels die eer te beurt.

Deze maand in Onze Taal’

[Deel 4, pagina 75]

TAALMYTHEN [1]

‘VREEMDE WOORDEN BEDREIGEN HEI NEDERLANDS’

78	J. van Malde HOEZEER UW TAAL TELT... *Opmars uitheemse woorden schaadt onze taal* De toenemende invloed van vooral het Engels op het Nederlands baart sommigen ernstig zorgen. Een van hen lucht zijn hart.
80	Peter-Arno Coppen HOEZEER UW ARGUMENTATIE TELT... *Angst voor uitheemse woorden is ongegrond* Taalkundige Peter-Arno Coppen gaat in op het betoog van J. van Malde.
90	Hans Heestermans ‘EEN NATIONAAL MUSEUM DER TAALVORMEN’ *De totstandkoming van het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT)* Aan het eind vorig jaar voltooide WNT is maar liefst anderhalve eeuw gewerkt. Over de geschiedenis van het grootste woordenboek ter wereld.
96	Marjon Spolders DE SPREKER WIKT, DE HOORDER BESCHIKT *Over retorisch redeneren* Voor velen staat ‘retorica’ gelijk aan ‘retoriek’: slimmigheidjes met woorden, die volkomen losstaan van de gebruikte argumenten. Maar de retorica houdt zich wel degelijk bezig met argumenteren.
90	Hans Heestermans ‘EEN NATIONAAL MUSEUM DER TAALVORMEN’ *De totstandkoming van het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT)* Aan het eind vorig jaar voltooide WNT is maar liefst anderhalve eeuw gewerkt. Over de geschiedenis van het grootste woordenboek ter wereld.
96	Marjon Spolders DE SPREKER WIKT, DE HOORDER BESCHIKT *Over retorisch redeneren* Voor velen staat ‘retorica’ gelijk aan ‘retoriek’: slimmigheidjes met woorden, die volkomen losstaan van de gebruikte argumenten. Maar de retorica houdt zich wel degelijk bezig met argumenteren.

	En verder

88	Fiets en (centri)fuge
89	120 andere woorden voor assessment
92	‘Het meisje die...’
93	De dag van de kleine talen
101	Zelfverbranding
102	Jaarvergadering Onze Taal

	Rubrieken

83	Vraag en antwoord: gespeend van: buiten/uit de boot; de enig(st)e reden; in arren moede
84	Reacties: de taal der zinnen; zich-zelf; een KB slaan; Woordenboek der Nederlandsche Taal; Afrikaans in Afrika; vergassen; Engels in Nederlandse tv-reclame; accent of dialect; sassafras; misvattingen over taal; zandlopers
94	Battus: de universele verboegings-e
95	Geschiedenis op straat: Choorstraat
99	Taalcrypto
100	Tamtam: Initiatiefgroep Onnodig Engels; ‘Songfestivallied moet in het Nederlands’; Euroland(e) taboe in Frankrijk; leven van Jezus in het Limburgs; niggardly
102	Etymofilie: borsalino
103	Woordenboek van de poëzie: carboleum
104	InZicht: over nieuwe boeken
105	Tijdschrift
106	Het proefschrift van... Matthias Hüning: zeurneuzerij
108	Ruggespraak

[Deel 4, pagina 84]

Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.

Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 ak Den Haag (e-mail: redactie@onzetaal.nl).

Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

† Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).

† Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel u reageert.

† Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.

† Lever uw reactie in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur.

Reacties kunnen doorgaans pas worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel.

[Deel 5, pagina 109]

Onze Taal

‘IK VOEL NATTIGHEID’

Zin en onzin van Neurolinguïstisch Programmeren (NLP)

Oubotaal: turbotaal met een kamferluchtje

Migrantentalen: levende erfenis of verstoffend souvenir

Computer zet klanken om in letters

Maandblad van het Genootschap Onze Taal

Beschermvrouwe H.K.H. Prinses Juliana

68ste jaargang mei 1999

[Deel 5, pagina 110]

genootschap

onze taal

Laan van Meerdervoort 14a

2517 AK Den Haag

telefoon: 070 - 356 12 20

fax: 070 - 392 49 08

e-mail: onzetaal@onzetaal.nl

Taaladviesdienst: 070 - 345 45 85

van 10.00-13.00 en 14.00-17.00

e-mail: taaladvies@onzetaal.nl

Onze Taal op internet: http://www.onzetaal.nl/

(Redactie: Marc van Oostendorp)

De bijdragen in het tijdschrift weerspiegelen niet noodzakelijk de mening van de redactie. Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.

Bestuur Genootschap Onze Taal

mr. F.W. Kist, voorzitter

mevr. drs. A. Kosterman, vice-voorzitter

mevr. mr. C.M. le Clercq-Meijer, secretaris

drs. J. van der Steen RA, penningmeester

mevr. prof. dr. F. Balk-Smit Duyzentkunst,

drs. S. Gaaikema, dr. H. Heestermans,

mevr. drs. V.M.E. Kerremans, mevr. M. van

Paemel, dr. J. Renkema, mr. E.L.J van Vliet

Secretariaat

drs. P.H.M. Smulders, directeur

mevr. H.M.J. van der Laan

mevr. H. Bakker

Elly Molier

Taaladviesdienst

Roos de Bruyn

Mance Docter

Rutger Kiezebrink

Louise Offeringa

Redactie

Peter Smulders, secretaris

Peter-Arno Coppen

Jaap de Jong

Annelies Kooijman

Kees van der Zwan

Raymond Noë, redactieassistent

Vaste medewerkers

Battus, Peter Burger, Harry Cohen, Jan Erik Grezel, Hans Heestermans, Guus Middag, Marc van Oostendorp, Marlies Philippa, RiemerReinsma, Ewoud Sanders, Erik van der Spek, Jules Welling

Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 6,- (Bfr. 110). Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname, Aruba en de Nederlandse Antillen f 35,- per jaar (Bfr. 640): buiten deze landen f 50,- per jaar (per luchtpost f 55,-). Op groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóón november: het eindigt dan per 31 december.

Prijs voor CJP-houders: f 26,- per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.

Voor mensen met een leeshandicap is Onze Taal ook op cassette beschikbaar. Inlichtingen bij Centrum voor Gesproken Lektuur: 0486 486 486. Onze Taal wordt in elektronische vorm voor brailleschrift beschikbaar gesteld door de CBB. Inlichtingen: 0341 - 55 10 14.

De Nederlandse Taalunie steunt het genootschap financieel bij zijn activiteiten.

Het genootschap werkt samen met:

-	het Meertens Instituut voor onderzoek en documentatie van Nederlandse taal en cultuur, Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant
-	Centrum voor Taal en Techniek van de Technische Universiteit Eindhoven
-	Afdeling Nederlands van de Rijksuniversiteit Groningen
-	de Opleiding Nederlands van de Universiteit Leiden
-	het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden
-	de Vakgroep Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen
-	de afdeling Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der letteren, opleiding Nederlandse Taal en Letterkunde van de Vrije Universiteit van Amsterdam
-	het Instituut Nederlands van de Universiteit Utrecht
-	de Vakgroep taalkunde van de Fryske Akademy
-	de Sectie Toegepaste Communicatiewetenschap van de Technische Universiteit Delft

Vormgeving: Ad van der Kouwe, Inge Kwee (Manifesta), Rotterdam

Omslagillustratie: Frank Dam

Druk: Hoonte Bosch & Keuning, Utrecht

ISSN 0165-7828

Nederlands

uitgeversverbond

Groep vaktijdschriften

68ste jaargang nummer 5 mei 1999

‘Dreigt er een permanente minderheid te ontstaan van migranten en hun nazaten die, brabbelend in een armoedig mengsel van Nederlands en Exotisch, wanhopig doch tevergeefs graaien naar de volgende sport van de maatschappelijke ladder? Welnee.

Deze maand in Onze Taal’

[Deel 5, pagina 111]

112	Peter Burger ‘IK VOEL NATTIGHEID’ *Zin en onzin van Neurolinguïstisch Proarammeren (NLP)* Emile Ratelband, organisatieadviseurs en psychotherapeuten maken gebruik van Neurolinguïstisch Programmeren (NLP). Wat is dat precies? En werkt het eigenlijk wel?
118	Jan Kuitenbrouwer OUBOTAAL Turbotaal met een kamferluchtje ‘Auf Wiener Schnitzel’, ‘met verkrachte eenden’, ‘een bruine trui breien’: turbotaal kan ook oubollig zijn, en wordt dan ‘oubotaal’. Een overzicht én een oproep.
122	Gaston Dorren MIGRANTENTALEN *Levende erfenis of verstoffend souvenir* Nederlanders die naar Australië emigreerden, wierpen hun moedertaal snel van zien af. Wat zal er gebeuren met de talen die door immigranten naar Nederland zijn meegebracht?
126	Marc van Oostendorp DE DICTEERMACHINE Computer zet klanken om in letters Het computerprogramma FreeSpeech van Philips zet gesproken woorden om in geschreven tekst. Wordt schrijven voortaan dicteren?

	En verder

117	Wanneer wisselt het millennium?
120	Taalergernissen
129	Oproep: onnodig Engels
135	Jaarvergadering Onze Taal

	Rubrieken

116	Reacties: buitenlandse accenten; ogen op Kwatta; whiskey/whisky; hart onder de riem
119	Vraag en antwoord: herdenken; ofwel/oftewel; stopzetten; honderdeneende
125	Tamtam: vloekfilter op tv; taalles voor allochtonen; voornaam Tom Tom mag niet; Fries verplicht in provinciehuis?
128	Battus: Even de waarheid zeggen
129	Taal in beeld
130	Woordenboek van de poëzie: halflandelijkheid
131	Geschiedenis op straat: Apendans
132	Van woord tot woord: tafel en stoel
133	InZicht: over nieuwe boeken
134	Tijdschrift
135	Vergeten woorden: aver
136	Ruggespraak

[Deel 5, pagina 116]

Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.

Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal,

Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag

(e-mail: redactie@onzetaal.nl).

Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

•	Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).
•	Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel u reageert.
•	Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.
•	Lever uw reactie in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur.

Reacties kunnen doorgaans pas worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel.

[Deel 6, pagina 137]

Onze Taal

‘IK MIX GEWOON, NO SPAN’

De straattaal van jongeren in Amsterdam

De voorbeeldfunctie van Vlaamse en Nederlandse nieuwslezers

Interview met taalkundige

Pieter A.M. Seuren

Hoe nuttig is 't kofschip?

Maandblad van het Genootschap Onze Taal

Beschermvrouwe H.K.H. Prinses Juliana

68ste jaargang juni 1999

[Deel 6, pagina 138]

genootschap

onze taal

Laan van Meerdervoort 14a

2517 AK Den Haag

telefoon: 070 - 356 12 20

fax: 070 - 392 49 08

e-mail: onzetaal@onzetaal.nl

Taaladviesdienst: 070 - 345 45 85

van 10.00-12.00 en 14.00-17.00

e-mail: taaladvies@onzetaal.nl

Onze Taal op internet: http://www.onzetaal.nl/

(Redactie: Marc van Oostendorp)

De bijdragen in het tijdschrift weerspiegelen niet noodzakelijk de mening van de redactie. Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.

Bestuur Genootschap Onze Taal

Secretariaat

drs. P.H.M. Smulders, directeur

mevr. H.M.J. van der Laan

mevr. H. Bakker

Elly Molier

Taaladviesdienst

Roos de Bruyn

Mance Docter

Rutger Kiezebrink

Louise Offeringa

Redactie

Peter Smulders, secretaris

Peter-Arno Coppen

Jaap de Jong

Annelies Kooijman

Kees van der Zwan

Raymond Noë, redactieassistent

Vaste medewerkers

Battus, Peter Burger, Harry Cohen, Jan Erik Grezel, Hans Heestermans, Guus Middag, Marc van Oostendorp, Marlies Philippa, Riemer Reinsma, Ewoud Sanders, Erik van der Spek, Jules Welling

Prijs voor CJP-houders: f 26,- per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.

Voor mensen met een leeshandicap is Onze Taal ook op cassette beschikbaar. Inlichtingen bij Centrum voor Gesproken Lektuur: 0486 - 486 486. Onze Taal wordt in elektronische vorm voor brailleschrift beschikbaar gesteld door de CBB. Inlichtingen: 0341 - 55 10 14.

De Nederlandse Taalunie steunt het genootschap financieel bij zijn activiteiten.

Het genootschap werkt samen met:

-	het Meertens Instituut voor onderzoek en documentatie van Nederlandse taal en cultuur, Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant
-	Centrum voor Taal en Techniek van de Technische Universiteit Eindhoven
-	Afdeling Nederlands van de Rijksuniversiteit Groningen
-	de Opleiding Nederlands van de Universiteit Leiden
-	het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden
-	de Vakgroep Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen
-	de afdeling Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der letteren, opleiding Nederlandse Taal en Letterkunde van de Vrije Universiteit van Amsterdam
-	het Instituut Nederlands van de Universiteit Utrecht
-	de Vakgroep taalkunde van de Fryske Akademy
-	de Sectie Toegepaste Communicatiewetenschap van de Technische Universiteit Delft

Vormgeving: Ad van der Kouwe, Inge Kwee (Manifesta), Rotterdam

Omslagillustratie: Frank Dam

Druk: Hoonte Bosch & Keuning, Utrecht

ISSN 0165-7828

Nederlands

uitgeversverbond

Groep vaktijdschriften

68ste jaargang nummer 6 juni 1999

‘Iedereen die vier klassen lagere school gehad heeft, kent “'t kofschip”. Zelfs buitenlanders die nauwelijks Nederlands spreken, komen er, vaak te onpas, mee op de proppen. “Gekoopt met t, meneer - 't kofschip!”, glundert een trotse Ghanees die te lang in een grammatica heeft zitten turen.

Deze maand in Onze Taal (blz. 156)’

[Deel 6, pagina 139]

140	René Appel ‘IK MIX GEWOON, NO SPAN’ *De straattaal van jongeren in Amsterdam* Verslag van een onderzoek naar ‘straattaal’: de door jongeren van verschillende etnische groepen gesproken mengtaal die ook wel bekendstaat als ‘smurfentaal’.
148	Hans Van de Velde en Muriel Houtermans ÉÉN TAAL, TWEE UITSPRAAKNORMEN *De voorbeeldfunctie van Vlaamse en Nederlandse nieuwslezers* Nederlanders en Vlamingen spreken hun Nederlands niet alleen verschillend uit, ze blijken er ook verschillende uitspraaknormen op na te houden.
152	Jan Erik Grezel ‘IK WIL ACHTERHALEN WAT ZICH IN DE HERSENEN AFSPEELT’ *Interview met taalkundige Pieter A.M. Seuren* Al 25 jaar doceert prof. Seuren taalfilosofie en theoretische taalkunde aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Binnenkort gaat hij met emeritaat.
156	Jan Erik Grezel/Peter-Arno Coppen HOE NUTTIG IS 'T KOFSCHIP? *Magie en misverstanden rond een spellingregel* ‘'t Kofschip’ is nog steeds een ongemeen populair ezelsbruggetje. Toch is er veel tegen in te brengen. Zo heeft Jan Erik Grezel ervaren dat je met 't kofschip de meest frequente ‘-d/-t-fouten’ niet voorkomt. En volgens Peter-Arno Coppen is 't kofschip helemaal niet de spellingregel waarvoor hij wordt versleten.
162	Nicoline van der Sijs HET VERSIERDE WOORD *Een 17de-eeuws combinatorisch woordenboek opnieuw uitgebracht* Over Epitheta (1620), het enige Nederlandse ‘combinatorische woordenboek’ tot nu toe.

	En verder

151	22 andere woorden voor employability
151	‘Get yellow!’
155	Purisme toen en nu
161	‘Tools for cheese’

	Rubrieken

144	Reacties: taalmythe; het Limburgs bestaat niet, het Fries wél?; ‘slecht voorbeeld’; assessment; carboleum; ezelsbruggetje
147	Vraag en antwoord: nooit ofte/en te nimmer; uitspraak cornedbeef; naar gelang (van); millenniumproef/-proof; enzovoort(s)
165	Taalcrypto
166	Woordenboek van de poëzie: behaspelen
167	Geschiedenis op straat: Lunet(te)
168	Van woord tot woord: wedeme
169	Etymofilie: torquemada
170	InZicht: over nieuwe boeken
171	Tijdschrift
172	Ruggespraak

[Deel 6, pagina 144]

Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren. Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerder voort 14a, 2517 AK Den Haag

(e-mail: redactie@onzetaal.nl).

Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

•	Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).
•	Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel u reageert.
•	Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.
•	Lever uw reactie in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur. Reacties kunnen doorgaans pas worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel.

[Deel 7/8, pagina 173]

Onze Taal

PRATEN MET JE OGEN

Gehandicapte kinderen communiceren dankzij Bliss-symbolen

Het Engels als wereldtaal: interview met Abram de Swaan

Taalmythen [2]:

‘De ene taal wordt sneller gesproken dan de andere’

Het succes van ‘10 voor taal’

De tussen-e(n) in historisch perspectief

Maandblad van het Genootschap Onze Taal

Beschermvrouwe H.K.H. Prinses Juliana

68ste jaargang juli/augustus 1999

[Deel 7/8, pagina 174]

genootschap

onze taal

Laan van Meerdervoort 14a

2517 AK Den Haag

telefoon: 070 - 356 12 20

fax: 070 - 392 49 08

e-mail: onzetaal@onzetaal.nl

Taaladviesdienst: 070 - 345 45 85

van 10.00-12.00 en 14.00-17.00

e-mail: taaladvies@onzetaal.nl

Onze Taal op internet:

http://www.onzetaal.nl/

(Redactie: Marc van Oostendorp)

De bijdragen in het tijdschrift weerspiegelen niet noodzakelijk de mening van de redactie. Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.

Bestuur Genootschap Onze Taal

mr. F.W. Kist, voorzitter

mevr. drs. A. Kosterman, vice-voorzitter

mevr. mr. C.M. le Clercq-Meijer, secretaris

drs. J. van der Steen RA, penningmeester

mevr. prof. dr. F. Balk-Smit Duyzentkunst,

C.N.F. van Ditshuizen, drs. S. Gaaikema

dr. H. Heestermans, mevr. drs. V.M.E. Kerremans,

mevr. M. van Paemel, mr. E.L.J van Vilet

Secretariaat

drs. P.H.M. Smulders, directeur

mevr. H.M.J. van der Laan

mevr. H. Bakker

Elly Molier

Taaladviesdienst

Roos de Bruyn

Mance Docter

Rutger Kiezebrink

Louise Offeringa

Redactie

Peter Smulders, secretaris

Peter-Arno Coppen

Jaap de Jong

Annelies Kooijman

Kees van der Zwan

Raymond Noë, redactieassistent

Vaste medewerkers

Battus, Peter Burger, Harry Cohen, Jan Erik Grezel, Hans Heestermans, Guus Middag, Marc van Oostendorp, Marlies Philippa, Riemer Reinsma, Ewoud Sanders, Erik van der Spek, Jules Welling

Prijs voor CJP-houders: f 26,- per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.

Voor mensen met een leeshandicap is Onze Taal ook op cassette beschikbaar. Inlichtingen bij Centrum voor Gesproken Lektuur: 0486 - 486 486. Onze Taal wordt in elektronische vorm voor brailleschrift beschikbaar gesteld door de CBB. Inlichtingen: 0341 - 55 10 14.

De Nederlandse Taalunie steunt het genootschap financieel bij zijn activiteiten.

Het genootschap werkt samen met:

-	het Meertens Instituut voor onderzoek en documentatie van Nederlandse taal en cultuur, Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant
-	Centrum voor Taal en Techniek van de Technische Universiteit Eindhoven
-	de Afdeling Nederlands van de Rijksuniversiteit Groningen
-	de Opleiding Nederlands van de Universiteit Leiden
-	het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden
-	de Vakgroep Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen
-	de afdeling Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der letteren, opleiding Nederlandse Taal en Letterkunde van de Vrije Universiteit van Amsterdam
-	het Instituut Nederlands van de Universiteit Utrecht
-	de Vakgroep taalkunde van de Fryske Akademy
-	de Sectie Toegepaste Communicatiewetenschap van de Technische Universiteit Delft

Vormgeving: Ad van der Kouwe, Inge Kwee (Manifesta), Rotterdam

Omslagillustratie: Frank Dam

Druk: Hoonte Bosch & Keuning, Utrecht

ISSN 0165-7828

Nederlands

uitgeversverbond

Groep vaktijdschriften

68ste jaargang nummer 7/8 juli/augustus 1999

‘Weesrijm is in feite een onmogelijk woord, zoiets als, zeg, eenpersoonsgesprek, solohuwelijk of eenmanstandem. Er ontbreekt iets aan het woord, het is niet compleet en het stemt droevig, zoals bijvoorbeeld de aanblik van een enkele aangespoelde schoen op het strand droevig stemmen kan.

Deze maand in Onze Taal (blz. 204)’

[Deel 7/8, pagina 175]

176	Marc van Oostendorp PRATEN MET JE OGEN *Gehandicapte kinderen communiceren dankzij Bliss-symbolen* Sommige lichamelijk gehandicapte kinderen kunnen niet spreken of schrijven. Een bijzonder symbolensysteem biedt hulp.
184	Marc van Oostendorp HET POINT OF NO RETURN VOOR HET ENGELS *Interview met Abram de Swaan* Het Engels is de laatste decennia dé wereldtaal geworden. Socioloog Abram de Swaan over de oorzaken en de mogelijke toekomstige ontwikkelingen.
190	Erwin Marsi TAALMYTHEN [2] *‘De ene taal wordt sneller gesproken dan de andere’* Veel mensen menen dat sommige talen (Italiaans bijvoorbeeld) sneller worden gesproken dan andere, zoals Nederlands. Hoe juist is die veronderstelling?
194	Jan Erik Grezel ‘JE MOET HIER OOK NOG WAT PRESTEREN’ *De succesformule van ‘10 voor taal’* Onlangs is de tiende jaargang van de tv-quiz ‘10 voor taal’ begonnen. Een kijkje bij de opnamen.
198	Anneke Neijt *DE TUSSEN-E(N)* IN SAMENSTELLINGEN De ‘Groene Boekjes’ van 1881, 1954 en 1995** Zijn de regels voor het schrijven van bijvoorbeeld panne(n)koek altijd zo lastig geweest? Een historisch overzicht.

	En verder

179	Congres Onze Taal: ‘Gastvrij Nederlands? Invloeden op onze taal’
179	Oproep zeepkistdiscussie Onze Taal
186	Mokkel: een ‘ronde hoer’ of een Spaanse schone?
188	Tien verschillen tussen lezen van papieren lezen op internet
193	Alle vijf (de) boeken
196	‘De Britten hebben gepersconfereerd’
201	Databank Onze Taal

	Rubrieken

108	Reacties: niet-dichtheid; migrantentalen in Nederland; black box; taalverloedering?; ondertiteling van Vlaams; zelfverbranding; zandlopers
183	Vraag en antwoord: gedood/omgekomen; zijn/hun; me(e)r(d)erlei
202	Tamtam: Zeeuws ook erkende streektaal?; Europese meetlat talenkennis; ABN niet in Haarlem
203	Geschiedenis op straat: Hunnenweg
204	Woordenboek van de poëzie: onk
205	Etymofilie: Elstar
206	InZicht: over nieuwe boeken
207	Tijdschrift
208	Ruggespraak

[Deel 7/8, pagina 180]

Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.

Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 ak Den Haag (e-mail: redactie@onzetaal.nl).

Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

•	Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).
•	Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel u reageert.
•	Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.
•	Lever uw reactie in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur.

Reacties kunnen doorgaans pas worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel.

[Deel 9, pagina 209]

Onze Taal

SOUNDBITES

Commentaar in hapklare brokken

Het ontstaan van nieuwe talen

Interview met taalkundige Pieter Muysken

Trots op de eigen taal: over taalzuivering

Noch standaard, noch dialect

‘Tussentaal’ in Vlaanderen en Nederland

Taalhulp via de computer

Gastvrij Nederlands? Congres Onze Taal

Maandblad van het Genootschap Onze Taal

Beschermvrouwe H.K.H. Prinses Juliana

68ste jaargang september 1999

[Deel 9, pagina 210]

genootschap

onze taal

Laan van Meerdervoort 14a

2517 AK Den Haag

telefoon: 070 - 356 12 20

fax: 070 - 392 49 08

e-mail: onzetaal@onzetaal.nl

Taaladviesdienst: 070 - 345 45 85

van 10.00-12.00 en 14.00-17.00

e-mail: taaladvies@onzetaal.nl

Onze Taal op internet: http://www.onzetaal.nl/

(Redactie: Marc van Oostendorp)

Het Genootschap Onze Taal (opgericht in 1931) stelt zich ten doel het verantwoorde gebruik van de Nederlandse taal te bevorderen en aan hen die haar gebruiken meer begrip en kennis daarvan bij te brengen. Het maandblad Onze Taal (oplage 46.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen. Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.

De bijdragen in het tijdschrift weerspiegelen niet noodzakelijk de mening van de redactie. Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.

Bestuur Genootschap Onze Taal

mr. F.W. Kist, voorzitter

mevr. drs. A. Kosterman, vice-voorzitter

mevr. mr. CM. le Clercq-Meijer, secretaris

drs. J. van der Steen RA, penningmeester

mevr. prof. dr. F. Balk-Smit Duyzentkunst,

C.N.F. van Ditshuizen, drs. S. Gaaikema,

dr. H. Heestermans, mevr. drs. V.M.E. Kerremans,

mevr. M. van Paemel, mr. E.L.J van Vliet

Secretariaat

drs. P.H.M. Smulders, directeur

mevr. H.M.J. van der Laan

mevr. H. Bakker

Elly Molier

Taaladviesdienst

Roos de Bruyn

Mance Docter

Rutger Kiezebrink

Louise Offeringa

Redactie

Peter Smulders, secretaris

Peter-Arno Coppen

Jaap de Jong

Annelies Kooijman

Kees van der Zwan

Raymond Noë, redactieassistent

Vaste medewerkers

Battus, Peter Burger, Harry Cohen, Jan Erik Grezel, Hans Heestermans, Guus Middag, Marc van Oostendorp, Marlies Philippa, Riemer Reinsma, Ewoud Sanders, Erik van der Spek, Jules Welling

Prijs voor CJP-houders: f 26,- per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.

Voor mensen met een leeshandicap is Onze Taal ook op cassette beschikbaar. Inlichtingen bij Centrum voor Gesproken Lektuur: 0486 - 486 486. Onze Taal wordt in elektronische vorm voor brailleschrift beschikbaar gesteld door de CBB. Inlichtingen: 0341 - 55 10 14.

De Nederlandse Taalunie steunt het genootschap financieel bij zijn activiteiten.

Het genootschap werkt samen met:

-	het Meertens Instituut voor onderzoek en documentatie van Nederlandse taal en cultuur, Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant
-	het Centrum voor Taal en Techniek van de Technische Universiteit Eindhoven
-	de Afdeling Nederlands van de Rijksuniversiteit Groningen
-	de Opleiding Nederlands van de Universiteit Leiden
-	het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden
-	de Vakgroep Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen
-	de afdeling Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der letteren, opleiding Nederlandse Taal en Letterkunde van de Vrije Universiteit van Amsterdam
-	het Instituut Nederlands van de Universiteit Utrecht
-	de Vakgroep taalkunde van de Fryske Akademy
-	de Sectie Toegepaste Communicatiewetenschap van de Technische Universiteit Delft

Vormgeving: Ad van der Kouwe, Inge Kwee (Manifesta), Rotterdam

Omslagillustratie: Frank Dam

Druk: Hoonte Bosch & Keuning, Utrecht

ISSN 0165-7828

Nederlands

uitgeversverbond

Groep vaktijdschriften

68ste jaargang nummer 9 september 1999

‘De grote meester van de soundbite was Ronald Reagan: “The Democrats are so far left, they've left the country.” Als redelijk gevat persoon bedacht hij ze desnoods zelf, en als acteur kon hij ze ook bréngen alsof hij ze zelf had bedacht.

Deze maand in Onze Taal (blz. 215)’

[Deel 9, pagina 211]

213	Herbert Blankesteijn SOUNDBITES: COMMENTAAR IN HAPKLARE BROKKEN *Hoe journalistiek, politiek en reclame versmelten* ‘Ich bin ein Berliner’, ‘I have a dream today’, ‘Het kabinet is in maar één kamer geïnteresseerd, en dat is de achterkamer’: de media zijn vergeven van de ‘soundbites’. Waarom eigenlijk?
220	Marc van Oostendorp DE TOREN VAN BABEL *Interview met taalkundige Pieter Muysken* Waarom zijn er zoveel talen op de wereld? Hoogleraar Pieter Muysken over taalverscheidenheid en de toekomst van het Nederlands.
224	Nicoline van der Sijs TROTS OP DE EIGEN TAAL *Algemene principes van taalzuivering* Taalzuivering komt in alle talen voor, en in elke taal berijden puristen hun eigen stokpaardjes. Toch zijn er ook opmerkelijke overeenkomsten.
232	Dirk Geeraerts NOCH STANDAARD, NOCH DIALECT *‘Tussentaal’ in Vlaanderen en Nederland* Zowel in België als in Nederland bestaat er een ‘derde taallaag’, die ergens tussen de verzorgde standaardtaal en de dialecten in zit. Hoe vergelijkbaar zijn deze twee ‘tussentalen’?
236	Marcel Uljee TAALHULP VIA DE COMPUTER *Een vergelijking van drie taaladviesprogramma's* Taaladviezen hoef je tegenwoordig niet meer in een boek op te zoeken. Met een taaladviesprogramma kun je gewoon achter de computer blijven zitten. Voldoen die programma's?

	En verder

212	Congres Onze Taal: ‘Gastvrij Nederlands? Invloeden op onze taal’
216	Oproep zeepkistdiscussie Onze Taal
222	Nog meer vreemde woorden op -heid
228	Neologismen in Vlaanderen [5]
229	De voorlopers van snars en sikkepit
231	60 andere woorden voor callcenter/Ander woord voor soundbite
246	Verslag jaarvergadering Onze Taal

	Rubrieken

217	Reacties: koekoekswoorden; het Limburgs bestaat niet, het Fries wél?; één taal, twee uitspraaknormen; onnodig Engels; typering bisschop; zelfverbranding
219	Vraag en antwoord: Bosch(') woordenboek; website(t)je; woof/wuifde; toendertijd/toentertijd
227	Vergeten woorden: amigo
230	NIEUWE RUBRIEK: Verse woorden
235	Woorden met een verhaal: wafdorfsalade
240	Taalcrypto
242	Het proefschrift van... Niels van der Mast: samen schrijven
243	Geschiedenis op straat: Dwing
244	Tamtam:Vrijmerk ‘niet-ontvankelijk’ in merknamenzaak tegen KPN; Sdu stopt met Trefwoord; Denekamp tweetalig
245	Woordenboek van de poëzie: linteldoek
248	InZicht: over nieuwe boeken, congressen en lezingen
249	Tijdschrift
252	Ruggespraak

[Deel 9, pagina 212]

CONGRES 1999

‘Gastvrij Nederlands? Invloeden op onze taal’

Het bestuur van het genootschap nodigt u uit voor zijn 22ste congres, gewijd aan het onderwerp ‘invloeden op het Nederlands’. Het congres wordt gehouden op zaterdag 6 november 1999 in De Doelen te Rotterdam (op enkele minuten lopen vanaf het Centraal Station).

Aanvang 10.15 uur; einde omstreeks 16.30 uur.

Programma

10.15-10.20		Welkomstwoord door de voorzitter van het genootschap, mr. F.W. Kist, en congrespresentator drs. Letty Kosterman
10.20-10.45	lezing	door dr. Joop van der Horst, historisch-taalkundige aan de KU Leuven en columnist, over het Nederlands van vandaag en de invloed van het verleden
10.45-11.10	lezing	door drs. Liesbeth Koenen, taalkundige, journalist en publicist, over de invloed van het Engels/Amerikaans op het Nederlands en de (vermeende) effecten daarvan
11.10-11.25	optreden	‘Tàànte’. Surinaamse conference (mevr. Mathurin)
11.25-11.55	koffiepauze
11.55-12.20	lezing	door Jan Kuitenbrouwer, publicist en columnist, over hedendaagse trends in onze taal en de invloed van subculturen
12.20	Uitreiking Groenman-taalprijs (van de Stichting LOUT) aan een bekende televisiepersoonlijkheid
		12.20-12.25 LOUT-voorzitter mevr. mr. T. Faber
		12.25-12.30 juryrapport Groenman-taalprijs
		12.30-12.45 voordracht door de prijswinnaar
12.45-14.00	lunchpauze
14.00-14.25	lezing	door dr. Jan Stroop, taalkundige/dialectoloog, over het verdwijnen van het ABN en de opmars van het Poldernederlands
14.25-14.50	lezing	door dr. René Appel, publicisten hoogleraar Nederlands als tweede taal, over het Nederlands en andere talen als mengtalen
14.50-15.00	optreden	rap en hiphop in het Nederlands
15.00-15.30	theepauze
15.30-15.55	lezing	door dr. Koen Jaspaert, taalkundige en algemeen secretaris van de Nederlandse Taalunie, over de (te verwachten) ontwikkelingen die de toekomst van het Nederlands bepalen
15-55-16.20	lezing	door mr. Hans van Mierlo, politicus, over de invloed van de politiek op de taal, en de mogelijkheden en beperkingen van taalgebruik in de politiek
16.20-16.30	optreden	cabaret
16.30		Sluiting

In de pauze worden onder meer boeken verkocht, vinden presentaties plaats van verschillende diensten van het genootschap, wordt het Taalboek van de eeuw ten doop gehouden, en gaan leden van het genootschap een verbale strijd aan in zeepkistdiscussies.

Aanmelding voor deelname

In het hart van dit nummer van Onze Taal is een aanmeldingskaart opgenomen. Wilt u aan het congres deelnemen, stuur dan de ingevulde kaart zo spoedig mogelijk naar het genootschap, in elk geval vóór zaterdag 23 oktober. De afgelopen jaren was het congres binnen enkele weken volgeboekt. Reageer dus snel als u er graag bij wilt zijn. U kunt u met de aanmeldingskaart tevens opgeven voor de lunch. De toegangsprijs van het congres bedraagt f 17,50; het lopend buffet kost f 30,- per persoon. Na ontvangst van het verschuldigde bedrag op postbankrekening 115040 van het Genootschap Onze Taal te Den Haag (o.v.v. ‘congres’) volgt toezending van de bestelde kaart(en)/lunchbon(nen). Dit bedrag dient uiterlijk 23 oktober in ons bezit te zijn.

[Deel 9, pagina 217]

Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren. Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal,

Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag

(e-mail: redactie@onzetaal.nl).

Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

•	Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).
•	Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel u reageert.
•	Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.
•	Lever uw reactie in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur.

Reacties kunnen doorgaans pas worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel.

[Deel 10, pagina 253]

Onze Taal

‘DOE MAAR OF JE THUIS BENT’

Hoe het Nederlands steeds informeler werd

De inburgering van vreemde woorden

Interview met taalverzorger

dr. H.M. Hermkens

U hebt of u heeft: een man/vrouw-zaak?

Gorgonzola, baguette, gamba's

De uitspraak van culinaire leenwoorden

Twee nieuwe woordenboeken met uitspraakinformatie

Maandblad van het Genootschap Onze Taal

Beschermvrouwe H.K.H. Prinses Juliana

68ste jaargang oktober 1999

[Deel 10, pagina 254]

genootschap

onze taal

Laan van Meerdervoort 14a

2517 AK Den Haag

telefoon: 070 - 356 12 20

fax: 070 - 392 49 08

e-mail: onzetaal@onzetaal.nl

Taaladviesdienst: 070 - 345 45 85

van 10.00-12.00 en 14.00-17.00

e-mail: taaladvies@onzetaal.nl

Onze Taal op internet:

http://www.onzetaal.nl/

(Redactie: Marc van Oostendorp)

De bijdragen in het tijdschrift weerspiegelen niet noodzakelijk de mening van de redactie. Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.

De redactie betracht altijd de grootst mogelijke zorgvuldigheid bij het regelen van overnamerechten van illustraties e.d. Wie desondanks meent zekere aanspraken te kunnen maken, verzoeken wij contact op te nemen met de redactie.

Bestuur Genootschap Onze Taal

mr. F.W. Kist, voorzitter

mevr. drs. A. Kosterman, vice-voorzitter

mevr. mr. C.M. le Clercq-Meijer, secretaris

drs. J. van der Steen RA, penningmeester

mevr. prof. dr. F. Balk-Smit Duyzentkunst,

C.N.F. van Ditshuizen, drs. S. Gaaikema,

dr. H. Heestermans, mevr. drs. V.M.E. Kerremans,

mevr. M. van Paemel, mr. E.L.J van Vliet

Secretariaat

drs. P.H.M. Smulders, directeur

mevr. H.M.J. van der Laan

mevr. H. Bakker

Elly Molier

Taaladviesdienst

Roos de Bruyn

Mance Docter

Rutger Kiezebrink

Louise Offeringa

Redactie

Peter Smulders, secretaris

Peter-Arno Coppen

Jaap de Jong

Annelies Kooijman

Kees van der Zwan

Raymond Noë, redactieassistent

Vaste medewerkers

Battus, Peter Burger, Harry Cohen, Jan Erik Grezel, Hans Heestermans, Hein de Kort, Guus Middag, Marc van Oostendorp, Marlies Philippa, Riemer Reinsma, Ewoud Sanders, Erik van der Spek, Nicoline van der Sijs, Jules Welling

Op groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november; het eindigt dan per 31 december.

Prijs voor CJP-houders: f 26,- per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.

Een abonnement op het tweemaandelijkse blad Nederlands van Nu (van de Vlaamse Vereniging Algemeen Nederlands) kost leden van Onze Taal Bfr. 650 of f 37,50. Opgave: F. de Merodestraat 16, B-2800 Mechelen. In Nederland: giro 3992897 t.n.v. Ver. Alg. Ned. Mechelen, telefoon 00/32 15 27 68 05.

De Nederlandse Taalunie steunt het genootschap financieel bij zijn activiteiten.

Het genootschap werkt samen met: het Meertens Instituut voor onderzoek en documentatie van Nederlandse taal en cultuur, Amsterdam; de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant; het Centrum voor Taal en Techniek van de Technische Universiteit Eindhoven; de Afdeling Nederlands van de Rijksuniversiteit Groningen; de Opleiding Nederlands van de Universiteit Leiden; het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden; de Vakgroep Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen; de afdeling Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam; de Faculteit der letteren, opleiding Nederlandse Taal en Letterkunde van de Vrije Universiteit van Amsterdam; het Instituut Nederlands van de Universiteit Utrecht; de Vakgroep taalkunde van de Fryske Akademy; de Sectie Toegepaste Communicatiewetenschap van de Technische Universiteit Delft.

Vormgeving: Ad van der Kouwe,

Inge Kwee (Manifesta), Rotterdam

Omslagillustratie: Frank Dam

Druk: Hoonte Bosch & Keuning, Utrecht

ISSN 0165-7828

Nederlands

uitgeversverbond

Groep vaktijdschriften

68ste jaargang nummer 10 oktober 1999

‘Wie in de jaren negentig een bedrijf opbelt, loopt een goede kans een werknemer aan de lijn te krijgen die opneemt met “Afdeling Civiele Techniek, met Sandra” of “Beheerszaken, met Stanley”. Soms laten Sandra en Stanley zelfs de bedrijfsnaam achterwege, zodat we niet weten of we wel met de juiste instelling zijn verbonden.

Deze maand in Onze Taal (blz. 258)’

[Deel 10, pagina 255]

256	Peter Burger en Jaap de Jong ‘DOE MAAR OF JE THUIS BENT’ *Hoe het Nederlands steeds informeler werd* Majesteit werd mevrouw, u werd jij. Honderd jaar informalisering: van Nederlandsch met een stijve board naar Nederlands met het bovenste knoopje open.
264	Harry Cohen PURISME EN REALITEITSBESEF *De inburgering van vreemde woorden* Volgens velen is het Nederlands ernstig in gevaar vanwege de vloed van vreemde, vooral Engelse woorden die ons overspoelt. Is die vrees terecht?
268	Jan Erik Greze ‘IK BEN BESLIST GEEN ENGE SCHOOLFRIK’ *Het verzorgde Nederlands van Huygens-kenner dr. H.M. Hermkens* Interview met een van de aartsvaders van de ‘taalzorg’-traditie.
272	Inge Suasso U HEBT OF U HEEFT: EEN MAN/VROUW-ZAAK? *Een grammaticale kwestie in de praktijk* Volgens de taaladviesboeken is u hebt beter dan u heeft. Maar wat wordt in het dagelijks leven het meest gebruikt?
275	Ellen Klein Breukink en Renée van Bezooijen GORGONZOLA, BAGUETTE, GAMBA'S *De uitspraak van culinaire leenwoorden in Nederland en Vlaanderen* Hoe spreken Nederlanders en Vlamingen culinaire leenwoorden uit? Aan de Nijmeegse universiteit is er onderzoek naar gedaan.

	En verder

259	Fokke en Sukke vliegen uit
261	Contributie 2000
263	Programma congres Onze Taal
266	Twee nieuwe woordenboeken met uitspraakinformatie
277	Taalroof
278	Zonder woorden: de taal van gebaren
279	Affiche ‘Nederlands buitengaats’

	Rubrieken

260	Reacties: contacten; alle vijf (de) boeken; sneller gesproken talen?; asperge(n)bed; mokkel
262	Vraag en antwoord: ben/wees; de/het fret; iets op de ke(e)per beschouwen; zorgen voor
271	Het proefschrift van... Esterella de Roo: taal na een hersenbloeding
274	Vergeten woorden: ploert
280	Van woord tot woord: Wat het Diets beduidt
281	Geschiedenis op straat: Schulpweg
282	Tamtam: Engels bij Nederlandse bedrijven wekt opschudding; weer taalruzie in EU; Nederlands aan de Kaap
285	InZicht: over nieuwe boeken, congressen en lezingen
286	Tijdschrift
288	Ruggespraak

[Deel 10, pagina 260]

Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren. Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag (e-mail: redactie@onzetaal.nl).

Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

•	Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).
•	Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel u reageert.
•	Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.
•	Lever uw reactie in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur. Reacties kunnen doorgaans pas worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel.

[Deel 10, pagina 261]

CONTRIBUTIE 2000

Bestuur Genootschap Onze Taal

Het genootschap heeft de prijs van het lidmaatschap vier jaar lang op f 35,- kunnen houden. Gezien de algehele prijsstijging van ongeveer 10% in die periode, is het bestuur nu toch genoodzaakt de prijs van het lidmaatschap van Onze Taal te verhogen.

Prijzen Onze Taal in 2000
• leden in Nederland, België, Ned. Antillen, Aruba, Suriname	f 38,-/Bfr. 700
• leden buitenland (overige)	f 55,-
• buitenland per luchtpost	f 65,-
• naar buitenland in envelop	f 10,- extra
• CJP/via VAN	f 29,-
• collectief abonnement
- stamabonnement	f 105,-
- alle volgende	f 16,-
• los nummer	f 7,-

Op het decembernummer van Onze Taal treft u de acceptgiro voor de contributie voor het jaar 2000 aan.

Automatische betaling

Inning van de contributie per acceptgirokaart kost het genootschap ruim f 1,- meer dan inning per automatische incasso. Een machtigingskaart voor automatische betaling sturen wij op verzoek direct toe na telefonische opgave via 070-356 12 20. Bij die vorm van betalen wordt de contributie in de tweede helft van december automatisch van uw rekening afgeschreven, zonder dat u er omkijken naar hebt. Het is altijd mogelijk de machtiging direct stop te zetten of de betaling binnen een maand te laten terugboeken.

[Deel 11, pagina 289]

Onze Taal

THEMA: KLEINE ROTWOORDJES

Wel, eens, nog, pas, anders: struikelblokken én smeermiddelen van de taal

De nieuwe grote Van Dale

Interview met de taalkundigen Kraak en Klooster

Van ‘aap noot mies’ tot turbotaal Taalkroniek van de twintigste eeuw

Maandblad van het Genootschap Onze Taal Beschermvrouwe H.K.H. Prinses Juliana 68ste jaargang november 1999

[Deel 11, pagina 290]

genootschap

onze taal

Laan van Meerdervoort 14a

2517 AK Den Haag

telefoon: 070 - 35612 20

fax: 070 - 392 49 08

e-mail: onzetaal@onzetaal.nl

Taaladviesdienst: 070 - 345 45 85

van 10.00-12.00 en 14.00-17.00

e-mail: taaladvies@onzetaal.nl

Onze Taal op internet:

http://www.onzetaal.nl/

(Redactie: Marc van Oostendorp)

De bijdragen in het tijdschrift weerspiegelen niet noodzakelijk de mening van de redactie, Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.

Bestuur Genootschap Onze Taal

mr. F.W. Kist, voorzitter

mevr. drs. A. Kosterman, vice-voorzitter

mevr. mr. C.M. le Clercq-Meijer, secretaris

drs.J. van der Steen RA, penningmeester

mevr. prof. dr. F. Balk-Smit Duyzentkunst,

C.N.F. van Ditshuizen, drs. S. Gaaikema,

dr. H. Heestermans, mevr. drs. V.M.E. Kerremans,

mevr. M. van Paemel, mr. E.L.J van Vliet

Secretariaat

drs. P.H.M. Smulders, directeur

mevr. H.M.J. van der Laan

mevr. H. Bakker

Etty Molier

Taaladviesdienst

Roos de Bruyn

Mance Docter

Rutger Kiezebrink

Louise Offeringa

Redactie

Peter Smulders, secretaris

Peter-Arno Coppen

Jaap de Jong

Annelies Kooijman

Kees van der Zwan

Raymond Noë, redactieassistent

Vaste medewerkers

Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 6,- (Bfr. 110). Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname, Aruba en de Nederlandse Antillen f 35,-per jaar (Bfr. 640); buiten deze landen f 50,- per jaar (per luchtpost f 55,-). Op groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november; het eindigt dan per 31 december.

Prijs voor CJP-houders: f 26,-per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.

Voor mensen met een leeshandicap is Onze Taal ook op cassette beschikbaar. Inlichtingen bij Centrum voor Gesproken Lektuur: 0486 - 486 486. Onze Taal wordt in elektronische vorm voor brailleschrift beschikbaar gesteld door de CBB. Inlichtingen: 0341 - 55 10 14.

Een abonnement op het tweemaandelijkse blad Nederlands van Nu (van de Vlaamse Vereniging Algemeen Nederlands) kost leden van Onze Taal Bfr. 650 of f 37,50. Opgave: F. de Merodestraat 16, B-2800 Mechelen. In Nederland: giro 3992897 t.n.v. Ver. Alg. Ned. Mechelen, telefoon 00/32 15 27 68 05.

De Nederlandse Taalunie steunt het genootschap financieel bij zijn activiteiten.

Vormgeving: Ad van der Kouwe,

Inge Kwee (Manifesta), Rotterdam

Omslagillustratie: Frank Dam

Druk: Hoonte Bosch & Keuning, Utrecht

ISSN 0165-7828

Nederlands

uitgeversverbond

Groep vaktijdschriften

68ste jaargang nummern november 1999

‘
Hier en daar zijn wat infrequente woorden verwijderd. Zulke ingrepen doen enigszins willekeurig aan: waarom zijn aflaatpenning, boterwikkel en jaarcirkel verdwenen terwijl aflaatkramer, boterspeet en jaarscheut mochten blijven staan?
Deze maand in Onze Taal (blz. 308)
’

[Deel 11, pagina 291]

THEMA: KLEINE ROT WOORDJES

292	Ton van der Wouden SMEERMIDDELEN VAN DE TAAL *Partikels in het Nederlands* wel, eens, toch, dan: het Nederlands heeft tientallen oncpvallende maar uiterst complexe ongrijpbare én onmisbare woordjes.

298	Pieter Uit den Boogaart WELGEKWELD *De onbegrensde mogelijkheden van wel* Wel kan verbazingwkkend veel betekenen. Een poging tot cartografie van een van de lastigste kleine woordjes.

302	Peter-Arno Coppen NIET ZO'N MOEITE MET ZULKE JOEKELS *Grammatica op de vierkante millimeter* Wie nadenkt over kleine woordjes gaat onmiddellijk twijfelen. Wanneer gebruik je bijvoorbeeld zo'n en wanneer zulk?

	En verder:
296	Jan Kuitenbrouwer: Vanwaar Maar?
297	Jan Erik Grezel: Het andere anders

308	Jaap Bakker ‘DE DIKKE’ BARST UIT ZIJN JAS *De dertiende editie van de grote Van Dale* De nieuwe Van Dale is vierhonderd bladzijden dikker dan de vorige. Hoe zit het met de kwaliteit en hanteerbaarheid van deze lexicografische kolos?

311	Jan Erik Grezel ‘WIJ WILDEN GEWOON EEN AARDIG BOEK OVER SYNTAXIS SCHRIJVEN’ *Interview met de taalkundigen Kraak en Klooster* Het boek Syntaxis van Kraak en Klooster (1968) markeert de doorbraak van de chomskyaanse grammatica in Nederland. Hoe kijken de auteurs daarop terug?

314	Peter Burger en Jaap de jong VAN ‘AAP NOOT MIES’ TOT TURBOTAAL *Taalkroniek van de twintigste eeuw* De voltooiing van het WNT, allerlei spellingregelingen en de eerste Nederrock-single: 37 sleutelmomenten uit de afgelopen eeuw.

	En verder

303	Storing
306	250 andere woorden voor soundbite/Ander woord voor browser
310	De quotezak van de 13de editie
319	Het weze zo
319	De euromunten

	Rubrieken

304	Reacties: Dwinger; amigo/vrunt; DigiTaalbaak; elektronische taaladviezen; mobilhome; vallei
307	Vraag en antwoord: Iraki: de beste prestatie ooit; naïviteit/naïeveling
317	Taalcrypto
318	Het proefschrift van... Ingrid van Alphen: meisjes- en jongensgesprekken
320	Woordenboek van de poëzie: wegluis
322	InZicht: over nieuwe boeken, congressen en lezingen
323	Tijdschrift
324	Ruggespraak

[Deel 11, pagina 304]

Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.

Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal,

Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag

(e-mail: redactie@onzetaal.nl).

Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

•	Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).
•	Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel u reageert.
•	Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.
•	Lever uw reactie in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur. Reacties kunnen doorgaans pas worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel.

[Deel 12, pagina 325]

Onze Taal

TAALMYTHE: ‘DE OMROEP BEDERFT DE TAAL’

Zijn radio en tv inderdaad verspreiders van fouten en clichés?

Interview met vaste Dictee-deelnemer Bart Chabot

Hoezo, officiële spelling?

Over de status van het Groene Boekje

Het taaljaar 1999: de belangrijkste gebeurtenissen en de meningen van taalgebruikers

Maandblad van het Genootschap Onze Taal Beschermvrouwe H.K.H. Prinses Juliana 68ste jaargang december 1999

[Deel 12, pagina 326]

genootschap

onze taal

Laan van Meerdervoort 14a

2517 AK Den Haag

telefoon: 070 - 356 12 20

fax: 070 - 392 49 08

e-mail: onzetaal@onzetaal.nl

Taaladviesdienst: 070 - 345 45 85

van 10.00-12.00 en 14.00-17.00

e-mail: taaladvies@onzetaal.nl

Onze Taal op internet:

http://www.onzetaal.nl/

(Redactie: Marc van Oostendorp)

De bijdragen in het tijdschrift weerspiegelen niet noodzakelijk de mening van de redactie. Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.

Bestuur Genootschap Onze Taal

mr. F.W. Kist, voorzitter

mevr. drs. A. Kosterman, vice-voorzitter

mevr. mr. C.M. le Clercq-Meijer, secretaris

drs. J. van der Steen RA, penningmeester

mevr. prof. dr. F. Balk-Smit Duyzentkunst,

C.N.F. van Ditshuizen, drs. S. Gaaikema,

dr. H. Heestermans, mevr. drs. V.M.E. Kerremans,

mevr. M. van Paemel, mr. E.L.J van Vliet

Secretariaat

drs. P.H.M. Smulders, directeur

mevr. H.M.J. van der Laan

mevr. H. Bakker

Elly Molier

Taaladviesdienst

Roos de Bruyn

Mance Docter

Rutger Kiezebrink

Louise Offeringa

Redactie

Peter Smulders, secretaris

Peter-Arno Coppen

Jaap de Jong

Annelies Kooijman

Kees van der Zwan

Raymond Noë, redactieassistent

Vaste medewerkers

Battus, Peter Burger, Harry Cohen,

Jan Erik Grezel, Hans Heestermans, Hein de Kort, Guus Middag, Marc van Oostendorp, Marlies Philippa, Riemer Reinsma, Ewoud Sanders, Erik van der Spek, Nicoline van der Sijs, Corriejanne Timmers, Jules Welling

Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 7,- (Bfr. 125). Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname, Aruba en de Nederlandse Antillen f 38,- per jaar (Bfr. 700); buiten deze landen f 55,- per jaar (per luchtpost f 65,-). Op groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november; het eindigt dan per 31 december.

Prijs voor CJP-houders: f 29,- per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.

Voor mensen met een leeshandicap is Onze Taal ook op cassette beschikbaar. Inlichtingen bij Centrum voor Gesproken Lektuur: 0486 - 486 486. Onze Taal wordt in elektronische vorm voor brailleschrift beschikbaar gesteld door de CBB. Inlichtingen: 0341 - 55 10 14.

De Nederlandse Taalunie steunt het genootschap financieel bij zijn activiteiten.

Vormgeving: Ad van der Kouwe,

Inge Kwee (Manifesta), Rotterdam

Omslagillustratie: Frank Dam

Druk: Hoonte Bosch & Keuning, Utrecht

ISSN 0165-7828

Nederlands

uitgeversverbond

Groep uitgevers voor vak en wetenschap

68ste jaargang nummer 12 december 1999

‘Zo hadden we ooit cisterciënzerklooster, en natuurlijk de eerste keer przewalskipaard... hét przewalskipaard!

Simon Vinkenoog was de enige die het goed had, omdat ze toentertijd drie van die paarden in Artis hadden, en Simon daar een paar keer per week komt.

Deze maand in Onze Taal (blz. 339)’

[Deel 12, pagina 327]

TAALMYTHE:

328	Herbert Blankesteijn DE OMROEP BEDERFT DE TAAL *Radio en tv als verspreiders van fouten en clichés* Draagt de omroep inderdaad bij aan de inburgering van foute klemtonen, lelijke woorden en uitdrukkingen, en clichés? Herbert Blankesteijn heeft er een uitgesproken mening over.
330	Marc van Oostendorp DE TAAL OVERLEEFT DE OMROEP *Fouten en clichés zijn van alle tilden* Bederft de omroep de taal? Marc van Oostendorp reageert op het betoog van Herbert Blankesteijn en komt tot heel andere conclusies.
338	Kees van der Zwan ‘HET IS EEN SPEL, EN DAT SCHRIJF JE MET S, P, E, L’ *Interview met vaste Dictee-deelnemer Bart Chabot* Binnenkort wordt voor de tiende keer het Groot Dictee der Nederlandse Taal gehouden. Bart Chabot over de allure van het Dictee, de hoge kijkcijfers, de deelnemers en de critici.
342	Corriejanne Timmers HOEZO, OFFICIËLE SPELLING? *Over de status van het Groene Boekje* Is het Groene Boekje eigenlijk wel zo ‘officieel’ als bijna iedereen denkt? Slecht nieuws voor wie op zoek is naar houvast.
344	Marc van Oostendorp en Kees van der Zwan HET TAALJAAR 1999 *Van onnodig Engels tot de nieuwe Van Dale* De belangrijkste taalgebeurtenissen van het afgelopen jaar op een rijtje.
348	HET TAALJAAR 1999 *Meningen van taalaebruikers* Wat was dit jaar het beste taalboek? En het mooiste en het ergste woord? Min of meer bekende taalgebruikers geven hun mening.

	En verder

336	Groenman-taalprijs voor Kees van Kooten
337	‘Wat nu?’, zei Pichegru
341	Oefendictee der Nederlandse Taal
341	Puntjes op de bij Onze Taal
347	Er is meer... De overlevering van gevleugelde woorden
351	Hm en mmm

	Rubrieken

332	Reacties: onpaar; helaasheid; scrollbalk; V-teken; de uitspraak van culinaire leenwoorden; spelling; Ikea; ‘De Heere HEERE’
335	Vraag en antwoord: (over) het dek op en neer huppelen; marsepeine(n) aardappeltjes; mársepein/marsepéín; dramatisch; wou(d)en/wilden
350	Van woord tot woord: Huiselijke gemakken
351	Vergeten woorden: tuig
352	Verse woorden: Zoeklichten
353	Geschiedenis op straat: Stoofsteeg
354	Het proefschrift van... Ton Goeman: verdwijnende t's
355	Tamtam: taaladviesdienst in Vlaanderen; ‘bullshit bingo’; Sanne en Thomas populair; Trefwoord op Internet
355	InZicht: over nieuwe boeken, congressen en lezingen
357	Tijdschrift: Taal en Letteren knipselkrant
360	Ruggespraak

[Deel 12, pagina 332]

Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.

Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal,

Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag

(e-mail: redactie@onzetaal.nl).

Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

•	Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).
•	Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel u reageert.
•	Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.
•	Lever uw reactie in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur. Reacties kunnen doorgaans pas worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel.

Vorige Volgende