|
| |
| |
| |
InZicht
Raymond Noë
InZicht licht u in over nieuwe boeken, congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Vermelding in deze rubriek betekent niet dat de redactie ze aanbeveelt.
Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten.
Verschijningsdata en prijzen onder voorbehoud.
| |
● Groot Dictee
Maandag 14 december wordt voor de negende keer het Groot Dictee der Nederlandse Taal uitgezonden (Nederland 3, 20.18 tot 21.54). Zoals gebruikelijk worden via een schriftelijke voorronde in de Volkskrant en De Standaard dertig deelnemers geselecteerd. Daarnaast zijn dertig bekende Nederlanders (o.a. Els Borst, Piet Doedens en Bart Chabot) en Vlamingen (o.a. Ann Ceurvels en Rani De Coninck) uitgenodigd. De jury bestaat uit Henk Vonhoff (voorzitter), prof. dr. P.G.J. van Sterkenburg, Martine Tanghe en prof. dr. Th. A.J.M. Janssen. Het dictee wordt zoals gebruikelijk voorgelezen door Philip Freriks.
| |
● Spelling van het Haags
In januari van dit jaar werd het ‘Haags Dictei’ gehouden. Daarbij werden zo veel fouten gemaakt dat besloten werd een spellingwijzer voor het Haags samen te stellen. Onlangs verscheen het resultaat: Ut groengeile boekie. In kort bestek worden de positie, geschiedenis, uitspraak, spellingregels en het idioom van het Haags voor de leek en de liefhebber verklaard en beschreven. Daarnaast bevat het boek nog een ‘Scheldwèzâh’, een oefendictee en een ‘Lès van bekende Hageneize’ die verwijst naar telefoongids nr. 14. Dit alles wordt op de van hem bekende wijze door Haagse Harry van commentaar voorzien.
Ut groen-geile boekie. De offesjeile spelling vannut Haags door Sjaak Bral, Marnix Rueb en RJ. Rueb verscheen bij uitgeverij Kap Nâh en kost f 22,50. (106 blz.)
ISBN 90 803877 4 6
| |
● Limericks
De limerick is een dichtvorm die vooral in het Angelsaksische taalgebied erg populair is, maar daarbuiten wordt hij eigenlijk alleen in Nederland op grote schaal beoefend. Bas Hageman is limerickkenner en stelde een boekje samen waarin de oorsprong, de geschiedenis, de onderwerpkeuze en de eigenaardigheden van de limerick beschreven worden. Voor degenen die zelf met de limerick aan de slag willen, zijn twee hoofdstukken met regels, voorschriften en schrijftips opgenomen. En uiteraard wordt de tekst rijkelijk geïllustreerd met voorbeelden uit de Engelse, quasi-Engelse (John O'Mill) en Nederlandse limerickcultuur. De laatste categorie bevat veel werk van de auteur zelf.
Limericks en limericken is verschenen bij Het Spectrum en kost f 24,90. (152 blz.) ISBN 90 274 6574 6
| |
● E-communicatie
Een tekst op een computerscherm wordt anders gelezen dan een gedrukte tekst, en bovendien biedt het computerscherm de lezer de mogelijkheid tot interactie. Wie een weblocatie opzet om zijn doelgroep te bereiken zal zich dus eerst moeten oriënteren op de specifieke mogelijkheden en beperkingen van e(lektronische)-communicatie. In Wijzer op het web wordt besproken aan welke eisen de inhoud van een weblocatie moet voldoen om de bezoeker op een effectieve manier van de door hem gezochte informatie te voorzien. Behalve de tekstuele en visuele presentatie van de ‘boodschap’ behandelt het boekje ook de structuurtechnische mogelijkheden van de weblocatie.
Het boekje is het eerste deel uit de reeks Tekst[boek], een serie door en voor tekstschrijvers over het schrijven van teksten voor specifieke doelgroepen.
Wijzer op het web. Naar een effectieve inhoud van uw website van Rob Punselie wordt uitgegeven door Samsom en kost f 49,50. Bij een abonnement op de reeks: f 42,50. (128 blz.)
ISBN 90 14 05838 1
| |
● Medische taal
In 1923 publiceerde dr. H. Pinkhof het Vertalend en verklarend woordenboek van uitheemsche geneeskundige termen, een op medici en medische studenten gericht werk dat inmiddels onder de naam Pinkhof Geneeskundig woordenboek aan zijn tiende editie toe is. De erin opgenomen termen worden niet alleen verklaard, maar vaak ook van aanvullende informatie voorzien. Ten opzichte van de negende editie (1992) zijn 8500 lemma's geschrapt, 9000 nieuwe toegevoegd en vele andere geactualiseerd.
Pinkhof Geneeskundig woordenboek, onder hoofdredactie van dr. J.J.E. van Everdingen, dr. N.S. Klazinga en drs. J. Pols, is een uitgave van Bohn Stafleu Van Loghum en kost f 179,50. (871 blz.)
ISBN 90 313 1797 7
| |
● Bijbel in het Twents
In 1994 werd de Stichting Twentse Bijbelvertaling opgericht. Het doel van deze stichting is een bijbelvertaling in het Twents te verzorgen. Tot nu toe zijn twee delen van het Nieuwe Testament verschenen. In 1996 kwam het deel met ‘de veer evangelies’ en de ‘haandelingen van de apostels’ uit, en onlangs is het deel ‘Breeve en openbaring’ gepubliceerd. De vertaling werd verzorgd door prof. dr. Anne van der Meiden. Een van de problemen waar hij zich voor gesteld zag, was de schrijfwijze van het Twents, dat immers geen officiële spellingregels kent. Uiteindelijk is gekozen voor een schrijfwijze die zo veel mogelijk aansluit bij het Nederlandse spellingsysteem.
Biebel in de Twentse sproake. Nieje testament. Deel 2. Breeve en openbaring is een uitgave van de Stichting Twentse Bijbelvertaling (053-431 27 73) en kost f 24,95. (316 blz.)
ISBN 90 5512 080 4
| |
● Rijmen
Wat rijmt er op herfst? Helemaal niets, naar het schijnt, maar voor de meeste andere Nederlandse woorden (zoals najaar) vindt de dichter of rijmelaar op de CD rijm rom van Van Dale wel een of meer (of een hele lijst) rijmwoorden. Rijmt schele op stelen? De basislijst op deze cd vindt van wel, maar wie het daar niet mee eens is, kan via de optie ‘rijmverfijningen’ de lijst aanpassen, bijvoorbeeld door de vervoegingen en verbuigingen te laten verwijderen. Rijmt strandbal op kristal? Daarover valt te twisten, maar in ieder geval heet dit soort rijm ‘schrikkelrijm’. De rijmwoordenlijsten bevatten ook dergelijke schrikkelrijmwoorden, maar ook deze zijn desgewenst te verwijderen.
De Van Dale CD rijm rom is een uitgave van Van Dale Lexicografie en kost f 32,50.
ISBN 90 6648 5000
| |
● Debatteren
‘Debatteren = argumenteren + presenteren’ staat op een van de eerste bladzijden van het boek Effectief debatteren. Dat lijkt simpel, maar er is natuurlijk meer over te zeggen en dat doet deze praktijkgerichte handleiding dan ook. In zes hoofdstukken wordt er ingegaan op de debatstelling, de
| |
| |
standaardgeschilpunten, argumentatie en documentatie, de planning van de spreekbeurten, de presentatie en de jurering. In de volgende zes hoofdstukken wordt dieper op deze onderwerpen ingegaan en worden ze van een argumentatietheoretische achtergrond voorzien. Het boek is gericht op zowel studenten in het debatonderwijs als praktiserende debaters.
Effectief debatteren. Argumenteren en presenteren over beleid van Toine Braet en Lenneke Schouw is een uitgave van Wolters-Noordhoff en kost f 37,-. (169 blz.) ISBN 90 01 15974 5
| |
● Taalspel
Na het succes van het Groot Van Dale Spel der Nederlandse taal heeft de ontwerper ervan, Dick de Rijk, een nieuw taalspel ontwikkeld: het Van Dale familiespel. Het spel is geschikt voor kinderen vanaf acht jaar. Er is rekening gehouden met het verschil in taalontwikkeling doordat de kinderen eenvoudiger vragen en opdrachten worden voorgelegd. Er zijn vragen en opdrachten in vijftien categorieën, zoals synoniemen, antoniemen, ‘husselwoorden’ en cryptische omschrijvingen. De spelduur is gemiddeld 45 minuten, en iedereen kan winnen - ook de kinderen.
Het Van Dale Familiespel is een product van Jumbo Nederland; de adviesprijs is f 70,-.
| |
● Taalsprookje
De cd Zonder taal geen verhaal bevat een leuk sprookje met muzikale begeleiding waarin de 26 letters van het alfabet een grote rol spelen. Het verhaal is gericht op kinderen die net leren lezen (zes tot acht jaar). Behalve aan een kennismaking met de letters (die voor zesjarigen misschien wat verwarrend is omdat die leren lezen met methodes die meer op klanken dan op letters gericht zijn) wil schrijver/verteller Raimond Lap bijdragen aan de taalontwikkeling van het kind door met de taal te spelen en de rijkdom ervan te tonen.
Zonder taal geen verhaal is een uitgave van MAXPro Records en kost f 24,90.
| |
● Sociolinguïstische conferentie
De werkgroep Sociolinguïstiek van de ANéLA (Association Néerlandaise de Linguistique Appliquée) houdt op 8 en 9 maart 1999 de Derde Sociolinguïstische Conferentie in conferentieoord De Blije Werelt te Lunteren. De conferentie beoogt de uitwisseling van onderzoeksresultaten van Nederlandse en Vlaamse sociolinguïsten te bevorderen. Behalve de bespreking van artikelen van deelnemers - verdeeld over vier deelgebieden - zijn er ook zes plenaire lezingen van onder anderen Ulrich Ammon (Duitsland), Allan Bell (Nieuw-Zeeland) en René Appel. Ook oio's, aio's en bursalen zijn van harte welkom.
De deelnamekosten bedragen f 275,-/Bfr. 5000. Voor meer informatie kunt u terecht bij Erica Huls van het werkverband Tekstwetenschap van de KUB. Telefoon: 013-466 20 48 (wo, do) of 013-466 26 89 (ma, di, vr). E-mail: huls@kub.nl
| |
● Jiddische spreekwoorden
Het Jiddisch is de taal van de West- en Oost-Europese joden, en is ooit ontstaan uit het Middelhoogduits, het Armeens en het Hebreeuws. Tot in de tweede helft van de vorige eeuw bestond er ook een geschreven en gesproken Nederlandse variant. Dankzij het werk van Hartog Beem is veel van het Nederlandse Jiddisch bewaard gebleven. Hij schreef een woordenboekje van het Nederlandse Jiddisch, een boekje over Jiddische woorden in het Nederlands en stelde een verzameling van 1161 Jiddische spreekwoorden en zegswijzen samen onder de titel Jerosche (‘erfenis’). Van dit laatste boekje, uit 1959, is nu een (tweede, ongewijzigde) herdruk verschenen. De opgenomen spreekwoorden en zegswijzen zijn geordend op trefwoord, en via het register zijn ze ook via de andere ‘hoofdwoorden’ terug te vinden. Behalve een letterlijke vertaling bevat elk lemma een toelichting op de betekenis en (eventueel) de herkomst. Zo is bijvoorbeeld de uitdrukking kaan portegies uf me chassene (‘geen portugees op mijn bruiloft’) terug te voeren op de rivaliteit tussen de Duitse en de Portugese joden.
Jerosche. Jiddische spreekwoorden en zegswijzen uit het Nederlandse taalgebied wordt uitgegeven door boekhandel & antiquariaat Blankevoort en kost f 34,90 (paperback) of f 49,90 (gebonden). (296 blz.)
ISBN 90 804190 1 X
|
|
Auteursrechtelijk beschermd