Onze Taal. Jaargang 67

[p. 238]

Verslag jaarvergadering
Genootschap Onze Taal
P. Smulders

Donderdagavond 4 juni jongstleden hield het genootschap zijn jaarvergadering in Sociëteit De Witte in Den Haag.

Ruim veertig leden waren aanwezig; aansluitend luisterden zij naar een lezing van Marc van Oostendorp over taal op Internet.

● Het jaar 1997

Maandblad

Het jaarverslag over 1997 meldt een sterk toegenomen interesse van adverteerders voor Onze Taal. Daardoor lopende advertentie-inkomsten - zonder dater aan acquisitie wordt gedaan - sterk op. Dit biedt het genootschap de mogelijkheid de prijs van het tijdschrift laag te houden. Uitgangspunt voor het toelaten van advertenties is dat de inhoud op een of andere manier met taal, tekst of communicatie te maken moet hebben en dus moet aansluiten bij het onderwerp van het tijdschrift. De advertentiepagina's verdringen geen redactionele inhoud: de omvang van het tijdschrift liep daardoor in 1997 op tot 336 bladzijden.

Taaladviesdienst

Ook in 1997 steeg de belangstelling voor diensten van de Taaladviesdienst aanzienlijk. Het aantal verzoeken om taaladvies nam in 1997 met 22% toe tot 9753. De dienst bracht 581 uitgebreide vragen en opdrachten in rekening voor een bedrag van f 56.784,-. Bij de Taaladviesdienst werken vier taaladviseurs, ieder vier dagen per week.

Congres

Het congres van 8 november 1997 (‘Overtuigende taal: kunst of kunstje?’) was voor het genootschap een experiment. Voor het eerst was de bezoekerscapaciteit uitgebreid van 1000 naar 2000 plaatsen. Wegens een nog massalere belangstelling moesten toch nog enkele honderden leden worden teleurgesteld. Ondanks enkele kleine aanpassingsproblemen werd het congres in De Doelen te Rotterdam alom als een succes ervaren. Op het congres werd aan Frits Spits de Groenman-taalprijs uitgereikt door de Stichting LOUT, een zusterorganisatie van het genootschap.

Weblocatie

In juni 1997 heeft het genootschap zijn weblocatie op Internet opengesteld. Als beheerder en redacteur is in deeltijd een medewerker in dienst genomen. De Internet-locatie biedt gratis honderden taaladviezen, taalnieuwsberichten, dossiers over thema's, oude nummers van Onze Taal, registersen koppelingen naar taalonderwerpen elders op Internet. Via de weblocatie werden in 1997 ook ruim honderd nieuwe leden geworven.

Boekuitgaven

In 1997 verschenen de tweede Taalagenda en de vijfde Taalkalender van Onze Taal. Op het congres werd de eerste Taalalmanak gepresenteerd. Verder werd de laatste hand gelegd aan het boek Kriskras door het Nederlands, een boek dat in een behoefte kan voorzien sinds in 1996 een streep is gehaald door het plan om taalbeschouwing als onderdeel van het vak Nederlands in te voeren in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. In 1997 werd doorgewerkt aan de Spellingwijzer Onze Taal, een spellinggids die in het najaar van 1998 zal verschijnen.

Drs. S. (Seth) Gaaikema (Uithuizen, 1939) studeerde Nederlandse taal- en letterkunde in Groningen, waar hij in 1957 een amateur-cabaretgroep oprichtte. Hij bekwaamde zich als dichter, zanger en conferencier. Zijn eerste grote succes was de vertaling van de musical My Fair Lady, en daarna volgden vele (vertaalde of zelfgeschreven) andere musicals, zoals Les Misérables, Evita en Miss Saigon. Seth Gaaikema publiceerde in de jaren tachtig vertaalde gedichten en een eigen poëziebundel. Vanaf 1969 had hij regelmatig televisieshows. Voor zijn werk ontving hij diverse culturele prijzen.

● Discussie

De heer Jansen vraagt naar aanleiding van het jaarverslag aan de voorzitter waarom er geen beleidsvoornemens aan de stukken zijn toegevoegd. Hij zou het ook zeer op prijs stellen als het bestuur ‘het beleid van het genootschap’ met zoveel woorden op de agenda zet, zodat leden er van tevoren over kunnen nadenken. Voorzitter Kist antwoordt dat hij de toelichting op het beleid mondeling wil presenteren.

Wat heeft het onderzoek naar de invloed van het Engels opgeleverd dat de Stichting LOUT heeft laten uitvoeren?,vraagt de heer Van Malde. De voorzitter van LOUT, mevrouw T. Faber, antwoordt dat de resultaten van het onderzoek (dat aan de universiteit van Nijmegen wordt uitgevoerd) pas in het najaar van 1998 bekend worden. Dan zal LOUT ook beoordelen wat en hoe erover gepubliceerd kan worden. Aanvullend spreekt de heer Jansen LOUT aan op haar doelstelling om vreemde invloeden tegen te gaan; de stichting zou meer aan de weg moeten timmeren. LOUT heeft echter niet veel geld te besteden, aldus voorzitter Faber. Daar zou volgens de heer Ter Heijde iets aan te doen zijn door het donateursbedrag van (minimaal) f 10,- eens flink te verhogen.

De heren Vis en Schrauwers willen van het bestuur weten wat er is gebeurd met het voorstel om te komen tot een taalacademie, zoals Jan Renkema op de vergadering van juni 1997 heeft voorgesteld. Namens het bestuur geven Jan Renkema en voorzitter Kist een toelichting. Uit vooronderzoek is gebleken dat er bij organisaties beperkte belangstelling be-

[p. 239]

staat voor zo'n academie. Het initiatief is even in de ijskast gezet omdat men wil afwachten wat de nieuwe Raad voor de Neerlandistiek gaat ondernemen en wat het beleid van de nieuwe algemeen secretaris van de Taalunie zal zijn. Maar het initiatief is daarmee niet van de baan. Arno Schrauwers stelt voor de krachten van het genootschap en de Raad voor de Neerlandistiek te bundelen om de doelstellingen van de beoogde taalacademie te verwezenlijken.

Tot slot licht voorzitter Kist de activiteiten van het afgelopen jaar en de toekomstplannen toe. Daarbij benadrukt hij dat het dagelijkse reilen en zeilen van de vereniging al voor een groot deel beslag legt op de beschikbare bestuurstijd, zoals de verhuizing van het secretariaat, die voor 1999 voorzien is. Als beleidsvoornemen noemt hij onder meer het contact dat zal worden gelegd met het onderwijs om de aandacht voor de Nederlandse taal te bevorderen, en het contact met overzeese taalgebieden om daar de positie van het Nederlands te versterken.

● Financiën

Penningmeester drs. J. van der Steen RA sluit het verslagjaar 1997 af met een voordelig saldo van f 34.400,-. De contributie voor 1998 kon wederom ongewijzigd blijven. De Nederlandse Taalunie verstrekte voor de Taaladviesdienst en het congres een subsidie van f 70.000,-. Het aantal leden nam in 1997 met 4% toe tot 46.202 op 31 december.

Voor het eerst is - mede na een suggestie op de jaarvergadering in 1997- door het bestuur opdracht ge- geven tot een accountantsonderzoek. De accountantsverklaring die nu is opgesteld per 31-12-1997 is de basis voor de controle van de financiën in 1998. De kascommissie voor 1998 zal bestaan uit de heren H. Hoefnagels en H. van Leeuwen RA.

Het jaarverslag 1997, het verslag van de jaarvergadering 1997, het financiële verslag en het verslag van de kascommissie worden door de leden goedgekeurd.

● Bestuurssamenstelling

De bestuursleden dr. D. Dolman (vice-voorzitter)en C.N.F, van Ditshuizen (secretaris) treden na acht jaar lidmaatschap om statutaire redenen uit het bestuur. De voorzitter dankt de beide heren voor hun inzet. De heer Van Ditshuizen kan door de gevolgen van een ernstig auto-ongeluk de jaarvergadering helaas niet bijwonen. Doordat de heer Jozef Deleu om redenen van tijdgebrek - tussentijds in het jaar is afgetreden, zijn er nu drie plaatsen vrij in het bestuur. De vergadering neemt de voordracht van het bestuur over om als leden te benoemen drs. S. Gaaikema, mevrouw M. van Paemel en mr. E.L.J. van Vliet. Hieronder zijn beknopte curricula vitae van de nieuwe bestuursleden afgedrukt.

● Invloed van het Engels

Op verzoek van enkele leden is het onderwerp ‘De invloed van het Engels op het Nederlands’ aan de agenda toegevoegd. De heer Molewijk wil het bestuur van Onze Taal stimuleren de overheid te vragen zich aan de eigen uitgangspunten te houden als het om de positie van het Nederlands gaat. Een voorbeeld is de benaming ‘Traffic Information Center’ voor de dienst Verkeersinformatie van de politie. Aan Onze Taal wordt gevraagd op ‘beschaafde maar dwingende wijze’ een dergelijke naamgeving aan de kaak te stellen en tegen te gaan. De heer Schrauwers sluit daarbij aan met een tweede zorg: het verdwijnen van de vanzelfsprekendheid van het gebruik van het Nederlands op diverse terreinen. Hij vindt dat Onze Taal samen met andere organisaties, zoals de Taalunie, initiatieven moet tonen.

De heer Vermeij wil graag van de voorzitter vernemen wat het genootschap kan betekenen om de positie van het Nederlands sterker te maken. Bedrijfsleven én overheid zijn de belangrijkste gebruikers van Engels in het Nederlands, stelt de heer Jansen; het bedrijfsleven blijkt moeilijk te benaderen, maar de overheid dient het voorbeeld te geven en het genootschap moet haar hierop aanspreken. De heer Van Malde is van mening dat de overheid en het parlement zich niet druk maken om de voortschrijdende verengelsing van het onderwijs; bovendien praten neerlandici elke ontwikkeling goed door te stellen dat ‘de taal verandert’. Benader Nederlandse en Vlaamse instellingen over het onnodig gebruik van Engelse woorden, adviseert de heer Ter Heide, en treed ermee in de openbaarheid.

De opmerkingen van leden monden uit in een motie waarin de ledenvergadering de wens uitspreekt dat het Genootschap Onze Taal zich actiever zal opstellen in het versterken van de positie van het Nederlands. De voorzitter acht een stemming over de motie niet nodig, omdat het bestuur met de motie uit de voeten kan. Volgens de heer Molewijk zou er meteen in de geest van de motie gehandeld moeten worden door in overheidskringen concreet iets te ondernemen tegen de benaming ‘Traffic Information Center’. De voorzitter zegt toe dat hij de juiste instanties hierop zal aanspreken.

Tot slot waarschuwen de heer Vermeij en redactielid De Jong tegen ‘taalpolitieagent spelen’. Liever concrete gevallen op een positieve manier aanpakken dan bijdragen aan een slecht imago van het genootschap door alleen het vingertje te heffen.

M. (Monika) van Paemel (Poesele, Oost-Vlaanderen, 1945) is schrijfster; zij debuteerdein 1971 met de roman Amazone met het blauwe voorhoofd, die bekroond werd met de Prijs voor het beste literaire debuut. In 1974 volgde de roman De confrontatie, in 1976 Marguerite en in 1985 De vermaledijde vaders. Voor haar oeuvre ontving zij diverse literaire prijzen en werd zij in 1993 door koning Boudewijn in de adelstand verheven. Monika van Paemel zette zich in voor de belangen van auteurs, onder meer bij de invoering van het leenrecht, in de Vereniging van Vlaamse Letterkundigen en in de Vlaamse PEN-afdeling.

Mr. E.L.J. (Eddy) van Vliet (Antwerpen, 1942) studeerde rechten aan de Vrije Universiteit van Brussel en vestigde zich daarna als advocaat in Antwerpen. Hij is redacteur geweest van diverse Vlaamse literaire tijdschriften. Vanaf 1964 publiceerde hij diverse dichtbundels, onder meerDuel (1964, bekroond met de Prinsen-Geerligsprijs), Het grote verdriet (1974, Jan Campertprijs) en De binnenplaats (Staatsprijs voor de poëzie 1988). Met C. Buddingh' stelde hij bloemlezingen samen van de Noord- en Zuid-Nederlandse poëzie.