Onze Taal. Jaargang 67

[p. 235]

Tamtam
Redactie Onze Taal
taalberichtentaalberichtentaalberichtentaalberichten

Duits gerechtshof: nieuwe spelling mag

Bij alle overeenkomsten tussen Nederland en Duitsland als het gaat om de invoering van een nieuwe spelling, is er ook minstens één belangrijk verschil. Werd er in Nederland alleen maar flink gemopperd, in Duitsland werd de rechter ingeschakeld. Is de overheid eigenlijk wel bevoegd zo'n nieuwe spelling voor te schrijven?, vroegen verontruste ouders uit Sleeswijk-Holstein zich af. Zij vinden dat de nieuwe spellingregels niet te rijmen zijn met hun grondwettelijk recht op een correcte opvoeding. Na lang juridisch gekissebis deed onlangs het Duitse Constitutionele Hof uitspraak: het verplicht in voeren van de nieuwe spelling in het onderwijs en bij de overheid is niet in strijd met de Duitse grondwet.

Dat lijkt een duidelijk oordeel, dat ruim baan maakt voor de voorgenomen invoering per 1 augustus jl. van de nieuwe spelling, maar in de praktijk ligt het iets ingewikkelder. Het Constitutionele Hof bepaalde namelijk óók dat kwesties van onderwijs en cultuur niet onder de federale overheid vallen, maar onder de zestien deelstaten. Daardoor zouden sommige deelstaten kunnen besluiten alles bij het oude te laten. Een voorwaarde daarvoor is wél dat de bevolking zich in een referendum uitspreekt tegen invoering van de nieuwe regels. In Sleeswijk-Holstein wordt op 27 september zo'n referendum gehouden, maar ook in andere deelstaten willen actiegroepen - zeker na de uitspraak van het Hof - aansturen op een volksraadpleging.

Los van dit alles is er in Duitsland zeker geen sprake van een ‘eenheidsspelling’: een aantal belangrijke kranten en tijdschriften (zoals Der Spiegel en de Süddeutsche Zeitung) handhaven de oude spelling. Ook in dit opzicht is er een duidelijk verschil met Nederland.

Bron: de Volkskrant, 15-7-1998

Heldring stopt met taalstukjes

Zich behagen: nieuw werkwoord? Of is bedoeld: zich verheugen?’ ‘Dus die ontdekking heeft helemaal niet (= niet in het minst) bijgedragen tot die gedachte?’ ‘Worden zij ontnomen of wordt hun de adem ontnomen?’ Lezers van NRC Handelsblad zullen het voortaan moeten doen zonder dit karakteristieke commentaar van J.L. Heldring bij door hem gesignaleerde taaluitglijers. Al bijna dertien jaar wijdt de vroegere hoofdredacteur van de NRC zijn column ‘Dezer dagen’ op gezette tijden aan voorbeelden van foutief taalgebruik, die hij bloemleest uit allerlei media (vooral de krant). Eind mei kondigde Heldring aan daarmee te stoppen.

‘De reden dat ik ermee ophoud is niet gebrek aan belangstelling bij de lezers. Op die taalstukjes krijg ik meer reacties uit lezerskringen dan op andere artikelen.’, aldus Heldring. ‘Ook is ontmoediging geen reden. Ik wist bij voorbaat dat er bij vele andere lezers juist geen belangstelling voor die taalstukjes zou bestaan, eerder onverschilligheid of ergernis. (...) Ik schreef die stukjes voor mijn eigen plezier. Maar nu heb ik er juist geen zin meer in. (...) Iemand anders moet zoiets nu maar doen, liefst niet een taalkundige, maar een taalliefhebber, zoals ik er een ben.’

Bron: NRC Handelsblad, 25-5-1998

Nederlandse taal inzet ruzie met EU

Deze zomer is er onenigheid ontstaan tussen Nederland en Oostenrijk, op dit moment voorzitter van de Europese Unie. De inzet van de ruzie: de Nederlandse taal, die volgens Nederland stiefmoederlijk wordt behandeld door Oostenrijk.

Wat is er aan de hand? In de Europese Unie zijn officieel elf talen erkend, maar op kleinere bijeenkomsten blijft dat aantal beperkt tot drie: Engels, Frans en Duits. Nederland aanvaardt deze handelwijze. Maar er ontstond bij Nederland (en ook bij België) irritatie toen de Oostenrijkse voorzitter medio juli aankondigde dat er op een informele bijeenkomst van Europese milieuministers behalve in de drie gebruikelijke talen ook in het Italiaans en Spaans zou worden getolkt. Waarom dan ook niet in het Nederlands?, zo vroegen beide landen zich af.

Nederland en België tekenden officieel protest aan bij de Oostenrijkse regering, en minister De Boer zag (onder meer) vanwege deze kwestie af van deelname aan het EU-overleg. Het resultaat: Oostenrijk keerde op zijn schreden terug en besloot alsnog alleen in de drie gebruikelijke talen te vertalen.

Bron: NRC Handelsblad, 17 en 18-7-1998