Onze Taal. Jaargang 64

Nieuwe woorden
Hans Heestermans

Vet

Vet heeft volgens Van Dale twaalf betekenissen, onder meer het tegengestelde van ‘mager’, maar ook ‘schuin’ (een vette mop) en ‘dronken’ (in het Bargoens). In de jeugdtaal is er een nieuwe betekenis bij aan het komen. In een interview met een aantal Amsterdamse middelbare scholieren is sprake van een meisje, Julia (16 jaar), dat verdiept is in een boek van de jonge Amsterdamse schrijver Arnon Grunberg: ‘Ze vindt het vet, hoe hij (de schrijver) daarin brutaal de klas uitloopt, van school wordt getrapt, en het kan hem allemaal geen ene moer schelen!’ Vet betekent hier zoiets als ‘geweldig, prachtig’. Even verderop in het vraaggesprek zegt Ilja (17 jaar): ‘Die nederwiet is mij onderhand te vet geworden. In die buitenlandse wietsoorten zit gemiddeld veertien procent THC - u weet, de werkzame stof in stuff - (...) in Nederland is de wiet zo ver “doorgefokt” dat er vijfentwintig procent THC in zit.’ Vet is hier gelijk aan ‘sterk, krachtig’. Nog steeds in hetzelfde interview bekent een meisje dat ze bezig is met het veertiende spelletje triktrak. ‘Vet hoor, ik ben er helemaal aan verslaafd.’ Ook hier betekent vet weer ‘geweldig, prachtig’.

Negationisme

In Duitsland kunnen mensen die ontkennen dat onder het naziregime miljoenen joden vermoord zijn tot een forse gevangenisstraf veroordeeld worden. Voor die ontkenning van de holocaust is onlangs het woord negationisme in zwang geraakt.

Veronicaën

Zoetermeer is de titel van het tijdschrift van de generatie Nix, waartoe onder anderen Ronald Giphart behoort. In de Volkskrant wordt het laatste nummer als volgt besproken: ‘In haar redactioneel veronicaat de redactie de lezers toe: “...want je houdt gewoon van mooie literatuur, of die nou over oorlog gaat of niet, en je houdt van het nu, en van jezelf, en van iedereen.”’

Je bent jong en je wilt wat. Dát is veronicaën: jong denken en wat willen. Maar wat precies?

Klomphoogte

In de weerberichten wordt sinds kort niet meer gesproken van vorst aan de grond maar van vorst op klomphoogte. Dat is plastischer, waarschijnlijk.

Qwerty-denken

De eerste zes letters van het toetsenbord van een typemachine of computer zijn de q, w, e, r, t, y. Dat is althans het internationaal genormaliseerde toetsenbord. Een aantal landen, waaronder Frankrijk, wijkt af en heeft een azerty-toetsenbord. Qwerty is dus vrijwel overal de vaste standaard, het is onveranderlijk. Vandaar voor een vastgeroest denkpatroon het woord qwerty-denken.