Medelanders
Rolph J. Weenen - Vught
Om de zoveel tijd heeft een ‘gevoelig’ woord een nieuw jasje nodig. Het meest sprekende voorbeeld is wel de naamgeving voor mensen die zich hier de laatste decennia vestigden. Oorspronkelijk - naar Duits voorbeeld - gastarbeiders genoemd, later buitenlandse arbeiders maar al gauw etnische minderheden en nu allochtonen. Hiermee worden voornamelijk Turken en Marokkanen bedoeld, en zeker niet de niet-herkenbare buitenlanders zoals Luxemburgers, Australiërs of Russen. Om gevoeligheden te vermijden maar toch het verschil te benadrukken, zijn er dus twee soorten benamingen voor in Nederland wonende niet-Nederlanders ontstaan. Buitenlanders met een hoog gehalte aan gevoeligheid heten allochtonen. Alle anderen gewoon buitenlanders.
De aanduiding van vertegenwoordigers van een ander ras, zoals bijvoorbeeld Afrikanen, lijdt eveneens aan slijtage. In de jaren zestig was het nog onbehoorlijk om het woord zwarten te gebruiken als ‘negers’ werd bedoeld. Nu is het haast omgekeerd. Wordt toch een neger bedoeld, dan spreek je over een negroïde man. Nog erger dan neger is het woord negerin. Die bestaan al helemaal niet, net zo min als jodinnen. Wat nog net kan, is het gebruik van het verkleinwoord: jodinnetje en negerinnetje. Dit houdt iets van vertedering in en dat mag - maar pas op: het is kantje boord. En joden zijn er evenmin. Er zijn slechts joodse mensen. Al iets eerder werden Turken, Marokkanen, Koerden en Afghanen respectievelijk Turkse, Marokkaanse, Koerdische en Afghaanse mensen. Let wel, Liechtensteiners, Catalanen, Noren en Oostenrijkers worden geen Liechtensteinse, Catalaanse, Noorse of Oostenrijkse mensen.
Komen buitenlanders hier al langer over de vloer, dan blijft hun naamgeving ongewijzigd. Surinamers en Indonesiërs worden niet opeens Surinaamse of Indonesische mensen. Komt het bijvoeglijk naamwoord wat moeilijk over de tong, zoals in het geval van inwoners uit exotische landen, dan wordt het sukkelen: Laotiaanse mensen, Paraguayaanse mensen, Fijiaanse mensen. Ik pleit voor naamsbehoud van het land: Laos-mensen, Fiji-mensen.