Jargon en slang [6]
Marc De Coster - Tienen, België
Welke woorden, uitdrukkingen en betekenissen zijn er in omloop in de schaduw van de officiële woordenschat? In deze serie komen er telkens enkele voor het voetlicht. De vermelde citaten zijn niet noodzakelijk de oudste vindplaatsen. De auteur houdt zich aanbevolen voor oudere voorbeelden.
gluipkop: scheldwoord voor een huichelaar, valsaard. H. Brandt Corstius noemde Cornelis Verhoeven, columnist bij het vroegere weekblad De Tijd, ooit de ‘Brabantse gluipkop’. Synoniem in turbotaal: glupo.
- ‘Zo. Ouwe pik!’ grijnsden die gluipkoppen... Bert Hiddema: Twee vliegen in één klap (1975)
gouden biesjes, in de uitdrukking er zijn gouden biesjes in de buurt: onder spoorwegpersoneel betekent dit dat er iemand van het hogere personeel in de buurt is. Naar: de biesjes op de pet van het hogere personeel.
kleunen: onderwereldterm voor ‘vechten’. Kleun betekent ‘slaag’ of ‘slag’. Doorkleunen op iemand: hem of haar verraden, aangeven bij de politie.
- Hoho, effe dimmen Boppie, anders gaan we kleunen. Haagse Post, 12-11-1988
hola: acroniem van ‘huwelijk-op-loopafstand’, een moderne variant van de LAT-relatie.
- Postmoderne tweeverdieners, nieuwe vrijgezellen, yuppies, hola's (huwelijk-op-loopafstand) en ander ongedurig volk...
Elsevier, 12-3-1988
gauw-gauw-kerk: spottende benaming voor de hervormde kerk onder orthodoxe gelovigen.
ding, in de uitdrukking zijn ding doen: zijn eigen verlangens volgen, doen waar men zin in heeft. Volgens het woordenboek van Kramers afkomstig van het Surinaams-Nederlandse ding ‘zaak, aangelegenheid’, maar dit is hoogst twijfelachtig. Veel plausibeler is de ontlening aan het Engels. To do one's own thing was ooit het axioma van de Amerikaanse hippiecultuur.
Bij ons is deze zegswijze vooral populair onder jongeren. In de 17de eeuw was zijn dingen doen een eufemistische benaming voor ‘cohabiteren’.
- Jan deed z'n dingetje in Amsterdam, en Rob zag in Hilversum dat het goed was.
Nieuwe Revu, 12-12-1991
natte krant, spelen/rijden als een natte krant: erg slecht voetballen of fietsen. Synoniem: als een natte theedoek. In Den Haag is een natte krant ook een scheldwoord voor een sukkel.
bop-pot: in politiekringen de aanduiding voor een fonds voor bijzondere opsporingsdiensten.
- Hij kreeg te horen dat de BOP-pot, waarin het ministerie jaarlijks een bedrag van vijftien miljoen gulden deponeert, al leeg was.
de Volkskrant, 5-3-1993
mongolenwaaier: in het slang van wielrenners een waaier van renners die de slag hebben gemist. Iedereen lost braaf af. Wie versnelt, wordt dadelijk op zijn plichten gewezen. Een ‘mongolenrondje’ noemt men een koers waarbij niemand hoeft te lossen.
toeters en bellen: bij ambulancepersoneel en politie een schertsende benaming voor de sirene en de zwaailichten. In het Amerikaanse politieslang spreekt men van gumballs. Toeters en bellen was oorspronkelijk een militaire slangterm voor de grote modellen decoraties. Vandaar ook algemeen voor allerlei versieringen. Een nieuwe betekenis is ‘extra beloningen’ in de tertiaire sector.
Auteursrechtelijk beschermd