|
| |
InZicht
Nico Groen & Erik Viskil
InZicht licht u in over nieuwe boeken, congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Vermelding in deze rubriek betekent niet dat de redactie ze aanbeveelt. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten! Verschijningsdata en prijzen onder voorbehoud.
| |
● Opnieuw thuistaal
In Thuistaal. Het andere Nederlands (1992) beschreef Wim Daniëls de privé-taaltjes die in kleine kring worden gebruikt. Onlangs verscheen van zijn hand een nieuw boekje over dit onderwerp: Thuistaal andermaal. Een thuistaal bestaat uit woorden of uitdrukkingen die kenmerkend zijn voor een bepaald gezin, en alleen de leden van dat gezin kennen de betekenis. Zo is er in Nederland een gezin dat van oliën spreekt als bedoeld wordt ‘gaan slapen’ (naar het Franse au lit ‘naar bed’). Behalve zo'n 800 nieuwe thuistaalwoorden en -uitdrukkingen behandelt Daniëls ook de woorden en uitdrukkingen die hij in zijn vorige boekje opnam, maar die achteraf bezien toch tot het gewone Nederlandse vocabulaire blijken te behoren.
Thuistaal andermaal is verschenen bij de Sdu en kost f 19,90.
ISBN 90 12 08142 4
| |
● Woordgebruik volgens nen-norm
Het Nederlands Normalisatie-Instituut heeft onlangs Goed woordgebruik in bedrijf en techniek geheel herzien (derde druk). Het boekje, dat ook wordt aangeduid als Norm NEN 5050, bevat aanbevelingen voor het kiezen van woorden. Doel ervan is de communicatie te bevorderen en de kwaliteit van het Nederlands te verbeteren. Goed woordgebruik bevat een hoofdstuk met taalkundige aanwijzingen en een uitgebreide woordenlijst. De woordenlijst is samengesteld door een commissie waarin de technische universiteiten en een aantal grote Nederlandse bedrijven (Akzo, NS, Philips, Shell, Unilever) vertegenwoordigd zijn. Belangrijke wijzigingen ten opzichte van de vorige druk (1986) zijn de toevoeging van nieuwe woorden en aanwijzingen voor het gebruik van lidwoorden bij afkortingen.
Goed woordgebruik in bedrijf en techniek. Tot en met 31 december 1994 geldt een speciale intekenprijs van f 30,- (incl. BTW en verzendkosten). Daarna kost het boekje f 45,-. De norm is te bestellen door overmaking van het bedrag op Postbankrekening 25301 t.n.v. NNI Delft, onder vermelding van ‘NEN 5050’.
| |
● Grammatica
Een toegepaste grammatica van W.I.M. van Calcar is geen nieuwe cursus in de grammatica, maar een pleidooi voor een andere opzet van het grammatica-onderwijs. Uitgangspunt is dat grammatica nodig is in alle vormen van basis-, voortgezet en hoger onderwijs. Met ‘grammatica’ bedoelt Van Calcar niet het traditionele benoemen en ontleden, maar een ‘taalbeschouwelijke grammatica’, die leerlingen inzicht geeft in de manier waarop ze met taal kunnen omgaan. Met behulp van hun grammaticale kennis moeten ze vragen kunnen beantwoorden als: Hoe moet ik beginnen als ik iets wil schrijven? Waar moet ik het eerst op letten als ik een tekst bestudeer? Hoe kan ik over het gelezene een vraag formuleren?
Een toegepaste grammatica. Grondslag voor het vak Nederlands is verschenen bij Garant en kost f 28,-.
ISBN 90 5350 301 3
| |
● Tweede-taalverwerving
Hoe iemand een tweede taal leert, is een vraag die men in de afgelopen decennia via uitvoerig wetenschappelijk onderzoek heeft geprobeerd te beantwoorden. In Tweede-taalverwerving en tweede-taalonderwijs wordt geschetst wat dit onderzoek heeft opgeleverd en wat dat heeft betekend voor het tweede-taalonderwijs. Aan de orde komen fonologie, woordvorming en zinsbouw, juiste interactienormen en de factoren die daarop van invloed zijn, zoals leeftijd, stijl en intelligentie. Vervolgens worden de belangrijkste theorieën over tweede-taalverwerving en didactische benaderingen van het taalonderwijs besproken.
Tweede-taalverwerving en tweede-taalonderwijs is geschreven door René Appel en Anne Vermeer. Het wordt uitgegeven door Coutinho en kost f 44,50.
ISBN 90 6283 952 5
| |
● Morfologie
De wetenschap die de regels voor het vormen van woorden onderzoekt, heet morfologie. Deze regels bepalen bijvoorbeeld waarom tifschr niet en
| |
| |
schrift wel een goed Nederlands woord is. In Inleiding in de generatieve morfologie wordt de morfologie beschreven vanuit het oogpunt van de generatieve taalkunde, die werd ontwikkeld door Noam Chomsky. Het boek begint met de elementaire noties over de bouw en structuur van (Nederlandse) woorden. Daarna wordt het verband tussen morfologie en klankleer, zinsbouw en betekenis beschreven. Ook de verschillen tussen het Nederlands en andere talen, eerste-taalverwerving en taalgeschiedenis komen aan de orde.
Inleiding in de generatieve morfologie is geschreven door Jan Don, Wim Zonneveld, Frank Drijkoningen, Martin Everaert, Mieke Trommelen en Wiecher Zwanenburg. Het boek wordt uitgegeven door Coutinho en kost f 34,50.
ISBN 90 6283 963 0
| |
● Multimedia
De ontwikkelingen op het gebied van de multimedia worden van groot belang geacht voor de toekomst en verlopen zeer snel. Wie daarvan op de hoogte wil blijven of te maken heeft met geïntegreerde digitale media, kan te rade gaan bij het eerste multimediawoordenboek: de MultiMedia Begrippengids. In het boek worden honderden, voornamelijk Engelstalige termen gedefinieerd die ook in het Nederlands opgeld doen, zoals alignment, joint editing en scrim. Het woord multimedia zelf wordt omschreven als ‘de integratie via computertechnologie van opzichzelfstaande mediavormen (zoals film, video, muziek, foto's, databases, spreadsheets en zo meer) tot één produkt dat zich op één gegevensdrager bevindt’.
De MultiMedia Begrippengids staat onder redactie van Hans Sleurink en wordt uitgegeven door Bohn Stafleu & Van Loghum. Het boek kost f 69,-.
ISBN 90 313 1831 0
| |
● Leermiddelen Nederlands
Op 22 en 23 maart vindt aan de Universiteit Luik het colloquium ‘Leermiddelen voor het onderwijs van het Nederlands als vreemde taal’ plaats. In drie dagdelen worden elf lezingen gegeven door deskundigen op dit terrein, met na elke lezing een vragenen discussieronde. Onderwerpen zijn onder andere: woordenschatverwerving, Nederlandse cultuur, taalvaardigheidstoetsen, woordgeslacht en klemtonen, vertalingen, grammatica, woordenboeken, computerondersteuning, literatuuronderwijs.
Opgeven geschiedt door overschrijving vóór 15 februari van 750 Bfr. (studenten 500 Bfr.) op rekening 000-0685897-10 t.n.v. S. Theissen, B 4801 Verviers o.v.v. ‘Leermiddelencolloquium’. Voor meer informatie kunt u bellen met (00-32)41-665403, -5377 en -5479. Adres: Université de Liège, Philologie néerlandaise, Place Cockerill 3, B 4000 Liège.
| |
● Mooie woorden
De RVU-televisieserie over taal wordt in januari 1995 voortgezet met vijf wekelijkse uitzendingen op vrijdagavond, vanaf 6 januari om 23.05 uur. Onderwerpen zijn onder meer taalverwerving door kinderen, liedteksten en integriteit, en de vraag wáár ‘mooie woorden’ in ons hoofd zitten (beantwoord door een neuro-anatoom, een neurolinguïste en dr. L. de Jong).
| |
● Nederlands van nu
In het openingsartikel van nummer 4 1994 bespreekt Paul van Hauwermeiren institutionele termen in Nederland en Vlaanderen zoals die in de Hedendaagse Van Dale worden geregistreerd: functiebenamingen als schepen versus wethouder zijn bekend. De meeste termen vallen in andere categorieën, bijvoorbeeld documenten (blokpolis), regelingen (brugpensioen), instellingen (militieraad) of aanduidingen (vluchtmisdrijf). Verder houdt A. Wethlij constructies als ‘uw zelfgekozen teksten’ tegen het licht: de grammaticale schreef wordt volgens hem overschreden bij uw aangeboden betrekking en zijn voortgebracht idee.
Een abonnement op Nederlands van Nu kost Bfr. 650/f 37,50 en is te verkrijgen bij de Vereniging Algemeen Nederlands, Kardinaal Mercierplein 1, B 2800 Mechelen. Betaling vanuit Nederland via girorekening 3992897 t.n.v. VAN, Mechelen.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd