Onze Taal. Jaargang 63

(1994)– [tijdschrift] Onze Taal– rechtenstatus

Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

bron

Onze Taal. Jaargang 63. Genootschap Onze Taal, Den Haag 1994

codering

DBNL-TEI 1

Wijze van coderen: standaard

dbnl-nr _taa014199401_01

logboek

- 2019-06-03 AB colofon toegevoegd

verantwoording

gebruikt exemplaar

eigen exemplaar DBNL

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Onze Taal. Jaargang 63 uit 1994.

De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren beijvert zich voor het verkrijgen van toestemming van alle rechthebbenden; eenieder die meent enig recht te kunnen doen gelden op in dit tijdschrift opgenomen bijdragen, wordt verzocht dit onverwijld aan ons te melden (mailto:dbnl.auteursrecht@kb.nl).

redactionele ingrepen

Koppen tussen vierkante haken zijn toegevoegd.

p. 117: de tabel op deze pagina is te breed om in deze digitale versie in zijn geheel te kunnen worden weergegeven. Daarom is deze tabel hier in delen onder elkaar geplaatst.

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de pagina's met advertenties (deel 4: 95, deel 9: 219) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

[Deel 1, pagina 1]

onze taal

beschermvrouwe h.k.h. prinses juliana

in dit nummer o.a.

DE MAGISCHE KRACHT VAN TAAL

Voor de klankschouwer bestaat er geen toeval

VANDERHAEGENS EENZAME STRIJD VOOR HET VLAAMS

SPRAAK IN HET SOCIALE VERKEER

Over toenaderen en afstand houden met vocale middelen

DE VERENIGDE STATEN HEBBEN/HEEFT?

BALKBEUGEL, KNABBELSCHAAR, TIRFORTAKEL

Welke gereedschapstermen bereiken het woordenboek?

UITSPRAAK IN HET NIEUWE GROENE BOEKJE

maandblad van het genootschap onze taal

63ste jaargang • januari 1994

[Deel 1, pagina 2]

onze taal

genootschap

onze taal

Laan van Meerdervoort 14a

2517 AK Den Haag

Telefoon 070-3561220

Fax 070-3924908

Het Genootschap Onze Taal (opgericht in 1931) stelt zich ten doel ‘het verantwoorde gebruik van de Nederlandse taal te bevorderen en aan hen die haar gebruiken meer begrip en kennis daarvan bij te brengen.’

Het maandblad Onze Taal (oplage 40.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.

Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.

Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.

BESTUUR GENOOTSCHAP ONZE TAAL:

voorzitter: H.A.M. Hoefnagels

vice-voorzitter: dr. D. Dolman

secretaris: C.N.F. van Ditshuizen

penningmeester: H.P. van Leeuwen r.a.

leden:

Jozef Deleu

dr. H. Heestermans

mevr. drs. A. Kosterman

dr. J. Renkema

mevr. mr. M.A. Rümke

prof. dr. J.W. de Vries

SECRETARIAAT:

drs. P.H.M. Smulders, directeur

mevr. H.M.J. van der Laan, secretaresse

mevr. H. Bakker

Gerda Wessels

Taaladviesdienst:

Roos de Bruyn

Liesbeth Gijsbers

Peter Smulders

W. Sterenborg

Redactie:

Peter Smulders, secretaris

Liesbeth Gijsbers

Frank Jansen

Jaap de Jong

Vaste medewerkers: Jaap Bakker, Peter Burger, Harry Cohen, Wim Daniëls, Nico Groen & Erik Viskil, Hans Heestermans, Jacques Klöters, Martin de Koning, Marlies Philippa, Rob Rentenaar, Ewoud Sanders, Pieter Uit den Boogaart, Jules Welling

Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 5,-. Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname en de Nederlandse Antillen f 33,- per jaar; buiten deze landen f 43,- per jaar. Bij groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november.

Prijs voor CJP-houders: f 24,50 per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.

Voor mensen met een leeshandicap is Onze Taal ook op cassette beschikbaar. Inlichtingen bij Centrum voor Gesproken Lektuur: 08860-82345

Een abonnement op het tweemaandelijkse blad Nederlands van nu (van de Vlaamse Vereniging Algemeen Nederlands) kost leden van Onze Taal 650 Bfr of f 37,50. Opgave: Koningsstraat 192, B 1000 Brussel.

In Nederland: giro 3992897

Telefoon 09/322.2231523

Het genootschap wordt in zijn werk gesteund door adviezen van:

-	het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, Amsterdam
-	het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren, afdeling Nederlands van de Vrije Universiteit van Amsterdam
-	de Vakgroep Toegepaste Taalkunde van de Technische Universiteit Eindhoven
-	de Vakgroep Nederlandse taal- en letterkunde van de Rijksuniversiteit van Groningen
-	de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden
-	het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden
-	het Instituut Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen
-	de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Utrecht
-	de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant

Vormgeving:

Inge Kwee, Ad van der Kouwe (Manifesta), Rotterdam

Cartoons:

Leo Immerzeel

Druk:

Helton Van Haeringen Drukkers b.v., Den Haag

ISSN 0165-7828

INHOUD

63ste jaargang nummer 1 januari 1994

	EN VERDER
3	Peter Burger	De magische kracht van taal Waarom heet een kat kat? Het zal de meeste mensen een zorg zijn, maar niet iedereen kan zoveel toeval verdragen

5	Gerard Roelofs	Pinkstertaal De pinkstergemeente spreekt een eigen taal

10	A.P.A. Broeders	Sprekerstypering Waaraan herken je een geïmiteerde stem en hoe kun je mensen op grond van spraakeigenschappen typeren?

12	Peter Burger	In Vlaanderen Vlaams! Een interview met Charles Vanderhaegen, eenzaam pleitbezorger van de Vlaamse taal, over het eigene van die taal

16	Marcel Lemmens	Letterlijk en figuurlijk letterlijk genomen Een aanvaardbare betekenisverschuiving?

18	Marianne Overspel	Van grijs naar groen [3] Het nieuwe Groene Boekje zal ook de uitspraak bevatten; welke problemen hangen daarmee samen?

20	Tom Boves	Spraak in het sociale verkeer De taalaccommodatietheorie: over de vocale trucjes waarmee je de gesprekspartner op afstand houdt of juist toenadert

	•

11		Onze-Taalprijs
14		Op de apenrots
21		Streepzuurtje
22		De herkomst van ouwehoeren

	VASTE RUBRIEKEN EN SERIES
6		Reacties: in tegenstelling tot jou; groet én hoogachting; Duden bijvoorbeeld; Bram Peperklip; afbreken
8		Afkokers: dinosauriërs; zinnen met een vlekje; vrouwenlogica; labyrintisch perspectief
9		Vraag en antwoord: de NS heeft of hebben; cao's of cao-en?
15		Van kaartenbak tot Koenen [3]: doe-het-zelven
19		Taalcuriosa: eufoniemen
22		Jargon en slang [2]
23		Gedicht voor Onze Taal: Dolfijnen
23		Het taaladvies van... Simon Vinkenoog
24		Van woord tot woord: tussen friemelen en fröbelen
25		Jouw Taal: de vergadervrouw; Tukkerdam; tweetalige opvoeding; geheimtaal
26		Inzicht: over nieuwe boeken
28		Ruggespraak

[Deel 1, pagina 6]

Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.

Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag.

Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

•	Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).
•	Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel wordt gereageerd.
•	Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.
•	Lever uw reactie, bij voorkeur getypt, in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur. Reacties kunnen doorgaans worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel.

[Deel 2/3, pagina 29]

onze taal

beschermvrouwe h.k.h. prinses juliana

•

in dit nummer o.a.

DE GYNAECOLOOG WORDT GEEN GINEKOLOOG

Interview met Guido Geerts, voorzitter van de Spellingcommissie

VERSLAG CONGRES ‘NAMEN’

FRUITDRUIFJE, SCHENKSTROOP EN SOLEX

Over goede en minder goede merknamen

FAMILIENAMEN: VAN TOENAAM NAAR GESLACHTSNAAM

(EIGEN)AARDIGHEDEN IN STRAATNAAMGEVING

WIENS ACHTERNAAM KRIJGT DE KLEINE?

Nieuw naamrecht geeft de burger meer vrijheid

KOOS EN TINY HETEN NU JACCO EN KARIN

Veranderingen in voornaamgeving

maandblad van het genootschap onze taal

2/3

63ste jaargang • feb/maart 1994

[Deel 2/3, pagina 30]

onze taal

genootschap

onze taal

Laan van Meerdervoort 14a

2517 AK Den Haag

Telefoon 070-3561220

Fax 070-3924908

Het maandblad Onze Taal (oplage 40.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.

Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.

Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.

BESTUUR GENOOTSCHAP ONZE TAAL:

voorzitter: H.A.M. Hoefnagels

vice-voorzitter: dr. D. Dolman

secretaris: C.N.F. van Ditshuizen

penningmeester: H.P. van Leeuwen r.a.

leden:

Jozef Deleu

dr. H. Heestermans

mevr. drs. A. Kosterman

dr. J. Renkema

mevr. mr. M.A. Rümke

prof. dr. J.W. de Vries

SECRETARIAAT:

drs. P.H.M. Smulders, directeur

mevr. H.M.J. van der Laan, secretaresse

mevr. H. Bakker

Gerda Wessels

Taaladviesdienst:

Roos de Bruyn

Liesbeth Gijsbers

Peter Smulders

W. Sterenborg

Redactie:

Peter Smulders, secretaris

Liesbeth Gijsbers

Frank Jansen

Jaap de Jong

Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 5,-. Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname en de Nederlandse Antillen f 33,- per jaar (Bfr. 650); buiten deze landen f 43,- per jaar. Op groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november.

Prijs voor CJP-houders: f 24,50 per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.

Voor mensen met een leeshandicap is Onze Taal ook op cassette beschikbaar. Inlichtingen bij Centrum voor Gesproken Lektuur: 08860-82345

In Nederland: giro 3992897

Telefoon 09/322.2231523

Het genootschap wordt in zijn werk gesteund door adviezen van:

-	het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, Amsterdam
-	het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren, afdeling Nederlands van de Vrije Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant
-	de Vakgroep Toegepaste Taalkunde van de Technische Universiteit Eindhoven
-	de Vakgroep voor Taalkundig Onderzoek van de Fryske Akademy
-	de Vakgroep Nederlandse taal- en letterkunde van de Rijksuniversiteit van Groningen
-	de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden
-	het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden
-	het Instituut Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen
-	de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Utrecht

Vormgeving:

Inge Kwee, Ad van der Kouwe (Manifesta), Rotterdam

Cartoons:

Leo Immerzeel

Druk:

Helton Van Haeringen Drukkers b.v., Den Haag

ISSN 0165-7828

INHOUD

63ste jaargang nummer 2/3 februari/maart 1994

	CONGRES ‘NAMEN’
31	Peter Burger	Geerts's sitroenen: ‘Het is even wennen, meer niet’ De spellingoorlog duurde maar één dag. Maar wat was het idee achter ginekoloog? Een interview met de voorzitter van de Spellingcommissie

	•


47	dr. Rob Rentenaar	Tussen originaliteit en orde ‘What's in a name?’ Over namen en naamkunde en hoe wij daarin orde kunnen scheppen

49	Doreen Gerritzen	Veranderingen in de voornaamgeving Tiny werd Karin en Koos werd Jacco. Voornamen mogen dan aan mode onderhevig zijn, maar er zit wel systeem in de verandering

52	drs. G. van Berkel	De man bij zijn naam genoemd Over Napoleon, de ontwikkeling van achternamen uit toenamen, de herkomst van Kars en de betekenis van -man

55	mr. E.J. Geuzinge	Persoonsnamen en naamrecht Het nieuwe naamrecht geeft ouders meer vrijheid in de keuze van een geschikte voor- en achternaam voor hun kind

57	drs. C.O.A. baron Schimmelpenninck van der Oije	Lombardkade, De Lormestraat en Lotustuin De Lormestraat: wie of wat en waar mag dat wel zijn? Aardigheden en eigenaardigheden bij straatnaamgeving

59	prof. mr. Ch. Gielen	Taal en merk - merk en taal De grootste nachtmerrie van een fabrikant is dat zijn merknaam een soortnaam wordt. Fruitdruifje was goed, Schenkstroop niet

62		Over Bavaria-city, A(c)hmed, Flip Paard en Tafelpootje Fragmenten uit de forumdiscussie

	•

	EN VERDER

37		De internationale Burger Gids
37		Het nieuwe chic

	VASTE RUBRIEKEN EN SERIES

34		Vraag en antwoord: zij zijn arts(en); welke of die?
35		Reacties: sherry-tomaat; populariniemen; urinoceros; bovenin/boven in; onterechte kritiek; er mist een blaadje; offsmboet ippo dpef; ferplicht hollans
38		De gezongen apotheek: de mop
39		Gedicht voor Onze Taal: Briefkaart aan onze
40		Ontvangst gestoord [4]: de technisch voorlichter
41		Van woord tot woord: runen
43		Jouw Taal: siegte sgreivfaardighijt
44		InZicht: over nieuwe boeken
64		Ruggespraak

[Deel 2/3, pagina 35]

Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.

Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag.

Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

•	Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).
•	Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel wordt gereageerd.
•	Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.
•	Lever uw reactie, bij voorkeur getypt, in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur. Reacties kunnen doorgaans worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel.

[Deel 4, pagina 65]

onze taal

beschermvrouwe h.k.h. prinses juliana

in dit nummer o.a.

ALS ALLE CHINEZEN OP EEN RIJ GAAN STAAN

De menselijke maat in vergelijkingen

GEÜPDATED, GEÜPDATET, GEÜPDATE, UPGEDEED?

Over de vervoeging van lastige leenwerkwoorden

COMMUNICEREN MET JE HANDEN

Gebarentaal is geen pantomime

ONDERTITELEN OF NASYNCHRONISEREN?

TAAL MAG GEEN BELASTING ZIJN

Hoe goed en effectief is de brief van de belastingambtenaar?

LIGGAAMSBOUER EN LUGWAARDIN

Purismen in het Afrikaans

maandblad van het genootschap onze taal

63ste jaargang • april 1994

[Deel 4, pagina 66]

onze taal

genootschap

onze taal

Laan van Meerdervoort 14a

2517 AK Den Haag

Telefoon 070-3561220

Fax 070-3924908

Het maandblad Onze Taal (oplage 40.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.

Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.

Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.

De Nederlandse Taalunie steunt het genootschap financieel bij zijn activiteiten.

BESTUUR GENOOTSCHAP ONZE TAAL:

voorzitter: H.A.M. Hoefnagels

vice-voorzitter: dr. D. Dolman

secretaris: C.N.F. van Ditshuizen

penningmeester: H.P. van Leeuwen r.a.

leden:

Jozef Deleu

dr. H. Heestermans

mevr. drs. A. Kosterman

dr. J. Renkema

mevr. mr. M.A. Rümke

prof. dr. J.W. de Vries

SECRETARIAAT:

drs. P.H.M. Smulders, directeur

mevr. H.M.J. van der Laan, secretaresse

mevr. H. Bakker

Gerda Wessels

Taaladviesdienst:

Roos de Bruyn

Liesbeth Gijsbers

Peter Smulders

W. Sterenborg

Redactie:

Peter Smulders, secretaris

Liesbeth Gijsbers

Frank Jansen

Jaap de Jong

Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 5,-. Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname en de Nederlandse Antillen f 33,- per jaar (Bfr. 650); buiten deze landen f 43,- per jaar. Op groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november.

Prijs voor CJP-houders: f 24,50 per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.

Voor mensen met een leeshandicap is Onze Taal ook op cassette beschikbaar. Inlichtingen bij Centrum voor Gesproken Lektuur: 08860-82345

In Nederland: giro 3992897

Telefoon 09/322.2231523

Het genootschap wordt in zijn werk gesteund door adviezen van:

-	het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, Amsterdam
-	het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren, afdeling Nederlands van de Vrije Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant
-	de Vakgroep Toegepaste Taalkunde van de Technische Universiteit Eindhoven
-	de Vakgroep voor taalkundig onderzoek van de Fryske Akademy
-	de Vakgroep Nederlandse taal- en letterkunde van de Rijksuniversiteit van Groningen
-	de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden
-	het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden
-	het Instituut Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen
-	de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Utrecht

Vormgeving:

Inge Kwee, Ad van der Kouwe (Manifesta), Rotterdam

Cartoons:

Leo Immerzeel

Druk:

Helton Van Haeringen Drukkers b.v., Den Haag

ISSN 0165-7828

INHOUD

63ste jaargang nummer 4 april 1994

	EN VERDER
67	Peter Burger en Jaap de Jong	Als alle Chinezen op een rij gingen staan Hoeveel is 50 biljoen insekten? Gelukkig is er een stijlfiguur die onvoorstelbare getallen terugbrengt totmenselijke proporties

76	Harry Cohen	Hebt u al gestagedived? Geüpdated, geüpdatet, geüpdate, upgedeed... Bestaat er een algemeen erkende regeling voor de vervoeging van Engelse leenwerkwoorden?

78	E. Greven	Communiceren met je handen Gebarentaal is een volwaardige natuurlijke taal en heeft niets met pantomime te maken

80		‘Genootschap, doe er iets aan!’ Een bloemlezing taalergernissen van Onze-Taallezers

82	Jan Renkema	Taal mag geen belasting zijn Onderzoek-in-burger naar de kwaliteit van brieven van ambtenaren: een evaluatiemodel

86	D.W. le Roux	Taalsuiwerheid in Afrikaans Bromponie, liggaamsbouer, lugwaardin, rimpelstryk Baie Afrikaanssprekers probeer om alle barbarismes uit die taal te weer

	•

72		‘Ondertiteling is culturele collaboratie’
75		Immers, trouwens, overigens, toch
79		Over werkwoorden met af-
85		Kluun- of klúnplek?
88		Is dit aan te vaarden?
89		Eerste kindertaal

	VASTE RUBRIEKEN
69		Reacties: eufoniemen; Citroëns AX; afbreekregels; articulatie; diegene; Peperklip; ouwehoeren; GS kiest of kiezen?; ångström
73		Vraag en antwoord: alweer, betermelden; nooit geen; uitspraak wraak; iemand als hij/hem
74		Afkokers: smultaal; vergelijking als wapen; beeldenstorm; bewijslast
75		Taalcuriosa: toponiemenzinnen [2]
89		Gedicht voor Onze Taal: Bestond ik uit taal niet
90		Het proefschrift van... Roelien Bastiaanse
91		Jouw Taal: euhhh... een spreekbeurt; rare reclametaal; geheimtaal
92		Van woord tot woord: graffiti
94		InZicht: over nieuwe boeken en congressen
96		Ruggespraak

[Deel 4, pagina 69]

Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.

Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag.

Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

•	Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).
•	Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel wordt gereageerd.
•	Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.
•	Lever uw reactie, bij voorkeur getypt, in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur. Reacties kunnen doorgaans worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel.

[Deel 5, pagina 97]

onze taal

beschermvrouwe h.k.h. prinses juliana

•

in dit nummer o.a.

SPELLING IN DE POLITIEKE PRULLENMAND

Terugblik op het recente spellingdebat

SMOKING, LADYSHAVE EN HOMETRAINER

De achtergrond van nep-ontleningen

ONZE-TAALPRIJS VOOR STEPHAN SANDERS

DE TEKSTSCHRIJVER ALS AMBASSADEUR VAN DE LEZER

Over het vak en de verleidingsmiddelen

NIPO WEL, ABN-AMRO NIET

Welke eigennamen komen in het woordenboek?

DRIE NIEUWE BOEKEN OVER TAALVERZORGING

Voegen ze nog iets toe aan het vertrouwde rijtje in uw boekenkast?

maandblad van het genootschap onze taal

63ste jaargang • mei 1994

[Deel 5, pagina 98]

onze taal

genootschap

onze taal

Laan van Meerdervoort 14a

2517 AK Den Haag

Telefoon 070-3561220

Fax 070-3924908

Het maandblad Onze Taal (oplage 40.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.

Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.

Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.

De Nederlandse Taalunie steunt het genootschap financieel bij zijn activiteiten.

BESTUUR GENOOTSCHAP ONZE TAAL:

voorzitter: H.A.M. Hoefnagels

vice-voorzitter: dr. D. Dolman

secretaris: C.N.F. van Ditshuizen

penningmeester: H.P. van Leeuwen r.a.

leden:

Jozef Deleu

dr. H. Heestermans

mevr. drs. A. Kosterman

dr. J. Renkema

mevr. mr. M.A. Rümke

prof. dr. J.W. de Vries

SECRETARIAAT:

drs. P.H.M. Smulders, directeur

mevr. H.M.J. van der Laan, secretaresse

mevr. H. Bakker

Gerda Wessels

Taaladviesdienst:

Roos de Bruyn

Liesbeth Gijsbers

Peter Smulders

W. Sterenborg

Redactie:

Peter Smulders, secretaris

Liesbeth Gijsbers

Frank Jansen

Jaap de Jong

Vaste medewerkers: Jaap Bakker, Peter Burger, Harry Cohen, Nico Groen & Erik Viskil, Hans Heestermans, Jacques Klöters, Martin de Koning, Marlies Philippa, Rob Rentenaar, Ewoud Sanders, Pieter Uit den Boogaart, Jules Welling

Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 5,-. Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname en de Nederlandse Antillen f 33,- per jaar (Bfr. 650); buiten deze landen f 43,- per jaar. Op groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november.

Prijs voor CJP-houders: f 24,50 per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.

Voor mensen met een leeshandicap is Onze Taal ook op cassette beschikbaar. Inlichtingen bij Centrum voor Gesproken Lektuur: 08860-82345

In Nederland: giro 3992897

Telefoon 09/322.2231523

Het genootschap wordt in zijn werk gesteund door adviezen van:

-	het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, Amsterdam
-	het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren, afdeling Nederlands van de Vrije Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant
-	de Vakgroep Toegepaste Taalkunde van de Technische Universiteit Eindhoven
-	de Vakgroep voor taalkundig onderzoek van de Fryske Akademy
-	de Vakgroep Nederlandse taal- en letterkunde van de Rijksuniversiteit van Groningen
-	de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden
-	het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden
-	het Instituut Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen
-	de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Utrecht

Vormgeving:

Inge Kwee, Ad van der Kouwe (Manifesta), Rotterdam

Cartoons:

Leo Immerzeel

Druk:

Helton Van Haeringen Drukkers b.v., Den Haag

ISSN 0165-7828

INHOUD

63ste jaargang nummer 5 mei 1994

	EN VERDER
99	Nicoline van der Sijs	Pseudo-ontleningen Smoking, ladyshave, hometrainer: ze lijken uitheems maar ze zijn het niet. Over het ontstaan van nepleenwoorden

106		Onze-Taalprijs De eerste Onze-Taalprijs is voor Stephan Sanders: ‘Schrijven is voor mij wraak nemen op de tegenwoordige tijd’

108	Peter Burger	De spellingverandering die niet doorging Spellingcommissies zien al dertig jaar lang hun voorstellen in de politieke prullenmand verdwijnen. Ook deze keer. Wat drijft taalkundigen tot dit ondankbare werk?

114	Jaap de Jong	De tekstschrijver als ambassadeur van de lezer Sinds 1983 bestaat er een vereniging voor tekstschrijvers: TekstNet. Wat is een tekstschrijver? Een gesprek met de voorzitter van TekstNet, Felix van de Laar

116	Erik van der Spek	Het Nederlands is bijna af In 1993 kwamen er maar liefst drie nieuwe standaardwerken over taalverzorging op de markt. Wat voegen ze toe aan vertrouwde werken als de Schrijfwijzer of het Stijlboek?

	•

103		Ander woord voor... airbag
121		Niet te klagen
121		Jaarvergadering over 1993

	VASTE RUBRIEKEN
101		Reacties: welke die; Nederlands in Vlaanderen; bromfiets; onuitsprekelijk; het vak van vertaler; verschillende o's; Utermöhlen
104		Afkokers: confessioneel; fundamentalisme; patat-; congruentie: vorm versus betekenis;
105		Vraag en antwoord: haakjes en streepjes; tal-ziekte; hetzelfde/dezelfde; Maurice' fiets
111		Van kaartenbak tot Koenen [4]: institutionele termen
112		Het proefschrift van... Leonie Cornips
113		Gedicht voor Onze Taal: Taal
119		Jouw Taal: Leve onze taal!; Oostelo; uittrekselboeken; zoek de fout
120		Van woord tot woord: Franse (?) versnaperingen
122		InZicht: over nieuwe boeken en congressen
124		Ruggespraak

[Deel 5, pagina 101]

Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.

Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag.

Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

•	Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).
•	Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel wordt gereageerd.
•	Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.
•	Lever uw reactie, bij voorkeur getypt, in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur. Reacties kunnen doorgaans worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel.

[Deel 6, pagina 125]

onze taal

beschermvrouwe h.k.h. prinses juliana

•

in dit nummer o.a.

VERPLICHT NEDERLANDS LEREN

Hoe realistisch is het voorstel van WVC? Een nieuw taak voor de basisschool?

NEDERLANDS ALS TWEEDE TAAL

Een Rus, een Japanse en een Tsjech over schrijven in het Nederlands

DE POLITICUS ALS TAALATLEET

HANDBOEK BEDRIJFSCORRESPONDENTIE

Hoe handig is dit nieuwe standaardwerk?

VERTALEN IN ONNEDERLANDS NEDERLANDS

DIEPE, VALSE EN HANGENDE SPITSEN

Vernieuwingen in voetbaltaal

maandblad van het genootschap onze taal

63ste jaargang • juni 1994

[Deel 6, pagina 126]

onze taal

genootschap

onze taal

Laan van Meerdervoort 14a

2517 AK Den Haag

Telefoon 070-3561220

Fax 070-3924908

Het maandblad Onze Taal (oplage 40.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.

Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.

Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.

De Nederlandse Taalunie steunt het genootschap financieel bij zijn activiteiten.

BESTUUR GENOOTSCHAP ONZE TAAL:

voorzitter: H.A.M. Hoefnagels

vice-voorzitter: dr. D. Dolman

secretaris: C.N.F. van Ditshuizen

penningmeester: H.P. van Leeuwen r.a.

leden:

Jozef Deleu

dr. H. Heestermans

mevr. drs. A. Kosterman

dr. J. Renkema

mevr. mr. M.A. Rümke

prof. dr. J.W. de Vries

SECRETARIAAT:

drs. P.H.M. Smulders, directeur

mevr. H.M.J. van der Laan, secretaresse

mevr. H. Bakker

Gerda Wessels

Taaladviesdienst:

Roos de Bruyn

Liesbeth Gijsbers

Peter Smulders

W. Sterenborg

Redactie:

Peter Smulders, secretaris

Liesbeth Gijsbers

Frank Jansen

Jaap de Jong

Vaste medewerkers: Jaap Bakker, Peter Burger, Harry Cohen, Nico Groen & Erik Viskil, Hans Heestermans, Martin de Koning, Marlies Philippa, Rob Rentenaar, Ewoud Sanders, Pieter Uit den Boogaart, Jules Welling

Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 5,-. Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname en de Nederlandse Antillen f 33,- per jaar (Bfr. 650); buiten deze landen f 43,- per jaar. Op groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november.

Prijs voor CJP-houders: f 24,50 per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.

Voor mensen met een leeshandicap is Onze Taal ook op cassette beschikbaar. Inlichtingen bij Centrum voor Gesproken Lektuur: 08860-82345

In Nederland: giro 3992897

Telefoon 09/322.2231523

Het genootschap wordt in zijn werk gesteund door adviezen van:

-	het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, Amsterdam
-	het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren, afdeling Nederlands van de Vrije Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant
-	de Vakgroep Toegepaste Taalkunde van de Technische Universiteit Eindhoven
-	de Vakgroep voor taalkundig onderzoek van de Fryske Akademy
-	de Vakgroep Nederlandse taal- en letterkunde van de Rijksuniversiteit van Groningen
-	de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden
-	het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden
-	het Instituut Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen
-	de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Utrecht

Vormgeving:

Inge Kwee, Ad van der Kouwe (Manifesta), Rotterdam

Cartoons:

Leo Immerzeel

Druk:

Helton Van Haeringen Drukkers b.v., Den Haag

ISSN 0165-7828

INHOUD

63ste jaargang nummer 6 juni 1994

127	Jan Erik Grezel	Verplicht Nederlands leren Over de zin en noodzaak van een verplichte cursus Nederlands voor ‘nieuwkomers’

129	prof. dr. A.G. Sciarone	Verplichtstelling Nederlands voor allochtonen Een nieuwe taak voor de basisschool?

131	Peter Burger en Jaap de Jong	Schrijven in het Nederlands Een Rus, een Japanse en een Tsjech voor wie onze taal middel van bestaan is, over de Nederlandse taal en haar gebruikers

	POLITIEK TAALGEBRUIK

138	Marc de Coster	Lubberiaanse taalverrijking Welke sporen liet Lubbers na in onze taal?

139	Riemer Reinsma	‘Laten we even doorgaan, want ik wil ophouden’ De politicus als taalatleet

	•
142	René Appel	Momenten bij Bergkamp met diepte Vernieuwde voetbaltaal

148	Arie Pos	Droeftands hoofdpeinzen Vertalen in een Nederlands dat kruipt waar het volgens de ANS niet gaan kan

152	Corriejanne Timmers	Hoe handig is het Handboek Bedrijfscorrespondentie?

	•

	SPELLING

144		De Herziene herzien
145		De c moet blijven
145		Het eij van Columbus
146		De verbindings-n zonder meervoud

	•

	EN VERDER

135		Een ezelsbruggetje: 't kofschip
141		Uitspraak van vreemde woorden
141		Een bilateraaltje
143		Pylonen en pionnen
149		Het had beter geweest...
149		Privé
150		Pedagogie(k)
151		Dooddeur
154		De etymologie van sas

	VASTE RUBRIEKEN

134		Reacties: Provinciale Staten hebben gekozen; nasynchroniseren of ondertitelen?; relaxed en gestagedived
136		Afkokers: ex-nachtclub; contaminaties; continuïteit; zoek het onderwerp
137		Vraag en antwoord: roodkoperen; hoe te bezwijken?; een geruide kat?; het/de mavo
130		Het proefschrift van... Ad Backus
147		Jargon en slang (3)
151		Gedicht voor Onze Taal: M
155		InZicht: over nieuwe boeken
156		Ruggespraak

[Deel 6, pagina 134]

Onze Taal biedt aan iedere lezer de mogelijkheid tot reageren.

Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag.

Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

•	Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).
•	Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel wordt gereageerd.
•	Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.
•	Lever uw reactie, bij voorkeur getypt, in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur. Reacties kunnen doorgaans worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel.

[Deel 7/8, pagina 157]

onze taal

beschermvrouwe h.k.h. prinses juliana

•

in dit nummer o.a.

HET NEDERLANDS ALS ZANGTAAL

Karin Bloemen: ‘Met ABN kom je bijna niet weg’

Het Nederlands als tongbreker

Seth Gaaikema: ‘Stug maar ook lief’

HOE (ON)ZINGBAAR IS ONZE TAAL?

De popmusicus over Nederlandstalige rockmuziek

Huub Oosterhuis: ‘Ik dicht met m'n oren open’

‘TI AMO’ OF ‘IK HOU VAN JOU’?

Nederlands had een operataal kunnen zijn

HOE DE S EN Z WISSELEN VAN POSITIE

KENMERKEN VAN MODERNE RECLAMETAAL

‘Tandpasta met body’ en ‘eerlijke zuivel’

5 VARIATIES OP ‘SPELEN MET TAAL’

maandblad van het genootschap onze taal

7/8

63ste jaargang • juli/aug 1994

[Deel 7/8, pagina 158]

onze taal

genootschap

onze taal

Laan van Meerdervoort 14a

2517 AK Den Haag

Telefoon 070-3561220

Fax 070-3924908

Het maandblad Onze Taal (oplage 42.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.

Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.

Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.

De Nederlandse Taalunie steunt het genootschap financieel bij zijn activiteiten.

BESTUUR GENOOTSCHAP ONZE TAAL:

voorzitter: H.A.M. Hoefnagels

vice-voorzitter: dr. D. Dolman

secretaris: C.N.F. van Ditshuizen

penningmeester: H.P. van Leeuwen r.a.

leden:

Jozef Deleu

dr. H. Heestermans

mevr. V. Illés

mevr. drs. A. Kosterman

dr. J. Renkema

prof. dr. J.W. de Vries

SECRETARIAAT:

drs. P.H.M. Smulders, directeur

mevr. H.M.J. van der Laan, secretaresse

mevr. H. Bakker

Gerda Wessels

Taaladviesdienst:

Roos de Bruyn

Liesbeth Gijsbers

Peter Smulders

W. Sterenborg

Redactie:

Peter Smulders, secretaris

Liesbeth Gijsbers

Frank Jansen

Jaap de Jong

Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 5,-. Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname en de Nederlandse Antillen f 33,- per jaar (Bfr. 650); buiten deze landen f 43,- per jaar. Op groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november.

Prijs voor CJP-houders: f 24,50 per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.

Voor mensen met een leeshandicap is Onze Taal ook op cassette beschikbaar. Inlichtingen bij Centrum voor Gesproken Lektuur: 08860-82345

Een abonnement op het tweemaandelijkse blad Nederlands van nu (van de Vlaamse Vereniging Algemeen Nederlands) kost leden van Onze Taal 650 Bfr of f 37,50. Opgave: Kardinaal Mercierplein 1, B 2800 Mechelen.

In Nederland: giro 3992897

Telefoon 09/3215.401876

Het genootschap wordt in zijn werk gesteund door adviezen van:

-	het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, Amsterdam
-	het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren, afdeling Nederlands van de Vrije Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant
-	de Vakgroep Toegepaste Taalkunde van de Technische Universiteit Eindhoven
-	de Vakgroep voor taalkundig onderzoek van de Fryske Akademy
-	de Vakgroep Nederlandse taal- en letterkunde van de Rijksuniversiteit van Groningen
-	de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden
-	het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden
-	het Instituut Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen
-	de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Utrecht

Vormgeving:

Inge Kwee, Ad van der Kouwe (Manifesta), Rotterdam

Cartoons:

Leo Immerzeel

Druk:

Helton Van Haeringen Drukkers b.v., Den Haag

ISSN 0165-7828

INHOUD

63ste jaargang nummer 7/8 juli/aug 1994

	NEDERLANDS ALS ZANGTAAL

159-166	Jaap Bakker m.m.v. Jaap de Jong	Nederlands als zangtaal Hoe (on)zingbaar is onze taal volgens betrokkenen uit de wereld van het chanson, het cabaret, de opera, de popmuziek, de musical en de kerkzang?

	Philippe Elan:	‘Ik moet altijd om de h van heerst denken’
	Karin Bloemen:	‘Geen gemakkelijke zangtaal’
	Lucia Meeuwsen:	‘Goed zingbaar, maar men dóet vaak zo raar’
	Thé Lau:	‘Het gaat heel goed samen met rockmuziek’
	Seth Gaaikema:	‘Het Frans is er slaapverwekkend bij’
	Peter Hulpusch:	‘Het had best een leuke operataal kunnen zijn’
	Huub Oosterhuis:	‘De grote klanken vind ik het mooist’

167	Carel Alphenaar	**Ti amo of Ik hou van jou?** Waarom schreven Nederlandse componisten van ernstige muziek zo zelden hun moedertaal boven de notenbalk?

	•

174	Pieter van Reenen en Evert Wattel	Het Nederlands tussen s en z Het verschil tussen de zachte z en de harde s lijkt langzaam te verdwijnen. Of heeft het misschien nooit zo sterk gestaan?

176	Marcel Lemmens	Amazing... moderne reclametaal Over holle frasen, overdrijving en overbodig Engels

	•

	SPELEN MET TAAL

184		Smartlap van Amanda

184		Ben is Wees
185		Taalcuriosa: Somers Wilton Boone
185		Je je je...
186		Een canoniek woordenboek

	•

	EN VERDER

174		Dat iz zo, nied zo?
178		Tot kijkens
178		K(w)iksaus
179		Inmiddels
179		Ik ben zo blij...
179		Onze-Taalprijs
180		De kreet van de Kneet
181		Brabants die is deelbaar
183		Opsomtekens

	VASTE RUBRIEKEN

169		Reacties: menen ook ‘denken’; afbakken; we gaan gaan; unheimisch; pseudo-ontleningen; wat boeit mij dat; ondertiteling [1] en [2]; wie kiest of kiezen?
172		Afkokers: wie weigert?; alsjeblieft, dankjewel; telefoonetiquette; eufemismen
173		Vraag en antwoord: overlegd/overgelegd; komma's en bijzinnen
182		Het proefschrift van... Saskia van As
183		Gedicht voor Onze Taal: Bij, zinnen
187		InZicht: over nieuwe boeken
188		Ruggespraak

[Deel 7/8, pagina 169]

Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.

Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag.

Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

•	Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).
•	Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel wordt gereageerd.
•	Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.
•	Lever uw reactie, bij voorkeur getypt, in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur. Reacties kunnen doorgaans worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel.

[Deel 9, pagina 189]

onze taal

beschermvrouwe h.k.h. prinses juliana

•

in dit nummer o.a.

POLITIEK CORRECT TAALGEBRUIK

Meisje Maij: hoe ver mag je gaan?

Verantwoordingen voor niet-seksistisch schrijfgedrag

DE (ON)ZIN VAN SNELLEZEN

Het verschil tussen lezen en ‘skimmen’

SPOR-TROEM EN GEE-STRIJK

De oorzaken van afbreekfouten

HET WAAIDE OF HET WOEI?

De zwakte van sterke werkwoorden

OM-ANGST

Hoe een oud schrijfadvies tot fouten leidt

JE = JIJ, IK, WIJ EN MEN

Vier gedaanten van één voornaamwoord

maandblad van het genootschap onze taal

63ste jaargang • september 1994

[Deel 9, pagina 190]

onze taal

genootschap

onze taal

Laan van Meerdervoort 14a

2517 AK Den Haag

Telefoon 070-3561220

Fax 070-3924908

Het maandblad Onze Taal (oplage 42.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.

Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.

Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.

De Nederlandse Taalunie steunt het genootschap financieel bij zijn activiteiten.

BESTUUR GENOOTSCHAP ONZE TAAL:

voorzitter: H.A.M. Hoefnagels

vice-voorzitter: dr. D. Dolman

secretaris: C.N.F. van Ditshuizen

penningmeester: H.P. van Leeuwen r.a.

leden:

Jozef Deleu

dr. H. Heestermans

merv. drs. Vera Illés

mevr. drs. A. Kosterman

dr. J. Renkema

prof. dr. J.W. de Vries

SECRETARIAAT:

drs. P.H.M. Smulders, directeur

mevr. H.M.J. van der Laan, secretaresse

mevr. H. Bakker

Gerda Wessels

Taaladviesdienst:

Roos de Bruyn

Liesbeth Gijsbers

Peter Smulders

W. Sterenborg

Redactie:

Peter Smulders, secretaris

Liesbeth Gijsbers

Frank Jansen

Jaap de Jong

Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 5,-. Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname en de Nederlandse Antillen f 33,- per jaar (Bfr. 650); buiten deze landen f 43,- per jaar. Op groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november.

Prijs voor CJP-houders: f 24,50 per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.

Voor mensen met een leeshandicap is Onze Taal ook op cassette beschikbaar. Inlichtingen bij Centrum voor Gesproken Lektuur: 08860-82345

In Nederland: giro 3992897

Telefoon 09/3215.401876

Het genootschap wordt in zijn werk gesteund door adviezen van:

-	het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, Amsterdam
-	het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren, afdeling Nederlands van de Vrije Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant
-	de Vakgroep Toegepaste Taalkunde van de Technische Universiteit Eindhoven
-	de Vakgroep voor taalkundig onderzoek van de Fryske Akademy
-	de Vakgroep Nederlandse taal- en letterkunde van de Rijksuniversiteit van Groningen
-	de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden
-	het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden
-	het Instituut Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen
-	de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Utrecht

Vormgeving:

Inge Kwee, Ad van der Kouwe (Manifesta), Rotterdam

Cartoons:

Leo Immerzeel

Druk:

Helton Van Haeringen Drukkers b.v., Den Haag

ISSN 0165-7828

INHOUD

63ste jaargang nummer 9 september 1994

	AFBREEKREGELS
191	Erik van der Spek	Meisje Maij. Een culturele revolutie in taalgebruik Wie politiek correct wil communiceren, drinkt zijn/haar koffie niet zwart maar ‘donker’. Kun je elke groepering ontzien en zo ja, is dat altijd wenselijk?

193	Jaap de Jong	De schrijver en zijn/haar schaamlap Verantwoordingen vooraf voor niet-seksistisch schrijfgedrag

202	Prof. dr. C.E. Mulders	Nogmaals: de puntenstrijd Met een nieuwe onderwijswet is een oude discussie opgelaaid: over de punt achter titels als mr.

203	Arent van Wassenaar	Je = je, ik, we, men De vele gedaanten van het voornaamwoord je

204	Mieke Smits	De zwakte van sterke werkwoorden Gevrijd of gevreeën? Ervoer of ervaren? Het woei of het waaide? Een onderzoek naar de voorkeuren van de taalgebruiker

206	Rob Neutelings en Henk Pander Maat	De (on)zin van snellezen Is het mogelijk uw leessnelheid te vergroten zonder verlies van tekstbegrip?

212	Gerard Sweep	De afkeer van om De hardnekkigheid van een achterhaald schrijfadvies

	•


208		Afbreekregels zijn onbruikbaar voor de computer
209		Over Atjeh•ers
210		Woordafbreking blijft een hachelijke zaak

	•

	EN VERDER

197		Niet te klagen
201		222 andere woorden voor airbag
211		Compost: meststof of afval?
214		Een grijze gehaktbal
215		HoofdLetterGebruik
217		Verslag Jaarvergadering 1993

	VASTE RUBRIEKEN

194		Reacties: ‘Huillands muilen’; spellingverandering; Afrikaans als oud-Nederlands; het/de mavo; het had beter geweest; voormalige nachtclub; lugsak; afslanken; blikverruiming; nasynchronisatie; ‘Dikke deur’; boerenkool; leesplankje
198		Afkokers: eufemistisch oordeel; haplologie; in de zon zetten; plaats van het werkwoord
199		Vraag en antwoord: evenmin niet; mits of tenzij; fietsen te zingen?; lastige verwijzing
200		Van kaartenbak tot Koenen [5]: afvallers
207		Jargon en slang [4]
216		Het proefschrift van... Paula Fikkert
218		InZicht: over nieuwe boeken
220		Ruggespraak

[Deel 9, pagina 194]

Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.

Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag.

Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

•	Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).
•	Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel wordt gereageerd.
•	Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.
•	Lever uw reactie, bij voorkeur getypt, in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur. Reacties kunnen doorgaans worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel.

[Deel 10, pagina 221]

onze taal

beschermvrouwe h.k.h. prinses juliana

in dit nummer o.a.

OIROPA PITSCHN

De utopie van één taal voor alle mensen

HET GEHEIM VAN VEELSCHRIJVER HANS BOUMA:

‘Ik probeer dicht bij de mensen te blijven’

NAAST CAVIA'S HOUDT PIET VAN KONIJNEN

Is deze constructie nog ‘fout’ te noemen?

EEN BEDREIGING RICHTING VOORZETSELS

ZOWEL ENKELVOUD ALS MEERVOUD IS/ZIJN GOED

Waaraan geven ervaren schrijvers de voorkeur?

SPLIJTZWAMMEN, ZWARTE GATEN EN LAKMOESPROEVEN

Metaforen van natuurkundige termen

maandblad van het genootschap onze taal

63ste jaargang • oktober 1994

[Deel 10, pagina 222]

onze taal

genootschap

onze taal

Laan van Meerdervoort 14a

2517 AK Den Haag

Telefoon 070-3561220

Fax 070-3924908

Het maandblad Onze Taal (oplage 42.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.

Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.

Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.

De Nederlandse Taalunie steunt het genootschap financieel bij zijn activiteiten.

BESTUUR GENOOTSCHAP ONZE TAAL:

voorzitter: H.A.M. Hoefnagels

vice-voorzitter: dr. D. Dolman

secretaris: C.N.F. van Ditshuizen

penningmeester: H.P. van Leeuwen r.a.

leden:

Jozef Deleu

dr. H. Heestermans

mevr. drs. Vera Illés

mevr. drs. A. Kosterman

dr. J. Renkema

prof. dr. J.W. de Vries

SECRETARIAAT:

drs. P.H.M. Smulders, directeur

mevr. H.M.J. van der Laan, secretaresse

mevr. H. Bakker

Gerda Wessels

Taaladviesdienst:

Roos de Bruyn

Liesbeth Gijsbers

Peter Smulders

W. Sterenborg

Redactie:

Peter Smulders, secretaris

Liesbeth Gijsbers

Frank Jansen

Jaap de Jong

Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 5,-. Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname en de Nederlandse Antillen f 33,- per jaar (Bfr. 650); buiten deze landen f 43,- per jaar. Op groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november.

Prijs voor CJP-houders: f 24,50 per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.

Voor mensen met een leeshandicap is Onze Taal ook op cassette beschikbaar. Inlichtingen bij Centrum voor Gesproken Lektuur: 08860-82345

In Nederland: giro 3992897

Telefoon 09/3215.401876

Het genootschap wordt in zijn werk gesteund door adviezen van:

-	het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, Amsterdam
-	het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren, afdeling Nederlands van de Vrije Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant
-	de Vakgroep Toegepaste Taalkunde van de Technische Universiteit Eindhoven
-	de Vakgroep voor taalkundig onderzoek van de Fryske Akademy
-	de Vakgroep Nederlandse taal- en letterkunde van de Rijksuniversiteit van Groningen
-	de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden
-	het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden
-	het Instituut Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen
-	de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Utrecht

Vormgeving:

Inge Kwee, Ad van der Kouwe (Manifesta), Rotterdam

Cartoons:

Leo Immerzeel

Druk:

Helton Van Haeringen Drukkers b.v., Den Haag

ISSN 0165-7828

INHOUD

63ste jaargang nummer 10 oktober 1994

	EN VERDER
223	Peter Burger	OIROPA PITSCHN De volmaakte taal: duizenden droomden ervan én ontwierpen er een. Tevergeefs. Umberto Eco schreef een boek over de utopie van één taal voor alle mensen.

232	Peter Burger en Jaap de Jong	‘Ik probeer lichamelijk te schrijven’ Van de boeken van Hans Bouma werden twee miljoen exemplaren verkocht. Wat is het geheim achter zijn succes? Een gesprek met Nederlands best verkochte schrijver

236	dr. J.G. Kooij	Naast/behalve... ernaast ‘Naast cavia's houd ik ook van konijnen’: waarom is deze zin fout en hoe komt het dat je dit soort zinnen dan toch zo vaak hoort?

238	Jan Klerkx	Natuurwetenschap buiten haar grenzen Over zwarte gaten, splijtzwammen, kritische massa's en lakmoesproeven

240	Marcel Lemmens	Naartoe...toe, richting: modieuze voorzetsels Ze vervangen steeds vaker de oude, vertrouwde voorzetsels. Wat is hun kracht?

242	Liesbeth Tettero	*Zowel enkelvoud als meervoud is/zijn* goed?** Beschrijft u met deze constructie een eenheid of juist afzonderlijke elementen? Schrijvers geven hun oordeel

244	Monique Smit-Hannôt	Fantasievolle ziekenhuistaal ‘Van Veen is gestold en De Jong is vloeibaar’

	•


228		Pseudo-ontleningen [2]
235		Ander woord voor... trust
239		Een Hindoestaanse hindoe
243		Geboortemoeder
247		Contributie 1995

	VASTE RUBRIEKEN

225		Reacties: jaloezie; 't kofschip; verplicht Nederlands; pylonen; dementie; voetbaltaal; reclametaal; Nederlands als zangtaal; tot kiekes; misvattingen over het Italiaans; k(w)iksaus
230		Afkokers: hijgstijl; leenwoord; leenvertaling; barbarisme
231		Vraag en antwoord: de grote(n) en de kleine(n); ter#hand#stelling; ten slotte tenslotte
237		Taalcuriosa: topogrammen
245		Van woord tot woord: bestek
246		InZicht: over nieuwe boeken
248		Ruggespraak

[Deel 10, pagina 225]

Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.

Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag.

Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

•	Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).
•	Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel wordt gereageerd.
•	Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.
•	Lever uw reactie, bij voorkeur getypt, in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur. Reacties kunnen doorgaans worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel.

[Deel 11, pagina 249]

onze taal

beschermvrouwe h.k.h. prinses juliana

•

in dit nummer o.a.

HEELNEDERLANDS OF OOK VLAAMS?

Waarom zien sommigen het Vlaams liever verdwijnen?

ONZE-TAALPRIJS VOOR WILLEM BEEKMAN

DE KUNST VAN HET REDEVOEREN

Hoe bereikt u dat er applaus losbarst?

PAGÍNA'S, PERGÓLA'S EN CLEOPÁTRA

Over de regelmaat in klemtoonpatronen

IN DIER VOEGE, DUS!

Het nut van een bewegwijzering in uw tekst

DAT IK OF JIJ CONTACT OPNEEM(T)

maandblad van het genootschap onze taal

63ste jaargang • november 1994

[Deel 11, pagina 250]

onze taal

genootschap

onze taal

Laan van Meerdervoort 14a

2517 AK Den Haag

Telefoon 070-3561220

Fax 070-3924908

Het maandblad Onze Taal (oplage 42.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.

Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.

Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.

De Nederlandse Taalunie steunt het genootschap financieel bij zijn activiteiten.

BESTUUR GENOOTSCHAP ONZE TAAL:

voorzitter: H.A.M. Hoefnagels

vice-voorzitter: dr. D. Dolman

secretaris: C.N.F. van Ditshuizen

penningmeester: H.P. van Leeuwen r.a.

leden:

Jozef Deleu

dr. H. Heestermans

mevr. drs. Vera Illés

mevr. drs. A. Kosterman

dr. J. Renkema

prof. dr. J.W. de Vries

SECRETARIAAT:

drs. P.H.M. Smulders, directeur

mevr. H.M.J. van der Laan, secretaresse

mevr. H. Bakker

Gerda Wessels

Taaladviesdienst:

Roos de Bruyn

Liesbeth Gijsbers

Peter Smulders

W. Sterenborg

Redactie:

Peter Smulders, secretaris

Liesbeth Gijsbers

Frank Jansen

Jaap de Jong

Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 5,-. Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname en de Nederlandse Antillen f 33,- per jaar (Bfr. 650); buiten deze landen f 43,- per jaar. Op groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november.

Prijs voor CJP-houders: f 24,50 per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.

Voor mensen met een leeshandicap is Onze Taal ook op cassette beschikbaar. Inlichtingen bij Centrum voor Gesproken Lektuur: 08860-82345

In Nederland: giro 3992897

Telefoon 09/3215.401876

Het genootschap wordt in zijn werk gesteund door adviezen van:

-	het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, Amsterdam
-	het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren, afdeling Nederlands van de Vrije Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant
-	de Vakgroep Toegepaste Taalkunde van de Technische Universiteit Eindhoven
-	de Vakgroep voor taalkundig onderzoek van de Fryske Akademy
-	de Vakgroep Nederlandse taal- en letterkunde van de Rijksuniversiteit van Groningen
-	de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden
-	het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden
-	het Instituut Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen
-	de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Utrecht

Vormgeving:

Inge Kwee, Ad van der Kouwe (Manifesta), Rotterdam

Cartoons:

Leo Immerzeel

Druk:

Helton Van Haeringen Drukkers b.v., Den Haag

ISSN 0165-7828

INHOUD

63ste jaargang nummer 11 november 1994

	EN VERDER
251	Kas Deprez	Waarom ze hun Vlaams liever zien verdwijnen Sommige Vlamingen leveren hun taal graag in voor het Nederlands. Daarmee veroordelen zij zichzelf volgens Deprez tot onvruchtbaarheid. Een pleidooi voor het Vlaams

258		Juryrapport Onze-Taalprijs ‘Mesjes krabben de eeuwen af. Pincetjes pakken snippertjes herinnering op.’ De tweede Onze-Taalprijs is voor Willem Beekman. Het juryrapport en een interview met de winnaar

262	Theo Uittenbogaard	De kunst van het redevoeren Waarom zijn de meeste toespraken zo saai? En wat is het geheim van de enkeling die zijn gehoor wél weet te boeien? Max Atkinson onderzocht wat er gebeurt voordat het applaus losbarst

265	Margreet Onrust en Rob Doeve	In dier voege, dus! Verbandaanduidingen in schrijftaal Suggesties voor het aanbrengen van een functionele bewegwijzering in uw tekst

266	Mieke Trommelen en Wim Zonneveld	‘Wat een dot van een pergóla...’ Hoe zou u het nonsenswoord frezomatodeek uitspreken? Beschikt het Nederlands dan toch over strikte klemtoonregels?

268	Harry Cohen	Matchmakers maken geen lucifers Een bath chair is geen strandstoel: valstrikken in het Engels

	•


260		Congruentie in bijzinnen
261		Ik die u als eerste...
261		Voorzetselvoorwerpen verdwijnen
264		Rijke stinkerds
269		Bagatellen

	VASTE RUBRIEKEN

254		Reacties: confessioneel; Vlaams geen Nederlands?; onopengesneden; orgeltoon; agrarisch cultuurgoed; haplo(lo)gie; puntenstrijd; je is geen informeel u; vliegen kijken; compost
256		Afkokers: purisme op z'n Surinaams; purisme op z'n Slowaaks; dubbelwerkwoorden
257		Vraag en antwoord: een (el)dorado; briefaanhef; dat ik of jij contact opneem(t)
270		Het proefschrift van... Berber Voortman
271		Jargon en slang (5)
272		Tamtam: juridisch jargon; vroege spellers; sterk en zwak; rood voor greenpoint; spellingperic/kelen
274		InZicht: over nieuwe boeken
276		Ruggespraak

[Deel 11, pagina 254]

Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.

Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag.

Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

•	Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).
•	Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel wordt gereageerd.
•	Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.
•	Lever uw reactie, bij voorkeur getypt, in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur. Reacties kunnen doorgaans worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel.

[Deel 12, pagina 277]

onze taal

beschermvrouwe h.k.h. prinses juliana

•

in dit nummer o.a.

BWAMA, MAMA, PAPA EN MAPA

De eerste woordjes in het Nederlands

NEDERLANDS IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS

Renkema over een lesmethode in wording

Docenten en leerlingen over de kwaliteit van de huidige lessen Nederlands

EXTRA: EEN VOORBEELDLES VOOR DE BOVENBOUW

HET GROOT DICTEE: VOER VOOR DWANGNEUROTEN?

HET NEDERLANDS ALS WETENSCHAPSTAAL

HOE SCHRIJF JE EEN SAMENHANGENDE TEKST?

Markeer niet maximaal maar optimaal

maandblad van het genootschap onze taal

63ste jaargang • december 1994

[Deel 12, pagina 278]

onze taal

genootschap

onze taal

Laan van Meerdervoort 14a

2517 AK Den Haag

Telefoon 070-3561220

Fax 070-3924908

Het maandblad Onze Taal (oplage 42.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.

Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.

Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.

De Nederlandse Taalunie steunt het genootschap financieel bij zijn activiteiten.

BESTUUR GENOOTSCHAP ONZE TAAL:

voorzitter: H.A.M. Hoefnagels

vice-voorzitter: dr. D. Dolman

secretaris: C.N.F. van Ditshuizen

penningmeester: H.P. van Leeuwen r.a.

leden:

Jozef Deleu

dr. H. Heestermans

mevr. drs. Vera Illés

mevr. drs. A. Kosterman

dr. J. Renkema

prof. dr. J.W. de Vries

SECRETARIAAT:

drs. P.H.M. Smulders, directeur

mevr. H.M.J. van der Laan, secretaresse

mevr. H. Bakker

Gerda Wessels

Taaladviesdienst:

Roos de Bruyn

Liesbeth Gijsbers

Peter Smulders

W. Sterenborg

Redactie:

Peter Smulders, secretaris

Liesbeth Gijsbers

Frank Jansen

Jaap de Jong

Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 5,-. Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname en de Nederlandse Antillen f 33,- per jaar (Bfr. 650); buiten deze landen f 43,- per jaar. Op groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november.

Prijs voor CJP-houders: f 24,50 per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.

Voor mensen met een leeshandicap is Onze Taal ook op cassette beschikbaar. Inlichtingen bij Centrum voor Gesproken Lektuur: 08860-82345

In Nederland: giro 3992897

Telefoon 09/3215.401876

Het genootschap wordt in zijn werk gesteund door adviezen van:

-	het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, Amsterdam
-	het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren, afdeling Nederlands van de Vrije Universiteit van Amsterdam
-	de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant
-	de Vakgroep Toegepaste Taalkunde van de Technische Universiteit Eindhoven
-	de Vakgroep voor taalkundig onderzoek van de Fryske Akademy
-	de Vakgroep Nederlandse taal- en letterkunde van de Rijksuniversiteit van Groningen
-	de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden
-	het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden
-	het Instituut Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen
-	de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Utrecht

Vormgeving:

Inge Kwee, Ad van der Kouwe (Manifesta), Rotterdam

Cartoons:

Leo Immerzeel

Druk:

Helton Van Haeringen Drukkers b.v., Den Haag

ISSN 0165-7828

INHOUD

63ste jaargang nummer 12 december 1994

ONZE TAAL IN HET ONDERWIJS
279	F. Jansen	De eerste woordjes Wat wordt met meer enthousiasme ontvangen dan het eerste woordje van een kind? Lezers schreven over de taalontwikkeling van hun kind.

286	Nicoline van der Sijs	De moeder aller x - een arabisme De Golfoorlog heeft weinig sporen in het Nederlands achtergelaten. Behalve die ene uitzondering: de moeder aller uitdrukkingen!

	•


288		‘Leerlingen moeten zich verwonderen over hun taal’ Veel Nederlanders missen de woorden om over taal te praten. Daar ligt een taak voor het onderwijs, aldus Jan Renkema. Samen met anderen werkt hij aan een nieuwe onderwijsmethode. Een interview.

290-292		Hoe oordelen docenten en leerlingen in het voortgezet onderwijs over de kwaliteit van het huidige lesprogramma Nederlands? Peter Burger peilde enkele meningen.

293-296		Katern 1: De inleiding Ter kennismaking een voorbeeldles van een methode Nederlands in wording.

	•

298	Frans van Mieghem	‘Happy, aber nicht glücklich’ Verslag van een themadag over de toekomst van het Nederlands als wetenschapstaal.

300	Ted Sanders	‘Breng samenhang aan’ Hoe schrijf je een begrijpelijke tekst? Een bekend advies is: maak gebruik van verbandwoorden. In hoeverre hebben lezers daar werkelijk baat bij?

308	Harry Cohen	Technobabble Over computertaal en omgangstaal en de wijze waarop ze elkaar beïnvloeden.

EN VERDER
282		Laat koningin Beatrix het Groot Dictee voorlezen!
283		Het Dictee? Onzin!
287		Peutiaterologen
299		Het beest met de twee ruggen
302		Navisduct: een (iet)s-je te veel
303		Oproepen

VASTE RUBRIEKEN
281		Reacties: dutch uncle; onvergolden; bevalmoeder; kunsttaal; dementie; hindo(e)staan; HoofdLetterGebruik
284		Afkokers: wat-vrees; misdinette; program(ma); ofschoon; niet omdat
285		Vraag en antwoord: niet (on)denkbeelding; lafaard die/dat je bent; enkelvoud of meervoud?; uitspraak oi of oo
297		De taalgrens: welwel
304		TamTam: geschiedenis van het lezen; ‘mens-onvriendelijke’ brief; wanneer een trema? taalkundig gegoochel; Nederlands in het hoger onderwijs
306		Het proefschrift van: Erik Viskil
307		Van woord tot woord: eetgerei
309		InZicht: over nieuwe boeken
311		Trefwoordenregister 1994
312		Ruggespraak

[Deel 12, pagina 281]

Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.

Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag.

Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

•	Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).
•	Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel wordt gereageerd.
•	Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.
•	Lever uw reactie, bij voorkeur getypt, in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur. Reacties kunnen doorgaans worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel.

Vorige Volgende