Onze Taal. Jaargang 63

[p. 303]

Oproepen

Kijk 's in de poppetjes...
M. Holwerda - Voorschoten

‘Kijk eens in de poppetjes van mijn ogen’ werd door Nick Holwerda (pseudoniem Paul Roda) in 1951 geschreven. Was dit toen een bestaande uitdrukking of heeft mijn vader hem bedacht? In de 12de druk van Van Dale is de uitdrukking in z'n geheel terug te vinden; in de 11de druk staat enkel ‘de poppetjes van de ogen’ en in 1961 stond de uitdrukking er nog niet in.

Wie kan me meer over deze uitdrukking vertellen?

Kietelwoorden
Frans van Lier - Amsterdam

In het meinummer van 1993 gaf Jacques Klöters in ‘De gezongen apotheek’ de verrassende verklaring dat de k een woord tot een leuk woord kan maken. Om dezelfde reden ben ik levenslang een bepaald woord het leukste Nederlandse woord blijven vinden sinds ik het als jongen van een jaar of achttien in de krant las: kanunnikenkapittel. Ik heb het overigens sedertdien nooit meer ergens gevonden.

Zijn er meer lezers met een levenslang favoriet kietelwoord?

Bewust ‘fout’ spellen
Kees van Wee - Hooglanderveen

Als tekstschrijver houd ik me vrijwel altijd aan de officiële spelling. Toch wijk ik er soms bewust van af. Ik schrijf bijvoorbeeld appèl in plaats van appel. Zonder accentteken zet dit woord de lezer namelijk op het verkeerde been (al zal de context hem/haar daarna ongetwijfeld weer op het rechte spoor brengen). Voor de veiligheid vermeld ik nog dat ik een afwijkende c/k-spelling uitsluit van de gevallen die ik zoek. Van de redactie van Onze Taal is mij bekend dat ze de woorden dankzij en bijvoorbeeld bewust aaneenschrijft, afwijkend van de officiële spelling. Dankzij is een voorzetsel geworden (die schrijven we altijd als één woord) en bijvoorbeeld moeten we door de uitspraak bevoorbeeld zien als een zelfstandig naamwoord met voorvoegsel.

Ik ben benieuwd welke woorden andere taalgebruikers bewust ‘fout’ spellen en roep hen hierbij op voorbeelden - voorzien van argumentatie - naar Onze Taal op te sturen.

De honden blaffen en...
Ellen Benders - Den Haag

Al in de jaren vijftig werd in mijn familie de uitdrukking de honden blaffen en de karavaan trekt verder gebruikt, die ook buiten de familiekring sporadisch te horen viel. Kortgeleden hoorde ik de uitdrukking opnieuw. Nieuwsgierig geworden naar de herkomst probeerde ik die te achterhalen. Dat is me niet gelukt. Een aantal vrienden en collega's meent de zegswijze te kennen, maar niemand kan haar plaatsen. Enkelen denken aan de titel van een boek.

Wie van de lezers van Onze Taal kan mij helpen?

Langste straatnaam
Hans Hartmann - Dordrecht

In Dordrecht bestaat de Blindeliedengasthuissteeg, een aan één stuk geschreven straatnaam van 25 letters. Gaarne zou ik te weten komen of er in Nederland nog langere straatnamen bestaan. Let wel: de niet-aaneengeschreven ‘Burgemeester J.W.M. van St. Annaparochielaan’ - hoe schitterend ook - moet in dit verband buiten beschouwing blijven.

Mocht er drie maanden na plaatsing van deze oproep geen langere aaneengeschreven straatnaam door onze lezers zijn geleverd, dan ga ik ervan uit dat Dordrecht de kroon spant.

Rotschuitjes? Bokkepootjes!
Rob den Heijer - Maarssen

Een flink aantal jaren geleden stond in het huis van mijn ouders op de deur naar de zolder: ‘Deur sluiten’. Daar heb ik onder gezet: ‘Vervelingsgeld? Sleurduiten!’

Dit is het eerste voorbeeld van wat in onze familie ‘cryptoniemen’ is gaan heten. Het recept is: neem een al of niet volledige zin of een begrip, verwissel daar de voorletters van (spoonerisme), en kijk of het resultaat weer bestaande woorden oplevert. Zo ja, vervang dan de resulterende delen door synoniemen of sterke associaties. Een nationaal bekende is ‘een lor van een bed’, dat via ‘een prul van een ledikant’ een niet erg net resultaat oplevert...

Ik stel mij voor dat taalinventief Nederland hier vrolijk aan mee kan doen: een opgave moet bestaan uit het cryptoniem plus een hint. Voorbeelden:

•	mazzel met een bietje (hint: drinken en eten)
•	een oplettende zonwering (hint: in de trein verkrijgbare versnapering)
•	rotschuitjes (hint: ook al eetbaar)

De oplossingen zijn: koffie met een broodje; een Luikse wafel; bokkepootjes.