Compost: meststof of afval?
M. van Hoorn - Abcoude
Groen is een bekend voorbeeld van een bestaand woord met een nieuwe betekenis onder invloed van onze aandacht voor het milieu. Ook de betekenis van de woorden compost, compostering en composteerbaarheid verandert. Van Dale (1992) geeft als omschrijving voor compost: ‘meststof van fecaliën en allerlei andere dierlijke en plantaardige stoffen, met huis- en straatafval vermengd’. Overeenkomstig geeft Van Dale voor compostering: ‘1) omzetting van afval in geschikte meststof, 2) verwerking van fecaliën tot compost’.
Door de gescheiden verwerking van huishoudelijk groente-, fruit- en tuinafval (GFT) lijkt de belangrijkste betekenis te verschuiven van het eerste deel van de omschrijving (meststof) naar het tweede deel (afval). Er vindt ook steeds meer produktie van compost plaats uit bedrijfsafval. Het gaat hierbij om zuiveringsslib en afval van de glastuinbouw, waardoor eveneens het tweede deel van de beschrijving niet altijd meer actueel is. Van Dale lijkt uit te gaan van mengsels, en geeft geen nader inzicht in de verhoudingen daarvan.
Analoog is ook de betekenis van compostering sterk veranderd, namelijk van ‘produktie van meststof’ naar ‘verwerking van afval’. Het afval waaruit de compost wordt gemaakt, bepaalt tevens het type compost. Het woord compost krijgt ineens vele, toch tamelijk verschillende betekenissen. In verband met de afzetmogelijkheden van compost is er steeds meer aandacht voor de kwaliteit ervan. De herkomst en de samenstelling zullen steeds vaker onverdacht moeten zijn.
We kijken tegenwoordig anders tegen compost aan. De emotionele betekenis van compost uit eigen tuin is anders dan die van compost gemaakt van huishoudelijk afval, industrieel slib of met plastic verontreinigde afvalstromen uit de tomaten-, komkommer- en paprikateelt. In bepaalde gevallen wordt verontreinigde compost geproduceerd. Dat is weer een heel ander soort compost, die nauwelijks meer als meststof maar eerder als afval te kwalificeren is.
En daarmee zijn ook veranderingen op til in de betekenis van het woord composteerbaarheid. Gesignaleerd is dat ‘afbreekbaar plastic’ in de vorm van ‘100% composteerbaar touw’ voor de glastuinbouw aan de man wordt gebracht. Bij nadere analyse blijkt het plastic slechts voor een beperkt deel afbreekbaar. Natuurlijk betreft het hier verkooppraat, maar door het ontbreken van een precieze definitie wordt men op het verkeerde been gezet.
Kortom: men kan zich afvragen of compost nog wel compost is.
Auteursrechtelijk beschermd