222 andere woorden voor airbag
Redactie Onze Taal
Niet eerder veroorzaakte een oproep in Onze Taal zo'n overweldigende golf van reacties. Maar liefst 260 lezers stuurden een brief in met een goed-Nederlands woord als alternatief voor airbag. Wie zei dat purisme uit de tijd is?
De 260 inzenders stuurden 692 oplossingen in, waarvan 222 verschillende. Allereerst een top-tien van de meest ingezonden benamingen:
| 1 botsballon |
(56 x) |
| 2 botskussen |
(32 x) |
| 3 luchtkussen |
(22 x) |
| 4 stootkussen |
(21 x) |
| 5 botszak |
(20 x) |
| 6 klapzak |
(18 x) |
| 7 veiligheidsballon |
(17 x) |
| 8 botsblaas |
(14 x) |
| 9 botsbal |
(13 x) |
| 10 vangkussen |
(11 x) |
Het woordbegin bots- was het populairst (25 varianten), vóór samenstellingen met lucht- (23 varianten). Bij het achterste woorddeel sprong -kussen (54 verschillende woorden) er duidelijk uit, daarmee de samenstellingen met -ballon (18 varianten) op de tweede plaats ver achter zich latend.
De ene lezer zocht de oplossing in een herkenbaar letterwoord (ABS 2 als ‘actief blaassysteem’, of zabbol als ‘zich automatisch bij botsing opblazend luchtkussen’), de ander in een kruisingwoord (sthulpzak van uitstulpen + hulp). En noodzak zou een goede keuze zijn omdat ‘Noodzak is noodzaak’ een geschikte slagzin voor een voorlichtingscampagne is (evenals ‘Hoofdzak is hoofdzaak’).
De oproep van Onze Taal leverde ook woorden op die kennelijk al gangbaar zijn. In België blijkt de zwelzak al te bestaan, in Autovisie werd bestuurdersplofzak voorgesteld, en in Zuid-Afrika wordt het purisme luchtzak gehanteerd.
Minder serieus maar wel vermakelijk waren de volgende woordconstructies: binnenbumper, blutsblaas, boembalg, botsebol, buitelzak, luchtfloep, oefpoef en snuitestuiter. Inventieve betekenisverruiming van bestaande woorden vond plaats met borstwering, borstzak, knaldemper, kopzorg, luchtballon, luchtbel, piepzak, pofferd en windbuil.
De boekebon gaat naar de eerste inzender van de botsballon, de heer Jan Vork te Uithoorn. Dit mooie allitererende en veelvuldig ingezonden alternatief maakt naar ons idee (en dat van de lezers) de meeste kans om airbag te verdringen.
Auteursrechtelijk beschermd