Onze Taal. Jaargang 63

Een rivier met rotsblokken
Nederlands in Franse oren

Philippe Elan is een Franse chansonnier die sinds 1987 in Nederland woont en werkt. In zijn huidige theaterprogramma Met Elan zingt hij vooral Franse maar ook enkele Engelse en zelfs Nederlandse liedjes, waaronder een van Drs. P (P.E.: ‘een taalgenie’). ‘Zingen in het Nederlands bevalt goed’, verklaart hij. ‘Ik wil geleidelijk meer Nederlandstalige nummers op mijn repertoire nemen.’

‘Toen ik hier kwam, heb ik een cursus gevolgd en iedereen in mijn omgeving gevraagd alleen Nederlands tegen me te spreken. Maar nog steeds heb ik moeite met accenten, vooral op lange klinkers. Als ik het woord klimaatkast zing, heb ik de neiging er klimaatkást van te maken. In mijn Drs. P-lied zit de regel “Er heerst dus griep en knorrigheid”. Die is heel lastig vanwege de g's. Ik spreek ze onwillekeurig wat meer overdreven uit, waardoor ze gutturaal klinken. En ik moet altijd om de h van heerst denken.

Andere moeilijke woorden zijn bijvoorbeeld rolgordijntjes of vlijmscherp. De klank ij levert veel problemen op: je kunt bijna niet vibreren, je moet 'm haast wel “recht” zingen. Ik denk steeds: hoe kan ik met zo'n klank het mooist musiceren? Hetzelfde geldt voor de ie en de ee.

foto: Elisabeth Melchior

Als ik Frans zing, houd ik me weinig met klank bezig. Het gaat dan vooral om de vertolking van emoties.

● Nederlands talent

Engels is veel gemakkelijker te zingen dan Nederlands. Ik heb minder moeilijkheden met de concentratie omdat Engels minder “stoppen” heeft. L'Anglais, ça coule; het is een rivier van klanken. Nederlands is meer een rivier met rotsen. Maar er zijn ook prachtige Nederlandse regels, zoals “Geen zon die sterft in bloedkoraal / Geen boer die maait in de Provence”. Eigenlijk kan alles

[p. 160]

mooi zijn als de tekst klopt met de melodie. Een goed voorbeeld vind ik het lied “Aan de andere kant van de heuvels” van Liesbeth List. De tekst is mooi coulant en List is een zangeres die justice doet aan de taal.

Een cultuurverschil tussen Nederland en Frankrijk is dat er hier altijd conferences tussen de liedjes moeten. In Frankrijk hoeft dat niet: als ik iets te vertellen heb, dan zing ik het. Iemand als Jenny Arean zou van mij best de hele avond mogen zingen.

Ik mis wel iets in het Nederlandse repertoire. Ik hou van gezongen gevoelens, van chansons die ruimte laten voor de fantasie. Daarmee voel ik me in m'n culturele element. Maar hier wordt veel meer geschreven over concrete dingen. Verhalen vertellen, daar zijn Nederlandse tekstdichters goed in. Dat is een Nederlands talent.”’