Over profs, info's en ex'en
Drs. P.M. Kaashoek - sectie taalbeheersing, Academie voor Journalistiek & Voorlichting, Tilburg
Wat is het meervoud van de verkorte zelfstandige naamwoorden bieb (bibliotheek), lab (laboratorium), prof (professor of professional) en demo (demonstratie)? Niet bieben, labben, proffen en demoën, maar meervoudsvormen met een s. Gaat een verkort zelfstandig naamwoord uit op een klinker (demo, info, plu), dan eindigt het meervoud op apostrof-s: demo's, info's en plu's.
Wie nu denkt dat elk meervoud van verkortingen uitgaat op 's, komt bedrogen uit. Vormen die eindigen op een medeklinker die als s wordt uitgesproken, zoals ex (ex-vriendin), ß (ringel-s), krijgen een meervoud op 'en: ex'en.
Het besluit om hier een apostrof te plaatsen (en geen koppelteken) kan verdedigd worden met behulp van de Woordenlijst: ‘Voor de uitgangen van de meervouden en genitieven en voor de affixen in afleidingen van woorden die uit één spraakklank bestaan of met één teken worden geschreven en van afkortingen verschijnt een apostrof: s'en, s'je, NS'er.’ Bij de verkorte zelfstandige naamwoorden die op een s-klank eindigen, hebben we in het meervoud met een afgeleide vorm van het woord te maken. Om die reden is de spelling van ex'en en ß'en volgens de Woordenlijst correct.
Meervoudsvorming van verkorte zelfstandige naamwoorden gebeurt dus overwegend met 's. Dat is het meest produktieve meervoudssysteem bij deze categorie. In de spreektaal bestaat een tendens om zelfstandige naamwoorden met een meervoud op -n te veranderen in een meervoud op -s: orden (ordes), gemeenten (gemeentes), denkwijzen (denkwijzes). Dit zou kunnen betekenen dat de meervoudsvorming op -n op haar retour is, mogelijk mede onder invloed van het Engels.
Auteursrechtelijk beschermd