Onze Taal. Jaargang 61
(1992)– [tijdschrift] Onze Taal–
Auteursrechtelijk beschermdbron
Onze Taal. Jaargang 61. Genootschap Onze Taal, Den Haag 1992
codering
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
logboek
-
verantwoording
gebruikt exemplaar
eigen exemplaar DBNL
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Onze Taal. Jaargang 61 uit 1992.
De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren beijvert zich voor het verkrijgen van toestemming van alle rechthebbenden; eenieder die meent enig recht te kunnen doen gelden op in dit tijdschrift opgenomen bijdragen, wordt verzocht dit onverwijld aan ons te melden (mailto:dbnl.auteursrecht@kb.nl).
redactionele ingrepen
Koppen tussen vierkante haken zijn toegevoegd.
p. 60: in het origineel is een gedeelte van de tekst onleesbaar. In deze digitale editie is ‘[...]’ geplaatst.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de pagina met advertenties (deel 10: 235) is niet opgenomen in de lopende tekst.
[Deel 1, pagina 1]
onze taal
beschermvrouwe h.k.h. prinses juliana
•
in dit nummer o.a.
JOURNALISTIEKE TAAL
De stijlmeesters van NRC en de Volkskrant Kenmerkende ‘woordjes’ in damesbladen Levende spreektaal in het NOS-Journaal Tijd- en ruimtegebrek bepalen het ‘journalees’
KRANTEKOPPEN MAKEN
Compacte kop of loodzwaar bouwwerk?
BIJWOORDEN: SMAAKMAKERS VAN DE TAAL
EIGENAARDIGHEDEN IN ONS TELLEN
maandblad van het genootschap onze taal
1
61ste jaargang • januari 1992
[Deel 1, pagina 2]
onze taal
genootschap
onze taal
Laan van Meerdervoort 14a
2517 AK Den Haag
Telefoon 070-3561220
Fax 070-3924908
Het Genootschap Onze Taal (opgericht in 1931) stelt zich ten doel ‘het verantwoorde gebruik van de Nederlandse taal te bevorderen en aan hen die haar gebruiken meer begrip en kennis daarvan bij te brengen.’
Het maandblad Onze Taal (oplage 36.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.
Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.
Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.
BESTUUR GENOOTSCHAP ONZE TAAL:
voorzitter: H.A.M. Hoefnagels
vice-voorzitter: mevr. mr. T. Faber-de Heer
secretaris: mr. H.W. van Rees
penningmeester: H.P. van Leeuwen r.a.
leden:
| C.N.F. van Ditshuizen |
| dr. D. Dolman |
| dr. J. Renkema |
| mevr. mr. M.A. Rümke |
| prof. dr. J.W. de Vries |
SECRETARIAAT:
| drs. P.H.M. Smulders, directeur |
| mevr. H.M.J. van der Laan, secretaresse |
| mevr. H. Bakker |
| Gerda Wessels |
Taaladviesdienst:
| L. Gijsbers |
| P.H.M. Smulders |
| W. Sterenborg |
Redactie:
| Peter Smulders, secretaris |
| Liesbeth Gijsbers |
| Frank Jansen |
| Jaap de Jong |
Rubriekschrijvers: Peter Burger, Nico Groen & Erik Viskil, Hans Heestermans, Marlies Philippa, Rob Rentenaar, Ewoud Sanders, Pieter Uit den Boogaart, Jules Welling
Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 5,-. Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname en de Nederlandse Antillen f 32,- per jaar; buiten deze landen f 42,- per jaar. Bij groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november.
Prijs voor CJP-houders: f 23,50 per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.
Een abonnement op het tweemaandelijkse blad Nederlands van nu (van de Vlaamse Vereniging Algemeen Nederlands) kost leden van Onze Taal 550 Bfr (normaal 700 Bfr). Opgave:
Koningsstraat 192, B 1000 Brussel.
Telefoon 09/322.2231523
Het genootschap wordt in zijn werk gesteund door adviezen van:
| - | het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, Amsterdam |
| - | het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam |
| - | de Faculteit der Letteren, afdeling Nederlands van de Vrije Universiteit van Amsterdam |
| - | de Vakgroep Toegepaste Taalkunde van de Technische Universiteit Eindhoven |
| - | de Vakgroep Nederlandse taal- en letterkunde van de Rijksuniversiteit van Groningen |
| - | de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden |
| - | het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden |
| - | het Instituut Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen |
| - | de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Utrecht |
| - | de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant |
Vormgeving:
Inge Kwee, Ad van der Kouwe (Manifesta), Rotterdam
Druk:
Van Haeringen b.v., Den Haag
ISSN 0165-7828
INHOUD
61ste jaargang nummer 1 januari 1992
TAAL VAN DE MEDIA
| 3 | Gerard Sweep | Kernachtige krantekoppen en dynamische naamwoorden
Het Algemeen Dagblad kopt ‘sneller’ dan NRC of de Volkskrant |
| 6 | Arthur van Leeuwen | Ruimtegebrek als sporttenue
De dwingende deadline en de clichés in het ‘journalees’ |
| 8 | Peter Burger & Jaap de Jong | De stijlmeesters van de Volkskrant en NRC Handelsblad
Interview over de noodzaak van taalverzorging bij de kwaliteitskranten |
| 11 | Marit Vochteloo | De leukste woordjes in het liefste artikeltje
De taal van vrouwenbladen: van snel tot poezelig |
| 14 | Peter Verschoor | De taal en het NOS-Journaal
De kloof tussen het ‘zuiverste’ Nederlands en de levende taal van het Journaal |
| • | ||
| 18 | Ad Foolen | Over peper en zout
‘Betekenisloze’ bijwoorden als kruiden in de taal |
| 22 | D.E. Knibbe | Volgorde in tellen
De Germaanse afwijking in ons telsysteem |
| EN VERDER | ||
|---|---|---|
| 7 | Redactiewisseling | |
| 16 | Prijsvraag ‘mooie’ tangconstructies | |
| 21 | Van goede naar goeie: een oude kwestie | |
| 24 | Schakelwagen als ‘idiocenisme’ | |
| 24 | Geslachtsaanduiding in beroepsnamen | |
| 25 | Het verschil tussen rede en reden | |
| 25 | Wordt de l een w in de uitspraak? | |
| 25 | De geschiedenis van placebo | |
| 26 | Eigenaardig Nederlands voor anderstaligen | |
| VASTE RUBRIEKEN EN SERIES | ||
| 16 | Van woord tot woord: van journaal tot gazet | |
| 17 | Reacties: doen/laten; doen als infantilisme; joue/joune; en détail; Elisabeth van België; de ELDA-regel; file()vrij | |
| 20 | Drogredenen [3]: schermen met deskundigheid | |
| 23 | Taalcuriosa: tellen | |
| 27 | InZicht: nieuwe boeken | |
| 28 | Ruggespraak |
[Deel 1, pagina 17]
Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.
Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag.
Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:
| • | Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden). |
| • | Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel wordt gereageerd. |
| • | Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen. |
| • | Lever uw reactie, bij voorkeur getypt, in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties. Bij belangrijke wijzigingen raadplegen wij de auteur. Reacties kunnen doorgaans worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel. |
[Deel 1, pagina 27]
InZicht wil u inlichten over nieuwe boeken, over congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten!
[Deel 2/3, pagina 29]
onze taal
beschermvrouwe h.k.h. prinses juliana
•
in dit nummer o.a.
ZESTIG JAAR ONZE TAAL
De gapende kloof tussen leek en deskundige Beeld van een markant genootschapsleven Van ontzag voor taal naar taal als verkeersmiddel
HAAGSE KLETSMEIERIJ
De geheimtaal van het Binnenhof
HET LEUKSTE WOORDENBOEK VAN DE 19DE EEUW
HET GROOT NATIONAAL DICTEE
Een meesterproef als nieuw huiskamerspel
maandblad van het genootschap onze taal
2/3
61ste jaargang • feb/maart 1992
[Deel 2/3, pagina 30]
onze taal
genootschap
onze taal
Laan van Meerdervoort 14a
2517 AK Den Haag
Telefoon 070-3561220
Fax 070-3924908
Het Genootschap Onze Taal (opgericht in 1931) stelt zich ten doel ‘het verantwoorde gebruik van de Nederlandse taal te bevorderen en aan hen die haar gebruiken meer begrip en kennis daarvan bij te brengen.’
Het maandblad Onze Taal (oplage 36.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.
Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.
Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.
BESTUUR GENOOTSCHAP ONZE TAAL:
voorzitter: H.A.M. Hoefnagels
vice-voorzitter: mevr. mr. T. Faber-de Heer
secretaris: mr. H.W. van Rees
penningmeester: H.P. van Leeuwen r.a.
leden:
| C.N.F. van Ditshuizen |
| dr. D. Dolman |
| dr. J. Renkema |
| mevr. mr. M.A. Rümke |
| prof. dr. J.W. de Vries |
SECRETARIAAT:
| drs. P.H.M. Smulders, directeur |
| mevr. H.M.J. van der Laan, secretaresse |
| mevr. H. Bakker |
| Gerda Wessels |
Taaladviesdienst:
| L. Gijsbers |
| P.H.M. Smulders |
| W. Sterenborg |
Redactie:
| Peter Smulders, secretaris |
| Liesbeth Gijsbers |
| Frank Jansen |
| Jaap de Jong |
Rubriekschrijvers:
Peter Burger, Nico Groen & Erik Viskil, Hans Heestermans, Marlies Philippa, Rob Rentenaar, Ewoud Sanders, Pieter Uit den Boogaart, Jules Welling
Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 5,-. Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname en de Nederlandse Antillen f 32,- per jaar; buiten deze landen f 42,- per jaar; Bij groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november.
Prijs voor CJP-houders: f 23,50 per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.
Een abonnement op het tweemaandelijkse blad Nederlands van nu (van de Vlaamse Vereniging Algemeen Nederlands) kost leden van Onze Taal 550 Bfr (normaal 700 Bfr). Opgave: Koningsstraat 192,
B 1000 Brussel.
Telefoon 09/322.2231523
Het genootschap wordt in zijn werk gesteund door adviezen van:
| - | het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, Amsterdam |
| - | het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam |
| - | de Faculteit der Letteren, afdeling Nederlands van de Vrije Universiteit van Amsterdam |
| - | de Vakgroep Toegepaste Taalkunde van de Technische Universiteit Eindhoven |
| - | de Vakgroep Nederlandse taal- en letterkunde van de Rijksuniversiteit van Groningen |
| - | de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden |
| - | het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden |
| - | het Instituut Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen |
| - | de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Utrecht |
| - | de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant |
Vormgeving:
Inge Kwee, Ad van der Kouwe (Manifesta), Rotterdam
Druk:
Van Haeringen b.v., Den Haag
ISSN 0165-7828
INHOUD
61ste jaargang nummer 2/3 februari/maart 1992
60 jaar onze taal
| 31 | H.A.M. Hoefnagels | Woord vooraf bij het jubileumcongres |
| 32 | dr. ir. J.M.M. Ritzen | Openingstoespraak |
| 33 | dr. I. Lipschits | Onze taal en de dynamiek in de samenleving
Maatschappelijke veranderingen en hun invloed op de taal |
| 35 | dr. F. Balk-Smit Duyzentkunst | Onze krasse taal
Over het verband tussen de goede oude tijd van onze taal en de gouden toekomst van Onze Taal |
| 37 | Martin van Amerongen | De geheimtaal van het Binnenhof
Zoutwaterrijke metaforen en knersende platitudes, gewatteerd met volkomen onbegrijpelijkheden |
| 40 | dr. H. Brandt Corstius | Jullie Taal en Hun Taal
Terugblik op het zinloze gevecht van het genootschap van weleer: knokken tegen hun taal |
| 45 | Jan Renkema | Van wie is onze taal?
Hardnekkige misvattingen over taal houden al zestig jaar de diepe kloof tussen taalgebruiker en taaldeskundige in stand |
| 42, 48 | Reacties op het congres | |
| 39, 41, 44 | Jubileumcabaret | |
| EN VERDER | ||
|---|---|---|
| 54 | Het Groot Dictee der Nederlandse Taal | |
| 56 | U(w) beider wens | |
| VASTE RUBRIEKEN EN SERIES | ||
| 49 | Van woord tot woord: beurs | |
| 50 | Drogredenen [4]: goochelen met oorzaken en gevolgen | |
| 51 | Het kastje van Barbanelle: het leukste woordenboek van de 19de eeuw | |
| 57 | Reacties: cursiveren; de oorsprong van de letter c; spelling van het Afrikaans | |
| 58 | InZicht: nieuwe boeken en lezingen | |
| 60 | Ruggespraak |
[Deel 2/3, pagina 57]
Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.
Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag.
Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:
| • | Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden). |
| • | Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel wordt gereageerd. |
| • | Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen. |
| • | Lever uw reactie, bij voorkeur getypt, in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties. Bij belangrijke wijzigingen raadplegen wij de auteur. Reacties kunnen doorgaans worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel. |
[Deel 2/3, pagina 58]
InZicht wil u inlichten over nieuwe boeken, over congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten!
[Deel 4, pagina 61]
onze taal
beschermvrouwe h.k.h. prinses juliana
•
in dit nummer o.a.
KLEMTONEN VERSCHUIVEN
De ‘hangmat’ verklaart klemtoonverschillen Ergernissen van de taalgebruiker
SCHRIJVEN IN DE PRAKTIJK
Waarom zijn beleidsnota's vaag? Voor- en nadelen van schrijven met de pc Tekstschrijvers, wie zijn dat?
VERSCHUEREN: EEN UNIEK WOORDENBOEK IN NEDERLAND
OUDERAANSPREKING:
moeder verdwijnt en Jan slaat niet aan
maandblad van het genootschap onze taal
4
61ste jaargang • april 1992
[Deel 4, pagina 62]
onze taal
genootschap
onze taal
Laan van Meerdervoort 14a
2517 AK Den Haag
Telefoon 070-3561220
Fax 070-3924908
Het Genootschap Onze Taal (opgericht in 1931) stelt zich ten doel ‘het verantwoorde gebruik van de Nederlandse taal te bevorderen en aan hen die haar gebruiken meer begrip en kennis daarvan bij te brengen.’
Het maandblad Onze Taal (oplage 36.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.
Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.
Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.
BESTUUR GENOOTSCHAP ONZE TAAL:
voorzitter: H.A.M. Hoefnagels
vice-voorzitter: mevr. mr. T. Faber-de Heer
secretaris: mr. H.W. van Rees
penningmeester: H.P. van Leeuwen r.a.
leden:
| C.N.F. van Ditshuizen |
| dr. D. Dolman |
| dr. J. Renkema |
| mevr. mr. M.A. Rümke |
| prof. dr. J.W. de Vries |
SECRETARIAAT:
| drs. P.H.M. Smulders, directeur |
| mevr. H.M.J. van der Laan, secretaresse |
| mevr. H. Bakker |
| Gerda Wessels |
Taaladviesdienst:
| L. Gijsbers |
| P.H.M. Smulders |
| W. Sterenborg |
Redactie:
| Peter Smulders, secretaris |
| Liesbeth Gijsbers |
| Frank Jansen |
| Jaap de Jong |
Rubriekschrijvers: Peter Burger, Nico Groen & Erik Viskil, Hans Heestermans, Marlies Philippa, Rob Rentenaar, Ewoud Sanders, Pieter Uit den Boogaart, Jules Welling
ISSN 0165-7828
Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 5,-. Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname en de Nederlandse Antillen f 32,- per jaar; buiten deze landen f 42,- per jaar. Bij groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november.
Prijs voor CJP-houders: f 23,50 per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.
Een abonnement op het tweemaandelijkse blad Nederlands van nu (van de Vlaamse Vereniging Algemeen Nederlands) kost leden van Onze Taal 550 Bfr (normaal 700 Bfr). Opgave: Koningsstraat 192, B 1000 Brussel. In Nederland: giro 3992897
Telefoon 09/322.2231523
Het genootschap wordt in zijn werk gesteund door adviezen van:
| - | het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, Amsterdam |
| - | het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam |
| - | de Faculteit der Letteren, afdeling Nederlands van de Vrije Universiteit van Amsterdam |
| - | de Vakgroep Toegepaste Taalkunde van de Technische Universiteit Eindhoven |
| - | de Vakgroep Nederlandse taal- en letterkunde van de Rijksuniversiteit van Groningen |
| - | de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden |
| - | het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden |
| - | het Instituut Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen |
| - | de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Utrecht |
| - | de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant |
Vormgeving:
Inge Kwee, Ad van der Kouwe (Manifesta), Rotterdam
Cartoons:
Leo Immerzeel
Druk:
Helton Van Haeringen Drukkers b.v., Den Haag
INHOUD
61ste jaargang nummer 4 april 1992
KLEMTOONVERANDERING
| 63 | Mieke Trommelen & Ellis Visch | Is het Nederlands een ‘hangmat’-taal?
Een klemtoonregel die een deel van de ‘verloedering’ verklaart |
| 64-65 | Klemtoonverschillen en -verschuivingen | |
| • | ||
| SCHRIJVEN IN DE PRAKTIJK | ||
|---|---|---|
| 70 | Rinke Berkenbosch | ‘Met helderheid kom je er niet in de ambtenarij’
Wat komt er kijken bij het schrijven van beleidsnota's? Een interview |
| 72 | Walter Wassenaar | Tekstschrijvers, wie zijn dat?
Een beeld van een zeer gevarieerde beroepsgroep |
| 73 | Peter Burger & Jaap de Jong | Schrijven met de tekstverwerker
De voor- en nadelen van het schrijven met de pc |
| 75 | Geraldine Voost | E-mail-etiquette
Tips voor communiceren via elektronische post |
| 76 | Peter Burger & Jaap de Jong | Zelf tekstverwerken
Hoe de tekstverwerker helpt in alle stadia van het schrijven |
| • | ||
| 80 | Jaap Bakker | Verschueren in Nederland
Hoe bijzonder en hoe Vlaams is dit nieuwe woordenboek? |
| 82 | J.A.M. Vermaas | Moeder is geen moeder meer
De aanspreekwijze van ouders is deze eeuw sterk veranderd |
| EN VERDER | ||
| 69 | Van s naar z in bielzen en railzen | |
| 83 | Het Vondelpark was vroeger Vondelspark | |
| 84 | Den Hitelder | |
| 85 | Jaarvergadering Onze Taal | |
| VASTE RUBRIEKEN EN SERIES | ||
| 66 | Reacties: van l naar w (1-3); handleidingen;
placebo; nu/nou/nui; hoofdtelefoon |
|
| 68 | Drogredenen [5]: ontduiken van de bewijslast | |
| 78 | De taalgrens: het raadsel zo | |
| 78 | Taalcuriosa: initialen | |
| 79 | Nieuwe woorden: van sloopheffing tot troostmeisje | |
| 84 | Van woord tot woord: gras, groen en rijp | |
| 86 | InZicht: nieuwe boeken | |
| 88 | Ruggespraak |
[Deel 4, pagina 66]
Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.
Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag.
Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:
| • | Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden). |
| • | Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel wordt gereageerd. |
| • | Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen. |
| • | Lever uw reactie, bij voorkeur getypt, in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties. Bij belangrijke wijzigingen raadplegen wij de auteur. Reacties kunnen doorgaans worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel. |
[Deel 4, pagina 86]
InZicht wil u inlichten over nieuwe boeken, over congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten!
[Deel 5, pagina 89]
onze taal
beschermvrouwe h.k.h. prinses juliana
•
in dit nummer o.a.
DE TAAIE LEVENSKRACHT VAN HET DIALECT
Onderzoek naar spijkerbroekbenamingen
HET WOORDENBOEK DER NEDERLANDSCHE TAAL
Een blik achter de schermen van een ‘taalmuseum’
HOE MEET JE DE KWALITEIT VAN BOEKJES OVER GROEPSTAAL?
NEDERLANDS IN ANDERE TALEN
Neerlandismen in Belgisch Frans Portugees scheepsjargon met een Nederlands tintje Aangepast Nederlands in het Sranan Tongo
‘DE OERTAAL? HET KERNDIETS!’
De waarheid volgens Willem Berend Hietbrink
maandblad van het genootschap onze taal
5
61ste jaargang • mei 1992
[Deel 5, pagina 90]
onze taal
genootschap
onze taal
Laan van Meerdervoort 14a
2517 AK Den Haag
Telefoon 070-3561220
Fax 070-3924908
Het Genootschap Onze Taal (opgericht in 1931) stelt zich ten doel ‘het verantwoorde gebruik van de Nederlandse taal te bevorderen en aan hen die haar gebruiken meer begrip en kennis daarvan bij te brengen.’
Het maandblad Onze Taal (oplage 36.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.
Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.
Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.
BESTUUR GENOOTSCHAP ONZE TAAL:
voorzitter: H.A.M. Hoefnagels
vice-voorzitter: mevr. mr. T. Faber-de Heer
secretaris: mr. H.W. van Rees
penningmeester: H.P. van Leeuwen r.a.
leden:
| C.N.F, van Ditshuizen |
| dr. D. Dolman |
| dr. J. Renkema |
| mevr. mr. M.A. Rümke |
| prof. dr. J.W. de Vries |
SECRETARIAAT:
| drs. P.H.M. Smulders, directeur |
| mevr. H.M.J. van der Laan, secretaresse |
| mevr. H. Bakker |
| Gerda Wessels |
Taaladviesdienst:
| L. Gijsbers |
| P.H.M. Smulders |
| W. Sterenborg |
Redactie:
| Peter Smulders, secretaris |
| Liesbeth Gijsbers |
| Frank Jansen |
| Jaap de Jong |
Rubriekschrijvers: Peter Burger, Nico Groen & Erik Viskil, Hans Heestermans, Marlies Philippa, Rob Rentenaar, Ewoud Sanders, Pieter Uit den Boogaart, Jules Welling
ISSN 0165-7828
Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 5,-. Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname en de Nederlandse Antillen f 32,- per jaar; buiten deze landen f 42,- per jaar. Bij groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november.
Prijs voor CJP-houders: f 23,50 per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.
Een abonnement op het tweemaandelijkse blad Nederlands van nu (van de Vlaamse Vereniging Algemeen Nederlands) kost leden van Onze Taal 550 Bfr (normaal 700 Bfr). Opgave: Koningsstraat 192, B 1000 Brussel.
In Nederland: giro 3992897
Telefoon 09/322.2231523
Het genootschap wordt in zijn werk gesteund door adviezen van:
| - | het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, Amsterdam |
| - | het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam |
| - | de Faculteit der Letteren, afdeling Nederlands van de Vrije Universiteit van Amsterdam |
| - | de Vakgroep Toegepaste Taalkunde van de Technische Universiteit Eindhoven |
| - | de Vakgroep Nederlandse taal- en letterkunde van de Rijksuniversiteit van Groningen |
| - | de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden |
| - | het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden |
| - | het Instituut Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen |
| - | de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Utrecht |
| - | de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant |
Vormgeving:
Inge Kwee, Ad van der Kouwe (Manifesta), Rotterdam
Cartoons:
Leo Immerzeel
Druk:
Helton Van Haeringen Drukkers b.v., Den Haag
INHOUD
61ste jaargang nummer 5 mei 1992
| 91 | Marinel Gerritsen | Tussen spijkerbroek en nagelboks
Regionale verschillen in de benaming van de spijkerbroek maken de vitaliteit van het Nederlandse dialect zichtbaar |
| 97 | Nicoline van der Sijs | Een woordenboek is nog geen woordenboek als er woordenboek op staat!
Er verschijnen tientallen woordenboekjes. Met de verkoop gaat het uitstekend, maar hoe zit het met de kwaliteit? |
| 100 | Peter Burger | De Babylonische spraakontwarring
‘De oertaal is het Nederlands’, maar die waarheid wil geen taalkundige horen. De eenzame strijd van een gedreven taalamateur: Willem Berend Hietbrink |
| 102 | Fons Moerdijk en Rob Tempelaars | Het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT)
Bijna voltooid en zéér omvangrijk. Wat heeft dit ‘museum van de Nederlandse Taal’ de taalgebruiker te bieden? |
| • | ||
| ONZE TAAL IN ANDERE TALEN | ||
|---|---|---|
| 105 | Harry Cohen | Het aardige van België
Een speurtocht naar neerlandismen in Belgisch Frans |
| 107 | Kees van Doorns | Nederlandse leenwoorden in het Sranan Tongo
Welke rol speelde het Nederlands in het ontwikkelingsproces van de ‘Surinaamse taal’? |
| 109 | Antoinet Brink | Onze taal in het Portugees
Veel vertrouwds in de Portugese scheepsterminologie |
| 111 | Arthur Kooyntan | Nederlands in het Schots
De Engelse invloed op het Nederlands is groot; maar dat is ook wel eens omgekeerd geweest |
| EN VERDER | ||
| 99 | Wim Daniëls | Thuistaal: het andere Nederlands
Op zoek naar woorden en gezegdes die in geen woordenboek te vinden zijn |
| VASTE RUBRIEKEN EN SERIES | ||
| 94 | Reacties: taal en tal; volgorde in tellen; zelfvoorzien(en)d | |
| 95 | Vraag en antwoord: oude naamvallen; getallen in cijfers of woorden; weglatingsteken; (meervoud) aanvoegende wijs | |
| 96 | Drogredenen [6]: loochenen van verzwegen argumenten | |
| 112 | Het kastje van Barbanelle: een lexicograaf van de duivel | |
| 115 | InZicht: over nieuwe boeken | |
| 116 | Ruggespraak | |
[Deel 5, pagina 94]
Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.
Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag.
Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:
| • | Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden). |
| • | Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel wordt gereageerd. |
| • | Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen. |
| • | Lever uw reactie, bij voorkeur getypt, in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties. Bij belangrijke wijzigingen raadplegen wij de auteur. Reacties kunnen doorgaans worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel. |
[Deel 5, pagina 115]
InZicht wil u inlichten over nieuwe boeken, over congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten!
[Deel 6, pagina 117]
onze taal
beschermvrouwe h.k.h. prinses juliana
•
in dit nummer o.a.
TAALBELEID EN TAALBEHOUD
Een actieplan voor het Nederlands
Etiketten niet langer in de moerstaal?
Nederlands studeren in het buitenland
Tolken en vergaderen in Europa
‘EEN VOORBEELD BIJVOORBEELD’
Oorzaken van overbodige herhalingen
DE WOORDENBOEKENTEST
Een vergelijkend warenonderzoek
DROGREDEN VAN DE STROMAN
Verdraaide standpunten als discussietruc
maandblad van het genootschap onze taal
6
61ste jaargang • juni 1992
[Deel 6, pagina 118]
onze taal
genootschap
onze taal
Laan van Meerdervoort 14a
2517 AK Den Haag
Telefoon 070-3561220
Fax 070-3924908
Het Genootschap Onze Taal (opgericht in 1931) stelt zich ten doel ‘het verantwoorde gebruik van de Nederlandse taal te bevorderen en aan hen die haar gebruiken meer begrip en kennis daarvan bij te brengen.’
Het maandblad Onze Taal (oplage 36.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.
Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.
Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.
BESTUUR GENOOTSCHAP ONZE TAAL:
voorzitter:
H.A.M. Hoefnagels
vice-voorzitter:
mevr. mr. T. Faber-de Heer
secretaris:
mr. H.W. van Rees
penningmeester:
H.P. van Leeuwen r.a.
leden:
| C.N.F. van Ditshuizen |
| dr. D. Dolman |
| dr. J. Renkema |
| mevr. mr. M.A. Rümke |
| prof. dr. J.W. de Vries |
SECRETARIAAT:
| drs. P.H.M. Smulders, directeur |
| mevr. H.M.J. van der Laan, secretaresse |
| mevr. H. Bakker |
| Gerda Wessels |
Taaladviesdienst:
| L. Gijsbers |
| P.H.M. Smulders |
| W. Sterenborg |
Redactie:
| Peter Smulders, secretaris |
| Liesbeth Gijsbers |
| Frank Jansen |
| Jaap de Jong |
Rubriekschrijvers:
Peter Burger, Nico Groen & Erik Viskil, Hans Heestermans, Marlies Philippa, Rob Rentenaar, Ewoud Sanders, Pieter Uit den Boogaart, Jules Welling
ISSN 0165-7828
Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 5,-. Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname en de Nederlandse Antillen f 32,- per jaar; buiten deze landen f 42,- per jaar. Bij groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november.
Prijs voor CJP-houders: f 23,50 per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.
Een abonnement op het tweemaandelijkse blad Nederlands van nu (van de Vlaamse Vereniging Algemeen Nederlands) kost leden van Onze Taal 550 Bfr (normaal 700 Bfr). Opgave: Koningsstraat 192, B 1000 Brussel.
In Nederland: giro 3992897
Telefoon 09/322.2231523
Het genootschap wordt in zijn werk gesteund door adviezen van:
| - | het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, Amsterdam |
| - | het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam |
| - | de Faculteit der Letteren, afdeling Nederlands van de Vrije Universiteit van Amsterdam |
| - | de Vakgroep Toegepaste Taalkunde van de Technische Universiteit Eindhoven |
| - | de Vakgroep Nederlandse taal- en letterkunde van de Rijksuniversiteit van Groningen |
| - | de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden |
| - | het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden |
| - | het Instituut Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen |
| - | de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Utrecht |
| - | de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant |
Vormgeving:
Inge Kwee, Ad van der Kouwe (Manifesta), Rotterdam
Cartoons:
Leo Immerzeel
Druk:
Helton Van Haeringen Drukkers b.v., Den Haag
INHOUD
61ste jaargang nummer 6 juni 1992
| TAALBELEID | ||
|---|---|---|
| 119 | Reinier Salverda | Nederlands als twaalfde wereldtaal
Wat betekent de voortschrijdende Europese integratie voor het Nederlandse taal- en cultuurbeleid? |
| 121 | Theo A.J.M. Jansen | Waarom zouden we Nederlands studeren in het buitenland?
Nederlands is een vak aan meer dan 200 buitenlandse universiteiten. Wat beweegt studenten tot die studie? |
| 123 | Christa Schröder-de Beaufort | Nederlands als werktaal in de EG
De positie van onze taal als tolktaal |
| 124 | Wilfried Vandaele | Produktinformatie niet langer in het Nederlands?
Nieuwe Europese richtlijn voor etiketten: ‘een taal die gemakkelijk is te begrijpen’ |
| EN | ||
| 123 | Nederlands in Europa | |
| 125 | Nederlands in de grondwet | |
| 126 | Speed calls | |
| • | ||
| 132 | Marcel Lemmens | Dubbelop
Vijf soorten overbodige herhalingen in taaluitingen |
| 137 | Jaap Bakker | De woordenboekentest
Nieuw, groot, eigentijds en hedendaags: een vergelijkend warenonderzoek |
| EN VERDER | ||
| 131 | Tangconstructies | |
| 133 | Toch in de mode | |
| 140 | Internationale telefoontaal | |
| 141 | Hotline Engels | |
| VASTE RUBRIEKEN EN SERIES | ||
| 127 | Vraag en antwoord: het begro(o)te bedrag; gespuitgiete produkten; sliptong/slibtong; ruiken stinken | |
| 128 | Reacties: donderen vanaf...; een kind dat/wat; ouders aanspreken (1) en (2); de Taalstraat; ambtelijk schrijven; schrijven met de pc; Vondel(s)park; Rembrandt(s)plein | |
| 130 | Drogredenen [7]: de stroman | |
| 134 | Taalergernissen: ‘Genootschap, doe er iets aan!’ | |
| 136 | Van woord tot woord: Koptisch | |
| 142 | InZicht: over nieuwe boeken | |
| 144 | Ruggespraak | |
[Deel 6, pagina 128]
Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.
Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag.
Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:
| • | Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden). |
| • | Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel wordt gereageerd. |
| • | Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen. |
| • | Lever uw reactie, bij voorkeur getypt, in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties. Bij belangrijke wijzigingen raadplegen wij de auteur. Reacties kunnen doorgaans worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel. |
[Deel 6, pagina 142]
InZicht wil u inlichten over nieuwe boeken, over congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten!
[Deel 7/8, pagina 145]
onze taal
•
in dit nummer o.a.
TAAL VAN STRIJD EN OORLOG
De oorlogsinvloed op onze woordenschat Strijdlustige metaforen van alledag Nederlandse marinetaal verdwijnt Een unieke verzameling oorlogstaal
ONGEHOORZAME TAALREGELS
DE CIRKELREDENERING
SPELEN MET TAAL
Nederlandse vijfklinkercombinaties ‘Op jacht’: een taalspel ‘Volkomen’ zinnen en teksten
KRAMERS: DE BESCHONKEN LEXICOGRAAF
maandblad van het genootschap onze taal
7/8
61ste jaargang • juli/aug 1992
[Deel 7/8, pagina 146]
onze taal
genootschap
onze taal
Laan van Meerdervoort 14a
2517 AK Den Haag
Telefoon 070-3561220
Fax 070-3924908
Het Genootschap Onze Taal (opgericht in 1931) stelt zich ten doel ‘het verantwoorde gebruik van de Nederlandse taal te bevorderen en aan hen die haar gebruiken meer begrip en kennis daarvan bij te brengen.’
Het maandblad Onze Taal (oplage 38.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.
Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.
Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.
BESTUUR GENOOTSCHAP ONZE TAAL:
voorzitter: H.A.M. Hoefnagels
vice-voorzitter: mevr. mr. T. Faber-de Heer
secretaris: mr. H.W. van Rees
penningmeester: H.P. van Leeuwen r.a.
leden:
| C.N.F. van Ditshuizen |
| dr. D. Dolman |
| dr. J. Renkema |
| mevr. mr. M.A. Rümke |
| prof. dr. J.W. de Vries |
SECRETARIAAT:
| drs. P.H.M. Smulders, directeur |
| mevr. H.M.J. van der Laan, secretaresse |
| mevr. H. Bakker |
| Gerda Wessels |
Taaladviesdienst:
| L. Gijsbers |
| P.H.M. Smulders |
| W. Sterenborg |
Redactie:
| Peter Smulders, secretaris |
| Liesbeth Gijsbers |
| Frank Jansen |
| Jaap de Jong |
Rubriekschrijvers: Peter Burger, Nico Groen & Erik Viskil, Hans Heestermans, Marlies Philippa, Rob Rentenaar, Ewoud Sanders, Pieter Uit den Boogaart, Jules Welling
ISSN 0165-7828
Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 5,-. Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname en de Nederlandse Antillen f 32,- per jaar; buiten deze landen f 42,- per jaar. Bij groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november.
Prijs voor CJP-houders: f 23,50 per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.
Een abonnement op het tweemaandelijkse blad Nederlands van nu (van de Vlaamse Vereniging Algemeen Nederlands) kost leden van Onze Taal 550 Bfr (normaal 700 Bfr). Opgave: Koningsstraat 192, B 1000 Brussel. In Nederland: giro 3992897 Telefoon 09/322.2231523
Het genootschap wordt in zijn werk gesteund door adviezen van:
| - | het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, Amsterdam |
| - | het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam |
| - | de Faculteit der Letteren, afdeling Nederlands van de Vrije Universiteit van Amsterdam |
| - | de Vakgroep Toegepaste Taalkunde van de Technische Universiteit Eindhoven |
| - | de Vakgroep Nederlandse taal- en letterkunde van de Rijksuniversiteit van Groningen |
| - | de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden |
| - | het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden |
| - | het Instituut Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen |
| - | de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Utrecht |
| - | de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant |
Vormgeving: Inge Kwee, Ad van der Kouwe (Manifesta), Rotterdam
Cartoons: Leo Immerzeel
Druk: Helton Van Haeringen Drukkers b.v., Den Haag
INHOUD
61ste jaargang nummer 7/8 juli/augustus 1992
| TAAL VAN STRIJD EN OORLOG | ||
|---|---|---|
| 147 | M.C. van den Toorn | De Nederlandse woordenschat en de Tweede Wereldoorlog
Wat deden Duitsland, bezetting en NSB met onze taal? |
| 149 | Ton van der Wouden | Oorlogsmetaforen van alledag |
| 149 | F. Jansen | Bloed aan de paal! |
| 150 | Claudie D.M.P. van Ginneken | Taalbehoud bij de marine
Onderzoek naar een verdwijnende subcultuurtaal |
| 152 | Ewoud Sanders | De spraakmakers: oorlogstaal
Militaire bibliotheken zijn jaloers op Leen Verhoeff: hij heeft de grootste collectie militaire woordenboeken |
| 154 | M.C. van den Toorn | De NSB en de taalzorg |
| 155 | P.C. Uit den Bogaart | Woorden in de strijd geworpen |
| • | ||
| SPELEN MET TAAL | ||
| 164 | Wim Zonneveld | Zoek het 120ste vijfklinkerwoord |
| 165 | Jules Welling | Van volkomen woord naar volkomen zin |
| 165 | Ton van der Wouden | Een mondvol woordgrappen: een taalspel |
| 171 | Robert S. Kirsner | Hoor als voorbeeld van een (on)grijpbaar partikel
Eens, dan, wel, hoor: woorden die een goede beschrijving eisen maar die zelden krijgen |
| EN VERDER | ||
| 161 | Auto in kindertaal | |
| 162 | Ongehoorzame taalregels | |
| 163 | De regelmatigheid in ripje-rapje | |
| 170 | Een aantal is of zijn | |
| 174 | Enkelvoud of meervoud? | |
| VASTE RUBRIEKEN EN SERIES | ||
| 156 | Reacties: ‘gewone vertalers’; bewijslast | |
| 158 | Vraag en antwoord: wat/dat; u hebt/heeft; mr/mr.; pleonasme of tautologie; kunsthal opent | |
| 159 | Drogredenen [8]: de cirkelredenering | |
| 160 | Nieuwe woorden | |
| 167 | Het kastje van Barbanelle: het bewogen leven van lexicograaf Jacob Kramers | |
| 173 | Van woord tot woord: van luit tot banjo | |
| 174 | InZicht: over nieuwe boeken | |
| 176 | Ruggespraak |
[Deel 7/8, pagina 156]
Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.
Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag.
Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:
| • | Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden). |
| • | Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel wordt gereageerd. |
| • | Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen. |
| • | Lever uw reactie, bij voorkeur getypt, in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties. Bij belangrijke wijzigingen raadplegen wij de auteur. Reacties kunnen doorgaans worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel. |
[Deel 7/8, pagina 174]
InZicht wil u inlichten over nieuwe boeken, over congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten!
[Deel 9, pagina 177]
onze taal
beschermvrouwe h.k.h. prinses juliana
•
in dit nummer o.a.
DE ONDERGANG VAN DE STANDAARDTAAL
SPELLINGPERIKELEN
C of k: de mythe der vernederlandsing Het sprookje van de tussenletter n Maakt spellingherziening oude teksten gedateerd? Pleidooi voor een stabiele spelling
JOHANNES HENDRIK VAN DALE
Maker van een half woordenboek
DE GEZONGEN APOTHEEK
Jacques Klöters ontleedt maandelijks de taal van het amusement
maandblad van het genootschap onze taal
9
61ste jaargang • september 1992
[Deel 9, pagina 178]
onze taal
genootschap
onze taal
Laan van Meerdervoort 14a
2517 AK Den Haag
Telefoon 070-3561220
Fax 070-3924908
Het Genootschap Onze Taal (opgericht in 1931) stelt zich ten doel ‘het verantwoorde gebruik van de Nederlandse taal te bevorderen en aan hen die haar gebruiken meer begrip en kennis daarvan bij te brengen.’
Het maandblad Onze Taal (oplage 38.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.
Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.
Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.
BESTUUR GENOOTSCHAP ONZE TAAL:
voorzitter: H.A.M. Hoefnagels
vice-voorzitter: dr. D. Dolman
secretaris: mr. H.W. van Rees
penningmeester: H.P. van Leeuwen r.a.
leden:
| Jozef Deleu |
| C.N.F. van Ditshuizen |
| dr. H. Heestermans |
| mevr. drs. A. Kosterman |
| dr. J. Renkema |
| mevr. mr. M.A. Rümke |
| prof. dr. J.W. de Vries |
SECRETARIAAT:
| drs. P.H.M. Smulders, directeur |
| mevr. H.M.J. van der Laan, secretaresse |
| mevr. H. Bakker |
| Gerda Wessels |
Taaladviesdienst:
| Liesbeth Gijsbers |
| P.H.M. Smulders |
| W. Sterenborg |
Redactie:
| Peter Smulders, secretaris |
| Liesbeth Gijsbers |
| Frank Jansen |
| Jaap de Jong |
Rubriekschrijvers: Peter Burger, Nico Groen & Erik Viskil, Hans Heestermans, Marlies Philippa, Rob Rentenaar, Ewoud Sanders, Pieter Uit den Boogaart, Jules Welling
ISSN 0165-7828
Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 5,-. Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname en de Nederlandse Antillen f 32,- per jaar; buiten deze landen f 42,- per jaar. Bij groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november.
Prijs voor CJP-houders: f 23,50 per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.
Een abonnement op het tweemaandelijkse blad Nederlands van nu (van de Vlaamse Vereniging Algemeen Nederlands) kost leden van Onze Taal 550 Bfr (normaal 700 Bfr). Opgave: Koningsstraat 192, B 1000 Brussel. In Nederland: giro 3992897
Telefoon 09/322.2231523
Het genootschap wordt in zijn werk gesteund door adviezen van:
| - | het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, Amsterdam |
| - | het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam |
| - | de Faculteit der Letteren, afdeling Nederlands van de Vrije Universiteit van Amsterdam |
| - | de Vakgroep Toegepaste Taalkunde van de Technische Universiteit Eindhoven |
| - | de Vakgroep Nederlandse taal- en letterkunde van de Rijksuniversiteit van Groningen |
| - | de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden |
| - | het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden |
| - | het Instituut Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen |
| - | de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Utrecht |
| - | de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant |
Vormgeving:
Inge Kwee, Ad van der Kouwe (Manifesta), Rotterdam
Cartoons:
Leo Immerzeel
Druk:
Helton Van Haeringen Drukkers b.v., Den Haag
INHOUD
61ste jaargang nummer 9 september 1992
| 179 | Jan Stroop | Weg standaardtaal
De nieuwe koers van het Nederlands: waarom verdwijnt ‘het ABN’? |
| • | ||
| SPELLING | ||
|---|---|---|
| 194 | G.C. Molewijk | De mythe der vernederlandsing
De k is niet Nederlandser of progressiever dan de c 195 |
| 195 | Gerard Verhoeven | Spellingverandering en gedateerde teksten
Wordt een oude tekst gedateerd door een spellingherziening of speelt een andere afkeer ons parten? |
| 197 | T. Hoeven | Het sprookje van de tussenletter n
Een voorstel voor een andere regeling |
| 198 | Harry Cohen | Van eeuwig doorknutselende veranderaars
Boekbespreking van Spellingverandering van zin naar onzin |
| • | ||
| NIEUWE RUBRIEKEN | ||
| 188 | Jacques Klöters | De gezongen apotheek
Over de taal van het amusement: liedjes, chansons, cabaretteksten en conferences 189 |
| 189 | Frank Jansen | Afkokers
Elke maand een bordjevol bloemige taalzaken van minder groot belang |
| • | ||
| EN VERDER | ||
| 184 | Taalgebruik in vrouwenbladen | |
| 186 | Stigting vir Afrikaans | |
| 201 | Verslag Jaarvergadering 1991 | |
| VASTE RUBRIEKEN EN SERIES | ||
| 182 | Reacties: Rembrandt(s)plein; o(u)to (1 en 2); zelfvoorzienend; pleidooi voor het Esperanto; internationaal spellen; beeldscherm-oogjes; tekstverwerken en alinea's; handvat(t)en; sliptong; lingua franca in Suriname | |
| 187 | Vraag en antwoord: werk ze; meer ongewoon/ongewoner; danken/wijten aan; maf(f)ia | |
| 190 | Het kastje van Barbanelle: Johan Hendrik van Dale, een onverbeterlijke workaholic | |
| 200 | Van woord tot woord: Eurotopia | |
| 203 | InZicht: over nieuwe boeken | |
| 204 | Ruggespraak | |
[Deel 9, pagina 182]
Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.
Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag.
Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:
| • | Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden). |
| • | Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel wordt gereageerd. |
| • | Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen. |
| • | Lever uw reactie, bij voorkeur getypt, in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties. Bij belangrijke wijzigingen raadplegen wij de auteur. Reacties kunnen doorgaans worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel. |
[Deel 9, pagina 203]
InZicht wil u inlichten over nieuwe boeken, over congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten!
[Deel 10, pagina 205]
onze taal
beschermvrouwe h.k.h. prinses juliana
•
in dit nummer o.a.
VAN DALE 12: VAN VOORWERK TOT NASLAGWERK
Gesprek met redacteur Hans Heestermans Test: hoe goed is de herziene Van Dale?
SOMS IS VAAK OOK ZELDEN
TAALNORMERING
De versukkeling van de Académie française Taalnormen van leek en taalbeheerser vergeleken
GEKKE(-)KOEIEN(-)ZIEKTE
Regels voor de spelling van woordcombinaties
NIEUWE GROETWOORDEN: DOEG, DOEI, IK ZIE JE!
maandblad van het genootschap onze taal
10
61ste jaargang • oktober 1992
[Deel 10, pagina 206]
onze taal
genootschap
onze taal
Laan van Meerdervoort 14a
2517 AK Den Haag
Telefoon 070-3561220
Fax 070-3924908
Het Genootschap Onze Taal (opgericht in 1931) stelt zich ten doel ‘het verantwoorde gebruik van de Nederlandse taal te bevorderen en aan hen die haar gebruiken meer begrip en kennis daarvan bij te brengen.’
Het maandblad Onze Taal (oplage 38.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.
Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.
Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.
BESTUUR GENOOTSCHAP ONZE TAAL:
voorzitter:
H.A.M. Hoefnagels
vice-voorzitter:
dr. D. Dolman
secretaris:
mr. H.W. van Rees
penningmeester:
H.P. van Leeuwen r.a.
leden:
| Jozef Deleu |
| C.N.F. van Ditshuizen |
| dr. H. Heestermans |
| mevr. drs. A. Kosterman |
| dr. J. Renkema |
| mevr. mr. M.A. Rümke |
| prof. dr. J.W. de Vries |
SECRETARIAAT:
| drs. P.H.M. Smulders, directeur |
| mevr. H.M.J. van der Laan, secretaresse |
| mevr. H. Bakker |
| Gerda Wessels |
Taaladviesdienst:
| L. Gijsbers |
| P.H.M. Smulders |
| W. Sterenborg |
Redactie:
| Peter Smulders, secretaris |
| Liesbeth Gijsbers |
| Frank Jansen |
| Jaap de Jong |
Rubriekschrijvers: Peter Burger, Nico Groen & Erik Viskil, Hans Heestermans, Marlies Philippa, Rob Rentenaar, Ewoud Sanders, Pieter Uit den Boogaart, Jules Welling
ISSN 0165-7828
Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 5,-. Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname en de Nederlandse Antillen f 32,- per jaar; buiten deze landen f 42,- per jaar. Bij groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november.
Prijs voor CJP-houders: f 23,50 per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.
Een abonnement op het tweemaandelijkse blad Nederlands van nu (van de Vlaamse Vereniging Algemeen Nederlands) kost leden van Onze Taal 550 Bfr (normaal 700 Bfr). Opgave: Koningsstraat 192, B 1000 Brussel.
In Nederland: giro 3992897
Telefoon 09/322.2231523
Het genootschap wordt in zijn werk gesteund door adviezen van:
| - | het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, Amsterdam |
| - | het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam |
| - | de Faculteit der Letteren, afdeling Nederlands van de Vrije Universiteit van Amsterdam |
| - | de Vakgroep Toegepaste Taalkunde van de Technische Universiteit Eindhoven |
| - | de Vakgroep Nederlandse taal- en letterkunde van de Rijksuniversiteit van Groningen |
| - | de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden |
| - | het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden |
| - | het Instituut Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen |
| - | de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Utrecht |
| - | de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant |
Vormgeving:
Inge Kwee, Ad van der Kouwe (Manifesta), Rotterdam
Cartoons:
Leo Immerzeel
Druk:
Helton Van Haeringen Drukkers b.v., Den Haag
INHOUD
61ste jaargang nummer 10 oktober 1992
| 207 | Just Eekhof | Soms is vaak ook zelden
‘Wratten verdwijnen vaak binnen een jaar’: hoe vaak vaak is, blijkt te variëren van 1 tot 99 procent |
| • | ||
| BIJ DE 12DE VAN DALE | ||
|---|---|---|
| 216 | Peter Burger | ‘Een bachtrompetje doet me meer dan een baarkruk’
Redacteur Heestermans over de veranderingen in de jongste druk van een onverbiddelijke bestseller: ‘Hoe langer ik bij Van Dale werk, hoe normatiever ik word.’ |
| 219 | Jaap Bakker | De woordenboekentest [2]
Testen, tellen en vergelijken: hoe goed komt de 12de Van Dale uit de bus? |
| • | ||
| TAALNORMERING | ||
| 224 | Harry Cohen | Wederwaardigheden van een oude dame
De versukkeling van de Académie française |
| 226 | Paula van der Kolk | Taalnormen onder de loep
Hanteren de leek en de taalbeheerser dezelfde normen voor wat ‘goed taalgebruik’ is? |
| • | ||
| SAMENSTELLINGEN SPELLEN | ||
| • | ||
| 228 | S.R. van der Mije | Los, vast of een streepje?
Twijfel over de schrijfwijze van samenstellingen |
| 229 | G.E. Booij | De spelling van een samenstelling
Volgorde, accent en vorm bepalen de schrijfwijze van woordcombinaties |
| • | ||
| EN VERDER | ||
| 212 | Wil je niet gaan zitten? | |
| 212 | Volgorde en betekenis | |
| 218 | Een objectief woordenboek? | |
| 222 | Uitslag prijsvraag vijfklinkerwoorden | |
| 223 | Eufemismen voor ‘ouderdom’ | |
| 227 | Zuidnederlands, wat is dat? | |
| 231 | Sarajevo | |
| VASTE RUBRIEKEN EN SERIES | ||
| 209 | Reacties: Schiphol-pieren; cirkelredenering; hypochonder; opzettelijke brandstichting; smartcard; een aantal is/zijn; ons/pond; marinetaal; u hebt/heeft (1 en 2) | |
| 213 | Vraag en antwoord: wat (...) betreft; word(t) wakker!; de vijf eerste/eerste vijf; ik heb/ben het vergeten | |
| 214 | De gezongen apotheek: Toereloereloere | |
| 215 | Afkokers: zich legitimeren; orenmaffia; zakkenvullers | |
| 222 | Taalcuriosa: Heel Amsterdam Hapert | |
| 232 | Van woord tot woord: Doeg, ik zie je! | |
| 233 | InZicht: over nieuwe boeken en lezingen | |
| 236 | Ruggespraak |
[Deel 10, pagina 209]
Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.
Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag.
Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:
| • | Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden). |
| • | Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel wordt gereageerd. |
| • | Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen. |
| • | Lever uw reactie, bij voorkeur getypt, in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties. Bij belangrijke wijzigingen raadplegen wij de auteur. Reacties kunnen doorgaans worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel. |
[Deel 10, pagina 231]
Opzeggingsdatum Onze Taal
Bestuur Genootschap Onze Taal
Het bestuur verzoekt de leden die hun lidmaatschap willen of moeten opzeggen, rekening te houden met de opzegdatum van 1 november. Als u Onze Taal niet meer wenst te ontvangen in 1993, dient u dit voor 1 november (schriftelijk met vermelding van abonneenummer) aan het secretariaat te melden.
Wij willen deze bepaling speciaal onder de aandacht brengen van abonnees die gebruik hebben gemaakt van een aanbod met korting (Onze Taal tot en met december 1992). Zonder tegenbericht (opzegging vóór 1 november) wordt uw abonnement automatisch verlengd.
[Deel 10, pagina 233]
InZicht wil u inlichten over nieuwe boeken, over congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Voor een 20 volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten!
[Deel 11, pagina 237]
onze taal
beschermvrouwe h.k.h. prinses juliana
•
in dit nummer o.a.
THEMANUMMER ‘TAAL VAN DE LIEFDE’
LIEFDE IN DE LETTEREN
Roof- en knuffeldieren: Reviaanse liefdestaal Tien stellingen over liefdespoëzie Het steno van de stuiversromantiek
VERLIEFD, VERLOOFD, GETROUWD
Contactadvertenties en voorbedrukt geluk Klassieke missers in de huwelijkstoespraak Liefdesbrieven op bestelling Mijn hangbuikzwijntje: koosnaampjes Veranderingen in de liefdestaal
DE OUDSTE BEWEGING DER WERELD
maandblad van het genootschap onze taal
11
61ste jaargang • november 1992
[Deel 11, pagina 238]
onze taal
genootschap
onze taal
Laan van Meerdervoort 14a
2517 AK Den Haag
Telefoon 070-3561220
Fax 070-3924908
Het Genootschap Onze Taal (opgericht in 1931) stelt zich ten doel ‘het verantwoorde gebruik van de Nederlandse taal te bevorderen en aan hen die haar gebruiken meer begrip en kennis daarvan bij te brengen.’
Het maandblad Onze Taal (oplage 38.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.
Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.
Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.
BESTUUR GENOOTSCHAP ONZE TAAL:
voorzitter: H.A.M. Hoefnagels
vice-voorzitter: dr. D. Dolman
secretaris: mr. H.W. van Rees
penningmeester: H.P. van Leeuwen r.a.
leden:
| Jozef Deleu |
| C.N.F. van Ditshuizen |
| dr. H. Heestermans |
| mevr. drs. A. Kosterman |
| dr. J. Renkema |
| mevr. mr. M.A. Rümke |
| prof. dr. J.W. de Vries |
SECRETARIAAT:
| drs. P.H.M. Smulders, directeur |
| mevr. H.M.J. van der Laan, secretaresse |
| mevr. H. Bakker |
| Gerda Wessels |
Taaladviesdienst:
| L. Gijsbers |
| P.H.M. Smulders |
| W. Sterenborg |
Redactie:
| Peter Smulders, secretaris |
| Liesbeth Gijsbers |
| Frank Jansen |
| Jaap de Jong |
Rubriekschrijvers: Peter Burger, Nico Groen & Erik Viskil, Hans Heestermans, Marlies Philippa, Rob Rentenaar, Ewoud Sanders, Pieter Uit den Boogaart, Jules Welling
ISSN 0165-7828
Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 5,-. Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname en de Nederlandse Antillen f 32,- per jaar; buiten deze landen f 42,- per jaar. Bij groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november.
Prijs voor CJP-houders: f 23,50 per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.
Een abonnement op het tweemaandelijkse blad Nederlands van nu (van de Vlaamse Vereniging Algemeen Nederlands) kost leden van Onze Taal 550 Bfr (normaal 700 Bfr). Opgave: Koningsstraat 192, B 1000 Brussel. In Nederland: giro 3992897
Telefoon 09/322.2231523
Het genootschap wordt in zijn werk gesteund door adviezen van:
| - | het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, Amsterdam |
| - | het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam |
| - | de Faculteit der Letteren, afdeling Nederlands van de Vrije Universiteit van Amsterdam |
| - | de Vakgroep Toegepaste Taalkunde van de Technische Universiteit Eindhoven |
| - | de Vakgroep Nederlandse taal- en letterkunde van de Rijksuniversiteit van Groningen |
| - | de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden |
| - | het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden |
| - | het Instituut Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen |
| - | de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Utrecht |
| - | de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant |
Vormgeving:
Inge Kwee, Ad van der Kouwe (Manifesta), Rotterdam
Cartoons:
Leo Immerzeel
Druk:
Helton Van Haeringen Drukkers b.v., Den Haag
INHOUD
61ste jaargang nummer 11 november 1992
| EXTRA DIK NUMMER OVER DE TAAL DER LIEFDE | ||
|---|---|---|
| • | ||
| LETTERKUNDIGE LIEFDESTAAL | ||
| 239 | Jos Paardekooper | Van knuffelberen in zeeverkennersuniform
De taal der liefde in het werk van Gerard Reve |
| 246 | Herman de Coninck | Tien stellingen over liefdespoëzie
Liefdespoëzie eist originaliteit in het kwadraat |
| 254 | Kees van Kooten & Wim de Bie | De oudste beweging der wereld
Een klassieke tekst met variaties op een oeroud thema |
| 260 | Peter Burger | De toppen van het genot
Het steno van de hedendaagse stuiversromantiek |
| • | ||
| VERLIEFD, VERLOOFD, GETROUWD | ||
| 242 | Jaap de Jong | Bopper, moppie, hangbuikzwijntje
Koosnaampjes: de allerindividueelste expressie |
| 244 | Wil Zeegers | De wachtkamer van de liefde
De ideale contactadvertentie weet beloftevol te verhullen |
| 247 | Ivan Wolffers | De duif en de bodemloze
Veranderingen in de liefdestaal |
| 249 | Pauline Post | Wat is daarop uw antwoord?
Klassieke missers in de ambtelijke huwelijkstoespraak |
| 251 | Liesbeth Gijsbers & Jaap de Jong | Liefdesbrieven op bestelling
Tekstbureau Cyrano verwoordt uw liefdesverklaring |
| 256 | Martin de Koning | Met blijdschap geven wij kennis...
Voorbedrukt geluk in de liefde |
| • | ||
| EN VERDER | ||
| 241 | Drs. P bezingt de liefde | |
| 253 | Porselein rijden | |
| 262 | Tenenkrommende versiertaal | |
| 264 | De eerste liefde in oude encyclopedieën | |
| 269 | Troonrede 1992 | |
| VASTE RUBRIEKEN | ||
| 258 | De gezongen apotheek: honderd jaar liefdeslied | |
| 266 | Van woord tot woord: kus en zoen | |
| 267 | Vraag en antwoord: word(t) je?; samentrekking; waar komt het trema?; niet te onder-/overschatten | |
| 268 | Reacties: Belgisch Frans; vrouwenbladen; beeldschermhoofdpijn; sub-alinea's als stijlfiguur | |
| 270 | InZicht: over nieuwe boeken | |
| 272 | Ruggespraak |
[Deel 11, pagina 268]
Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.
Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag.
Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:
| • | Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden). |
| • | Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel wordt gereageerd. |
| • | Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen. |
| • | Lever uw reactie, bij voorkeur getypt, in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties. Bij belangrijke wijzigingen raadplegen wij de auteur. Reacties kunnen doorgaans worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel. |
[Deel 11, pagina 269]
In september is door het Genootschap Onze Taal een brief gestuurd aan het Comité van ministers, het hoogste orgaan van de Nederlandse Taalunie. Daarin is verontrusting geuit over de voorgenomen plannen tot halvering van het secretariaat (het uitvoerend orgaan van de Taalunie) en over het plan beleidsvoorbereidende taken terug te brengen naar de vier betrokken ministeries. Het genootschap acht een goed functionerende Taalunie van groot belang voor de eenheid en versterking van de Nederlandse Taal. Voldoende personeel en middelen zijn nodig om recente initiatieven van de Taalunie op het terrein van spelling, aardrijkskundige namen, terminologie, certificaten Nederlands, taaladvisering en een nieuwe editie van de ANS te kunnen voortzetten.
Eind september kwam er al een reactie van de Vlaamse minister van Onderwijs; minister Van den Bossche wenst de richting die werd ingeslagen naar een ‘Taalunie Nieuwe Stijl’ niet meer te wijzigen, maar hij benadrukt dat er aan de samenwerking tussen de (nieuwe) Taalunie en het genootschap niets hoeft te veranderen.
[Deel 11, pagina 270]
InZicht wil u inlichten over nieuwe boeken, over congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten!
[Deel 12, pagina 273]
onze taal
beschermvrouwe h.k.h. prinses juliana
•
in dit nummer o.a.
LASTIGE LEESTEKENS
Een kwestie van persoonlijke smaak?
TITULATUUR
Waar een klein land groot in kan zijn
HET STIJLBOEK VAN DE VOLKSKRANT
Eenheidsworst of verscheidenheid?
VERKLEINWOORDJES
SLIMMERIKEN EN KWIEBUSSEN
Medeklinkerverdubbeling: niet voor niets een groot struikelblok in onze spelling
maandblad van het genootschap onze taal
12
61ste jaargang • december 1992
[Deel 12, pagina 274]
onze taal
genootschap
onze taal
Laan van Meerdervoort 14a
2517 AK Den Haag
Telefoon 070-3561220
Fax 070-3924908
Het Genootschap Onze Taal (opgericht in 1931) stelt zich ten doel ‘het verantwoorde gebruik van de Nederlandse taal te bevorderen en aan hen die haar gebruiken meer begrip en kennis daarvan bij te brengen.’
Het maandblad Onze Taal (oplage 38.000) wil op prettig leesbare en taalkundig verantwoorde wijze inzicht geven in alle zaken die het taalgebruik betreffen.
Niet alleen de deskundige is aan het woord in Onze Taal, maar ook en vooral de taalgebruiker in welke hoedanigheid ook.
Voor het overnemen van artikelen is toestemming van de redactie nodig.
BESTUUR GENOOTSCHAP ONZE TAAL:
voorzitter: H.A.M. Hoefnagels
vice-voorzitter: dr. D. Dolman
secretaris: mr. H.W. van Rees
penningmeester: H.P. van Leeuwen r.a.
leden:
| Jozef Deleu |
| C.N.F. van Ditshuizen |
| dr. H. Heestermans |
| mevr. drs. A. Kosterman |
| dr. J. Renkema |
| mevr. mr. M.A. Rümke |
| prof. dr. J.W. de Vries |
SECRETARIAAT:
| drs. P.H.M. Smulders, directeur |
| mevr. H.M.J. van der Laan, secretaresse |
| mevr. H. Bakker |
| Gerda Wessels |
Taaladviesdienst:
| L. Gijsbers |
| P.H.M. Smulders |
| W. Sterenborg |
Redactie:
| Peter Smulders, secretaris |
| Liesbeth Gijsbers |
| Frank Jansen |
| Jaap de Jong |
Rubriekschrijvers:
Peter Burger, Nico Groen & Erik Viskil, Hans Heestermans, Marlies Philippa, Rob Rentenaar, Ewoud Sanders, Pieter Uit den Boogaart, Jules Welling
ISSN 0165-7828
Onze Taal verschijnt tienmaal per jaar, met een dubbelnummer in februari/maart en juli/augustus. Prijs los nummer f 5,-. Abonnementsprijs (inclusief lidmaatschap) voor Nederland, België, Suriname en de Nederlandse Antillen f 32,- per jaar; buiten deze landen f 42,- per jaar. Bij groepsabonnementen wordt korting verleend. Inlichtingen hierover bij het secretariaat. Opzegging van een abonnement dient te geschieden vóór 1 november.
Prijs voor CJP-houders: f 23,50 per jaar; opgave voor CJP'ers uitsluitend aan Federatie CJP, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam.
Een abonnement op het tweemaandelijkse blad Nederlands van nu (van de Vlaamse Vereniging Algemeen Nederlands) kost leden van Onze Taal 550 Bfr (normaal 700 Bfr). Opgave: Koningsstraat 192, B 1000 Brussel. In Nederland: giro 3992897
Telefoon 09/322.2231523
Het genootschap wordt in zijn werk gesteund door adviezen van:
| - | het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, Amsterdam |
| - | het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam |
| - | de Faculteit der Letteren, afdeling Nederlands van de Vrije Universiteit van Amsterdam |
| - | de Vakgroep Toegepaste Taalkunde van de Technische Universiteit Eindhoven |
| - | de Vakgroep Nederlandse taal- en letterkunde van de Rijksuniversiteit van Groningen |
| - | de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden |
| - | het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, Leiden |
| - | het Instituut Nederlands van de Katholieke Universiteit Nijmegen |
| - | de Vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Utrecht |
| - | de Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant |
Vormgeving:
Inge Kwee, Ad van der Kouwe (Manifesta), Rotterdam
Cartoons:
Leo Immerzeel
Druk:
Helton Van Haeringen Drukkers b.v., Den Haag
INHOUD
61ste jaargang nummer 12 december 1992
| 275 | F. Jansen | Leestekens: een lastige kwestie
Onderzoek naar leestekengebruik bewijst dat in veel gevallen de persoonlijke voorkeur van de schrijver de doorslag geeft |
| 283 | Jaap de Jong | ‘Gevoel voor verhoudingen’ - Titulatuur voor gevorderden
In gesprek met de heer Monod de Froideville, mede-auteur van de Titulatuurwijzer, over protocol en de voorrangsregels in de titulatuur |
| 290 | Max Pam | Eenheidsworst of verscheidenheid?
NRC-columnist Pam zet zijn taalopvattingen af tegen de adviezen in het best verkochte taalboek van de laatste maanden: de Volkskrant Stijlboek |
| • | ||
| SPELLING | ||
|---|---|---|
| 293 | J. Posthumus | Over slimmeriken, Dokkumers, Hilversummers, dreumesen en kwiebussen
Medeklinkerverdubbeling of niet? Een struikelblok in onze spelling dat een andere beregeling verdient |
| 292 | T-shirts en o-benen | |
| 292 | Over profs, intro's en ex'en | |
| • | ||
| EN VERDER | ||
| 285 | Daarzonder | |
| 286 | Verkleinwoorden: de Nederlander in Madurodam | |
| 286 | De twaalf gezichten van het verkleinwoord | |
| 287 | Geluidsfilm | |
| 299 | Trefwoordenregister 1992 | |
| VASTE RUBRIEKEN EN SERIES | ||
| 278 | Reacties: houdoe; zich identificeren; rodekooltje; kabinet-Lubbers; bijwoorden van beleefdheid | |
| 280 | Afkokers:de plaats van bepalingen; anti-seksisme; ironie; de latere Führer | |
| 281 | Vraag en antwoord: rechts afslaan/rechtsaf slaan; in/over het algemeen; komma voor en; een kwart van hen die hier waren; een getal aan het begin van de zin | |
| 282 | De gezongen apotheek: de perfecte titel | |
| 288 | Drogredenen [slot]: de aardige kant van drogredenen | |
| 296 | Van woord tot woord: Arisch | |
| 297 | InZicht: over nieuwe boeken | |
| 300 | Ruggespraak | |
[Deel 12, pagina 278]
Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren.
Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag.
Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:
| • | Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden). |
| • | Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel wordt gereageerd. |
| • | Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen. |
| • | Lever uw reactie, bij voorkeur getypt, in onder vermelding van naam en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties. Bij belangrijke wijzigingen raadplegen wij de auteur. Reacties kunnen doorgaans worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel. |
[Deel 12, pagina 297]
InZicht wil u inlichten over nieuwe boeken, over congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten!