‘Onze’ letter c
B.P. Visser - arts (o.a. voor dyslexie), Noorden
Steeds vaker krijgt men tegenwoordig te horen ‘Ik heet Kees, maar u moet het wel met een c schrijven, want het komt van Cornelis.’ Ook in de naam Erik wordt de laatste letter al heel vaak vervangen door een c, en bekend is ook de naam van de gloednieuwe gemeente Stede Broec, waar de ‘Stedebroecers’ wonen. En zo wordt de chaos steeds groter als we blijven spellen naar de historische herkomst van de woorden in plaats van (vooral) naar de klank.
Die letter c hebben we helemaal niet nodig voor het weergeven van woorden als cent, risico, chaos, chagrijnig, christendom, chips en practisch. We zouden beter kunnen schrijven sent, risiko, gaos, sjagrijnig, kristendom (in België al gebruikelijk), tsjips en prakties.
Het komt erop neer dat de uitspraak van de letter c wisselt met de letter die erachter staat. Als die letter een h is, dan hebben we toch nog keuze uit vier klankmogelijkheden, of hij wordt helemaal niet uitgesproken, zoals in de nog steeds Duitse uitgang -isch.
De letter c wordt ook gebruikt voor nog een vierde schrijfwijze van de uitgang -seren: galvaniseren, praktizeren, regisseren en communiceren. Ook wordt deze letter op vier manieren ingeschakeld om ervoor te zorgen dat er in totaal acht schrijfwijzen ontstaan voor de k-klank, bijvoorbeeld in christenen, accountant, logica, shockeren.
Dit alles maakt onze spelling veel te ingewikkeld en zo ontstaan er veel woordbeelden die voor kinderen onbegrijpelijk en daardoor moeilijk te onthouden en te herkennen zijn.
Het zijn vooral de woordblinden (bijna 10% van de bevolking) die daarvan veel hinder ondervinden. Noodgedwongen moeten ze te veel spellend lezen en dat wordt mede door de letter c extra moeilijk gemaakt. Er ontstaat vervolgens een weerzin tegen lezen; ze gaan dan liever tv-kijken of voetballen. Maar juist veel lezen, dus de woorden vaak zien, is ook voor de nietwoordblinden een absolute noodzaak om de woordbeelden in het geheugen te krijgen en daardoor foutloos te kunnen spellen.
Kinderen die veel spelfouten maken, gaan ten onrechte denken dat ze dom zijn, en daardoor verliezen ze hun zelfvertrouwen. Maar als je het woordbeeld nog niet kent, zijn er geen spellingregels waaruit kan blijken of je moet schrijven stiecum, stiekum, stikum, sticum, stiekem of stikem.
De letter c is in alle opzichten een geheel overbodige, onpraktische importletter. In Zuid-Afrika zag men dat in; daar komt de c in de spelling niet meer voor. Men schrijft daar egt tiepiese argitektuur en masjiene.
Naar mijn mening zouden wij er goed aan doen de c uit onze spelling te bannen. Deze onnederlandse letter werd door ons geleend van andere talen, zoals het Frans en het Engels, en kan daar beter blijven.
En nu had ik het alleen nog maar over die ene letter c.
Auteursrechtelijk beschermd