Reactie op de themadag
Waarom geen Esperanto?
G.F. Makkink - Wageningen
De themadag van Onze Taal was gewijd aan de vraag: wat zijn de kansen van het Nederlands? Nu twaalf staten tot de Europese Gemeenschap zijn toegetreden, is het gebruik van negen talen zó belastend en duur geworden, dat in de instituties van de Europese Gemeenschap het gebruik van de kleine talen afneemt ten behoeve van de grote, ondanks de gelijkgerechtigheid met de grote talen. Waar internationaal wordt samengewerkt voor een bovennationaal doel, zijn rivaliserende talen hinderlijk en misplaatst. Hier is een neutrale, efficiënte taal zoals Esperanto op haar plaats. Het was verheugend dat ongeveer een derde van de aanwezigen op de themadag van Onze Taal hiermee instemde, blijkens het handopsteken na een verzoek van de heer Dolman, voorzitter van het forum.
● GOED ALTERNATIEF
Men begint zich bewust te worden dat homo sapiens één soort is, die dringend behoefte heeft aan één soorttaal. Maar de veelheid van etnische talen is een feit, evenals het een feit is dat dit voor de omvangrijke internationale contacten een groot ongemak betekent. Niet het minst omdat die talen veel te veel inspanning eisen om als vreemde taal geleerd te worden. Maar ook omdat men zich als vreemdeling vaak achtergesteld voelt bij de geboren sprekers van zo'n taal. Want die zijn wel vertrouwd met alle onregelmatigheden, ingewikkeldheden en idiomatische kneepjes. Waarom leert de 90% van de wereldbevolking die van huis uit geen Engels kent dan niet het Esperanto, dat hun voor het leren van een andere taal 80% op inspanning of tijd bespaart?
De teloorgang van het Nederlands kan verhinderd worden in het onderwijs, het gebied waar onze moedertaal nu juist al zoveel terrein heeft verloren. Dit is vooral te wijten aan de aanspraken van vreemde talen. Daar één praktische taal nog steeds niet algemeen in gebruik is, heeft het bedrijfsleven altijd op onderwijs in meerdere vreemde talen aangedrongen. Dit belemmert echter de invoer van de taal die voor internationale communicatie is samengesteld en al ruim een eeuw lang voor haar taak geschikt gebleken is.
● BESCHERMT KLEINE TALEN
Welk uitgangspunt biedt nu de beste kansen voor het Nederlands? Het is simpel: men moet talen gebruiken waarvoor ze bestemd zijn: de etnische talen - het Nederlands inbegrepen - voor communicatie binnen het eigen taalgebied en het polyetnische Esperanto voor internationale communicatie.
Voert men in de hele Europese Gemeenschap Esperanto op de scholen als verplichte eerste vreemde taal in, dan wordt daarmee na een reeks jaren met minimale inspanning een internationale communicatie zonder discriminatie mogelijk. Dan hoeft men niet langer een scala aan moeilijke etnische talen voor internationale relaties te leren. Zo maakt Esperanto ruimte in de schoolprogramma's vrij die voor de moedertaal kan worden gebruikt. Door zijn heldere structuur wekt het belangstelling voor taal in het algemeen, en bevordert het het respect voor andere talen. Het draagt dus bij aan het beschermen van de kleine talen.
De gevolgen van het invoeren van Esperanto in vreemde-talenonderwijs zijn uiteengezet in de nota ‘Dubbel Horizon Taal’. Deze is te bestellen door storting van f 6,- op gironr. 902647, t.n.v.
G.F. Makkink te Wageningen, o.v.v. ‘nota DHT’ (porto is inbegrepen).
Auteursrechtelijk beschermd