Oubollig: grappig of ouderwets?
Evelien Eggink & Jolanda van Leeuwen - Tinbergen Instituut, Rotterdam
Gedurende bijna een jaar leren wij een Amerikaanse collega Nederlands. Hij vordert al aardig en kan ons inmiddels in het Nederlands berichten sturen. Door veelal te precies te vertalen, schreef hij echter woorden als zuster en grootmoeder, die ons een beetje oubollig voorkwamen. Het Engelse woord voor oubollig is waggish, maar dit woord kende onze Amerikaanse collega helaas niet. Hiermee startte onze zoekactie naar de betekenis en een vertaling van het woord oubollig.
We zijn begonnen met behulp van Nederlands-Engelse en Engels-Engelse woordenboeken een andere Engelse vertaling te vinden. We vonden onder andere: droll, corny; comical, jocular; playfully humorous en done in a joking way. Deze uitdrukkingen kwamen niet overeen met ons idee over het begrip oubollig, namelijk de betekenis ‘ouderwets, stoffig’. Daarom zijn we de woorden waggish en oubollig in Engels-Nederlandse respectievelijk Nederlandse woordenboeken gaan opzoeken. Zo vonden we: guitig, snaaks, ondeugend; koddig, komiek, zonderling, boertig; schalks, schelmachtig en flauw-grappig, onbenullig lollig. Tussen haakjes, driekwart van deze termen vinden wij ouderwets-stoffig, ofwel oubollige woorden. Deze resultaten waren voor ons zeer verrassend, omdat wij het wel met elkaar eens waren, maar alle geraadpleegde woordenboeken ons tegenspraken. We wilden ons niet gewonnen geven en hebben daarom een opiniepeiling gehouden onder onze Nederlandse collega's. Alle respondenten (ongeveer vijftien mensen) antwoordden op de vraag ‘Wat is de betekenis van het woord oubollig?’ met iets dat in de richting van ‘ouderwets’ gaat, en vrijwel iedereen noemde daadwerkelijk het woord ouderwets. Verwarring alom. De woordenboeken blijken bij het woord oubollig unaniem achter de (of: onze) taalfeiten aan te lopen.
Auteursrechtelijk beschermd