|
| |
| |
| |
Vertaallaboratorium
Jorge Luis Borges uit El hacedor (De maker)
vertaald door Barber van de Pol
Ajedrez
I
En su grave rincón, los jugadores
Rigen las lentas piezas. El tablero
Los demora hasta el alba en su severo
Ambito en que se odian dos colores.
Adentro irradian mágicos rigores
Las formas: torre homérica, ligero
Caballo, armada reina, rey postrero,
Oblicuo alfil y peones agresores.
Cuando los jugadores se hayan ido,
Cuando el tiempi los haya consumido,
Ciertamente no habrá cesado el rito.
En el oriente se encendió esta guerra
Cuyo anfiteatro es hoy toda la tierra.
Como el otro, este juego es infinito.
II
Tenue rey, sesgo alfil, encarnizada
Reina, torre directa y peón ladino
Sobre lo negro y blanco del camino
Buscan y libran su batalla armada.
No saben que la mano señalada
Del jugador gobierna su destino,
No saben que un rigor adamantino
Sujeta su albedrío y su jornada.
También el jugador es prisionero
(La sentencia es de Omar) de otro tablero
De negras noches y de blancos días.
Dios mueve al jugador y éste, la pieza.
¿Qué dios detrás de Dios la trama empieza
De polvo y tiempo y sueño y agonía?
| |
Schaakspei.
I
In hun gebied, met waardige gelaten,
bestieren zij de stukken van het spel.
Het bord houdt hen tot de ochtend in zijn cel
van ernst, waarin twee kleuren elkaar haten.
Een strenge toverij spreekt uit de maten:
homerisch is de toren, 't paard is snel,
de dame weerbaar, de pionnen fel,
de koning 't laatst, de lopers dwars door straten.
Wanneer de tijd de spelers consumeert,
wanneer zich beiden hebben afgekeerd,
zal deze rite zeker niet verdwijnen.
Het was het Oosten dat deze oorlog baarde;
thans vult alom dit schouwtoneel onze aarde.
Dit spel kent als het andere geen einde.
II
De koning nietig, lopers dwars, bebloed
de dame, sluw pionnen, torens recht,
boven het zwart en wit wordt het gevecht
door hen gezocht en aangegaan, verwoed.
Zij weten niet dat wat de speler doet
met voorbestemde hand hun lot beslecht
en dat de wegen door hen afgelegd
met diamanten strakheid zijn bevroed.
Te zelfder tijd (naar Omars zeggen) wordt
de speler vastgehouden in een bord
van dag en nacht, en wit en zwart ook die.
God stuurt de speler, die het stuk. Misschien
weeft achter God een andere het stramien
van stof en tijd en droom en agonie?
| |
| |
| |
Poema de los dones
Nadie rebaje a lágrima o reproche
Esta declaración de la maestría
De Dios, que con magnífica ironía
Me dio a la vez los libros y la noche.
De esta ciudad de libros hizo dueños
A unos ojos sin luz, que sólo pueden
Leer en las bibliotecas de los sueños
Los insensatos párrafos que ceden
Las albas a su afán. En vano el día
Les prodiga sus libros infinitos,
Arduos como los arduos manuscritos
Que perecieron en Alejandría.
De hambre y de sed (narra una historia griega)
Muere un rey entre fuentes y jardines;
Yo fatigo sin rumbo los confines
De esta alta y honda biblioteca ciega.
Enciclopedias, atlas, el Oriente
Y el Occidente, siglos, dinastías,
Símbolos, cosmos y cosmogonías
Brindan los muros, pero inútilmente.
Lento en mi sombra, la penumbra hueca
Exploro con el báculo indeciso,
Yo, que me figuraba el Paraíso
Bajo la especie de una biblioteca.
Algo, que ciertamente no se nombra
Con la palabra azar, rige estas cosas;
Otro ya recibió en otras borrosas
Tardes los muchos libros y la sombra.
Al errar por las lentas galerías
Suelo sentir con vago horror sagrado
Que soy el otro, el muerto, que habrá dado
Los mismos pasos en los mismos días.
¿Cuál de los dos escribe este poema
De un yo plural y de una sola sombra?
¿Qué importa la palabra que me nombra
Si es indiviso y uno el anatema?
Groussac o Borges, miro este querido
Mundo que se deforma y que se apaga
En una pálida ceniza vaga
Que se parece al sueño y al olvido.
| |
Gedicht van de gaven
Geen mens verlage tot een traan of klacht
deez' proeve van het meesterlijk genie
van God, die met verheven ironie
de boeken aan mij schonk maar ook de nacht.
Hij gaf een stad met boeken in bewind
aan ogen zonder licht, alleen in staat
in bibliotheken van de droom 't ontzind
verhaal te lezen dat de dageraad
verschaft aan hun verlangen. Uur na uur
zal zonder zin de dag zijn boeken geven,
onleesbaar haast, zoals wat handgeschreven
in Alexandrië is verteerd door 't vuur.
Een koning (zegt een Grieks verhaal) bezweek
temidden van fonteinen van de dorst,
en ik bestook, verdwaald als deze vorst,
deez' hoge, diepe, blinde bibliotheek.
Een encyclopedie en atlas, Oost
en West, en eeuwen, dynastieën,
symbolen, kosmossen, kosmogenieën
staan voor mij langs de wanden, nutteloos.
Ik schuifel in mijn duisternis en steek
mijn stok verkennend in de holle dag,
ik, die het paradijs bij voorkeur zag
in de gedaante van een bibliotheek.
Iets dat beslist niet te verwoorden is
als toeval, moet al deez' dingen sturen;
een ander kreeg in andere schimmige uren
de vele boeken met de duisternis.
'k Waan mij die ander als ik langs de trage
stellages dool met heilige, vage schrik,
de dode, want hij zette ooit als ik
de zelfde stappen op de zelfde dagen.
Wie van ons twee stelt dit gedicht te boek
over een dubbel ik, één duisternis?
Wat maakt de naam uit als ondeelbaar is
en één is de over ons gesproken vloek?
Groussac of Borges, 'k raak de vormen kwijt;
zij dooft, de wereld die mij dierbaar was
tot van betekenis verstoken as,
die op de slaap lijkt, op vergetelheid.
| |
| |
| |
La luna
Cuenta la historia que en aquel pasado
Tiempo en que sucedieron tantas cosas
Reales, imaginarias y dudosas,
Un hombre concibió el desmesurado
Proyecto de cifrar el universo
En un libro y con ímpetu infinito
Erigió el alto y arduo manuscrito
Y limó y declamó el último verso.
Gracias iba a rendir a la fortuna
Cuando al alzar los ojos vio un bruñido
Disco en el aire y comprendió, aturdido,
Que se había olvidado de la luna.
La historia que he narrado aunque fingida,
Bien puede figurar el maleficio
De cuantos ejercemos el oficio
De cambiar en palabras nuestra vida.
Siempre se pierde lo esencial. Es una
Ley de toda palabra sobre el numen.
No la sobrá cludir este resumen
De mi largo comercio con la luna.
No sé dónde la vi por vez primera,
Si en el cielo anterior de la doctrina
Del griego o en la tarde que declina
Sobre el patio del pozo y de la higuera.
Según se sabe, esta mudable vida
Puede, entre tantas cosas, ser muy bella
Y hubo así alguna tarde en que con ella
Te miramos, oh luna compartida.
Más que las lunas de las noches puedo
Recordar las del verso: la hechizada
Dragon moon que da horror a la balada
Y la luna sangrienta de Quevedo.
De otra luna de sangre y de escarlata
Habló Juan en su libro de feroces
Prodigios y de júbilos atroces;
Otras más claras lunas hay de plata.
Pitágoras con sangre (narra una
Tradición) escribía en un espejo
Y los hombres leían cl reflejo
En aquel otro espejo que es la luna.
| |
De maan
Het schijnt dat in de tijd die nu voorgoed
voorbij is, toen er zoveel is geschied,
soms in de werkelijkheid en soms ook niet,
een man 't onmatig plan heeft uitgebroed
't heelal in letters vast te leggen
en met een nimmer eindigende drift
gewerkt heeft aan het hooggestemd geschrift,
tot hij het laatste ronde vers kon zeggen.
Hij wilde reeds zijn dank betuigen aan
't fortuin, toen hij omhoogkeek en een glad
gewreven schijf zag en begreep, hij had
dat ene over het hoofd gezien: de maan.
Het is wellicht verzonnen wat ik hoorde,
toch kan zoiets ons zinnebeeldig leren
wat altijd 't euvel is als wij proberen
ons leven te veranderen in woorden.
De kern der dingen blijft voor ons verhuld.
Dat geldt voor alle woorden die bestaan.
Ook voor mijn aloude omgang met de maan,
die in dit resumé de verzen vult.
'k Weet niet waar 'k haar gezien heb, de eerste keer,
't zij in de middag die ter kimme neigt
boven de patio met put en vijg,
't zij in de oerhemel van die Griekse leer.
Naast vele dingen is het mooi, 't bestaan,
in zijn verscheidenheid, dat weten wij;
zo was er ooit een middag waarop zij
en ik jou zagen, o gedeelde maan.
Meer dan de manen van de nachten leeft
voor mij die van het vers: de maan van bloed,
Quevedo, de behekste dragon moon
die de ballade 't griezelige geeft.
Johannes repte in zijn boek vol wilde
wonderen en gruwelijke euforie
van 'n maan, scharlakenrood, van bloed was die,
weer andere, klaarder manen zijn van zilver.
Pythagoras (zo zou het zijn gegaan)
heeft ooit met bloed een spiegelglas beschreven
en wat hij schreef werd voor ons weergegeven
op wat een andere spiegel is: de maan.
| |
| |
De hierro hay una selva donde mora
El alto lobo cuya extraña suerte
Es derribar la luna y darle muerte
Cuando enrojezea el mar la última aurora.
(Esto el Norte profético lo sabe
Y también que ese día los abiertos
Mares del mundo infestará la nave
Que se hace con las uñas de los muertos.)
Cuando, en Ginebra o Zürich, la fortuna
Quiso que yo también fuera poeta,
Me impuse, como todos, la secreta
Obligación de definir la luna.
Con una suerte de estudiosa pena
Agotaba modestas variaciones,
Bajo el vivo temor de que Lugones
Ya hubiera usado cl ámbar o la arena.
De lejano marfil, de humo, de fría
Nieve fueron las lunas que alumbraron
Versos que ciertamente no lograron
El arduo honor de la tipografía.
Pensaba que el poeta es aquel hombre
Que, como el rojo Adán del Paraíso,
Impone a cada cosa su preciso
Y verdadero y no sabido nombre.
Ariosto me enseñó que en la dudosa
Luna moran los scuños, lo inasible,
El tiempo que se pierde, lo posible
O lo imposible, que es la misma cosa.
De la Diana triforme Apolodoro
Me dejó divisar la sombra mágica;
Hugo me dio una hoz que era de oro,
Y un irlandés, su oscura luna trágica.
Y, mientras yo sondeaba aquella mina
De las lunas de la mitología,
Ahí estaba, a la vuelta de una esquina,
La luna celestial de cada día.
Sé que entre todas las palabras, una
Hay que recordarla o figurarla.
El secreto, a mi ver, está en usarla
Con humildad. Es la palabra luna.
Ya no me atrevo a macular su pura
Aparición con una imagen vana;
Le veo indescifrable y cotidiana
Y más allá de mi literatura.
Er is een ijzeren woud en daar gebeurt
dat trotse wolven vanuit vreemde noden
de maan vernielen en vervolgens doden
als 't laatste ochtendrood de zeeën kleurt.
('t Profetisch Noorden weet van deze dingen
en ook dat er een schip die zelfde dagen
gemaakt van nagels van wie al vergingen,
onze open wereldzeeën zal belagen.)
Toen in Genève ofwel in Zürich 't lot zou leren
dat ik ook dichter was, gebood mijn wil
mij, evenals alle andere, stug en stil
te trachten om de maan te definiëren.
Met een bepaalde studieuze pijn
beproefde ik bescheiden variaties,
bevreesd dat door Lugones in creaties
reeds 't amber of het zand gebruikt zou zijn.
Van ver ivoor, van rook, van sneeuw en koude
waren de manen welke mijn gedichten,
die niet de moeizame eer verwerven zouden
te worden afgedrukt, voor mij verlichtten.
Ik zag de dichter als de rode Adam
in 't Paradijs, als iemand door wiens streven
elk ding zijn werkelijke, nauwomschreven,
tot nu toe onbekende naam aannam.
Ariosto zag de maan, zo ongewis,
als woonplaats van 't ongrijpbare, van de dromen,
van alle tijd die niet terug zal komen,
en van wat kan en niet, wat 't zelfde is.
Apollodorus gaf mij van Diana,
drievormig schepsel, 't magisch schaduwbeeld;
Hugo heeft mij de sikkel toegespeeld
van goud; een Ier liet mij zijn sombere maan na.
Terwijl 'k de mythologische bezag,
die rijke mijn vol manen duchtig peilde,
vergat 'k de straat, maar om de hoek verwijlde
de maan, de hemelse, van alledag.
'k Weet dat van alle woorden die bestaan,
men één onthouden moet of doen ontluiken.
De kunst is denk ik om het te gebruiken
in alle nederigheid. Het woord is maan.
Ik durf niet meer haar uiterlijk, zo puur,
te verontreinigen met een beeld, iets vaags;
ik zie haar onontcijferbaar en daags
en verder reikend dan mijn literatuur.
| |
| |
Sé que la luna o la palabra luna
Es una letra que fue creada para
La compleja escritura de esa rara
Cosa que somos, numerosa y una.
Es uno de los símbolos que al hombre
Da el hado o el azar para que un día
De exaltación gloriosa o agonía
Pueda escribir su verdadero nombre.
| |
Los espejos
Yo, que sentí el horror de los espejos
No sólo ante el cristal impenetrable
Donde acaba y empieza, inhabitable,
Un imposible espacio de reflejos
Sino ante el agua especular que imita
El otro azul en su profundo cielo
Que a veces raya el ilusorio vuclo
Del ave inversa o que un temblor agita
Y ante la superficie silenciosa
Del ébano sutil cuya tersura
Repite como un sueño la blancura
De un vago mármol o una vaga rosa,
Hoy, al cabo de tantos y perplejos
Años de errar bajo la varia luna,
Me pregunto qué azar de la fortuna
Hizo que yo temiera los espejos.
Espejos de metal, enmascarado
Espejo de caoba que en la bruma
De su rojo crepúsculo disfuma
Ese rostro que mira y es mirado,
Infinitos los veo, elementales
Ejecutores de un antiguo pacto,
Multiplicar el mundo como el acto
Generativo, insomnes y fatales.
Prolongan este vano mundo incierto
En su vertiginosa telaraña;
A veces en la tarde los empaña
El hálito de un hombre que no ha muerto.
Nos acecha el cristal. Si entre las cuatro
Paredes de la alcoba hay un espejo,
Ya no estoy solo. Hay otro. Hay el reflejo
Que arma en el alba un sigiloso teatro.
'k Weet dat de maan of 't woordje maan alleen
als teken door de eeuwen is vervaardigd
voor 't ingewikkeld schrift van dat merkwaardig
ding dat wij zijn, meervoudig maar ook één.
't Is een symbool dat aan de mens zal blijven,
fatum of toeval, om bij euforie
of op een laatste dag van agonie
zijn werkelijke naam te kunnen schrijven.
| |
De spiegels
Ik, die door angst voor spiegels werd verblind,
en niet alleen bij 't ondoordringbaar glas
waar 'n onbestaanbare en onbewoonbare kas
vol spiegelingen eindigt en begint,
maar bij het spiegelend, blauwe water dat
het andere nadoet in zijn diepe lucht
die soms een trilling of de onware vlucht
van de omgekeerde vogel in zich vat
en ook bij de oppervlakte, rimpelloos,
van 't edel ebbehout waar stille gloed
het wit als in een droom herleven doet
van 't vage marmer of de vage roos,
nu 'k zoveel jaren van verdwazing ken,
van dwalen onder wisselende maan,
stel ik de vraag welk noodlot heeft gedaan
dat ik bevreesd voor alle spiegels ben.
Metalen spiegels, het vermomd en rijk
mahonie dat met spiegelende waas
van rode schemer het gezicht vervaagt
dat kijkt en wordt bekeken tegelijk,
'k zie hoe zij eindeloos zonder ommehaal
zich schikken naar een eeuwenoud tractaat
en het heelal vermenigvuldigen in hun daad
van leven wekken, slapeloos, fataal.
Zij prolongeren 't, ijdel, ongewis,
in deze duizelingwekkende structuur,
en soms bewasemt hen op 't middaguur
de adem van iemand die nog levend is.
Het glas beloert ons. Is de spiegel deel
van waar ik slaap, het viertal kamerwanden,
dan ben ik niet alleen. Er is een ander,
en de ochtendweerschijn bouwt een stil toneel.
| |
| |
Todo acontece y nada recuerda
En esos gabinetes cristalinos
Donde, como fantásticos rabinos,
Leemos los libros de derecha a izquierda.
Claudio, rey de una tarde, rey soñado,
No sintió que era un sueño hasta aquel día
En que un actor mimó su felonía
Con arte silencioso, en un tablado.
Que haya sueños es raro, que haya espejos,
Que el usual y gastado repertorio
De cada día incluya el ilusorio
Orbe profundo que urden los reflejos.
Dios (he dado en pensar) pone un empeño
En toda esa inasible arquitectura
Que edifica la luz con la tersura
Del cristal y la sombra con el sueño.
Dios ha creado las noches que se arman
De sueños y las formas del espejo
Para que el hombre sienta que es reflejo
Y vanidad. Por eso nos alarman.
| |
Elvira de alvear
Todas las cosas tuvo y lentamente
Todas la abandonaron. La hemos visto
Armada de belleza. La mañana
Y el arduo mediodía le mostraron,
Desde su cumbre, los hermosos reinos
De la tierra. La tarde fue borrándolos.
El favor de los astros (la infinita
Y ubicua red de causas) le había dado
La fortuna, que anula las distancias
Como el tapiz del árabe, y confunde
Deseo y posesión, y el don del verso,
Que transforma las penas verdaderas
En una música, un rumor y un símbolo,
Y el fervor, y en la sangre la batalla
De Ituzaingó y el peso de laureles,
Y el goee de perderse en el errante
Río del tiempo (río y laberinto)
Y en los lentos colores de las tardes.
Todas las cosas la dejaron, menos
Una. La generosa cortesía
La acompañó hasta el fin de su jornada,
Más allá del delirio y del eclipse,
De un modo casi angélico. De Elvira
Lo primero que vi, hace tantos años,
Fue la sonrisa y es también, lo último.
Alles gebeurt, niets wordt herinnering
in dergelijke kamers, kristallijnen,
alwaar wij als fantastische rabbijnen
de boeken lezen, dus van rechts naar links.
Claudius, éénavondskoning, puur gedroomd,
wist niet dat hij een droom wat tot die dag
waarop een speler zijn verraad weer bracht
met zijn mimiek, op een toneel vertoond.
Vreemd, dat er dromen, dat er spiegels zijn,
en dat het afgezaagde repertoire
van alledag het diep en illusoir
heelal veroorzaakt van weerkaatste schijn.
God heeft iets voor (zo heb ik ooit bedacht)
met dit gebouw dat niemand aan kan raken,
en dat met glanzend glas het licht kan maken
en met de droom gemaakt wordt in de nacht.
God schiep de nachten die zijn opgetrokken
van droom en spiegelende beeltenis,
opdat de mens voelt dat hij weerschijn is
en ijdelheid. Vandaar dat zij ons schokken.
| |
Elvira de alvear
Ooit had zij alle dingen, maar stilaan
verlieten alle haar. Wij zagen haar
gewapend met bevalligheid. De morgen
en 't harde middaguur onthulden haar,
vanaf haar top, de mooie koninkrijken
der aarde. 't Schemeruur deed ze vervagen.
De welgezinde sterren (het oneindig,
aanwezig net van oorzaak en gevolg)
zorgden voor 't geld dat iedere afstand slecht
zoals 't Arabisch vloerkleed en dat wens
verandert in bezit, maar ook de gave
van 't dichten, dat de ware pijnen maakt
tot een gerucht, symbool, of tot muziek,
en 't vuur, en in het bloed de slag
van Ituzaingó en de last van roem,
de vreugde om op te gaan in de ongerichte
rivier des tijds (rivier en labyrint)
en in de trage kleuren tegen de avond.
Al deze dingen hebben haar verlaten,
maar één ding niet. De gulle hoffelijkheid
bleef bij haar tot het einde van haar reis,
tot na de koortsdroom en de eelips, welhaast
als was ze een engel. 't Eerste van Elvira
wat ik gezien heb, zoveel jaren her,
dat was haar glimlach: het is ook het laatste.
| |
| |
| |
La lluvia
Bruscamente la tarde se ha aclarado
Porque ya cae la lluvia minuciosa.
Cae o cayó. La lluvia es una cosa
Que sin duda sucede en el pasado.
Quien la oye caer ha recobrado
El tiempo en que la suerte venturosa
Le reveló una flor llamada rosa
Y el curioso color del colorado.
Esta lluvia que ciega los cristales
Alegrará en perdidos arrabales
La negras uvas de una parra en cierto
Patio que ya no existe. La mojada
Tarde me trae la voz, la voz deseada,
De mi padre que vuelve y que no ha muerto.
| |
Susana Soca
Con lento amor miraba los dispersos
Colores de la tarde. Le placía
Perderse en la compleja melodía
O en la curiosa vida de los versos.
No el rojo elemental sino los grises
Hilaron su destino delicado,
Hecho a discriminar y ejercitado
En la vacilación y en los matices.
Sin atreverse a hollar este perplejo
Laberinto, miraba desde afuera
Las formas, el tumulto y la carrera,
Como aquella otra dama del espejo.
Dioses que moran más allá del ruego
La abandonaron a ese tigre, el Fuego.
| |
A la efigie de un capitán de los ej ércitos de Cromwell
No rendirán de Marte las murallas
A éste, que salmos del Señor inspiran;
Desde otra luz (desde otro siglo) miran
Los ojos, que miraron las batallas.
La mano está en los hierros de la espada.
Por la verde región anda la guerra;
Detrás de la penumbra está Inglaterra,
Y el caballo y la gloria y tu jornada.
Capitán, los afanes son engaños,
Vano el arnés y vana la porfia
Del hombre, cuyo término es un día;
Todo ha concluido hace ya muchos años.
El hierro que ha de herirte se ha herrumbrado;
Estás (comos nosotros) condenado.
| |
De regen
Ineens is 's avonds klaarheid ingetreden,
want wat nu valt aan regen is gering.
Of is het viel? De regen is een ding
dat ongetwijfeld plaatsvindt in 't verleden.
Wie hem hoort vallen heeft het verre heden
herwonnen dat hem als een gunsteling
een bloem gaf die als roos door de eeuwen ging
en 't rood, die curieuze kleur alsmede.
Blind maakt de regen onze vensterruiten;
toch zal hij in verloren wijken, buiten,
de zwarte druiven op een binnenhof
die niet meer is verkwikken. En een stem,
zo welkom, van mijn niet gestorven vader, hem
brengt mij de natte middag uit het stof.
| |
Susana Soca
Met trage liefde zag zij het vervloeien
van de avondkleuren aan. Bij 'n melodie
of 't curieus bestaan van poëzie
verloor zij zich; derhalve kon zij bloeien.
Zij had meer dan voor rood voor grijs waardering
en zou haar tere levensdraden weven
teneinde te onderscheiden, zeer bedreven
in weifelmoedigheid en in schakering.
Van buiten dit verbijsterd labyrint,
zonder er deel van uit te kunnen maken,
zag zij de vormen en de gang van zaken,
als iemand die zich in de spiegel vindt.
Door goden die voorbij de bede leven
is ze aan die tijger, aan het Vuur gegeven.
| |
Bij de beeltenis van een legeraanvoerder van Cromwell
Zelfs Mars zal met een muur niet tegenhouden
wie door des Heren psalmen wordt gedreven;
vanuit een ander licht (en tijdperk) leven
beide ogen mee die 't krijgsgewoel aanschouwden.
De hand rust op het ijzer van het zwaard.
Alom in 't groen is oorlog losgebrand;
voorbij de schemering wacht Engeland
en ook jouw roem, je levensreis, je paard.
O kapitein, je strijd is onverdroten,
maar 't is bedrog, je harnas schijn, en schijn
elk streven, want de mens heeft als termijn
een dag; al jaren ligt ons lot besloten.
Het ijzer dat jou treffen zal is roest;
met jou gebeurt (zoals met ons) wat moest.
| |
| |
| |
El reloj de arena
Está bien que se mida con la dura
Sombra que una columna en el estío
Arrajo o con el agua de aquel río
En que Heráclito vio nuestra locura
El tiempo, ya que al tiempo y al destino
Se paracen los dos: la imponderable
Sombra diurna y el curso irrevocable
Del agua que prosigue su camino.
Está bien, pero el tiempo en los desiertos
Otra substancia halló, suave y pesada,
Que parece haber sido imaginada
Para medir el tiempo de los muertos.
Surge así el alegórico instrumento
De los grabados de los diccionarios,
La pieza que los grises anticuarios
Relegarán al mundo ceniciento
Del alfil desparejo, de la espada
Inerme, del borroso telescopio,
Del sándalo mordido por el opio,
Del polvo, del azar y de la nada.
¿Quién no se ha demorado ante el severo
Y tétrico instrumento que acompaña
En la diestra del dios a la guadaña
Y cuyas líneas repitió Durero?
Por el ápice abierto el cono inverso
Deja caer la minuciosa arena,
Oro gradual que se desprende y llena
El cóncavo cristal de su universo.
Hay un agrado en observar la arcana
Arena que resbala y que declina
Y, a punto de caer, se arremolina
Con una prisa que es del todo humana.
La arena de los ciclos es la misma
E infinita es la historia de la arena;
Así, bajo tus dichas o tu pena,
La invulnerable eternidad se abisma.
No se detiene nunca la caida.
Yo me desangro, no el cristal. El rito
De decantar la arena es infinito
Y con la arena se nos va la vida.
| |
De zandloper
't Is goed dat wij hem meten met de slag
van schaduw die des zomers de pilaar
laat vallen: met het stromend water, waar
ooit Heraclitus onze waanzin zag
de tijd, want aan de tijd en aan het leven
herinnert onherroepelijk het gaan
van water, verder stromend in zijn baan,
en ook de daagse schaduw, niet te wegen.
't Is goed, en niettemin: woestijnen boden
een andere substantie, zwaar en zacht,
die ooit met de opzet lijkt te zijn bedacht
de tijd te kunnen meten van de doden.
Zo rijst het allegorisch instrument
vanuit de prenten in de dictionaire,
het voorwerp dat de grijze antiquair
zal bannen naar het grauwe firmament
van de ongelijke loper, van de dof
beslagen telescoop, de zwakke degen,
het sandelhout, door opium aangevreten,
en van het niets, het toeval en het stof.
Wie heeft nooit stilgestaan bij het gestrenge,
het stroeve instrument, gevuld met zand,
dat met de zeis rust in de godenhand
die Dürer wederom in lijn zou brengen?
Deze omgekeerde kegel leidt de val
van 't korrelige zand door de open top
en goud vloeit trapsgewijs en hoopt zich op
in 't holle, ronde glas van zijn heelal.
Er schuilt iets moois in de geheimenis
van zand dat wegglijdt en dat overhelt
en op het punt van vallen zich versnelt
met veel gedrang, wat o zo menselijk is.
Het zand der cycli moet één zelfde zijn
en eindeloos is de historie van het zand;
ook bij jouw vreugdes en jouw smarten strandt
de onkwetsbare eeuwigheid in een ravijn.
En nimmer komt er aan die val een eind.
Ik ben 't die doodbloedt, niet het glas. 't Vergieten
van zand herhaalt zich eeuwig in een rite
waarbij het leven ook uit ons verdwijnt.
| |
| |
En los minutos de la arena creo
Sentir el tiempo cósmico: la historia
Que encierra en sus espejos la memoria
O que ha disuelto el mágico Leteo.
El pilar de humo y el pilar de fuego,
Cartago y Roma y su apretada guerra,
Simón Mago, los siete pies de tierra
Que el rey sajón ofrece al rey noruego,
Todo lo arrastra y pierde este incansable
Hilo sutil de arena numerosa.
No he de salvarme yo, fortuita cosa
De tiempo, que es materia deleznable.
Ik voel in de minuten van het zand
de tijd des kosmos’, de geschiedenis
die een weerspiegeling van 't geheugen is
of opgelost in Lethe's stroom belandt.
Of je aan een zuil van rook of vlammen denkt,
Carthago, Rome, die elkaar niet spaarden,
Simon de Magiër, zeven voeten aarde
die een Saksisch vorst de Noorse koning schenkt,
hij sleurt het mee en slecht het, allemaal,
de rusteloze, de veelledige draad
van zand. Ook mij, toevallig resultaat
van tijd, van dat zo breekbaar materiaal.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd