Raster. Nieuwe reeks. Jaargang 1997 (nrs. 77-80)

[p. 80]

Bart Moeyaert
Dongemont

Voor geen goud wou Dongemont de picknick missen. De hele nacht had hij gewoeld in bed, dromend dat hij te laat kwam, veel te laat kwam, en één keer dacht hij dat hij rechtop sliep, maar misschien was dat geen droom. Nog voor de wekker afliep stond hij op. Zijn ogen waren klein en zijn voeten sleepten over de grond, maar na een glas water voor het open raam werd zijn hoofd helder. Hij poetste zijn tanden, kamde zijn haren, trok de kleren aan die hij had klaargelegd, en ging op de stoel naast de deur zitten. Hij stond een keer op, of hij zijn sleutels in zijn zak hoorde, en ging weer zitten. Toen stond hij nog een keer op. of hij geld had voor de bus. En nog een paar keer kwam hij van de stoel af om te zien of het al licht werd buiten. Het werd er van langsom minder donker. Dat was een goed teken. De bus zou gauw komen.

Dongemont keek naar de tas die aan zijn voeten stond. Er zat een plaid in, die zat onderin, zat hij er nog, ja daar zat hij nog, en bovenop lagen een pot jam van kweeperen en een half brood en een thermoskan thee met een theedoek erom en twee boeken over dingen die hij nog niet wist. Hij legde zijn handen op zijn buik en stelde zich voor dat hij al op weg was naar de bushalte. Hij stelde zich voor dat hij in het park aankwam en op een plaid ging zitten. Hij hoorde vogels in bomen, en dacht aan koppen thee en goede boeken en boterhammen met kweeperenjam.

Toen het lawaai van de bus de ramen deed trillen, ging Dongemont naar buiten, deed de deur op slot, en liep de straat in en de hoek om, zodat hij samen met de bus bij de halte aankwam, precies zoals hij het zich had voorgesteld. Het was al erg licht, er waren geen wolken, en aan de overkant zong het koor in de kerk. Nu zou de man die hij verwachtte uit de bus stappen. Hij zou roepen: ‘Aah!’, en Dongemont op de rug slaan en zeggen dat het weer veel te lang geleden was.

Dongemont wachtte en wachtte, keek naar de mensen die haastig uitstapten en naar links en naar rechts liepen, bleef wachten, maar toen de bus leeg was op een vrouw na, zocht hij de ramen af, en nog eens en nog eens, en liet zijn schouders hangen. De man die hij verwachtte was er niet. Hij sliep nog. Of erger: hij was de picknick vergeten. Of het ergste: hem was iets overkomen.

[p. 81]

Dongemont liep naar voren, waar de chauffeur zat te ontbijten uit zijn broodtrommel, en keek de bus in.

‘Heeft u onderweg toevallig een man gezien die net iets ergs overkomen was?’ zei hij.

De chauffeur hield op met kauwen. Hij bewoog zijn wenkbrauwen, kauwde verder, keek opzij en naar beneden, en zei met zijn mond vol: ‘Nee, ik heb nog niks ergs gezien.’

‘Geen ongeluk nergens?’ zei Dongemont.

‘Geen ongeluk, nergens,’ zei de chauffeur.

‘Geen mensen op een kluitje op een stoep?’

‘Nee,’ zei de chauffeur. Hij keek in de brede spiegel boven zijn hoofd. ‘U? Heeft u ergens iets ergs gezien, een man die hard bloedde of pijn had?’

‘Nee, nog nergens,’ zei de vrouw achter in de bus.

Dongemont ging op de eerste tree staan en stak zijn hoofd helemaal naar binnen. De vrouw glimlachte uit de verte en stak haar handen omhoog. Ze wees met een breed gebaar naar de hele linkerkant van de bus.

‘Aan deze kant van de stad is vandaag nog niks gebeurd,’ zei ze.

‘O goed,’ zei Dongemont. Hij deed een stap terug, lette erop dat de thermoskan niet kantelde, en bleef een paar tellen op de stoep staan nadenken over wat hij nu zou gaan doen. Wachten op de volgende bus? Aan de overkant de bus in de andere richting nemen, en kijken of zijn oude kennis nog sliep?

‘Misschien,’ zei de vrouw, en ze stond ineens in de deur halverwege de bus en hing naar buiten, ‘misschien is er iets aan déze kant gebeurd. Deze kant heb ik niet gezien, er stonden aldoor mensen voor.’

Dongemont keek op en moest in zijn hoofd een paar gedachten bij elkaar houden. Hij stond nog bij de bushalte. Het was nog vroeg. Een onbekende vrouw wilde hem helpen.

‘Gehóórd heb ik in elk geval niets,’ zei de vrouw. ‘Niets aan deze kant. Niemand die zei: “Kijk daar, iets ergs,” of “Kijk daar, die bloedende man,” en de bus is ook niet door straten gereden waar sirenes loeiden.’

‘Dank u,’ zei Dongemont. ‘Het mag een wonder heten.’

‘Hij is vast onderweg, uw broer,’ zie de vrouw. ‘Hij heeft zich overslapen, uw vriend, uw vader, uw neef, dat kan gebeuren.’ Ze stak weer haar handen omhoog, nu om zichzelf te laten zien. ‘Ik bijvoorbeeld had allang bij mijn dochter moeten zijn.’

Dongemont glimlachte en knikte een keer. De vrouw bracht hem in de war. Ze haalde zijn gedachten door elkaar, want ze had pantoffels aan - geruite van het soort dat hij zelf droeg in huis. Het leek alsof hij door de pantoffels alleen nog aan thuis kon denken. Uitgerekend nu

[p. 82]

was het nog zo vroeg en leek de dag zo lang. Heel veel uren weer, thuis bij het raam en thuis bij de poes en de vaat en de krant en de theepot. Een pot was geen thermoskan. Niets was zo lekker als een kop thee uit een thermoskan, ergens op een plaid in het gras, met een boek over dingen die hij nog niet wist op schoot, en met vogels in de bomen.

De bus startte met veel lawaai en stof, en met een grijze wolk waarin Dongemont een tijd bleef staan. Hij staarde naar de deuren die met een sissend geluid dichtgleden. De vrouw keek vanop de tree achter het raam in Dongemonts richting. Met haar ene hand hield ze zich vast en met de andere wuifde ze naar hem, en het was alsof met de bus ook de dag wegreed en de bocht inging.

Dongemont draaide zich om en ging op het bankje in het bushok zitten. Hij rommelde in zijn tas, zodat de plaid bovenop kwam te liggen en de boeken en het halve brood en de pot kweeperenjam en de thermos thee naar onderen zakten. Nu had hij iets te doen bij het wachten. Hij haalde de boeken en het halve brood en de pot kweeperenjam en de thermos thee weer naar boven. Verder telde hij ook nog de knopen van zijn wollen jas, plukte kattenhaar van zijn broek, zette zijn tas dichter tegen zijn been aan, en deed ook nog alsof hij geeuwde, zijn neus snoot, en jeuk had aan zijn bovenarm. Hij trok zijn broek een beetje op, dan ging de vouw er bij de knie niet zo snel uit, en voorts was er links van hem veel te zien. Auto's die aan kwamen rijden, mensen die voor of achter de bushalte langsliepen, een duif die een stuk brood in de goot had gevonden en eromheen stapte.

Toen de volgende bus kwam, was het brood in de goot bijna op, en Dongemont had net een kop thee voor zichzelf ingeschonken. Het kwam goed uit dat de man die hij verwachtte weer niet op de bus zat, anders had hij zijn kop thee moeten leeggooien. Waarschijnlijk, dacht Dongemont, is hij lopend onderweg. Het is mooi weer en lopend is er meer tijd om alles te zien, dus gelijk heeft hij.

Dongemont dronk nog een kop thee, gaf een homp van het halve brood aan de duif in de goot, want het stuk dat er had gelegen was op, en deed een poosje zijn ogen dicht tegen de zon die boven de daken stond. Tegen de middag dacht hij niet meer elk moment aan de man die hij verwachtte. Alleen af en toe dwaalden zijn gedachten af naar de man, die weliswaar een aardige man was, maar eigenlijk niet méér dan een kennis was. Het boek op Dongemonts schoot had meer te bieden. Het stond vol dingen die hij nog niet wist. Hij deed ook nog een aantal verhalen op van mensen die bij de halte op de bus stonden te wachten. Iemand zei dat verstrooide mensen meer kans hebben op ongelukken, en een man beweerde dat reuma van gras komt, ook als het gras droog is. Aan de overkant zeemde een meisje alle ramen van haar huis, en er

[p. 83]

was ook een hondje dat een hele middag lang op dezelfde plek op straat bleef liggen, tot het hondje overreden werd, en het alleen maar een lap met een rand van bont bleek te zijn.

Toen Dongemont in het laatste zonlicht van de dag thuiskwam, had hij een picknick achter de rug. Hij deelde zijn herinneringen met de poes en de vaat en de theepot, en zei hardop dat herinneringen goud waard waren.