Raster. Nieuwe reeks. Jaargang 1984 (nrs. 29-32)

[p. 135]

Urmuz
Algazy & Grummer*
Vertaling: Liesbeth Ziedses des Plantes

Algazy is een sympathieke, glimlachende oude baas zonder tanden. Hij heeft een dunne, zijdezachte baard die keurig op een rooster gedrapeerd ligt dat onder zijn kin zit vastgeschroefd en met prikkeldraad is omgeven.

Algazy spreekt geen enkele europese taal... Maar wanneer je hem 's morgens vroeg, bij het krieken van de dag, opwacht en aanspreekt met: ‘Goedendag Algazy!’ en daarbij vooral de nadruk legt op de z-klank, dan glimlacht Algazy. En om zijn dankbaarheid te betonen steekt hij zijn hand in zijn zak en trekt aan het uiteinde van een draadje, zodat zijn baard een kwartier lang verheugd op en neer wipt... Losgeschroefd, gebruikt hij het rooster om alle moeilijkere problemen op te lossen met betrekking tot de rust en orde van het huis...

Algazy neemt geen steekpenningen aan... Een keer heeft hij zich voor iets dergelijks geleend, toen hij kopiist was bij de Kerk. Maar bij die gelegenheid heeft hij geen geld aangenomen, alleen een paar scherven van een bord, met de wens om een paar arme zusters van hem, die de volgende dag allemaal moesten trouwen, een bruidsschat te geven...

Het grootste genoegen van Algazy is - naast zijn gebruikelijke bezigheden in de winkel - om zich vrijwillig voor een kruiwagen te spannen en, op ongeveer twee meter gevolgd door zijn associé Grummer, in volle vaart in de brandende zon door het stof te rennen. Zo doorkruisen zij dorpen en gehuchten met als enig doel oude lompen, olieblikjes met gaten erin en in het bijzonder bikkeltjes te verzamelen, die zij vervolgens, na middernacht, onder een zeer onheilspellend zwijgen, samen opeten...

Grummer heeft een snavel van geurig hout... Een gesloten natuur als hij is, ondanks zijn opvliegende temperament, ligt hij de hele dag onder de toonbank met zijn snavel in een gaatje in de vloer gestoken...

Zodra je bij hen de winkel binnenstapt, wordt je reukorgaan geprik-

[p. 136]

keld door een heerlijke geur... Op de trap komt een keurige jongeman je tegemoet, die op zijn hoofd in plaats van haar, draden van groen borduurgaren heeft; daarna word je op zeer vriendelijke wijze door Algazy begroet en uitgenodigd om op een tabouretje te gaan zitten...

Grummer ligt op de loer... Verraderlijk haalt hij, met steelse blik, eerst alleen zijn snavel tevoorschijn, die hij demonstratief op en neer laat glijden langs een buis die aan de rand van de toonbank is vastgemaakt, om vervolgens helemaal voor de dag te komen... Met allerlei manoeuvres stuurt hij erop aan dat Algazy het vertrek verlaat, vervolgens lokt hij je met insinuaties ongemerkt in allerlei discussies - vooral over sport en literatuur - todat hij je, wanneer het hem uitkomt, twee maal met zijn snavel in je buik pikt zodat je brullend van pijn de straat op rent.

Algazy die altijd strubbelingen met de klanten heeft vanwege dit ongehoorde optreden van Grummer, komt je dan achterna hollen en vraagt of je terugkomt. En om je de welverdiende genoegdoening te schenken, geeft hij je toestemming om - als je een voorwerp voor meer dan 15 cent hebt gekocht - even aan de snavel van Grummer te ruiken en, als je wilt, hem zo hard als je kunt in een grijze rubber bal te knijpen die hij even boven zijn achterwerk in zijn rug geschroefd draagt, wat hem onder het uitstoten van ongearticuleerde klanken door de winkel doet springen zonder zijn knieën te bewegen.

Op een dag nam Grummer, zonder Algazy iets te zeggen, de kruiwagen en ging alleen op zoek naar lompen en bikkeltjes. Maar op de terugweg, toen hij toevallig ook wat restjes gedichten vond, deed hij alsof hij ziek was en at ze stiekem onder de dekens op... Algazy, die er lucht van kreeg, ging naar hem toe met de oprechte bedoeling hem alleen een lichte uitbrander te geven, maar hij ontdekte met afgrijzen dat alles wat nog goed was aan literatuur in de maag van Grummer verteerd en vergaan was.

Zodoende voor de toekomst volledig verstoken van zijn uitverkoren voedsel, peuzelde Algazy als compensatie de hele rubber bal van Grummer op terwijl deze sliep...

De volgende dag nam Grummer, wanhopig omdat hij zonder rubber bal alleen in de wereld stond, de oude man in zijn snavel en sleepte hem na zonsondergang woedend naar de top van een hoge berg... Er ont-

[p. 137]

stond een verschrikkelijk gevecht tussen de twee dat de hele nacht duurde, totdat Grummer, tegen de dageraad overwonnen, aanbood om alle verorberde literatuur terug te geven.

Hij braakte deze uit in de handen van Algazy... Maar de oude man, in wiens buik het gistingsproces van de ingeslikte rubber bal begonnen was de spasmen van de toekomstige literatuur op te wekken, vond dat alles wat hem geboden werd te min en verouderd was.

Uitgehongerd en niet in staat om in het duister het ideale voedsel te vinden waar ze allebei zo'n behoefte aan hadden, vingen ze de strijd met verdubbelde krachten weer aan. En onder het voorwendsel dat ze alleen maar van elkaar proefden om elkaar te vervolmaken en beter te leren kennen, begonnen ze met gestadig toenemende woede op elkaar in te happen totdat ze, elkaar langzaam maar zeker verorberend, allebei aan de laatste kluif toe waren... Algazy was het eerste klaar...

Epiloog

De volgende dag konden de voorbijgangers aan de voet van de berg een rooster met prikkeldraad en een geurige snavel van hout zien liggen die door de regen in een greppel waren gespoeld... De overheid werd ervan in kennis gesteld, maar voordat deze op de plaats des onheils gearriveerd was, verscheen onverwachts een van de echtgenotes van Algazy, die de vorm had van een bezem, en... met een paar streken naar links en naar rechts veegde ze alles wat ze vond weg.