Nederlandse taal- en cultuurpolitiek
Nederlandse taal en cultuur in het buitenland
‘Holland heeft 40 miljoen inwoners en die spreken allemaal Frans en Fabiola is de koning van Vlaanderen’.
Het bovenstaande was één van de antwoorden, die de leden van de Deutsch-Niederländische Gesellschaft e.V. te Kiel naar aanleiding van hun enquête ‘Wat weten de Noord-Duitsers over Nederland en België’ te horen kregen!
De Duits-Nederlandse Vereniging stoort zich al lang aan het beeld dat in de Duitse media over Nederland en België wordt verspreid (indien er überhaupt over deze twee landen wordt bericht). Zo hoort men op de radio en T.V. meestal over ‘Holland’ praten, terwijl de kranten over ‘Bruxelles’ en ‘Baudouin’ schrijven. Weliswaar berichten enige meer alternatieve kranten soms over de Nederlandse vredesbeweging of over het kraken in Amsterdam; over Nederlandse of Belgische (Vlaamse) schrijvers, schilders, componisten of andere belangrijke culturele onderwerpen hoort men nauwelijks iets. Vandaar dat de leden van de Duits-Nederlandse Vereniging in Kiel (Postfach 1811, D-2300 Kiel) met tamelijk bange voorgevoelens deze enquête onder 230 inwoners van Hamburg en Kiel, in april 1984, hielden. Natuurlijk is die enquête niet wetenschappelijk representatief, maar ze geeft toch wel een indruk over de (gebrekkige) kennis van de gemiddelde Noord-Duitser over Nederland en België. De antwoorden waren nog erbarmelijker dan al werd verwacht; over België wist men bijna niets (soms zelfs helemaal niets!) over Nederland weliswaar iets meer, maar dat is misschien ook wel te wijten aan het feit, dat de meeste Duitsers weleens als toerist in Nederland zijn geweest.
Van de 232 personen die geinterviewd werden, waren 50 personen ouder dan 50 jaar, van die zg. ouderen waren er 30 weleens in Nederland geweest (‘jongeren’ 182 personen, daarvan 112 die weleens in Nederland waren geweest) voor België 18 respectievelijk 40 personen.
Op de tweede vraag waar Nederland/België dan wel zouden liggen, wisten 38 (voor België 32) van de ‘ouderen’ en 164 (164) het juiste antwoord te geven (6 personen wisten niet waar België lag).
Moeilijker werd de vraag naar de Nederlandse hoofdstad; ‘Amsterdam’ zeiden 24 (respectievelijk 88) personen, Den Haag kreeg 24 (en bij de jongeren 86 keer) te horen de hoofdstad van Nederland te zijn. Overigens meenden 6 jongeren dat het Brussel was. De hoofdstad van België bleek bijna iedereen te kennen; 32 ouderen en 178 jongeren.
De vraag over het staatshoofd van België was blijkbaar moeilijk, hoewel Beatrix ook 46 keer genoemd werd kregen koning Boudewijn en koningin Fabiola toch nog 28, respectievelijk 104 keer het juiste antwoord. Bij Nederland; 58 personen zeiden ‘Claus én Beatrix’, 12 personen ‘Claus’, 138 personen ‘Beatrix’, terwijl ‘Claus én Juliana’ ook nog enkele stemmen kregen...
Vraag 5, ‘Welke taal wordt er in Nederland gesproken?’, bleek ook niet zo eenvoudig te zijn, van de ouderen beweerden 26 (jongeren 86) dat het Hollands was, het goede antwoord ‘Nederlands’ wisten maar 18 (72) personen. Bij België werd het nog moeilijker (voor wie niet?). Het juiste antwoord ‘Nederlands, Frans en Duits’ wisten 8 respectievelijk 16 personen, de overigen meenden soms Frans, Vlaams, Fries of Engels.
Op de vraag hoeveel inwoners Nederland respectievelijk België zouden hebben, hadden we om het niet te moeilijk te maken al antwoorden opgeschreven, zetten bij ‘1 miljoen’ voor Nederland 2 en 9 personen bij België een kruisje. Bij ‘10 miljoen voor België’ gaven 48 personen het goede antwoord en bij ‘14 miljoen/Nederland’ 74 goede antwoorden, toch dachten bij ‘40 miljoen’ dat dat het aantal inwoners van Nederland (22) en België (8) was. Voor 76 (70) personen was deze vraag te moeilijk, ze hadden geen antwoord.
Een interessante vraag was ‘Noemt u eens een Nederlandse schilder’ (vraag 8) Vincent van Gogh werd door de ouderen 20 keer genoemd en bij de jongeren zelfs 84 keer, daarna kwam Rembrandt 20 (42) keer en op de derde plaats bij de ouderen 6 keer Rubens, terwijl bij de jongeren Brueghel met 16 keer op de derde plaats kwam. Bij onze vraag een schilder uit België te noemen antwoordden de jongeren weer Vincent van Gogh (14) en Brueghel (6) ‘Weet ik niet’ zeiden 47 personen, de ouderen gaven bijna dezelfde antwoorden.
De allermoeilijkste vraag bleek wel ‘Noemt u eens één schrijver uit België (we durfden hier niet ‘enige’ te schrijven). Slechts 36 personen gaven een antwoord, alle anderen konden deze vraag niet beantwoorden! Simenon, Timmermans en... Maigret werden genoemd.
Bij de Nederlandse schrijvers zag het er iets beter uit; 23 ouderen wisten geen antwoord, Timmermans werd 5 keer genoemd en ook Da Costa Huizinga, Erasmus en Jan Cremer. Bij de jongeren wisten 72 geen antwoord te geven. Hier stond Anja Meulenbelt met 15 keer op de eerste plaats, direct gevolgd door Martine Carton (13), Herman van Veen (11) en Jan Cremer (6). Verder werden nog Tonke Dragt, Willem van de Wetering, Rudi Carell (!) en Mensje van Keulen genoemd.
Op de vraag ons eens een bekende inwoner van België te
Auteursrechtelijk beschermd