Ons Erfdeel. Jaargang 27

Een sprankelende ‘Driekoningenavond’.

Gedurende de laatste tien jaar realiseerde Senne Rouffaer al een aantal boeiende en frisse produkties van enkele Shakespeare-komedies. Na Elk Wat Wils, De vrolijke vrouwtjes van Windsor en De getemde feeks bracht hij met het K.V.S.-gezelschap nu ook een erg mooie Driekoningenavond. Zoals in de vorige produkties wist Rouffaer vooral het speelse karakter van het stuk te onderstrepen.

Driekoningenavond (Twelfth Night) wordt vaak als Shakespeares volmaakte romantische komedie beschreven. Aan de hand van een aantal ingrediënten, die hij al in vorige stukken gebruikte, smeedde Shakespeare een perfect harmonisch geheel, dat begint en eindigt met muziek. Het motief van de tweelingen die elkaar dood wanen en dan voor de nodige verwarring zorgen vormde al het uitgangspunt van De klucht der vergissingen. De mogelijkheden van de vermomming van de heldin als jongen werden al op subtiele wijze uitgeprobeerd in De twee edellieden van Verona en in Elk Wat Wils.

Zoals in andere Shakespeare-komedies staat ook hier de liefde, in allerlei vormen, centraal. Orsino, de hertog van Illyrië, koestert een petrarkistische, ingebeelde passie voor Olivia, die op haar beurt verliefd wordt op de als knaap vermomde Viola. De hofmeester Malvolio, die meent dat Olivia op hem verliefd is, wordt alleen maar door eigenliefde gedreven. Tegenover al deze aberraties staat de waarachtige, evenwichtige liefde van Viola voor Orsino.

Twee verschillende werelden bepalen samen het komische klimaat van Driekoningenavond.

Naast en door de gesofistikeerde, aristocratische sfeer van Orsino en Olivia heen evolueert het gezelschap van pretmakers onder leiding van Baron Tobias. Deze twee werelden worden met elkaar verbonden door de nar Feste. Hoewel deze nar de droevigste figuur uit het stuk is, suggereert juist zijn naam ironisch genoeg de geest van Driekoningenavond. De titel van deze komedie zelf verwijst naar de feestperiode waarin de normale orde en gedragsregels op hun kop gezet konden worden. Eigenlijk zijn alle personages een beetje gek. In enkele confrontaties met Feste worden de begrippen waanzin en gezondheid van geest bewust dubbelzinnig gehanteerd en zelfs omgekeerd.

[p. 769]

Deze ‘holiday spirit’ van het stuk heeft Senne Rouffaer uitstekend aangevoeld en op het toneel weten te creëren. De produktie was speels en lichtvoetig. Het mooie en eenvoudige decor van Maio Wassenberg ademde deze geest. Het bestond uit een grote, witte doos die bij het begin van de voorstelling openklapte. Deze nogal abstracte ‘setting’, waarin het ritme van het stuk zich ongehinderd kon ontplooien, bleek ook heel functioneel te zijn. De lage zijpanelen konden makkelijk verschuiven, indien nodig. In deze ‘doos’ lagen een massa veelkleurige kussens waarop de zuchtende aristocraten hun gemaniëreerde houding etaleerden, of waarop naar hartelust gestoeid kon worden. De achtergrond toonde de helblauwe hemel van Illyrië. Ook de hedendaagse kostuums waren overwegend licht van kleur. De dominerende witte en blauwe kleuren suggereerden de blije sfeer maar tevens ook de daaraan gekoppelde broosheid. Want melancholie en droefheid om het vergankelijke zijn diep in dit stuk verankerd. Deze droefheid wordt voornamelijk uitgedrukt door de nar die hier voortreffelijk vertolkt werd door Frans van der Aa. Hij was een levenswijze, melancholische, bezadigde Feste die zich niet te buiten ging aan capriolen. Die liet hij volledig over aan de baronnen Tobias van Boerenburgh en André Bibberwang, die potsierlijk en met animo gespeeld werden door respectievelijk Paul Emiel van Royen, een als cowboy uitgedoste vrijbuiter, en Johannes Pauwels.

Sien Eggers was een bescheiden Viola die slechts heel geleidelijk tedere gevoelens voor Orsino ontwikkelde. Haar eenvoud contrasteerde fel met de aanstellerigheid en de te grote opdringerigheid van Marleen Maes' Olivia.

Mark Bobers Malvolio was een spichtige, chagrijnige puritein die, nadat men hem had doen geloven dat Olivia op hem verliefd was, met een punk-achtige haartooi verscheen. Fabio kreeg in deze produktie de functie van kok toegewezen.

Mede dank zij de goede vertaling van Dolf Verspoor waarin de textuele geestigheden handig naar een Nederlandse context getransponeerd werden, werd deze Driekoningenavond een sprankelend theaterfeest.

Jozef de Vos