Ons Erfdeel. Jaargang 27

Museum van Hedendaagse Kunst te Duinkerke.

De koele statisticus, die wil bepalen hoeveel vierkante millimeter museum er in Frankrijk per hoofd is, zal moeten constateren dat de hoogste en rijkste museumconcentratie zich in de

De Cobrazaal met ‘Karel Appel - Circus’.

Franse Nederlanden bevindt. Dat is een waarheid die nog teveel onbekend is en die contrasteert met de opvatting dat de streek niet alleen plat maar vooral dood is. Zelfs de musea zijn er geen kerkhoven van kunst; neem nu het ‘Musée d'Art Contemporain’, ruim een jaar nieuw, in Duinkerke. In het hart van een haven verwacht je geen artistieke microkosmos. Toch is men er in Duinkerke op een verrassende manier in geslaagd om een modern museum voor moderne kunst, met beeldentuin, te integreren in een landschap van zee en haven: een kunstcentrum in dialoog met het dagelijkse leven, een tempel met de filosofie van Beaubourg, maar ‘plus beau’.

Wie het museum bezoekt loopt eerst door een glooiend-groene beeldentuin. Dit poëtisch parcours is natuurlijk-artificieel, werkt drempelverlagend en overtreft Middelheim op het gebied van de subtiele prikkeling van alle zintuigen: de repercussie tussen massa's, materialen, klanken, kleuren. Zo staan de massieve Pleureuses van Dodeigne, in zeeweer en wind, in dialoog met de havensirenes en zeemeeuwen, paradoxaal vóór de tentakels van de scheepswerven. De beeldentuin, vier hectaren groot, is een tuin van verwondering. Het is dan ook niet verwonderlijk dat op de internationale biënnale van 1980 de grote prijs voor landschapsarchitectuur naar dit project ging.

Het museum zelf, met een oppervlakte van 5.048 m2, is een moderne constructie van drie niveaus, opgebouwd rond een forum voor polyvalent gebruik. Om de gelijkvloerse verdieping te betreden moet de bezoeker onder een stoere houten kunstpoort door, over de brug, die het museum, ‘rijzend uit donkerkoelen vijvergrond’, met het vasteland verbindt.

De verzameling van het museum is toegespitst op de kunst van de jaren zestig en zeventig. Het aanbod werd sinds de opening op 4 december 1982 van 620 op 700 werken gebracht. Zeventig procent daarvan is van Franse origine. Zo krijgt de bezoeker een staalkaart van de hedendaagse Franse kunst met richtingen als Support-Surface, Nouveau Réalisme, Nouvelle Figuration,

[p. 306]

Museum van hedendaagse kunst te Duinkerke.

lyrische en geometrische abstractie. Deze Franse collectie is sporadisch aangevuld met enkele buitenlanders, vooral Amerikanen, en - blijkbaar toevallig - met twee Vlamingen: een Kompositie van Guy Vandenbranden en Yami 76 van Gilbert Decock, dat verborgen en verloren op de tweede verdieping hangt. Eén van de acht zaaltjes op de eerste verdieping is gewijd aan de Cobra-beweging met het accent op Karel Appel. De Cobra-afdeling, met 17 sculpturen van het ‘Appel-Circus’ lijkt ons voorlopig de aantrekkingspool.

Het museum ademt nog voorlopigheid, hoewel dat volgens de beschrijving van Willem Sandberg⁽¹⁾ eerder een deugd is: ‘dat oord van nu / waar de toekomst thuis is / heeft geen vast bezit / anders wordt het binnenkort toch weer museum’. Toch is het hinderlijk dat er nog geen catalogus beschikbaar is. Deze leemte wordt gedeeltelijk opgevangen door een dynamische museumanimatie met geleide bezoeken, initiatiestages, een vrij atelier voor kinderen en audiovisuele begeleiding. Men heeft ook toegang tot een kleine kunstbibliotheek.

Volgens de conservator, Mevr. Lavallee-Lucet, lag de nadruk tijdens het voorbije werkjaar meer op het aantrekken en sensibiliseren van het publiek dan op het verwerven van nieuwe kunstwerken. Men streeft er trouwens niet naar om met het museumaanbod compleet te zijn, hoewel de aankooppolitiek meer en meer internationaal geöriënteerd is. De conservator, op de hoogte van de geschiedenis der Franse Nederlanden, ziet wel een opening naar het Noorden. Er zijn reeds contacten, o.a. met Jan Hoet, conservator van het Gentse museum, maar er is nog geen dialoog en zeker geen samenwerking.

Ondertussen gaat het dit museum voor de wind. Na een jaar noteerde men 71.000 bezoekers. Men registreerde verscheidene geleide bezoeken voor groepen uit Vlaanderen. Een reden te meer om op het gebied van taal en aanbod met dit ‘buitenlands’ publiek rekening te houden.

Dirk Verbeke

Le Musée d'Art Contemporain, Jardin de Sculptures, Avenue des Bains, 59140 Dunkerque-Duinkerke. Telefoon (28) 65 21 65.

(1) In Ons Erfdeel jg. 12, nr. 2, pp. 7-8.