Frans-Vlaanderen in Nederlands T.V.-programma.
Het was bijzonder jammer, dat er zo weinig bekendheid gegeven was aan de opnamen die Jan Brusse in Frans-Vlaanderen maakte. Plotseling verscheen Jozef Tillie uit Steenvoorde op de beeldbuis in het programma: Hier Parijs...
Nu beperkt Jan Brusse zich weliswaar lang niet altijd tot de Franse hoofdstad, maar vele vrienden van Frans-Vlaanderen zal het gespeten hebben, dat zij van dit programma niets af wisten.
Te meer, daar de opnamen zeer goed waren en Jan Brusse zelfs enkele gedurfde proeven nam. Hij sprak op de markt te Steenvoorde enkele mensen aan in Algemeen Nederlands en kreeg antwoord, weliswaar in het dialekt, maar toch zo aangepast dat hij het goed kon verstaan. Dit onderdeel van het programma had kunnen dienen in een schooluitzending: Nederlandse les aan Frans-Vlamingen, in de geest van het bekende Engelse Walter en Connie. Inkopen doen op de markt, zou de titel geweest zijn. En Brusse beperkte zich niet tot een toevallige spreker Nederlands, hij kwam met vele voorbeelden van tweetaligheid.
Daarna kwam Jozef Tillie aan de beurt. Zijn leerlingen ontvingen les naast zijn woning ‘Ons huisje’. Ook hier geen van buiten geleerde les: Jan Brusse kwam er spontaan tussen en liet horen, dat Algemeen Nederlands voor velen daar wel aparte moeilijkheden met zich brengt.
Tenslotte verleidde hij Jozef Tillie nog een liedje van De Coussemaeker te zingen: - Zeg kwezelken wilde gij dansen. Voor de goede zaak wilde de heer Tillie dat wel doen, maar dan alleen om te bewijzen dat hij de oude volksliedjes nog wel kende, die door veel Noord-Nederlanders ten onrechte als oud-vaderlands erfgoed worden beschouwd. Hoewel het programma slechts een kwartier duurde, zag Jan Brusse toch nog kans enkele typische Algemeen Nederlandse zaken te laten zien: enkele molens, kapelletjes met Nederlandstalige opschriften en naambordjes van de gemeenten Wormhout, Herzeele en Winnezele.
In de laatstgenoemde gemeente had hij een gesprek in het Nederlands met de pastoor, die enkele grafstenen toonde met Nederlandse opschriften.
We zouden dit programma zoals het uitgezonden was in zijn geheel gaarne gebruiken als film voor de Stichting de Nederlandse Onderwijs Film, er zou mijnentwege niets aan veranderd behoeven te worden. Doch dit zal i.v.m. auteursrechten wel weer niet mogelijk zijn. Eveneens was het spijtig dat de Frans-Vlamingen het programma niet hebben kunnen zien, het zou in de ganse streek van Tisje Tasje goed ontvangen zijn en de mensen geboeid hebben.
Piet van Damme
Auteursrechtelijk beschermd