Ons Erfdeel. Jaargang 14

beeldende kunst

Een internationale prijs van Faënza voor Octave Landuyt.

Tijdens de ‘28ste Internationale Wedstrijd voor Kunstkeramiek’, te Faënza, Italië, werd in juni 1970 een van de ‘Grote Prijzen’ toegekend aan Octave Landuyt⁽¹⁾. De internationale jury was samengesteld uit 5 Italianen en 3 buitenlanders waaronder één lid afkomstig uit Tsjecho-Slowakije, één uit Groot-Brittannië en één uit België⁽²⁾.

Met eenparigheid van stemmen werd het ingediende oeuvre van Octave Landuyt met één van de ‘Grote Prijzen’ bekroond, nl. deze van het Italiaans Ministerie van Buitenlandse Handel⁽³⁾.

De jury selekteerde kunstwerken vervaardigd door 53 Italiaanse en 243

Kamikase II door Octave Landuyt.

Kamikase I door Octave Landuyt.

buitenlandse mededingers, afkomstig uit 34 landen. Een totaal van 984 werken werden voor de wedstrijd en de tentoonstelling uitgekozen van 1.632 voorgestelde inzendingen van 365 konkurrenten.

Het toekennen van deze onderscheiding aan Octave Landuyt is bijzonder vererend voor ons land. Tevens bevestigt zij de waardering in het buitenland voor de artistieke scheppingen van Octave Landuyt.

Inderdaad, Landuyt is ongetwijfeld een van de merkwaardigste hedendaagse plastische kunstenaars in België. Zijn veelzijdigheid, zijn intensieve werkkracht, zijn diepmenselijke gevoeligheid, zijn zin voor een geraffineerde afwerking en zoveel andere kwaliteiten, zijn spreekwoordelijk.

Deze gaven zijn ook duidelijk te

(1) Zie Catalogo del XXVIII concorso internazionale della ceramica d'arte contemporanea, Faënza, 26 luglio - 4 ottobre 1970.

(2) Zie id., p. 9.

(3) Zie ibid., p. 10.

[p. 128]

Kamikase III door Octave Landuyt.

Kamikase IV door Octave Landuyt.

Kamikase V door Octave Landuyt.

herkennen in de keramiek door deze kunstenaar gekreeërd.

Het is wellicht nuttig hier even de aandacht te vestigen op hetgeen heden onder kunstkeramiek wordt verstaan.

De aandachtige waarnemer die het geheel van de hedendaagse produktie van kunstkeramiek overschouwt, wordt getroffen door haar variëteit alsook door haar bijzondere artistieke en technische hoedanigheden. In vergelijking met het verleden, laten de verbeterde keramiekovens heden een veel nauwkeuriger regeling toe van het bakproces.

De grondstoffen en de geëigende nieuwe chemische produkten, vervangen tal van vervaardigingsgeheimen die destijds angstvallig bewaard werden.

Deze faciliteiten, die de vorige eeuwen niet gekend hebben, weerspiegelen zich in de hedendaagse kunstkeramiek.

Talrijke kunstenaars, kunstambachtslieden en kunstindustrieën maken tans ruimschoots gebruik van deze nieuwe mogelijkheden.

Verscheidene landen uit de gehele wereld wedijveren zowel inzake innovaties als kreativiteit.

Internationale wedstrijden en tentoonstellingen zoals deze van Faënza vormen een van de toetsstenen die toelaten het artistieke peil door bepaalde kunstenaars bereikt te waarderen.

Het lijkt ons wel hier de gepaste plaats om even de uitkomstmogelijkheden te belichten die aan de hedendaagse kunstkeramiek geboden worden.

In de eerste plaats wordt hier gedacht aan de ambachtelijke keramische produktie. Deze wordt in het algemeen vervaardigd door ambachtslieden waarvan de technische kennis en de artistieke smaak langs de weg van de traditie worden overgeleverd, of door bemiddeling van gespecialiseerde kunstscholen tot stand worden gebracht. Hieronder kunnen eenvoudige voorwerpen met een gezonde funktionele konseptie aangetroffen worden. Doorgaans geniet deze handelswaar een regionale verspreiding. Het bezit van dergelijke voorwerpen kan een persoonlijk karakter en een artistieke noot brengen in het interieur.

Dezelfde opmerkingen gelden voor een andere kategorie voorwerpen

[p. 129]

Kamikase VI door Octave Landuyt.
Kamikase VII door Octave Landuyt.

die nauw met deze eerste verwant zijn. Doorgaans vertonen zij een meer dekoratief karakter, zoals het bij siervazen, driedimensionele dekoratieve elementen enz. het geval kan zijn. Deze voorwerpen kunnen gemaakt worden door een ambachtsman en een afname vinden niet ver van de fabrikatieplaats.

Maar er bestaan echter ook andere utilitaire voorwerpen. Deze zijn industrieel verder gevorderd, komen in grote serie uit omvangrijkere ateliers of handwerkplaatsen, waar een groter aantal kunstambachtslieden werkzaam zijn, onder leiding van kunstenaars en zakenlieden.

Hier betreden wij het domein van het ‘Industrial Design’ of industriële vormgeving. In dit geval kunnen noch de vorm, noch de materie, noch de techniek worden bepaald zonder een voorafgaandelijke kennis van de markt. Sommige voorwerpen met een sterkere dekoratieve neiging kunnen eveneens onder deze kategorie worden geklasseerd.

Het overzicht van de hedendaagse kunstkeramiek kan niet volledig zijn zonder eveneens grote monumentale werken te vermelden. Hierbij wordt gedacht aan deze die aanzienlijke architekturale ruimten versieren. Veelal gaat het hier om unika, d.w.z. kunstvoorwerpen die slechts in één enkel eksemplaar tot stand komen. Deze tak van de kunst heeft zich in de laatste tijd sterk ontwikkeld in verscheidene landen.

Vooraleer dit beknopt overzicht van de huidige keramiekkunst te besluiten, is het van kapitaal belang hier ook deze kreaties te vermelden waarbij een kunstenaar erin geslaagd is een kunstwerk te verwezenlijken, waarvan de kwaliteiten veel meer zijn dan louter funktioneel, dekoratief of monumentaal. Wij bevinden ons hier voor waarachtige kunstwerken, al dan niet figuratief, doch waarbij een diepmenselijk gevoel wordt uitgedrukt.

Uit dit alles moge blijken dat de kunstkeramiek tans een dusdanige perfektie heeft bereikt, dat het niet meer mogelijk is alles wat in deze techniek wordt gerealiseerd nog langer te rangschikken onder de term ‘artes minores’.

Het meesterschap door sommige keramisten bereikt in deze fascinerende ‘kunst van het vuur’ vormt een geheel eigen kunst en een geheel eigen wereld.

Octave Landuyt manifesteert zich in de keramiek op verschillende wijzen. Wij treffen hem aan als designer of ontwerper van produkten in kleinere en grotere reeksen uitgevoerd. Van hem kennen wij verder machtige dekoratieve voorwerpen volgens deze techniek geschapen. Doch te Faënza werden vooral deze kunstvoorwerpen van Landuyt opgemerkt, die op een zeer hoog peil, een humane inhoud vertolken.

Om deze reden vooral werd deze kunstenaar een ‘Grote Prijs’ toebedacht.

Prof. Dr. A.L.J. Van de Walle, Gent