Grimbergse oorlog

(1852-1854)–Anoniem Grimbergse oorlog– rechtenstatus


[vs. 4141-4619]aant. Daer vochten sy met groter pinen Tot dat die sonne liet schinen; Nochtan reet in den strijt ter stede Her Gerart ende sijn broeder mede, Her Jan, die men hiet Screyhane. Al eens wapen hadden sy ane Van kelen met drie meerlen daerin, Met enen rande, meer no min, Van lasuere, die dair ommeginc. 4150.[regelnummer] Mijn heer Jan, waerlike dinc, Droech sinen rant getandeert. Sy saten ooc beide ghemonteert
[pagina 188]
Op orsse groot en uitvercoren,Ga naar voetnoot4153 Die sy lopen daden met sporen Dore den strijt, met groter druust. Elc hilt een spere in sijn vuyst Dat esschen was, groot ende sterc. Her Geraert stac een in dat perc, Dat hem geen wapen stont in staden, 4160.[regelnummer] Dat spere mocht in sijn lijf waden, Dat daer 't rode bloet uyt ran; Enen anderen stac mijn heer Jan 't Spere dor den buuc ende hy viel neder. Doen trocken si hoer sweerden weder Dapperlic uyt hare scheide, Ende voeren striden alle beide Met haren sweerde vromelike. Daer quam ghevaren ridderlike Mijn heer Geraert van Herlaer 4170.[regelnummer] Op een ors wel ghewapent dair.Ga naar voetnoot4170 Hy voerde den scilt, sonder helen, Beide van goude ende van kelen,
[pagina 189]
Rijckelic ende goet van cuere, Met enen kepere van lasuere; Een stare spere haddi doen, Van siden daer ane een confanoen. Sijn ors dedi lopen over 't velt, Daer menich man lach in onghewelt, Ende vertorden in den bloede. 4180.[regelnummer] Aldair quam met overmoede Her Willem van Pamele ghereden snel Op een ors, ghewapent wel, Dien hi dede lopen met toerne groot. Al wit met drie ruten root Was tornekeel ende scilt, Dien hi daer vore hem hilt. Te her Gerarde wert, sonder beide, Rinde hy over de heide, Wat d'ors conste gherinnen, 4190.[regelnummer] Ende gheraicten beneden den kinnen Op den scilt, aen dat canteel; Al was hy te voren geheel, Hy viel in stucken nu op 't sant; Oic brac 't spere te hant.
[pagina 190]
Her Willem van Pamele stacken weder, Dat hy nu was ghevallen ter neder; Doch onthilt hem ende trac 't sweert, Dat hy lief hadde ende weert, Ende sloecher her Willem met, 4200.[regelnummer] Dat hy hem heeft den scilt ghesplet; Maer 't sweert ontscoet op de plate; Doch tumelde d'ors op de strate. Die slach was so vreselike groet, Met haesten dat d'ors op scoet, Ende her Willem scoet ten swaerde,Ga naar voetnoot4205 Ende waende slaen her Geraerde Op den helm, sijt seker das;Ga naar voetnoot4207 Maer d'ors in lopen comen was, Ende droechen hene dor den strijt, 4210.[regelnummer] Dies hadde her Willem groten nijt, Ende was tornich ende erre met. Her Gerart hadde hem, dat wel wet, Oic wel gerne omme ghekeert; Maer d'ors daer hy op was ghemonteert
[pagina 191]
En conste hy wederhouden niet, Ende als her Gerart dat siet, Voer hi vreselike striden Achter ende voir in allen siden, Ende sloech dair enen metten sweerde 4220.[regelnummer] Dat hem 't hoet viel op de eerde: Sijn sweert was van scerper sneden. In den strijt quam daer ghereden Die heer van Marbeys, mijn heer Jan,Ga naar voetnoot4223 Op een ors dat sere ran.Ga naar voetnoot4224 Men voerde voer hem sine baniereGa naar voetnoot4225 Van selvere rikelijc ende diere, Van kelen een vaesche daerin; Drie meerlen meer no min Van kelen staende in 't selver claer. 4230.[regelnummer] Sijn tornekeel, dat es waer, Was van den selven al ghelijc. Bander syde so quam ridderlijkGa naar voetnoot4232 Ghewapent van Roye her Jacop Op een groot ors al den walopGa naar voetnoot4234 aant. Al overtoghen met wapenen diere. Voer hem voerde men sijn baniere
[pagina 192]
Van selvere met enen leuw daerin Van cinopre, meer noch min, Ghesaeit met lelien guldijn; 4240.[regelnummer] Sijn wapenroc was fijn Van den selven al ghesneden. Hy sach comen dair ghereden Van Marbeys heer Janne in 't parc Op sijn ors groot ende starc, Ende elc reet t' andren weert Stoutelijc ende onverveert Met enen groten stercken schachte, Die si staken met crachte Door die scilde op de platen 4250.[regelnummer] Soe sere ende utermaten, Dat si beide quamen ghevallen Op d'erde met orsse ende met allen;Ga naar voetnoot4252 Daer sy laghen een groot lanc stuc.aant. Sy hadden beide goet geluc Dat si den hals niet en braken. Doen liet lopen utermatenGa naar voetnoot4256 Menich man sijn ors derwert Om op te helpen die heren weert.
[pagina 193]
D'ierste dire toe gheslaghen 4260.[regelnummer] Quam, dair die heren laghen, Was van Grimbergen her Arnout, Ende met hem twee ridderen stout. D'een was van den Male her Segherman; D'ander van Caelmont mijnheer Jan; Ende menich ander stout ende coene. Her Arnout stac te dien doene Enen ridder, her Segherman hiet, Dat hem en conste gehelpen niet: Scilt noch plate stont hem in stadenGa naar voetnoot4269 4270.[regelnummer] Dat spere en moest in sijn lijf waden, Ende hi viel doot op d'eerde neder. Dair na stac hi enen anderen weder, Die hy reet door den lichame, Dat hy stierf van den mesquame; Ende van Caelmont mijnheer Jan Hadde 't spere te broken voert an. Hi vinc te sinen sweerde baer, Ende sloech enen cnape aldaer,Ga naar voetnoot4278
[pagina 194]
Die van Nyvele was geboren, 4280.[regelnummer] Dat hem 't hooft met de orenGa naar voetnoot4280 Vore sijn voeten gevallen quam. Doen quam daer gereden gram Van Wyneghem mijnheer Thomaes, Als die en gheerde vrede noch pays, Die heer Willem hiet van Massenhoveaant. Ende was voirwaer van groten love. Mijnher Thomas achtes clene, Hy stacken in tusschen twe beneaant. Besiden de borst tot in 't herte 4290.[regelnummer] Dat hi doot ter erden sterte. 't Spere brac, ten sweerde hi vincGa naar voetnoot4291 Dat hem ane die side hinc, Ende sloech enen also warm Boven den scilde op den arm, Dat hi hem vloech met allen af.Ga naar voetnoot4295 Hy reet voort meer dan den draf, Ende heeft geslagen tier stond Mijnheer Janne van Caelmont, Enen ridder stout ende fijn, 4300.[regelnummer] Op synen helm, bruin stalijn,
[pagina 195]
Dat hire in maecte een scoere; Maer het en ginc niet al doere; Doch viel hy van den orsse neder. Maer hy spranc scielijc op weder, Ende verhief't sweert al baer; Maer hem was comen al te nair Van den Male her Segherman, Die hem met torne reet an, Ende sloechene metten brande 4310.[regelnummer] Op sinen helm al te hande, Dat her Thomaes, die ridder weerde, Neder viel op de eerde; Ende daer hy weder opstaen waende, Quam van Caelmont her Jan toegaendeGa naar voetnoot4314 Met sinen sweerde in sijn vuust, En sloechene met grooten druustGa naar voetnoot4316 Op den helm al sulcken slach, Dat hy en hoerde noch en sach, Ende viel op de erde al plat. 4320.[regelnummer] Her Jan hief hem na datGa naar voetnoot4320 Die slippen op van den scote, Ende stacken met torne grote
[pagina 196]
In den lichame metten sweerde Dat hi dair op de eerde Doen moeste sinen einde. Hierenbinnen worden met geninde Die heren dair gemonteert weder; Die dair voren te voet storten neder, Sijn op haer orssen geseten beide, 4330.[regelnummer] Ende reden met grote vromicheide In den strijt sonder sparen; Daer als een deghen quam gevaren Mijnher Gerart van Liere, Wel gewapent met wapene diere, Op een ors dat ran wel sere, Den scilt voerde hi min no mere Van cinopre, al sonder helen, Met een sconen hoede van kelen. Neven hem quam een ridder van love, 4340.[regelnummer] Her Paridaen van Massenhove, Die van rechte was sijn oem; Wapen voerde hy, des nempt goem, Van cinopre, van silvere wit,
[pagina 197]
Van .vj. stucken, verstaet my dit; Oic was hy gereden wel. Dese twee ridderen stout ende snelGa naar voetnoot4346 Voerden, ende hebben bewaert Van Grimbergen den standaert. Her Gerart, hy sach den strijt 4350.[regelnummer] Groot ende vreeselijc tier tijt, Ende duerende al even hert. Hy reet op een ors swert, Dat hem wel hadde geproeft. Hy stac enen dat bedroeft Worden alle sine maghen; Want sire om dreven claghe. Hy stacken, des nempt goem, Recht boven den sadelboem, Sijn wapen in den lancken 4360.[regelnummer] Dat hire af moeste crancken, Ende hy viel ter erden doot.Ga naar voetnoot4361 Enen anderen stac hi in dien noot,
[pagina 198]
Van Mossenhove her Paridaen, Dat hi hem het sweert dede gaenGa naar voetnoot4364 Al totter herten toe. Noch sloech hi enen anderen doe Ten scouderen boven metten sweerde, Dat sijn hooft viel jeghen de eerde. Doen riep hi met coenen gedochte: 4370.[regelnummer] Grimbergen! al dat hi mochte. Dus ginc men dair in beiden siden Herde vreselike striden; Menich man wert tier steden Gequetst ende overreden, Ende vertorden in dat bloet, Die nemmermeer op en stoet. Die Grimbergen gaderden alle Om den standaert, groot ende smal; Ende die van Brabant diesghelijckeaant. 4380.[regelnummer] Gaderden daer oock alle ghelijcke Om den standairt, dien dair hilt Die here van Craynem, met gewilt. D'een trac den anderen ane; Daer wert in menighen spane Menich starc scilt gehouwen. Starc spere mocht men scouwen
[pagina 199]
Gefriseert en al ontwee. Daer was den menighen herde wee, Daer wen te broken menich scacht, 4390.[regelnummer] En menich viel dair in onmacht Van den wonden, die hy ontfinc. Daer en was niemant in den rinc Van herten so stout, so coeneGa naar voetnoot4393 Hine hadde meer dan genoech te doene. Sere vochten die van Brabant, Ende doden menighen metter hant; Sy waren fier ende stout, Ende dorwapent menigfout. Sy hadden sweerden die sere sneden, 4400.[regelnummer] Ende jegen hem so streden Die heren van Grimbergen mordadelike; Sy brachten menighen ten like; Want het waren ridderen vrome, Ende van menighen lande blome,Ga naar voetnoot4404 Van vromichede, van ridderscape: Menich man, menich knape Uit Henegouwe, uit Vermandoys, Uit Vrancrike, uit Artoys,
[pagina 200]
Uit Vlaenderen, uit Hollant, 4410.[regelnummer] Uit Gelre, uit Zeelant, Uit menighen anderen lande met, Die vrome waren, by mire wet, Ende die node wouden ghedoghen Dat yemant van voer haren oghen Varen soude, ochte ontriden,Ga naar voetnoot4415 Sine souden allegader striden; Dies was die vechte vele Te meerder in den nijtspele. Dair wert verslagen menich man, 4420.[regelnummer] Dair doecht en vromicheit lach an; Dair was angst ende grote vrese; Dair wert gemaict menighe wese, Ende menich vaderloos kynt. Elc een spaerde anderen twint, Noch niemant en woude anderen miden; Daer worden in beiden siden Afgeslagen hande en armen, Hoofden, voeten. Och wach armen! Wart daer geroepen menich werven, 4430.[regelnummer] Dair elc sinen vrient sach sterven, Of dat hi sine gesonde verloes. Daer wert menich peert hereloes,
[pagina 201]
Menich helm wert daer doorsleghen, Ende gequetst menich deghen,Ga naar voetnoot4434 Ende doorsteken menich peert. Daer quam al onverveertaant. Van Sampoele mijnheer Willem,aant. Ende menich man mit hem,Ga naar voetnoot4438 Op een ors dat wale ginc; 4440.[regelnummer] Sijn baniere, dat's waerlike dinc, Voerde voer hem een vrome serjant, Ende was van kelen, sy u becant, Met drie staken scone ter coere, Van selvere ende van lasuereaant. Gevarieert, oic was si boude Met enen hoede van goude, Eene lelie van sable in 't gout. Sijn tornekeel met gewout Was van den selven gemaekt al. 4450.[regelnummer] Bander side quam dore een dal Van Reves mijnheer Godevaert, Ghewapent als een ridder waert,
[pagina 202]
Op een groot ors overtoghenaant. Met sinen teekene, ongeloghen, Dat scone was ende faitijs.Ga naar voetnoot4455 Hy droech sijn wapenen, des sijt wijs, Van selvere met eenen hoede root; Sijn baniere schoon ende groot Was van den selven al ghemaict, 4460.[regelnummer] Die een sciltknape wel gheraict Vore hem daer gevoirt brachte;Ga naar voetnoot4461 Sijn ors noopte hy met crachteaant. Ende gegreep enen stercken spere. Het sachen comen met groten ghere, Ende met al der macht dat hy consteaant. Mijnher Willem, ende begonste Sijn sterc spere te sincken. Elc stac anderen om vermincken Op de platen dor de scilden, 4470.[regelnummer] Dat de speren, die sy hilden Fortseerden al in kleinen stucken,aant. Ende die heren moesten bucken Achterwaert op haer ghereide; Maer si rechten weder op beide,Ga naar voetnoot4474
[pagina 203]
Ende hebben hair sweerden verheven, Ende her Godevaert heeft gegeven Her Willeme selken slach, Dat hi en hoirde noch en sach, Ende wert al in dole doe. 4480.[regelnummer] Mettien quam daer gevaren toe, Als een die niet en spaerde, Heer Willem van den Bogaerde; Sijn wapen was al van goude Ende van cynopre, also hi woude, Van .vj. stucken al geheel, Met enen rijckeliken palesteel. Een spere haddi als d'onvervaerde, Ende stac daer mede her Godevaerde Van Reve op sijn borst, 4490.[regelnummer] Ende heeften so wel ontorst Dat hine ter erden nederreet; Maer hy stont op ende vinc gereet Weder te sinen goeden orsse, Daer hy op sat in de porsse, Dies hem, also ic u bediede, Vele wel holpen sine liede;
[pagina 204]
Want d'andere diere toe sijn comen Hadden't hem gherne benomen; Doch es hi vermonteert weder. 4500.[regelnummer] Die heren voeren op ende neder: Van Sempol die here waerde, Ende her Willem van den Bogaerde, Ende van Reve her Godevaert. Dese heren onvervaert Streden ridderlike sere, .......... Sy worden dair gesceiden echt; Want tusschen in 't gevecht Quam menich man sonder wanc; 4510.[regelnummer] Daer was van swerden groot geclanc, Ende op berch ende in dale Gestreden utermaten wale, Mit torne ende mit groten nide. Dair quam gereden in den stride Her Paridaen van Eppinghem Ende menich man met hem Gewapent wel, sonder sparen, Die alle sijn maghen waren.
[pagina 205]
Men bracht voer hem sijn baniere 4520.[regelnummer] Gevoert, rikelic ende diere, Die van goude was gemaict, Ende van cinopre gescaict. Sijn tornekeel al te male Was van den selven, wet wale. Hy was stout ende fier; Oic haddi te beleiden hier Van Grimbergen die voetlieden, Die van hem niet en schieden. Sijn ors noopte hy met geninde, 4530.[regelnummer] Ende reet vore al sijn gesinde, Ende stac enen in sijn gemoet, Dat hine velde onder voet, Die maech was herde naer Des heren van Rotselaer, Daer hy 't selve sach toe, Ende menich man die by hem doe Hilt onder sine baniere, Die rikelijc was ende diere, Selveren, daerin van kelen 4540.[regelnummer] Lelien drie, sonder helen;
[pagina 206]
Sijn wapenroc, sijn coverture Was van den selven parure, Die over sijn ors was gheleit. Hy sloech met sporen ghereit, Doen hi sinen neve vallen sachGa naar voetnoot4545 Ende liet loopen wat hy mach Sijn ors op here Paridane, Die niet en vloe; voort aneGa naar voetnoot4548 Reet hy hem weder in den scoet. 4550.[regelnummer] Die steken waren beide groot, Die daer elc den anderen gaf,Ga naar voetnoot4551 Ende heer Paridaen viel af Van den orsse op de eerde; Maer hy spranc op ende vinc ten sweerde Ende tooch den scilt voort haestelic. Oic trac sijn sweert her Heinric Uter sceiden, ende elc voer doe Den anderen met nide toe. Her Heinric van Rotselair 4560.[regelnummer] Heeft 't sweert verheven dair, Ende waende her Paridane slaen, Die hem heeft verhaest saen, Ende sloechene eer, sijt seker das,
[pagina 207]
Dat hy byna gebleven was. Doe scoten hem die andere toe, Ende trockene van den orsse doe;Ga naar voetnoot4566 Daer bleef hi staende te voet Stridende in haer gemoet; Maer sy vinghene ongespaert 4570.[regelnummer] Ende namen hem uter hant sijn swaert, Ende en hadt sijn maechscap gedaen, Dat dair toe quam gereden saen, Sy hadden den here tien tiden Gevaen gevoirt uter striden; Maer sy riepen in dier noot: Rotselair! met ere stemme groot, Ende sijn op d'anderen gesleghen, Die hem sere setten daer teghen. Soe dede Paridaen die here;Ga naar voetnoot4579 4580.[regelnummer] Maer der andre was vele mere, Soe dat sine namen met crachte, Ende men weder op d'orse brachte. Heer Paridaen, die ridder goet, Street anxtelic te voet
[pagina 208]
Op d'anderen dair al t'enen, Die erre ende tornich schenen, Dies hi haren here hadde gevelt; Sy sloegen op hem met gewelt, Maer hy weerde hem vreeselike, 4590.[regelnummer] Ende sijn liede des gelike Stoeden hem by so wale aldair Dat sine hermonteerden voerwair Op 't selve ors, wet wel dat, Dair her Heinric op die stat Van Rotselair was geseten. Dair wairt van den heren vermeten Gestreden vreselike sere. Her Wouter Berthout die here, Ende van Oyenbrugge her Heinric, 4600.[regelnummer] Ende her Symoen desgelijc Hadden te hoeden met gewoude Her Wouteren van Berthoude, Die dair enen ridder cloofde Die meeste helicht van den hoofde,
[pagina 209]
Dat hi ter erden viel al doot; Ende in der vianden conrootaant. Dorstac enen anderen ridderlijc Van Oyenbrugge her Heinric; Ende her Simoen van den Male 4610.[regelnummer] Hadde enen spere scerp van stale, Ende stac enen, die hiet Gontram, Dat hem sijn plate niet en quam Te stade noch en bescoet, Hine veldene ter erden doot; 't Sweert trac hi uter sceide, Ende sloech enen anderen t' sinen leide Ane sinen rechten arm. Daerna sloech (hi alsoo warm) Enen anderen op 't hooft ene wonde.	voetnoot4153 Op groote orssen wel vermoghen, Ende lieten se loopen ongheloghen Door den strijt met groot ghedruusch, Elck eene sperre in syne vuust Dat van eschenen was ende stijf. Heer Godevaert stack eenen, sonder blijf, Dat hem engheene wapen stont in staeden, 't Sperre moeste in sijn lijf waden, Ende viel neder van den orsse, Ende heer Jan, sijn broedere, stack in die porsse Eenen anderen, sonder wanc, Door den buyck eender hellen lanck, Ende dar hy 't naer hem track wedere, Viel die ander doot neder, Ende hy track het sweert uyter scheyden, So daet heere Geeraert, sonder beyden, Ende reden ten strydewaert in, Ende streden, des ick seker ben, Metten sweerde vromelijcke. Doen quam daer behaeghelijcke. voetnoot4170 Wel ghewapent, dat's waer, Op een ors schoone ende goet. Hy voerde den schilt, sijt vroet, Van goude ende van keelen mede, Met eenen kepere, by mijnder waerhede, Van laseure; oock so hilt hy Eenen starcken sperre, gheloves mi, Daer aenne van syde een confanoen. Doen liet loopen die baroen Sijn ors over dat schoone velt, Daer menich man in onghewelt Ghevallen lach in den bloede. Het scheen commende in overmoede Van Pamele mijn heere Willem; Hy sat ghewapent, ick seker bem, Op een groot ors dat seere ran; Tournekeel dat hy hadde an Was wit met dry ruyten root, Ende liet loopen met torne groot Te heeren Geeraert wart over de heyde, Die hem jeghen quam sonder beyden Wat sijn ors conste gherinnen, Ende raecte Geeraert nae mijn versinnen, Op den schilt, op den canteel, Dat die schilt, die was gheheel, In menighen stucken viel op 't sant. Oock stacken wedere, sy u becant, Heere Willem van Pamele, die heere, Dat hy bynae was ghevallen seere. Doen onthielt hy hem ongheloghen Ende hevet sweert uytghetoghen, Ende sloegher den heere van Pamele met Op den schilt, dat wel wet, Datter af spranck een groot stuck; Maer dat was hem een gheluck, Dat 't sweert ontschoet op die plate, Ende het ors tumelde op die strate, So overgroot was dien slach, Ende spranck al sonder verdrach. voetnoot4205 Ginck ten sweerde. voetnoot4207 Op synen helm, hebbe ick vernomen; Maer het ors was in 't loopen commen, Ende droech hem henen door den strijt, Dies heer Willem, des seker sijt, In sijn herte was herde erre. Oock hadde heer Gheeraert sonder merre Hem harde gheerne seer ommeghekeert; Maer hy en conste, als men my leert, Sijn ors wederhouden niet, Ende als heere Gheeraert dat ghesiet, Ginck hy vreeselijck stryden, Ende sloech eenen tot dien tyden Dhoot van den buke verre. Doen quam ghereden, sonder merren. voetnoot4223 Marbais. voetnoot4224 Groot ros. voetnoot4225 Met synen wapenen overdeckt. Oock bracht men voor hem, dat wet, Syne banniere die schoone was, Van silvere, sijt seker das, Met eenen fasche van keele daer in, Met dry merlen, naer mynen sin, Van keelen, ook in 't silvere staende. Sijn tournekeel, als men waende. voetnoot4232 Op d'ander syde quam sekerlijck. voetnoot4234 Ors, sonder spot, Met syne wapenen overtoghen. Syne banniere dat's waer, en es niet gheloghen, Brachte men ghedraeghen voor hem, Die schoone was, ick sekere bem, Met eenen silveren leeuwe daer inne Met synopre, als ick kinne, Ghesayt met lelien al vergult. Sijn wapenrock die was fijn Van den selven ghemaeckt al. Hy sach commen, sonder gheschal, Van Marbais mijn heere Jan, Ende liet tot hemwaerts loopen dan Sijn ors dat groote was ende schoone, Ende op d'ander syde so es commen Mijn heer Jan van Marbais voorwaer, Ende liet oock loopen daer Sijn ors rechte te hemwaerts, Ende quaemen t' saemen met snelder vaert, Elck met eenen starcken schachte, Ende staecken malcanderen met crachte. voetnoot4252 Op d'eerde metten orssen met allen, Daer sy laeghen een groot stuck. Sy hadden beyde groot gheluck. voetnoot4256 Doen liet loopen in waeren saeken Menich man sijn ors vervaert, Om op te heffen die heeren waert. D'eerste dyer toe ghereden quam, Daer sy beyde laghen, als ick vernam, Dat was heere Aernoult van Grimberghen. Oock quamen met hem, sonder verberghen Twee ruddren stout ende vry. D'een was gheheeten sonder tsy Heere Zegherman Van den Male; D'ander was, dat wet wale Mijnheer Jan van Caelmont, Oock quam daer met dyer stont Menich ander man coene. Heer Aernoult stack in dyen doene Een ruddre die heere Zegherman hiet. voetnoot4269 Schilde, plaete, no stont in staeden, 't Sperre, en moeste in sijn lijf waden, Ende hy op d'erde viel doot neder. Daernae stack hy eenen anderen weder, Dat hy viel metten orsse, Ende heere Zeghere stack in die porsse Eenen ruddere door synen lichaeme Dat hy doot bleef van den misquaeme, Ende heer Jan van Caelmont die heere, Die hadde ghebroken syne sperre, Ende hielt sijn sweert al baer. voetnoot4278 Knaepe daer. voetnoot4280 Metter ooren Ghevallen quam voor syne voeten. Doen quam daer ghereden met goeder moyten Van Wineghem heer Thomas, Ende stack eenen, by Ste. Clais, Die Willem hiet van Massenhove, Ende was van grooten love; Maer heer Thomas achtes cleene, Ende stacken hem daer tusschen twee beenen. voetnoot4291 't Sperre brack, sijn sweert hy vinck, Dat hem aen syne syde hinck. voetnoot4295 Dat hy altemaele afvlooch; Dat seyde dieghene die niet en looch. Daer nae es hy voorts ghereden, Ende heeft ghesleghen by waerheden Heere Janne van Caelmont, den ruddere fijn, Op synen helm van bruyn stalijn, Dat hy er inne maeckte eene groote schore; Maer het sweert en ghinck er niet doore, Doch viel hy van den orsse ave; Maer hy spranck op, by Sente Bave, Ende track 't sweert herde saen; Ende daer hy meynde te lyden daen, So was hem heere Zeghere al te nae, Van der Maele, als ick verstae, Ende sloech hem met synen brande Op den helm, als ick becande, So dat heer Thomas, die was seere vrome, Op de eerde viel, als ick gomme. voetnoot4314 Daer quam heer Jan van Caelmont gaende. voetnoot4316 Ende sloech met groot ghedruys Op synen helm sulcken eenen slach. voetnoot4320 Ende mijn heer Jan heeft hem nae dat Syne slippen oppe gheheven Van den schoote ende stack nae desen 't Sweert in sijn lichaem doe, Eer hem eenighe hulpe quam toe, Soo dat hy daer dede sijn inde; Ende hierenbinnen, als ick vinde, Werden die heeren vermonteert, Die daer laeghen, als men my leert, Ende op haer orssen gheseten beyde, Ende heer Jan, als men my seyde, Van Caelmont es ghegaen voort, Ende nam sijn ors, in waeren woordt, Daer hy af ghevallen was, Ende satter oppe nae das, Ende daer naer in den strijt ghesleghen. Doen quam ghereden als een deghen In den strijt heer Gheeraert van Liere, Ghewapent wel met wapenen diere, Op een groot ors, dat seere ran. Hy voerde den schilt, by Sint Jan, Van sinople met eenen hoede van keele. Oock quam neven hem, sonder helen, Heer Paridaen, een sijn neve nae, Van Massenhove, als ick verstae; Want hy was sijn gherechtighe oem. Hy voerde die wapenen, neempt goem, Van sinople met silvere wyt, Van ses stucken, verstaet dit. voetnoot4346 Die twee rudders stout ende snel Voerden den standaert van Grimberghen. Mijn heere Gheeraert sach sonder berghen Den strijt groot ende hart. Hy reet op een swart ors tyer vaert Dat hem dien dach wel hadde gheproeft. Hy stack eenen, dies seere bedroeft Werden alle gaedre syne maeghen; Want hy gheraeckten, sonder saeghe, Boven den sadele in dien lancken. voetnoot4361 Ende hy op d'eerde bleef doot. Oock stack eenen in dyen noot,Ga naar voetnoot(1) Van Massenhove heere Paridaen. voetnoot(1) Het Brusselsch HS. is te dezer plaetse door den kopist slecht afgeschreven, daer hy met Paridaen van Eppeghem in stede van Paridaen van Massenhove vervolgt, wiens strijd aldaer slechts 207 verzen verder voorkomt. Geheel deze plaets is dooreen geworpen van v. 4363 tot v. 4642. De text des Amst. HS. die ongetwyfeld de goede is, hebben wy laten bestaen, en naer dezen de varianten des B. HS. ingericht en opgenomen. voetnoot4364 Dede saen Ghevoelen totter herten toe. Noch eenen anderen sloechs hy doe Rechte op syne schouderen boven Dat hethooft op d'eerde quam ghevloghen; Die twee vielen neder op die eerde. Doen riep hy luyde met grooter hoverde: Grimberghen! al dat hy mochte. Dus weert daer met coenen gbedochte in beyde syden seere ghestreden, Ende menich man overreden; Want die van Grimberghen gaderden al Om den standaert, groot ende smal; Ende die van Brabant diesghelijcke Gaderden daer oock alle ghelijcke Om den standaert, die daer hilt De heere van Crainhem met ghewilt. Doen track d'een den anderen aene. Dus wert ghebroken, ick waene, Menighe sperre ende menighen schacht, Ende daer vielen menighe in onmacht. voetnoot4393 Van het herte so stout ofte soe coene, Hyne hadde ghenoech te doene; Ende die van Brabant vochten seere, Ende dooden menighen by mijnder eere; Want het waeren helden stout, Ende wel ghewapent menich fout, Ende hadden sweerden, die seere beten. Op d'ander syde, doen ick u weten, Vochten van Grimberghen die lieden, Op die andere, als ick bediede, Uytermaeten moordelijcke, Ende brachten. voetnoot4404 Ende uyt veele landen die blomme; Dat segghe ick u, by Onser Vrouwen; Want daer was by mijnder trouwen Commen die blomme van rudderschape Van Henegouwe in waeren saecken, Van Hamme en uyt Vermandois, Uyt Vrankrijck ende uyt Arthois, Uyt Hollant ende uyt Zeelant, Ende daertoe uyt Gelderlant, Uyt menighen anderen lande met, Die alle vrome waren, dat wel wet. voetnoot4415 Ofte overryden, Syne souden allegaedre stryden, Ende streden alle te seere veele, Ende dooden menighen ten dyen spele, Daer vele kinderen bleven weesen. Daer was anxt ende vreese Herde groot in beyde syden. Nietmant en woude den anderen myden, Hyne sloech hem af handen ende aermen. Daer riep menich: Och, wach aermen! Die daer sijn ghesontheyt verloos. voetnoot4434 Ende seere ghequest menighen deghen. voetnoot4438 Daer quam ghereden ter vaert, Van Sant Pol mijn heere Willem, Wel ghewapent, ick seker bem,Ga naar voetnoot(1) Op een ors dat wel ginck, Ende syne banniere in waeren dinck, Voerde voor hem een vrome sergant, Die van keele was, sy u becant, Met dry staeken schoone ter keure, Van silvere ende van laseure Ghevarieert, alsoo hy woude, Met eenen hoofde van goude, Ende eene lelie van sable in 't gout; Sijn tournekeel was met ghewout Van den selven ghemaeckt al Op d'ander syde quam sonder gheschal Van Revie mijn heere Godevaert. voetnoot(1) In het Br. HS. staet het vervolg hooger; dit blijkt uit het Amst. HS. en uit het fragment by Butkens opgenomen in de eerste uitgave zyner Trophées du Brabant. Pr. 36. voetnoot4455 Dat schoone was ende faitijs. Hy droeg die wapene, sijt wijs, Van silvere: voetnoot4461 Voor hem dus ghedreghen brachte. Sijn ors sloech voort met crachte, Ende greep eene sterke sperre. Men sach hem commen met groote gherre Heer Willem die ick nomde hier vooren, Ende nam eene starcke sperre te cooren, Dat een sergant hadde ghebracht aldaer. Hy sloech met spooren jeghen hem voorwaer Wat dien orsse gheloopen conste; Ende als elc anderen naeken begonste, Lieten sy die sperren sincken; Elcken stack den anderen om vermincken Door die schilden tot op die platen, Dat de sperren daer beede braken, Brekende alle in cleine stucken. voetnoot4474 Maer sy rechten hen op beyde, Ende hebben haere sweerden ghehaven, Ende heere Godevaert heeft gheslaeghen Op heer Willem van Saint Pole. Daer quam daer sonder dole Heere Willem van den Bogaerde toe. Hy voerde den schilt, ick segghe hoe, Van goude ende van sinopre schoone, Met eenen palestele sonder hoene. Van den selven was sijn tournekeel Van seven stucken al gheheel. Hy hadde in sijn hant eenen spriet, Ende stack heere Godevaert, ick en lieghe u niet, Van Reves op syne borst; So wel heeft hyne ontorst Dat hyne van den orsse reet; Maer hy spranck oppe, God weet, Ende ginck totte synen orsse, Daer hy op sat sonder vorse, Dies hem seere holpen syne liede; Want die andere, als ick bediede, Hadden hem herde gherne benomen; Doch es hy op sijn ors commen, Heere Willem van den Bogaerde, segghe ick u, Ende sloech op den helm nu Metten sweerde dat luyde clanck, So dat sijn ors voorwaert spranck Met hem, dat segghe ick u in waerheyden; Maer hy keerde hem omme sonder beyden, Ende soude den slach gherne vreken; Maer daer quaemen tusschen ghestreken So vele volcx dat hy moeste laeten. Doen quam ghereden tot dier stratenGa naar voetnoot(1) Heer Paridaen van Heppeghem, Wel ghewapent ick seker bem, Ende syne maeschap al hy hem. Oock bracht men hem, als ick hoore, Syne banniere ghevoert voore, Die van goude was ghemaeckt, Van sinopre wel gheraect; Van den selven sijn tournekeel al te maele. Hy hadde te beleydene, weet waele, Die voetlieden van Grimberghen, Ende liet loopen sonder berghen Sijn ors voore alle syne ghesinde, Ende stack eenen op het ynde, Dat hy hem velde onder den voet, Die maechs was, als ick verstoet, Des heeren van Rotselaere, Daer hy toesach voorwaere, Daer hy hilt onder syne banniere, Die van silvere was goet ende diere Met dry lelien van keelen. Sijn wapenrock sonder helen Was van den selven, dat weet, Ende syne couverture oock met, Die op sijn ors was gheleyt. voetnoot(1) Hier herneemt de tekst welken wy eerstmael verlieten; en vervolgt met den strijd van Paridaen van Eppeghem met Hendrik van Rotselaer. voetnoot4545 Doen hy den neve. voetnoot4548 Die niet en vloe, als ick waene, Ende reet hem weder in den schoot. voetnoot4551 Die d'een den anderen daer gaf, Ende heer Paridaen viel af Van den orsse op die eerde; Maer hy spranck op, ende ginck ten sweerde, Ende heeft den schilt vooren ghetoghen, Ende heere Hendrick, ongheloghen, Track oock 't syne tot dien tyde, Ende voer hem toe met grooten nyde, Ende waenden slaen sonder keer; Maer heer Paridaen verhaestene eer, Ende sloech hem op den schilt na das, Dat hy bynae ghevallen was. voetnoot4566 Ende trocken hem van den orsse doe; Maer hy stont op syne voete, Ende weerde hem met goede moyte; Maer d'ander liepen hem so op, Dat sy hem vinghen, sonder scop, Ende naemen hem sijn sweert, Ende en hadde ghedaen sijn maeschap weert, Die hem daer te hulpe quam, Hy hadde den heere loofsaem Uyt den stryde gheveurt ghevaen; Maer sy riepen: Rotselaere! saen, Ende sijn op d'andere ghesleghen. voetnoot4579 Soe dede heere Paridaen, die heere; Maer den anderen was vele meere, So dat sy hem met crachte naemen, Ende daden sitten alle saemen Op d'ors dat daer hadde bracht Heere Paridaen die seere vacht Op d'andere te voete alleene. Die heeren waeren op hem erre seere Omdat hy haeren heere hadde ghevelt, Ende sloeghen op hem met ghewelt; Maer hy weerde hem seere vreeselijcke; Ende alle syne lieden diesghelijcke Stonden hem also welle by Dat sy hem monteerden tot dien tijt Op d'ors daer op hadde gheseten Heer Hendrick van Rotselaere, doen ick u weten, Ende doen hy opgheseten was, Weert daer ghestreden seere na das Aen beyde syden by waerheden. Doen quam daertoe tot dier stede Mijn heere Woulter Berthout, Ende met hem twee ruddren stout; D'eene van Oyenbrugghe heere Henrijck; Die andere dat was sekerlijck Van der Maele heere Simoen, Een seer vroom ruddre ende coen. Dese twee was hy bevolen Te hoedene sonder dolen In den strijt al met ghewout. Doen sloech heer Woulter Berthout Eenen ruddere dat hy hem cloofde 't Meesten deel van den hoofde, Ende op d'eerde quam doot ghevallen, Ende heer Hendrick, hoordick tallen, Doorstack eenen tot dyen tyde Dat hy doot viel in den stryde, Ende heer Simoen, die deghen vrome, Hadde eene starcke sperre, als ick goeme, Ende stack eenen die Gontrain hiet, Dat hem syne plaete te staede niet En stont eene quaede not; Want hyne doot stack sonder spot, Dat hy op d'eerde viel doot. 't Sperre brack, ten sweerde hy schoot, Dat hy met haesten track uyten scheede, Ende sloech hem daer tot synen leede, Dat hem af vloch den rechten aerm. Daernae sloech alsoo waerm.

Vorige Volgende

[vs. 4141-4619]aant.