Grimbergse oorlog

(1852-1854)–Anoniem Grimbergse oorlog– rechtenstatus


[vs. 2398-2884]aant. Te Bruessel waert, met sine maisenieden.Ga naar voetnoot2398 Daer bleef hi met sine lieden
[pagina 107]
2400.[regelnummer] Enen tijt, met grooter rasten, Dat hy ene twint en dede aentasten Van Grimbergen die heren goet, Daer hi toe drouch quaden moet Om ouden hate ende hatie.aant. Met nuwen raet sochte hie Hoe hi op hem enige dingen Met ocsuine mochte bringenaant. Dat oirloge toe brachte. Soe lange peinsde hi ende dachte 2410.[regelnummer] Dat hi in't ende liede dede vaen Van Grimbergen, sonder waen, Die om haer comenscap uytreden,Ga naar voetnoot2412 Ende teech hen ane onvermeten Dat si op straten hadden gerooft; Hi deedse voeren, dat gelooft,Ga naar voetnoot2415 Tot Bruessel in gevancnesse. Als dat vernamen, sijt gewesse, Heer Arnout ende die sone sijn, Sonden sy enen bode fijn 2420.[regelnummer] Aen den hertoge in der stat Van Bruessel, die hem bat,
[pagina 108]
Als hi quam daer hine vant,Ga naar voetnoot2422 Dat hi sinen here te hant Sine lieden sonde ende sijn vrient, Die hi al onverdient, Sonder mesdaet, hadde doen vaen: Of hi sal vatten en slaen Ridderen, knechten, clercken, papen, Waer dat hise can betrapen 2430.[regelnummer] In uwen lande ochte bevaren. Die hertoge sprac, sonder sparen: Hine doets niet doer haren wille, Sy mochten wel swigen stille. Het ware sotheit dat si dochten;Ga naar voetnoot2434 Daden si al 't quaetste dat si mochten, Hine losset niet een slee.aant. Hier met keerde min no meeGa naar voetnoot2437 Die bode van den hertoghe dairGa naar voetnoot2438 Te sinen heere. Kort daer naer 2440.[regelnummer] Tot Grimbergen es hi comen, Daer hi heer Arnoude heeft vernomen,
[pagina 109]
Ende heeft hem alle die waerheit Van tshertogen wegen geseit: Als dat hi niet eene slee En dade doer hem, noch min no mee, Ende dat hi hem waert dat bedochteaant. Quaetste daet dat hi mochte. Alse dat hoorde heer Arnout Van Grimbergen, die here stout, 2450.[regelnummer] Wert hi verbolgen ende erre, Ende geboot sonder merrenGa naar voetnoot2451 Een deel volcs, die te samenGa naar voetnoot2452 Tot hem wel gewapent quamen, Ridderen ende baetselere,aant. Die de wapenen minden seere, Ende diese hadden in't gemeenGa naar voetnoot2456 Verre besocht. D'eene was een Van der Thomen mijn heer Willem,Ga naar voetnoot2458 Die borchgrave, ende met hem 2460.[regelnummer] Van Oyenbrugge heer Henric, Ende met hem dieregelijc Heer Geraert ende heer Jan Screyhane. Oec was met hem, wet wale,Ga naar voetnoot2463
[pagina 110]
Heer Henric ende heer Arnout,Ga naar voetnoot2464 Die kinderen waren vrome ende stout Mijns heren Arnout van Hombeke. Mijn heer Simon quam in de reke,Ga naar voetnoot2467 Die van der Male hiet voerwaer, Ende heer Geraert van Herlaer, 2470.[regelnummer] Heer Paridaen oec van Massenhove. Dit waren ridderen doe van love,Ga naar voetnoot2471 Stout, vrome, jonc van jaren,Ga naar voetnoot2472 ..........Ga naar voetnoot2473 aant. Tot Grimbergen met ridderschape, Ende met menighen vromen cnape, Die de wapenen minden seere. Dese sijn met groter ereGa naar voetnoot2477 Te Grimbergen comen binnen; Daer dede hem heer Arnout bekinnen 2480.[regelnummer] Hoe sijn lieden waren gevaenGa naar voetnoot2480 Van den hertoghe, diese ontgaen En woude laten dore niemants bede: ‘Oec heb ic's hem doen bidden mede; Want sine waren niet misdadich. Hier toe wilt my sijn geradich,
[pagina 111]
Wat wrake ic doen mach hier ave.’ Doen antwoerde die borchgrave:Ga naar voetnoot2487 ‘Laet ons varen te Bruessel waert,Ga naar voetnoot2488 Ende vaen al ongespaert 2490.[regelnummer] Wat wy vinden in ons gemoet.’ Heer Arnout sprac: ‘Ic wille men't doet.’Ga naar voetnoot2491 Sy saten op al ongespaert Ende reden doe te Bruessel waert. XL scutters voerden sy met bogen; Woudse iemant orloghen, Ochte weren, ochte slaen, Dat sy hen by souden staen. Dus sijn sy in't lant getoghenGa naar voetnoot2498 Godevaerts des hertoghen, 2500.[regelnummer] Ende gingen panden ende roven; Dus meughdi my geloven, Ende namen 't goet dat sy vonden,Ga naar voetnoot2502 Ende deden't aen corte stondenGa naar voetnoot2503 Te Grimbergen binnen driven. Oec vinghen sy, sonder bliven, Wat sijs alomme consten betrapen, Ridderen, knechten, clercken, papen,Ga naar voetnoot2507
[pagina 112]
Ende voerdense te Grimbergen in, Ende daertoe haer gewin. 2510.[regelnummer] Ende alse die hertoge, dat verstaet,Ga naar voetnoot2510 Seggen hoerde dese overdaet,Ga naar voetnoot2511 Die hem die Grimberchsche heren Hadden gedaen ende die oneren, Sant hi liede vrome ende stout,Ga naar voetnoot2514 Die wachten souden met gewout Beide weghen ende straten, Dat daer en lede rike noch mate,aant.aant. Sine vingen't, also sy deden al, Beide groot ende smal. 2520.[regelnummer] T'ierst dat si quamen in't lant Van Grimbergen, sy u becant, Bereden si heiden, hage, ende velt,Ga naar voetnoot2522 Bosschen ende straten met gewelt;Ga naar voetnoot2523 So dat niemant gaen noch riden En mochte, noch hem ontvlieden, Sine vinghen of sloegen doot, Ende roofden 't al, cleen ende groot, Dat hem ter were niet en dede;Ga naar voetnoot2528 aant. Dat hem weerde slogen sy mede. 2530.[regelnummer] Sy roefden 't volc, ic liege u niet, Ende als si hem ontsagen yet,
[pagina 113]
Vloen sy achterwaert algaer In de borch te Nettelaer, Die tshertogen was sekerleke,Ga naar voetnoot2534 Ende aldoen stont by Strombeke. Daer waren sy seker voer elken gast; Het was een huys sterc ende vast, Daer en mochte messchien niet; Ende als sy hier stade saghen yet 2540.[regelnummer] Voeren si roven ende berren, Ende vinghen't sonder merren,Ga naar voetnoot2541 Daer sy toe consten comen. Oec deden hem groote onvrome,Ga naar voetnoot2543 Die van Grimbergen desgelike, Sine spaerden arm noch rike, Waer dat sire quamen toe. Oec geviel dicke alsoe, Dat d'een te gemoete quam Den anderen, alsoe ic vernam, 2550.[regelnummer] Van hem, die wachten achter straten, Ende vochten sere uter maten. Dus hadden sy vele pongise;aant. Maer sy en consten in geenre wise
[pagina 114]
Comen t'enighen staende stride; Die minste hoop weec t'allen tideGa naar voetnoot2555 Den meerren, also ic las, Tot hi van lieden riker was, Ende oirloghden in beiden siden. Doen geviel't t'enen tiden, 2560.[regelnummer] Alse dat hadde geduert een jaerGa naar voetnoot2560 Dat te Grimbergen quam daer naer Mere, dat lieden van BrabantGa naar voetnoot2562 aant. Gelegen waren daer in 't lant,Ga naar voetnoot2563 Ende sloegen op huyse ende scueren, Ende namen ter selver urenGa naar voetnoot2565 De lieden daer si toe quamen; Ende t'iersten dat dit vernamen Van Grimbergen die heren vrie, Satter op eene groote partie, 2570.[regelnummer] Met heren Wouter Berthoude,Ga naar voetnoot2570 Ende met sinen broeder boude, Ende quamen al ongespaertGa naar voetnoot2572 Gereden met grooter vaert Op die andere al onversien. Doen sise sagen riepen mettien
[pagina 115]
Van hem lude van Grimbergen,Ga naar voetnoot2576 aant. Wat si mochten, sonder verbergen:Ga naar voetnoot2577 ‘U proye moet ons hier nu bliven; Die en seldi niet verre driven.’ 2580.[regelnummer] Daer voeren si steken ende slaen, Dies die ander worden ontdaen; Want sy waren ongewaerneert.Ga naar voetnoot2582 Ghereden sijn sy ende gekeert, Wat sy mochten, hare strate, Ende hebben daer den roof gelaten:Ga naar voetnoot2585 Haers ondancs vloen sy voren; D'ander volghden na met sporen, Ende vingender onderwege vele; Oec sloegen sire doet in den nijtspele.Ga naar voetnoot2589 aant. 2590.[regelnummer] Sy jaeghdense tote Bruessel toe; Maer daer lieten sise doe, Ende sijn met haren gewinneGa naar voetnoot2592 Gekeert te Grimbergen inne Vrolike ende sere blide. D'ander quamen van der sideaant. Te Bruessele al in ghevarenGa naar voetnoot2596 Ten hertoghe, sonder sparen,Ga naar voetnoot2597
[pagina 116]
En clagheden van die groote scaden, Die hem die Grimberchse heren daden, 2600.[regelnummer] Doe si sijn liede onder weghen Gevaen hadden ende geslegen, Som doot, som gewont, som mat, Ende gejaget totter stat. Als die hertoghe dit vernam Wert hi tornich ende gram,Ga naar voetnoot2605 Ende swoer in dieren ede, Si souden't becopen te lede, Dat sijt oyt dorsten bestaen. Die hertoge dede wel saen 2610.[regelnummer] Ontbieden ridderen ende cnapen, Die wel consten aen de wapen, Dat si quamen, sonder beiden. Doen ginc hem elkerlijc gereiden,Ga naar voetnoot2613 Ende quamen ten hertoge met eren. Nu hoirt van de Grimberchse heren, Den vromen man heer Arnoude, Ende van heer Wouter Berthoude, Sinen sone, wat si doen daden. Doen si hadden met scaden
[pagina 117]
2620.[regelnummer] Die Brabantsoenen gescoffiert,Ga naar voetnoot2620 aant. Die sy some ongemaniert Versloegen, ende some vinghen, Hadden sy van desen dinghen Anxt, alse dat die hertoghe Met stride ende met orloghe Sijn scade soude wreken comen Op hem allen, niet op hem somen; Ende ontboden vrienden ende maghe, Dat si t' enen gesetten dagheGa naar voetnoot2629 2630.[regelnummer] Te Grimbergen gewapent quamen, Also si daden te samen. T'ierst dat si vernamen die mere Quamen si t' allen wijch ghere Te Grimbergen wert gereden, Met groter behagelheden. Daer quam die grave van Vianden, Met menighen man, wilt verstanden, Crachtich gewapent totten oghe.Ga naar voetnoot2638 Oec quam dair ten oirloghe 2640.[regelnummer] Die heer van Breda en sijn sonen,Ga naar voetnoot2640 Met volcke dat men niet versconen
[pagina 118]
Wel en mochte, des sijt vroet,Ga naar voetnoot2642 Die van hem hielden leen ende goet. Van Mechelen ende oic voirt an Tot bi Postele, menich man Quamen hem te helpen, dat wet, Ridderen ende cnapen, die met Te Grimbergen woonden omtrent. Dese quamen met ghenentGa naar voetnoot2649 2650.[regelnummer] Wel gewapent ende opgeseten Om te helpen, doe ic u weten,Ga naar voetnoot2651 Heer Arnoude sijn lant verweren Jeghen die hem wilden deren.Ga naar voetnoot2653 Ende hierna worden sy beraden, So dat sy vergraven daden Alle die passe, die men vant, Daer toe comen mocht enich brant, Die in heur lant mochte beraden Onvrome, verlies, oft scade. 2660.[regelnummer] Hier toe was het dat raet gave Van Vianden die goede grave. Oec daden sy die passen besetten Allegader, sonder letten, Daer men van Bruessel toe mochte,Ga naar voetnoot2664 Met lieden van coenen gedochte,
[pagina 119]
Ende met scutteren goet ter cure.Ga naar voetnoot2666 Hier af swig ic te deser ure, Ende segge u van den hertoge voert, Die te Bruessele was in de poert,Ga naar voetnoot2669 2670.[regelnummer] Ende vergaderde een groot here Om te vaerne ter wereGa naar voetnoot2671 Te Grimbergen in dat lant, Daer si doe stichten brant,Ga naar voetnoot2673 Ende daden met rove den omsaten Groote scade uter maten. Maer het was begraven alsoe Dat sire niet costen comen toe Met rove, met brande, te vele scaden. Doe waren vele wel beraden 2680.[regelnummer] Die Grimberchsche heren ende voirsien Van vele lieden, die in dien Altoes begrepen waren dair, Dat si den anderen reden naer, Ende haddense by waerheden Geerne van achter bestreden; Maer si en hadden niet de macht; So groot was 's hertogen cracht
[pagina 120]
Dat sijs niet en dorsten bestaen. Maer als si sagen, sonder waen, 2690.[regelnummer] D'ander yet riden onbewaert,Ga naar voetnoot2690 Sloegen sine achter in den staert;Ga naar voetnoot2691 Sy quetsten liede ende vinghen.Ga naar voetnoot2692 Ende alse in deser weringhen Die hertoghe hadde doen branden, roven,Ga naar voetnoot2694 Waer hi conste comen boven, Oft daer hi conste geriden toe, Keerde hi met sinen lieden doe Te Bruessel, sonder sparen, Ende liet elken t'huiswert varen, 2700.[regelnummer] Ende voer selve na dat Te Lovene in de stat. Alse die Grimbersche heren dat vernamen,Ga naar voetnoot2702 Ginghen si hem alle versamen, Ende trocken te Bruessel waert, Ende ginghen bernen in de vaert, Al daer si toe mochten comen. Doe hebben si den roof genomen, Dien sy in haren wege vonden; Ende als si hadden te dien stondenGa naar voetnoot2709
[pagina 121]
2710.[regelnummer] Een deel dorpen verbrant,Ga naar voetnoot2710 Keerden si weder te hant, Met haren proyen, die sy met minnen Deylden te Grimbergen binnen. Oec voeren sy hier boven Dicke bernen ende roven In den hogen lant, Daer sy in stichten roof ende brant; Ende die hertoge sekerlike Brande hem af derghelike 2720.[regelnummer] Haer lant tot Grimbergen toe. Dus even hert hilden sijt doe,Ga naar voetnoot2721 Dat, tusschen Grimbergen, dat wiet, Ende Bruessel der stat, niet Dorp en bleef staen voert, En was verbrant ofte verstoert, Ja, tot Vilvoorden, dat's waer, Sonder een borch, hiet Nettelaer; Anders en bleef daer, groot noch smal. Oec was 't volck gevloen al
[pagina 122]
2730.[regelnummer] Dat woonde in 't lant te voren.Ga naar voetnoot2730 Dus beriet daer elc anders toren, Waer si mochten, des sijt wijs; Sy hadden menich swaer pongijs, Daer stoute feiten, na mijn verstaen, Van wapenen in worden gedaen. Ende dicke man oic jegen man, So dat ic niet geseggen en can Die waerheit hoe dat daer gevel; Maer het was te horen welGa naar voetnoot2739 2740.[regelnummer] Dat sy met overmoedicheden Dicke opten anderen streden, Ende vingen ende sloegen te male, Met .x. met .xij., op ende dale; Maer te ghenen staenden stride En quamet in ghene side; Want hem de hertoghe te mechtich, Te rijcke was ende crechtich, Overmits des keysers wille, Die hem halp lude ende stille. 2750.[regelnummer] Wanneer hijs hadde te doene Sende hi hem sire baroeneGa naar voetnoot2751
[pagina 123]
Ende ridders ende knapen,Ga naar voetnoot2752 Die goet waren ter wapen; En hadden't leenhouders gedaen, Des en hadden't niet ontstaenGa naar voetnoot2755 Mogen die Grimberchse heren, Die om geniets wille der eren Roefden dicke den hertoghe, Ende hem ontrieden den orloghe, 2760.[regelnummer] Ende daden hem dicke, dat's waer, Al ginc't sire eren naer, Vreden geven vast ende goet. Die van Grimbergen waren vroet, Ende hielden te vriende in der orloghen, Die raet waren des hertoghen, Met groote gichten sekerlike, Die sy gaven mildelike Om dat sy wouden om datGa naar voetnoot2768 Haers willen voorderen te bat. 2770.[regelnummer] Oec waren lieden vele van der sydeGa naar voetnoot2770 Binnen Grimberghen tien tyde,
[pagina 124]
Dien dat orlogen was leet;Ga naar voetnoot2772 Want sy wisten wel gereet Wat van der sake mochte comen, Ende hadden liever genomenGa naar voetnoot2775 Den pays dan den onvrede, Ende spraken dicke ten besten mede; Soe dat van Brabant die here Sijn recht hadde gehad ende d'ere 2780.[regelnummer] Ende al dat hadden sijn vorsaten, Hadde die grave van Vianden gelaten. Hine liet niet peisen, als ick versta, Noch den here van Breda,Ga naar voetnoot2783 Noch andere ridderen, die mechtich In 't lant waren ende woonechtich, Ende orloge ende wapenen minden, Al waest dat si den hertoge kinden Boven hem mechtich, sine achten's niet; Maer daden den lantvolcke groot verdriet,Ga naar voetnoot2789 2790.[regelnummer] In Brabant, met roven ende met branden. Dus stont dese twist tusschen de landeGa naar voetnoot2791 Lange, ende selc stont gaf men vrede,Ga naar voetnoot2792
[pagina 125]
Dat men met bedwange dede; Ende selc tijt hielt men parlement; Want men geerne hadde gheënt D'orloghe, hadde men gemocht. Ende als men 't soude hebben brocht Ter soene, so waren dair In beide syden, die voirwaer 2800.[regelnummer] Soe verworven met haer spraken, Dat men te peise niet conste gheraken.Ga naar voetnoot2801 Nochtans waren, als ic u bediede,Ga naar voetnoot2802 In beider syden veel goeder liede, Dien d'oorloghe was herde leet. Daer was een, als ic 't weet, Van Wemmele mijn heer Arnout, Ende heer Jan van Campenhout,Ga naar voetnoot2807 Heer Geraert van Pede, heer Jan van Aa,Ga naar voetnoot2808 Die heere van Hobosch, die naaant. 2810.[regelnummer] Ende bi waren den hertoghe,Ga naar voetnoot2810 Ende ander heren, die in d'orloghe Den heren van Grimbergen waren stout, Daer si somme hare scout In quiten, die waren gemaige. Oec wasser een deel in d'ander lage
[pagina 126]
Aldus metten Grimberchsen heren, Die noode sagen dat strueren Des lantvolx in weder side; Die waren tien tide: 2820.[regelnummer] Heer Godevaert Screyhane ende also wale Mijn heer Seger van den Male, Heer Willem van den Bogaerde, metGa naar voetnoot2822 Heer Willem Tant, ic wille ghijt wet, Ende her Arnout van Oyenbrugge. Dese spraken dicke over ruggeGa naar voetnoot2825 Om peis, om soene, ende om vrede, Ende seiden: ‘Wel eest waerhede,Ga naar voetnoot2827 Dat men in dit orloghe Onrecht doet den hertoghe; 2830.[regelnummer] Want van Grimbergen plagen Die heren in ouden daghen Haer goet te houden, haer lant, Van den hertoge van Brabant.’ - ‘Hierbi vrucht ic, si lude, si stille, Te siene onsen onwille,’ Sprac heer Arnout van Oyenbrugge, Die hoer voersprake vlugge
[pagina 127]
Overal was hier af. D'ander hilden niet een caf 2840.[regelnummer] Wat sire toeseiden ende spraken; Ende tegen hem an in derre zaken Dat si leenhouders waren, Ende hadden liever; sonder sparen, Den hertoge van Brabant, Dan die van Grimbergenlant, Dore al dat sise kinden goet, Getrouwe, wijs, ende vroet, Ende gewillich altoes ten wapen.Ga naar voetnoot2848 Daer waren vele edele knapenGa naar voetnoot2849 2850.[regelnummer] Ende vele ridders tier tijt,Ga naar voetnoot2850 Die oorloghe minden ende strijt, Ende niet en gheerden dan onraste; Oic hilt d'oorloghe staende vaste.Ga naar voetnoot2853 Die grave van Vianden ende van Breda,Ga naar voetnoot2854 Die heren van Voren ende van der Aa, Ende mijn heer Wouter Berthout, Ende Geeraert, sijn broeder stout, Somwile met vrede, ende selc stontGa naar voetnoot2858 Met parlemente, si u cont,
[pagina 128]
2860.[regelnummer] Hilden dese heren d'orloge op hoor.aant. Sy hadden van Grimbergen d'oor Met hem die 't uit ghenen saken En lieten te peise geraken;Ga naar voetnoot2863 Ende als 't was buten bestande, Reisde elc op anderen in den lande, Ende panden ende daden andren scade.Ga naar voetnoot2866 Dus stont in grooter ongenadeGa naar voetnoot2867 't Lant, ende in swaren orloghe, So dat hem heeft die hertoghe 2870.[regelnummer] Een deel ontcracht van haren goede, Ende haer renten, als ic ghevroede,Ga naar voetnoot2871 Gemindert, ende hilt in handeGa naar voetnoot2872 Veel haers goets in den lande. Binnen desen selven orlogheaant. Quam een siecte aen den hertoghe, Daer hi af sterf ende wert met havenaant. Te Haffligem eerlic begraven, Met rouwen ende met misbaer; Noch hedendaeghs vint men daerGa naar voetnoot2879
[pagina 129]
2880.[regelnummer] Sijn graf. Hi achter lietGa naar voetnoot2880 Enen sone die Godevaert hiet Ende was d'ander sekerlijc; Maer hine was niet also lovelijcGa naar voetnoot2883 Alse was sijn vader,Ga naar voetnoot2884 Als ic u seggen sal algader.	voetnoot2398 Met syne lieden, Ende bleeff daer, hoor ick bedieden, Met grooter rasten eenen tijt Dat hy niet en dede, dat seker sijt, Op die van Grimberghen groot no smal; Maer eene hatye, so bleef het al Ter heeren waert, verstaet dat nu, Van Grimberghen, dat segghe ick u, Ende droech hen quaet herte, dat verstaet, Oock socht hy menighen nauwen raet Hoe hy yet mochte op ghedringhen, Daer hy mede, met eenighe dinghen Toebrachte oorloghe ende ghevecht Dat hy quaeme op slecht. Dus dedy in 't eynde lieden vaen. voetnoot2412 Daer sy om heure coopmanscap reden, Ende teech hen aene by waerheden. voetnoot2415 Ende deedse veuren, des ghelooft, Te Brusselle in 't ghevangenisse. Doen dat vernam, sijt's ghewisse, Mijn heere Aernoult en syne sonen, Sonden sy, hoorick vernoemen, Eenen bode te Brusselle binnen Aen dien hertoghe, doen ick u kinnen, Dat hy haerlieden sonde. Die bode quam ter corter stonden Te Brusselle, ende ginck saen. voetnoot2422 Op 't hof, daer hy den hertoghe staen Vant binnen poorte voor die sale. Doen ginck die bode, wet wale, Daer hy den hertoghe sach, Ende seyde: ‘Heere, goeden dach Geve u God en Ste. Marie, Ende al u gheselscap vrye.’ Daer naer seyde die bode fier: ‘Heer, my heeft ghesonden hier Mijn heere Aernoult van Grimberghen, Ende bid u seere, sonder verberghen, Dat ghy hem syne lieden sent, Die ghy ghevaen hebt ontrent, Sonder schout en sonder recht, Oft weet dat ter waerheyt slecht Hy sal vaen ruddren ende knaepen, Knechten, heeren ende papen, Waersy can bevaren.’ Die hertoghe antwoorde te waeren, Hyne daets niet om synen wille, Hy mochte. voetnoot2434 Dat hy sochte Daede coenelick 't quaetste dat hy mochte, Hyne losses niet en quaede not. voetnoot2437 Sonder spot. voetnoot2438 Daernaer, Ende ginck t'huuswaert voorwaer Te Grimberghen, van daer hy was commen. Als hy daer quam, hebbick vernomen, Ginck hy te heer Aernoulde na das, Na syne borch, daer hy inne was, Ende vertelde hem die waerheyt al, Hoe dat die hertoghe groot no smal Door hem en dade van eenen cave, No dat hy de lieden, by St. Bave, Uyt en liete nimmermeere, Ende dat hy dade in alle keere Dat quaeste dat hy mochte doen, Hyne losses niet eenen mottoen. voetnoot2451 Ontbod. voetnoot2452 Van synen lande een deel liede, Die gerne quaemen, als ick bediede, Wel ghewapent, wilt ghevroeden. Doen sy die niemaeren verstoeden Dat heer Aernoult haers hadde te doene, Daer quaemen een deel rudderen coene, Vromer jonger baetselaere. voetnoot2456 Ende som verre hadden ghesocht, Dies was een, ben ick bedocht. voetnoot2458 Van den Thommen die borchgraeve, Mijn heere Willem, by St. Bave, End van Oyenbrugge mijn heer Hendrick; Oock quaemen daer ook sekerlick Mer. voetnoot2463 Ende noch twee andere, ick wane. voetnoot2464 Heer Aernoult ende heer Hendrick met, Die kinders waeren, dat wel wet, Mijn heer Aernoults. voetnoot2467 Oock so quam daer, als ick spreke, Mijn heere Simoen Van der Maele, Een seer vroem batselier, wet wale; Oock quam daer heer Geeraert van Herlaere, Ende mijn heere Paridaen, dat's waer, Diemen hiet van Massenhove. voetnoot2471 Alle ruddren van loove. voetnoot2472 Ende jonck. voetnoot2473 Ende volghende de waepenen t'waeren Altijt gerne, daer sy mochten. Dese quaemen met, coene ghedochten Te Grimberghen in waeren saeken, Ende oock menich vroom knaepe. voetnoot2477 Ende als dese waeren met groote eere Vergadert te Grimberghen binnen, Dede hem. voetnoot2480 Hoe die hertoghe hadde gevaen Sijn lieden, ende niet en woude laeten gaen, Ende hijs hem hadde doen bidden nochtan, Ende hy gerne, by St. Jan, Andere daer vooren vaen soude, Daer sy om wisselen woude, Ende sy hem daertoe gaven raet. voetnoot2487 Doen antwoorde, dat verstaet, Mijn heere Willeme de borchgrave, Ende seyde: ‘Heere, by Sinte Bave. voetnoot2488 Waert in, Ende vaen wy meer ofte min Dats wy. voetnoot2491 Doen seyde heer Aernoult: ‘Sijt's vroet, Ick wille wijt doen, sonder scop.’ Doen saeten sy algaeder op, Ende voeren terstont te Brussel waert, Ende veurden met hen in de vaert Wel veertich schutters met bogen, Woudse yement weeren omlogen. voetnoot2498 Dat segge ick u al sonder waen. Ende alsoo saen alsy quaemen Ghereden al te saemen In des hertoghen Godevaerts lant, Gingen sy panden al te hant, Ende rooven ten selven stonde. voetnoot2502 't Quick. voetnoot2503 Ende daeden't te Grimberghen driven. Oock so. voetnoot2507 Knechten, heeren ende papen, Ende veurden't. voetnoot2510 Alsoo. voetnoot2511 Hoorde seggen die overdaet, Die ghedaen hadden die van Grimberghen. voetnoot2514 Sant hy derwaert, sonder bergen, Lieden die wachten souden die straeten, Dat daer en lede hoghe no mate, Syne vingene, wats gheschiet, Dat sy daden, en liege u niet. Want t'ierst. voetnoot2522 Sy velt ende haege. voetnoot2523 Sonder saege, So dat nietmant en mochte lyden, Noch ontgaen te geenre syden, Sy vingense oft. voetnoot2528 Wat dat sy conden belaken, Ende als sy hem van eeneger saeken Ontsagen, togen sy daer naer Aen die. voetnoot2534 Die by Vilvoorden was ghestaen, Ende was tshertoghen, sonder waen, Ende was een huus vast ende goet. Dan waeren sy seker, des sijt vroet Dat hen messchien mochte niet, ende als sy haer schade sagen. voetnoot2541 Vingen 't al. voetnoot2543 Ende die van Grimberghen, heb ick vernoemen, Daden weder desghelijcke, Ende en spaerden arme no rijcke, Waer sijs mochten commen toe. Dickels gheviel't oock alsoo Dat d'een den anderen te ghemoete quam Van den ghenen, als ick vernam, Die daer die straeten roofden tier tijt, Ende sloegen elcandren, seker sijt, Ende vingen oock, hebbe ick vernomen; Maer niet en quaempt, wie 't mach vromen, Tot genen pongise dat staende was; Maer al vliende, sijt seker das. voetnoot2555 Want wie dat brachte die meere macht, Die andere weec hem, so ben ick bedacht, Tot dat hy rijcke was van lieden; Dus worden sy, hoor ick bedieden, Oorloghende in beyde syden. Doen gheviel't in dien tyden. voetnoot2560 Als gheduert hadde wel een jaer. voetnoot2562 Die mere. voetnoot2563 Lagen by Grimberghen in 't lant, Ende opsloegen husen ende scheuren. voetnoot2565 Ende naemen den lieden ter selver heuren Allegader daer sy toe quaemen. Doen die van Grimberghen dat vernamen, Saeten op. voetnoot2570 Ende reden derwaert, als ick lye, Met heer Woutren. voetnoot2572 Wat sy mochten, met grooter vaert, Ende quaemen ghereden onghespaert Op dien anderen onversien. T'erst dat sy se sagen, met dien voetnoot2576 Soe ryepen sy luyde: ‘Grimberghen!’ voetnoot2577 Sonder berghen, Ende seyden: ‘Ghy laete u proye hier!’ Doen voeren sy voort, sonder dangier Optie andren houwen ende slaen, Die te hant. voetnoot2582 Onghewerneert. Ende sijn alle ghekeert. voetnoot2585 Den roof daer ghelaeten; Ende gingen vastelicken vlien. D'ander volgden hen met dyen. voetnoot2589 Ende sloeghen doot in dien speele. Dus jagende syse te Brusselle toe. voetnoot2592 Ende sijn al weder ghekeert, Ende reden, alsoo men my leert, Rechte te Grimberghen binnen Met allen haeren ghewinne, Ende waeren van herten ghevalle blide, Ende d'ander quaemen ten dien tyde. voetnoot2596 Alle inne gevaeren. voetnoot2597 Ende gingen ten hertoghe daer naere, Ende claegden hem van der schaede, Die hem die heeren hadden beraeden Van Grimberghen, ende ghedaen, Ende ghejaegt tot by der stat. Doen die hertoghe hoorde dat. voetnoot2605 Swoer hy met eenen dieren eede, Sy souden't becoopen ter eeren leede Dat sy yet bestaen dorsten. Doen ginck die hertoghe sonder vorsten, Ende ontbode rudderen ende knaepen In sijn lant in waere saecken. voetnoot2613 Menich man bereyden, Als sy die nieumaeren verstonden, Ende voeren henen, hoorrick ooirconden, Tot den hertoghe, dat segge ick u, Daeraff ick wille swygen nu, Ende seggen van Grimberghen heer Aernoulde, Ende van synen sone heer Woutre Berthoude, Wat sy daden by mijnder wit; Doen sy hadden, verstaen dit. voetnoot2620 Die Brabanders geschoffiert, Als ick u vooren hebbe ghevisiert, Daer sier een deel sloegen ende vingen, Hadden sy anxst in waere dingen, Dat die hertoghe daer soude commen, Ende schaede vreken, hebbe ick vernomen. voetnoot2629 Dat sy quaemen, sonder sage Te Grimberghen ghewapent wel, Dat sy daeden al sonder spel; Want t'eerst dat sy die meere verstoeden Bereyden sy hen, wilt ghevroeden, Ende quaemen te Grimberghen ghereden, Daer sy haer herberghe, in waerheden, Alle binnen naemen te hant. Daer quam, dat sy u becant, Die staute grave van Vianden. voetnoot2638 Wel ghewapent tot in die hoogen. Daer quam oock met ten oorloghe. voetnoot2640 Met synen sonen, Ende met veele lieden, hoorick vernoemen. voetnoot2642 Die alle hielden van hem haer goet. Oock quam daer, des sijt vroet, Van Postel waert menich man, Ende van Mechelen oock met aen. Oock so quaemen daer ghevaeren Ruddren ende knaepen te waeren, Die te Grimberghen woonden ontrent. voetnoot2649 Dese quaemen daer, sy u bekent. voetnoot2651 Doen. voetnoot2653 Ende doen sy alle, sonder scheeren, Vergaedert waeren, segge ick u, Daden sy vergraeven nu Alle die passe, die men toe mocht commen In haer lant te haeren ontvromen, By den raede van den grave Van Vianden, by St. Bave. Oock deden sy. voetnoot2664 Toe mochte ryden Met veele lieden, sonder beyden. voetnoot2666 Ende met schutters oock een deel. Nu swighe ick van hem gheheel. voetnoot2669 Brusselle. voetnoot2671 Om te vaeren met groote geere. voetnoot2673 Ende doen sijn volck, u sy becant, Al vergadert was ende ghereet, Soo togen sy henen, God weet, Te Grimberghen alle toe, End t'eerst dat sy daer quaemen doe Gincsy berren ende rooven; Ghyne mochtes niet gheloeven Wat grooter schade dat sy daden; Maer syne mochten te veele schaden Niet toecommen, segge ick u, Om dat soe was vergraeven nu. Oock waeren die van Grimberghen Wel bewaart, sonder verbergen, Ende voorsien van veele lieden, Ende reden, willick u bedieden, Den andren van achtere altijt naer; En haddense gerne bestreden voorwaer, Hadden sy van volcke ghehat die macht; Maer die hertoghe hadde te groote cracht, So dat sijs. voetnoot2690 Die andere yet ryden. voetnoot2691 Sloegen si achter. voetnoot2692 Ende quetsten lieden, ende vingen met, Ende alse die hertoghe, dat wet. voetnoot2694 Verbrant hadde, heb ick vernoemen, Alle gaedre daert hy toe conste commen, Keerde wedere met syne lieden Te Brussel waert, hoort dit bedieden. T'eerst dat hy daer quam ghevaeren Liet hy sijn volck al t'huuswaert vaeren, Ende voer. voetnoot2702 Ende als die van Grimberghen wisten dat Dat de heer ghescheyden was, So togen sy saen na das Met haeren coenroete te Brussel waert Ende verberrende op die vaert Als daer sy mochten toecommen, Ende roofden, hebbe ick vernomen, Wat sijs in. voetnoot2709 Tyen stonden. voetnoot2710 Dorpen verbrandt een groot deel, Keerden sy weder al gheheel Weder te Grimberghen binnen Met haeren proyen, doe ick u kinnen, Die sy deelden blydelijcke. Dus voeren sy dickwils sekerlijcke Op den hertoghe berren ende rooven, Ende daden hem, mogdijs gheloven, Groote schade in sijn lant, Ende die hertoghe, sy u becant, Dede hem weder desghelijcke, Ende bernede hem af sekerlicke. voetnoot2721 Ende die van Grimberghen berrende alsoe Op den hertoghe nacht ende dach, Soe dat geen dorp, hoorick ghewach, Staende en bleef op die wyle, Sonder Brusselle, dats geen gyle, Ende Grimberghe, 't en wert al Verbrant, verherijt, groot ende smal, Noch oock tot Vilvoorden mede, Sonder eene borch, dat's waerhede, Die Nettelaer gheheeten was, Die sterck was, sijt seker das, Ende was by Vilvoorden ghestaen, Die des hertoghen was, sonder waen. Maer anders so en bleef daer niet Ontrent staende, wes geschiet, By noch na, alsoo ick weet; 't Volck was al ghevloyen, God weet, voetnoot2730 Datter te woonen plach te vooren. Ooyck hadden sy, doe ick u hooren, Menich pongijs onderlinge, Ende menich opset sonderlinge, Daer schoone fayten worden ghedaen Van waepenen, doe ick u verstaen, Dickwile man iegen man, Dat ick u niet gheseggen en can De rechte waerheyt hoe 't gheviel. voetnoot2739 Maer ter waerheyt weete ick wel Dat sy dickwyle buyten reden Aen beyden zyden, in waerheden; Als nu d'eene, als d'ander nu; Ende sloegen ende vingen, segge ick u, D'een den anderen daer sy mochten, Ende dickwyle op d'ander vochten Met thiene, met twaelfe te male; Maer niemael en quamt, dat weet wale, Ten stryde; want te machtich Was die hertoghe ende te crachtich. voetnoot2751 Ende sant hem so veele baroene. voetnoot2752 Leenhouwers. voetnoot2755 Syne hadden's mogen ontstaen Die van Grimberghen nu; Maer sy naemen goet, seg ick u, Van den heeren ter tyer tijt, So dat sy den hertoghe, des seker sijt, Dat oorloghe altoos ontrieden, Ende hem seyden, hoorick bedieden, Dat hy alles noch wel toequaeme, Ende daden hem dicke, al was 't scame, Vrede geven, dat was waer; Want die van Grimberghen openbaer Waeren wijs ende vroet, by trouwen, Ende hielden te vriende, als men mach scauwen, Veele lieden die by den hertoghe waeren, Met haeren ghiften, sonder spaeren. voetnoot2768 Om dat sy wouden werlicke Haeren wille. voetnoot2770 Iegen den hertoghe, verstaet dat. Dus deden sy haer dinck met vroeden sinne. Nochtans waeren veele lieden inne voetnoot2772 Grimberghen, die d'oorloge was leet; Want sy wel wisten, God weet. voetnoot2775 Ende spraken dickwels, hebbe ick vernomen Ten besten van deser saeken, Ende hadden gerne peys doen maken Aen beyde syden; ende van Brabant die heere Had ghehat dat recht ende die eere, Dat voormaels hadden syne voorsaeten In Grimberghen, by charitaeten, Ende daer hy de oorloghe om began; Maer en wouden laeten, by St. Jan, Met peysen die grave van Vianden. voetnoot2783 Nocht oock die heere, wilt verstanden, Van Breda; want sy begeerden seere Dat oorloge in allen keere, Noch oock menich stout sergant, Noch menich ruddre, die daer in 't lant Woonachtich was; want sy Hadden veel liever, segge ick dy, Dat oorloge, dat si seer minden. voetnoot2789 Maer sy daden den lande groot verdriet Van Brabant. voetnoot2791 Desen twiste. voetnoot2792 Van Brabant ende van Grimberghen lange; Selck tijt weert oock met bedwange Vrede gegeven In beyde syden. Ooyck hielmen parlementen tyen tyde Om te soenen ofte men conste; Maer het was om niet dat men 's begonste, Want so veele lieden waren daer Aen beyde syden over waer Die 't verwonnen. voetnoot2801 Datten peyse. voetnoot2802 Veele heeren In weder syden; by mijnder eeren. voetnoot2807 Ende mijn heere. voetnoot2808 Ende die heere van Pede oock mede, Mijn heere Geeraerts, dat 's waerhede; Ende daertoe die heere van Aa, Mijn heere Jan, als ick versta, Ende die heere van Hoboschs met, Ende noch andere, dat wel wet. voetnoot2810 Die in des hertoghen syde waeren Ende vrienden, hoordick openbaeren, Den heeren van Grimberghen; oock waeren sy Haere mage som, ghelooves my, Soo dat sy spraken daertoe Dicwylen ten besten; ende oock alsoe Waeren heere in d'ander partyé: Heer Godevaert Screyhane, soe ick lye, Heere Willem Tant, heer Zeger. voetnoot2822 Boengaerde, alsoe waele, Mijn heere Aernoult v.O. voetnoot2825 Dese heeren spracken dickels over rugge Om peys ende om soene mede. voetnoot2827 Wy weten wel die waerhede Dat men den hertoghe onrecht doet; Want die van Grimberghen plaegen haer goet Te houden van den hertoghen Van Brabant al ongheloghen Hier voormaels over langen tijt, Ende wy sullen, des seker sijt Noch onsen willen, hebben hier aff. Wy en achten 's niet een caff; Want sy seyden, sonder gyle; Maer men verspraxe somwyle Ende tegen hen aene dat sy waeren Leenhouwers, sonder spaeren, Ende sy liever hadden Brabant Dan Grimberghen, sy u becant.’ Nochtans dat men se kende goet, Daertoe ghetrouwe. voetnoot2848 Willich. voetnoot2849 Want daer waeren. voetnoot2850 Die seer minden oorloghe ende strijt, Ende vele rudders ter selver tijt, Die niet en gheerden. voetnoot2853 Oock hielt. voetnoot2854 Vianden was, Ende oock mede, sijt sekere das, Die stoute heere van Breda, Ende ooick mede, alsoo ick verstae; Mijn heere Woultre. voetnoot2858 Die beyde van van Grimberghen waeren ooir, Hielden 't alsoe altoos op hoer, voetnoot2863 Dat commen en conste ten geenen eynde. Dus stont dit, als ick ter waerheyt vinde, Somwyle met vrede ende selker stont Ooick in parlemente, sy u cont. Maer als buyten bestande was Reysde elck op d'andere, sijt seker das. voetnoot2866 Elcandren. voetnoot2867 In deser onghenaede Langen tijt ende menich jaer, So dat die hertoghe hen hadde voorwaer Veele oncracht. voetnoot2871 Ende van renten. voetnoot2872 Want hy was hen te machtich van lieden, Ende onthielt hen, hoordick bedieden, Veel goets dat hy hielt in handen. Hieromme quam als ick becande, Den hertoghe eene siecheyt aene, Daer hy mede lach, als ick wane, Min dan een maent, doen starff hy. Doen wiert gheveurt die hertoghe vry Te Afflighem, dat segge ick u, Ende wert gegraeven, verstaet my nu, Met grooten rouwe. voetnoot2879 In den cloostere daer naere, Daer noch hedent sijn graf nu steet. voetnoot2880 Dese hertoghe Godevaert hi liet, God weet, Eenen sone, wats gheschiet, Die die andere Godevaert hiet. voetnoot2883 Niet so. voetnoot2884 Als sijn vadere was sekerlijck, Als ick u nu seggen sal. Nu hoort dan al over al.

Vorige Volgende

[vs. 2398-2884]aant.