De fragmenten van de Limburgse 'Floyris en Blantsefluor'

Fragment 8: Floyris verstopt zich in een bloemenmand

[........] Cloyris gesag. ⁺
Do wart die vrowe here
irverit víl sere. ⁺
Lute dat sie do riep.
Die junchere nider viel ⁺
ende deckete sic vil tiegere ⁺
mit den blomen widere.
Do dahte vro Cloyris: ⁺
‘Dit is Blantseflůres amis.’ ⁺
Hastlike do quamen ⁺
die vrowen, die dar waren,
ende vrageten, wat er were,
dat sie riepe so sere.
Cloyris sweic der warheit
unde dahte an ir huvísheit. ⁺
Sie sprac en to mit minnen:
‘Mig spranc an min kinne ⁺
uter disen blomen
ein pampilion scone.
Des wart ic harte sere intan.’ ⁺
Die vrowen, die do waren dar,
die hatten is iren spot grot ⁺
ende spraken: ‘Dit was [...]

Vertaling

[........] Cloyris zag.
Toen sloeg de edele dame
de schrik om het hart.
Luid begon ze toen te schreeuwen.
De jongeman liet zich in de mand terugvallen
en dekte zich weer heel zorgvuldig
met de bloemen toe.
Toen kreeg vrouwe Cloyris een ingeving:
‘Dit is de vriend van Blantsefluor.’
Snel kwamen toen de dames,
die daar waren, aanlopen
en vroegen haar, wat er met haar was,
dat ze zo luid geschreeuwd had.
Cloyris verzweeg de waarheid
en dacht aan haar hoofsheid.
Ze zei liefdevol tegen hen:
‘Er sprong een mooie vlinder
uit deze bloemen
tegen mijn kin aan.
Daarom moest ik heel erg schrikken.’
De dames, die toen daar aanwezig waren,
dreven er heel erg de spot mee
en zeiden: ‘Dit was [...]

+ 157-158 ‘Cloyris’, Cloris. In het Frans (hs. A) heet ze Gloris. Ook in het Frans schrikt ze en slaakt uit angst een kreet: A, v. 2344-2345: ‘et la pucele s’esfreï/ de la poor c’ot si s’escrie’.

+ 159 ‘gesag’. Vorm van het werkwoord ‘gesien’, zien, opmerken. ‘irveret’. Vorm van ‘erveren’, ‘ervaren’, vrees aanjagen, bang maken, hier als deelwoord ‘bevreesd’.

+ 161 ‘nider viel’. In het Frans is Floris uit de mand gekomen en springt weer erin terug als hij merkt dat de kust niet veilig is. Vgl. v. 2347: ‘Flores resaut en la corbeille’.

+ 162 ‘tiegere’. Variant van ‘digere’, zorgvuldig, volledig. Vgl. A, v. 2351-2352: ‘Des flors errant s‘a recovert,/ si que de lui noient ne pert’. (Vert.: Hij heeft zich snel weer met de bloemen toegedekt, zodat er niets meer van hem te zien was).

+ 164 ‘vro’, korte vorm van vrouwe, dame.

+ 165 Ook in het Frans denkt Cloris aan de mogelijkheid dat de onbekende indringer Blancefloers vriend is. Vgl. A, v. 2358-2359: ‘et de Blanceflor porpensee:/ ce fu ses amis, bien le sot [...]’. (Vert.: en aan Blancefloer gedacht: dat was haar vriend, dat wist ze zeker).

+ 166 Vgl. het Frans A, v. 2353: ‘A tant ses compaignes akeurent’. (Vert.: Daarna kwamen haar vriendinnen aanrennen).

+ 171 ‘huvisheit’, hoofsheid, in het hs. ‘huuisheit’. Vermoedelijk de oudste bewijsplaats van het woord hoofsheid (Van Oostrom 2006, 177). Op wie de woorden ‘haar hoofsheid’ betrekking hebben (op Cloris? op Blancefloer?) wordt hier niet duidelijk.

+ 173-176. Ook in het Frans gebruikt Cloris een smoes, vgl. A, v. 2363-2364: ‘Des flors sali uns paveillon,/ des eles feri mon menton’. (Vert.: Uit de bloemen vloog een vlinder. Hij raakte met zijn vleugels mijn kin).

+ 176 ‘ intan’. Vorm van ‘intduon’, schrikken, vgl.: ontdaan.

+ 178 ‘spot grot’. Vgl. in het Frans A, v. 2367: ‘Arriere s’en revont gabant [...]’. (Vert.: Ze trekken zich spottend terug).