De fragmenten van de Limburgse 'Floyris en Blantsefluor'

Teksteditie met vertaling en aantekeningen^*

Fragment 1: De bruggenwachter geeft raad

[......] ic genůge. ⁺
Rat mir mit fůege.
Blantseflůr was min wif. ^{+ +}
Die nam mic hat ende nit.
Mit důven w[a]rt sie mic genomen.
Nů bin ic her na ere kůmen. ⁺
[.......] ist ein ende. ⁺
Ic sterve in ellende, ⁺
of [...] gew[inne] ⁺
míne líeve trutíne.’
Daries sprac do
den kinde gutlike to:
‘It were scade vil grot ⁺
blievit gir in ellende tot
umme dussulke dinc.
Gir sprekit alse ein gron kint. ⁺
Ine tar mir nuwit romen, ⁺
dat ic kunne raten
van dus getanen dinge,
so gir mic [ane] sinnet.
Mer den besten den ic kan ⁺
ende den ic mi gedaht ⁺

Vertaling

[Goud en zilver heb] ik genoeg.
Geef me op passende wijze raad.
Blantsefluor was mijn geliefde.
Haat en nijd hebben haar van mij afgenomen.
Door diefstal werd ze van me afgepakt.
Nu ben ik hierheen naar haar toegekomen.
[Mijn reis] is ten einde.
Ik sterf in den vreemde,
als ik [niet] mijn
lieve vriendin terugkrijg.’
Darius zei daarop
vriendelijk tegen de jongeman:
‘Het zou vreselijk jammer zijn,
als u in den vreemde zou sterven
om een dergelijk akkefietje.
U spreekt als een onervaren kind.
Ik durf me niet erop te beroemen,
dat ik raad zou kunnen geven
in een dergelijke aangelegenheid,
als u dat van mij zou verlangen.
Maar de beste raad die ik kan geven
en waarop ik gekomen [ben]

* (Geraadpleegd: MNW, De Smet/Gysseling 1968, Kolmerschlag 1995, Leclanche 2003, hs. A).

+ 1 ‘genůge’. Floris heeft in het voorafgaande aan de bruggenwachter verteld dat hij een Spaanse koningszoon is. Hij is een gefortuneerd man en beschikt over veel goud en zilver. Goede raad wil hij ruim belonen. Vgl. A, v. 1766: ‘si vos en donrai largement’ (vert.: en ik zal u er rijkelijk van geven.). In v. 1 heeft ‘genůge’ (‘genoeg’) betrekking op de rijkdom van Floris. De Limburgse dichter gebruikt hier een litotes, een understatement ; ‘genoeg’ betekent hier: ‘ rijkelijk’, ‘veel’. Vgl. ook v. 31 en v. 106.

+ 3 ‘wif’. Letterlijk ‘vrouw’, hier: ‘vriendin’.

+ 3-4 ‘Blantseflůr was min wif./ Die nam mic hat ende nit’. Vgl. A, v. 1761-1762: ‘et Blanceflor si est m’amie./ Emblee me fu par envie’. (Vert.: en Blancefloer is mijn vriendin./ Ze werd uit afgunst van mij afgepakt).

+ 6 ‘Nů bin ic her na ere kůmen.’ Vgl. A, v. 1763: ‘Sivie l’ai par ces regnés’. (Vert.: Ik ben haar door deze landen gevolgd).

+ 7 ‘[...] ist ein ende’. Vgl. A, v. 1769: ‘çou est la fins’. (Vert.: dit is het einde).

+ 8 ‘Ic sterve in ellende, of [...] gew[inne] míne líeve trutíne’. Vgl. A, v. 1769: ‘[...] u jou l’arai,/ u por s’amor de duel morrai.’ (Vert.: Ik zal haar hebben, of uit liefde voor haar van verdriet sterven).

+ 9 Steinmeyer 1877, las: ‘of ic niht gewinne’, als ik niet terugkrijg, terugwin.

+ 13 ‘It were scade vil grot/ blievit gir in ellende tot/ umme dussulke dinc’. Vgl.. A, v. 1771-1772 : ‘Çou est damage/ se vos morés por tel folage’ . (Vert.: Het is jammer als u wegens een dergelijke dwaasheid zou sterven).

+ 16 ‘ein gron kint’. Letterlijk: een ‘ groen’ kind. De tekstreconstructie is echter hoogst onzeker. Steinmeyer 1877, stelt ‘tumb kint’ voor. De tekst hangt vermoedelijk samen met de in het Frans genoemde dwaasheid, zoals de bruggenwachter de zelfmoorddreiging van Floris omschrijft, vgl. boven ‘folage’.

+ 17 ‘Ine tar mir nuwit romen,/ dat ic kunne raten/ van dus getanen dinge’. Vgl. A, v. 1773-1774: ‘De çou ne m’os jou pas vanter/ que j’en sace conseil doner.’ (Vert.: Ik durf me niet erop te beroemen dat ik hier raad zou weten te geven).

+ 21 ‘Mer den besten den ic kan/ ende den ic mi gedaht [...]’. Vgl. A, v. 1775: ‘Le mieus que jou en sace oiés’. (Vert.: ... de beste [raad] die ik u weet te geven).

+ 22 Steinmeyer 1877, las : ‘nů’ in plaats van ‘mi’.