Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 134

[p. 654]

Walter van den Broeck
Vorst in d'Ubésor

Beginfragment uit Gek leven na het bal! (1990).

Waar zijn de blaffende honden, de schietende soldaten gebleven?

Er moet iets gebeurd zijn.

Is het oproer bedwongen? Het beleg geheven? Of wordt 't gekletter van de wapenen door sneeuw en ijs gesmoord? Af en toe giert de wind om het chalet, maar voorts is het doodstil. Zelfs als ik mij inspan hoor ik alleen het eeuwige gesis in mijn linkeroor en tussendoor heel even het raadselachtige geronk, waarvan niemand mij tot op heden de herkomst heeft willen onthullen. Maar eerlijk gezegd, ik ben onderhand zover heen, dat het mij niets meer schelen kan. Niets kan mij nog schelen, want met mij komt het toch nooit meer goed.

(En ik die dacht dat niets mij kon gebeuren!)

Zolang wachten en hopen hand in hand liepen, kon ik mij hier op d'Ubésor op mijn werk concentreren. Aan het bijhouden van mijn notities en vooral aan het reconstrueren van de Flatus Fati van Notaris Y.Y.Y. Loracq had ik een volledig dagtaak. Maar nadat ik keer op keer vruchteloos had geprobeerd het laatste hoofdstuk uit zijn theorie te distilleren, of een enigszins plausibele versie van eigen vinding te componeren, lieten wachten en hopen elkaars hand los, en beroofden mij zodoende van alle levensmoed en werklust. Ontmoedigd stopte ik de Flatus onafgewerkt in een la, waaruit hij de volgende dag al was ontvreemd! Toen ik hem enige tijd later in de vorm van een heus boek - Het Beleg van Faken - op mijn bureau terugvond, heeft het mij dagenlang geduizeld. En toen ik de daaropvolgende maanden bijna elke ochtend op datzelfde bureau omslagen aantrof met boekbesprekingen en interviews die mij zouden zijn afgenomen, vreesde ik eens te meer met algehele krankzinnigheid te zijn geslagen.

Dat men het mij hier zo aangenaam mogelijk had willen maken, door mijn hele hebben en houden over te brengen, had ik altijd al een beetje overdreven gevonden, maar dat men bovendien zonder mijn medeweten mijn onaffe boek in het licht had gegeven, en klaarblijkelijk een of andere imitator had ingehuurd om pers en publiek te woord te staan, vond ik volstrekt ontoelaatbaar.

Maar bij wie kon ik mij beklagen? De heer Moortgat heeft zich sinds het verschijnen van het boek niet meer laten zien, en met de kamermeisjes durf ik er niet over te beginnen. Overigens komt het mij voor dat Kathy, uit wier ogen sinds die turbulente nacht elk licht geweken is, mij bij de anderen zwart heeft gemaakt, want buiten de obligate begroetings- en afscheidsformules krijgen ook zij geen woord meer over de lippen.

Op een ochtend bleek heel mijn werkkamer opnieuw te zijn ingericht. Het oude bureau was verdwenen, en het nieuwe was overlangs geplaatst. Haaks erop en tegen de zijkant van de klasseerkast aan, stond een bijzettafeltje met een gloednieuwe tekstverwerker, type JOYCE, van het merk Schneider. Die diende klaarblijkelijk de twee schrijfmachines te vervangen.

Een duidelijker aansporing om weer

[p. 655]

Portret van Walter van den Broeck door Anne van Herreweghen

aan het werk te gaan, kon niet worden gegeven, maar aanvankelijk weigerde ik er gevolg aan te geven. Wekenlang liep ik om het ding heen, als was het een springtuig dat elk ogenblik tot ontploffing kon komen. Uit pure verveling begon ik op een ochtend de schier onbegrijpelijke handleiding te doorbladeren; een paar dagen later had ik de beginselen van het tekstverwerken onder de knie. Helaas, het was alles boter aan de galg. Wat ik met pen noch schrijfmachine had gekund, kon ik evenmin met dit kleine, technologische mirakel voor elkaar krijgen. Hoe ik het ook probeerde: het laatste hoofdstuk van de Flatus wilde zich met geen middel door mij laten schrijven. Op een dag schakelde ik het toestel uit en keek er niet meer naar om.

Sindsdien zit ik hele dagen bij het raam voor mij uit te stinken. Ik hoop niet meer. Ik wacht niet meer. Ik vegeteer alleen nog maar. Weldra zal ik hier in dit koude vertrek in een plant veranderen.

[p. 656]

Mag het een bloem zijn? Een ijsbloem op het raam dan graag.

Ach, het worde wat het wil. Het zal hoe dan ook mijn verdiende loon zijn voor mijn jammerlijke falen.

Falen, vallen. En daar dan, vreemd genoeg, een pervers genoegen in scheppen. Het genoegen dat heel even de wanhoop vergezelt van iemand die pas vernomen heeft dat hij aan een ongeneeslijke ziekte lijdt.

(Zie je wel! Ik heb het altijd geweten!)

Falen, vallen. Vallen, vellen. Vellen, vervellen.

Door mijn falen heeft de Baas van het Leven ongetwijfeld ontdekt dat ik meer tijd heb opgebruikt dan mij is toegemeten, en heeft hij mij, zoals ik de tekstverwerker, abrupt uitgeschakeld. Wat ik nu nog doe is nagloeien als een ouderwetse straalkachel. Nog even en ik ben koud, even koud als al het andere, want sinds vanmorgen is de verwarming uitgevallen. Nochtans hoef ik de telefoon maar op te pakken. Maar ik kom er niet toe. Wil ik dan doodvriezen in dit houten hok? Waarom zit ik dan met mijn voeten tegen de ijskoude gaskachel en heb ik een deken omgeslagen? Waarom trek ik dan bij iedere windstoot het hoofd wat dieper tussen de schouders? Alsof het wat uit zou maken als ik vlak voor de vriesdood nog gauw een verkoudheid opdeed!

Ik heb gefaald, zoveel is zeker.

Ik zou mezelf voor de gek houden, als ik het verstoppertje spelen met mijn opdracht door de heer Moortgat als excuus inriep voor mijn falen. Immers, wie zijn lichtjes infantiele geheimdoenerij doorzag, en alle aanwijzingen op een rijtje zette, kwam in een handomdraai bij de opdracht uit.

Mijn verblijf in deze hut had uitsluitend een louterende functie.

De loutering zou vanzelf en ongemerkt in de opdracht overgaan.

Op een dag zou ik ze hebben volbracht zonder er erg in te hebben.

Ik moest maar vertrouwen hebben, want ik was de enige die deze taak aankon, en Het Goede rekende op mij.

Wat kon al die semi-cryptische onzin anders betekenen dan dat mijn comfortabele afzondering mettertijd zou leiden tot het te boek stellen van Loracqs levensverhaal en filosofische overpeinzingen?

Er moet iets gebeurd zijn.

En omdat ik, als er wat misgaat, altijd meen dat het aan mij ligt, dacht ik achtereenvolgens dat ik mij onbewust tegen de loutering had verzet, en dat mijn kunnen zowel door de heer Moortgat en de zijnen als door mezelf zwaar was overschat.

Vandaag weet ik wel beter. Ik ben in een val getrapt die klaarblijkelijk met een demonisch genoegen zodanig was ontworpen, dat ik wel falen moest! Men heeft mij in een labyrint zonder uitgang gegooid!

Er werd mij een ontmoeting met de vorst in uitzicht gesteld, en ik wachtte.

Er werd mij een opdracht gegeven en ik hoopte. Ik hoopte de opdracht geklaard te hebben voor de ontmoeting plaats zou hebben, en vandaag is mijn grootste vrees dat ik, tegen beter weten en alle verwachtingen in, alsnog met een vorstelijk bezoek zal worden vereerd. Niet van de vorst ben ik bang maar van mijn woede, en wat die aan zou kunnen richten. Want veel heb ik nagedacht sinds die nacht dat hij mij door ditzelfde raam goedkeurend leek toe te knikken, terwijl ik aan de reconstructie van de Flatus werkte.

Ik heb gefaald, zoveel is zeker, maar niet alleen omdat mijn talent ontoereikend was, maar ook en misschien wel vooral doordat ik werd bedrogen!

Het lijkt mij inmiddels vast te staan dat Loracqs levensverhaal, eertijds met zoveel verve door hemzelf gedebiteerd, deels of misschien zelfs geheel uit de lucht was gegrepen, dat zijn hele Flatus Fati uitsluitend in zijn hoofd bestond, en

[p. 657]

dat hijzelf nooit enig benul heeft gehad van wat er in het laatste hoofdstuk moest komen.

Hij was niet alleen een slecht stilist, zoals zijn tweede begeleider beweerde, waarschijnlijk zelfs kon hij niet eens een enkelvoudige zin op papier krijgen. En misschien was hij helemaal geen notaris maar een of andere geniale gek, of erger nog: een acteur! Wat allemaal niet belet dat zijn kosmologische theorie met haar consequenties voor Schoonenberg, de dynastie en het vaderland overduidelijk door sommigen nog steeds van de allergrootste importantie wordt geacht. Ikzelf evenwel blijf tot op heden worstelen met het deterministische karakter ervan.

Als ze inderdaad belangrijk was, dan moest diegene die ze in Loracqs plaats op schrift diende te stellen vanzelfsprekend met dezelfde omzichtigheid worden geselecteerd en benaderd als hijzelf eertijds door de Radikale Royalisten.

Welnu, er zijn honderden schrijvers in dit land, maar uitgerekend ik werd uitverkoren! Waarom? Omdat van de hele schrijversbent alleen ik over voldoende begripsvermogen en schrijftalent beschikte? Dat had ik natuurlijk heel graag geloofd, maar één enkel vleugje nuchterheid volstond om de onzin ervan in te zien. Niet om mijn begripsvermogen of talent werd ik benaderd, maar omdat men mij wilde straffen!

Als de heer Moortgat mij op die regenachtige middag Loracqs dossier had gebracht met het vorstelijke verzoek er een samenhangend betoog uit te distilleren, dan was ik ongetwijfeld teruggedeinsd voor de opdracht. Zoveel manifest vertrouwen in mijn kunnen zou mij van meet af aan met verlamming hebben geslagen. Een nooddruftig vorst ontgoochelen is tenslotte nog wat anders dan een ongeduldig uitgever in verlegenheid brengen!

Ik ben er inmiddels heilig van overtuigd dat men mij maar wat heeft voorgespiegeld, en dat het laatste hoofdstuk van de Flatus geheel van elk belang is ontbloot. Maar door mij de inhoud ervan te onthouden wist men mijn nieuwsgierigheid zodanig te prikkelen, dat het niet eens in mij opkwam voor de opdracht te bedanken. Door het zo voor te stellen alsof de toekomst van het hele land afhing van dat laatste hoofdstuk, leek de ijver waarmee ik aan de slag ging uit mezelf voort te komen. Dat geheimzinnige, laatste hoofdstuk fungeerde slechts als de klassieke wortel voor de neus van de ezel die ik was!

Maar bedrog of niet: ik heb gefaald. Wat ik aanvankelijk als een boeiende uitdaging zag, ervoer ik gaandeweg als een aartsmoeilijk examen waarvoor ik inmiddels jammerlijk ben gezakt.

Sire, ik ben niet waard dat gij tot mij komt. Komt u dus maar niet en laat mij hier maar in vrede van de kou creperen.

Maar niet alleen aan mijn eigen onkunde en het bedrog van de anderen schrijf ik mijn falen toe. Daar is ook de ontmoediging die werd veroorzaakt door de brief die de koning mij liet geworden.

Ik had nochtans mijn uiterste best gedaan om op zijn schriftelijke vraag: Waarom schrijft u? het definitieve antwoord te geven. Als ik herlees wat ik toen geschreven heb, ben ik verre van ontevreden over mijn pogingen om naar de wortels van mijn schrijverschap te tasten. Helaas, oververmoeidheid was er de oorzaak van, dat ik uit dat alles niet de juiste conclusie kon trekken. Dat die mij even later door de vorst zelf werd aangereikt, verraste mij niet weinig, temeer omdat ze gebaseerd bleek op gedachtengoed dat sterk bij het mijne aanleunde. Maar ze choqueerde mij ook omdat ze oneindig veel verder ging dan ik van een monarch had durven te verwachten. De impliciete bekentenis dat hij niet in het bestaan van een god geloofde, bijvoorbeeld, sloeg mij met verstomming.

Was dat kerkelijk vertoon op Nationale Feestdagen en bij Koninklijke Huwelijken of Begrafenissen dan alle-

[p. 658]

maal maar schijn? Diende het alleen om het volk zand in de ogen te strooien?

Dat hij de burgerij, de heersende klasse in dit land, ronduit een stel schurken noemde, en dat naar zijn zeggen, god die dus niet bestaat - tot revolutie opriep, ja daar had ik helemaal niet van terug!

Mijn hart sprong op van enthousiasme toen ik las dat zijns inziens de adel en de arbeidersklasse dezelfde vijand hadden, namelijk de burgerij, door wie beide klassen waren onthoofd, de ene letterlijk in de achttiende eeuw, de andere figuurlijk in de daaropvolgende.

Maar hoe correct die analyse in feite ook was, de suggestie die ervan uitging, dat er bijgevolg een monsterverbond tot stand diende te komen tussen beide gedupeerde klassen, om de burgerij van haar macht te beroven, leek dan weer zo grotesk, dat het om een misplaatste grap leek te gaan.

Immers, het uitschakelen van de burgerij, zoals hij dat zag, zou gewoon tot gevolg hebben gehad dat de aristocratie in ere werd hersteld, en niet dat de schijndemocratie, waarin wij thans leven door de èchte zou worden vervangen. Het ideaal van de klassenloze maatschappij waarin ik en beeld weer zouden samenvallen, waarin eenieder weer auteur en acteur van zijn eigen leven zou worden, zou in één ruk weer tot vóór de Franse Revolutie terug worden geslingerd.

Vooral de boudheid waarmee hij een en ander aan het papier had toevertrouwd, bracht mij in verwarring. Was hier voor één keer de mens Boudewijn aan het woord, en niet de Koninklijke Functie, die gedwee een door de burgerij geïnspireerde en door de regering geprepareerde boodschap debiteerde?

Wat mij ten slotte geheel verlamde was de duiding die hij gaf van mijn eigen schrijverschap.

Ik beken eerlijk dat ik blij was met het inzicht dat ze mij verschafte in mijn eigen bezigheden, maar ook dat een sterk onbehagen zich van mij meester maakte. Hoe nobel mijn schrijverschap hem ook leek voor te komen, toch voelde ik mij door de waterdichtheid van zijn redenering om-schreven en af-geschreven tegelijk.

Nu stemt in de regel elke definitie omtrent mijn schrijverij mij wrevelig, omdat ze mijn schijn van mijn zijn losmaakt, zodat ik niet langer kan zschijn. Doordat mijn schijn wordt ingelijst en opgehangen, wordt ook mijn zijn, wat eigenlijk een permanent worden is, voorgoed stilgezet.

Door 's konings definitie voelde ik mij niet alleen stilgezet maar zelfs gevonnist. Want als mijn schrijven niets anders was dan een gedrag dat de instandhouding en ontplooiing van zowel mezelf als mijn omgeving tot doel had, als het niet meer was dan een werk-woord waarmee ik het mij omringende braakland probeerde te vervoegen tot Wij-land, dan bleek ik te zijn belast met een taak die mijn krachten ver te boven ging, en waaronder ik uiteindelijk alleen maar kon bezwijken.

Want hoeveel braakland moest ik zo in mijn eentje vervoegen? Volstond het dat ik mijn eigen verwilderde tuintje cultiveerde, of moest ik ook mijn omgeving een beurt geven? En zo ja, hoever strekte die zich dan uit? Werd van mij verwacht dat ik ook de woestijnen vruchtbaar maakte?

Nee, hoe elegant geformuleerd ook, 's konings definitie was een veroordeling tot levenslange dwangarbeid, wat in wezen een doodvonnis is dat door de veroordeelde zelf dag na dag wordt voltrokken. Perfider kan wel niet.

Overigens, mij was inmiddels de vrees bekropen dat mijn verlangen naar elders zijn in wezen er een was naar niet, naar niet meer zijn, en dat mijn verlangen naar de hereniging van schijn en zijn niets anders was dan een verdoken wens om

[p. 659]

dood te zijn. Is immers niet perfect een dode wat hij schijnt? En schijnt niet perfect een dode wat hij is?

Ik hoor voetstappen in de toegangspijp - onmiskenbaar die van de heer Moortgat! - maar ik blijf halsstarrig naar buiten kijken, naar de sneeuw en de glazen bomen en struiken, zelfs nu hij de deur opent en de brievenbus licht.

‘Waarom doet u uw post niet open?’ vraagt hij vertrouwelijk-verwijtend. Ik kijk niet om, wacht tot hij mijn blikveld binnenstapt. Met zijn sjapka, zijn lange, zwarte jas en zijn aktentas heeft hij wat van een Russische filmspion.

Vreemd. Zolang heb ik op hem gewacht, en nu hij hier is laat hij mij geheel onverschillig. O, er was een tijd dat ik hem wat graag zou hebben uitgescholden omwille van de premature publikatie van mijn onaffe boek! Maar klaarblijkelijk is er aan alles een grens, ook aan geduld. Eenmaal die grens overschreden, betreedt men het no man'sland Onverschilligheid, waarvan geen terugkeer mogelijk is.

Resoluut reikt de heer Moortgat mij een omslag aan.

‘Doe zelf maar open’, zeg ik verveeld. Samen met mijn geduld blijkt ook mijn respect voor hem verdwenen te zijn.

Met zijn tanden trekt hij een handschoen uit, scheurt vervolgens het omslag open, en begint met een papiertje voor mijn ogen te wapperen. Ik merk dat er één enkele regel op staat, geschreven in het handschrift dat mij eertijds tot lyrische ontboezemingen had weten te bewegen. Desondanks weiger ik er kennis van te nemen.

‘Waarom schrijft u niet meer?’ leest de heer Moortgat.

‘Zeg maar dat ik er geen zin meer in heb.’

Zuchtend legt hij brief en envelop op het bureau.

‘Is er wat?’

‘Ik ben bevroren’, zeg ik. ‘Mijn hoofd, mijn hart, mijn ingewanden, alles.’

‘Nu u het zegt. Het is hier inderdaad ijskoud. Is de verwarming stuk, of hebt u ze uitgedraaid?’

‘Het gas is op, maar het heeft geen belang.’

Meteen reikt hij naar de telefoon en draait een nummer.

‘Of Mallants als de gesmeerde bliksem een nieuwe gasfles naar d'Ubésor kan brengen?! Onze gast zit hier gewoon dood te vriezen!’

De heer Moortgat gaat in de fauteuil naast het raam zitten en probeert met zijn blik de mijne te vangen.

‘Dus, als ik het goed heb, staakt u...?’

‘Nee’, zeg ik. Staken is onderbreken tot je je zin krijgt. Ik wil definitief ophouden. Ik wil niet meer. Ik heb gefaald.

‘Gefaald?’

‘Gefaald, ja. Omdat ik bedrogen werd! Onder valse voorwendsels werd ik hierheen gelokt, en belast met een onmogelijke opdracht, waarvan men het treurige resultaat dan nog zonder mijn medeweten of instemming het licht deed zien. Dat is me te veel. Ich lebe nicht mehr gerne. Ik wil dood.’

‘Dacht u dan werkelijk dat dàt de opdracht was?’

‘Niet dan? Wat weet ik van die opdracht? Wat is mij daar ooit over meegedeeld, tenzij wat duistere onzin? Wat weet ik van de echte bedoelingen van mijn opdrachtgevers? Eerst werd mij een ontmoeting met de vorst voorgespiegeld, daarna werd gesuggereerd dat ik onmisbaar was, en werd me bezworen mij volledig in te zetten voor een zaak van het allergrootste belang. Welke zaak? Ik zie geen andere dan een strafzaak! Jawel, meneer Moortgat, geeft u het maar toe: ik moet hier een of andere straf uitzitten.’

Hij zwijgt, vat een snijtand tussen de nagels van duim en middelvinger en kijkt schuin naar omhoog. Heb ik de

[p. 660]

spijker op de kop geslagen? Heb ik hem in verlegenheid gebracht?

Opeens weet ik heel zeker dat ook hij een gestrafte is, maar op een of andere manier schijnt hij zich met zijn deplorabele lot te hebben verzoend, en daar benijd ik hem hartgrondig om. Het liefst zou ik hem snikkend in de armen vallen, en hem smeken eindelijk klaarheid te scheppen en de richting aan te wijzen die ik uit moet gaan, maar ik kom er niet toe. Heb ik ook de grens van het Verdriet overschreden, en Mevrouw Immense Droefheid van me afgeschud?

Opeens staat hij op, klikt zijn tas open en neemt er een recordertje uit.

‘Als u dan niet meer wilt schrijven, spreek dan tenminste...’

Hij schakelt het apparaatje in en loopt vervolgens resoluut naar de pijp. Als zijn voetstappen uitgestorven zijn, grijp ik in een opwelling het recordertje beet, en keil het tegen de deur.

Even later hoor ik het door de sneeuw enigszins gedempte geronk van Mallants' jeep. Ik kijk naar buiten en zie hoe de tuinman, ingeduffeld als een lid van een poolexpeditie, de besneeuwde gasfles begint te vervangen. Hij steekt een hand naar me op en knikt een paar keer snel met zijn stoppelkin. Die wil duidelijk, na het klaren van de klus, weer een paar uur over zijn belevenissen met de koninklijke familie komen ouwehoeren. Helaas, ook daar staat mijn hoofd niet naar, en daarom rep ik me gauw naar mijn kamer, alwaar ik, in de hoop nooit meer wakker te worden, snel en diep onder de wol kruip.

‘Merde!’ hoor ik mezelf roepen, als ik veel later - zo te zien staat de zon al hoog - gewekt word door discreet maar niet aflatend geklop op de deur. (Ik ben net door een arend ontvoerd en op de drempel van een grote poort neergezet, die door een engel met een gouden en een zilveren sleutel wordt ontsloten.)

‘Meneer Van den Broeck! Meneer Van den Broeck! Uw eten wordt koud.’

Leontien.

Ik hoor hoe ze alvast de mengkraan van de douche begint te manipuleren.

‘Ik hoef geen douche!’

‘Dat doet u wèl!’ lacht ze op een manier die geen tegenspraak duldt.

‘Bella acqua!’ zingt ze plagerig voor ze de deur van de badkamer achter zich dichttrekt.

Mokkend kleed ik me uit en strompel naar de douche, en hoewel het water precies op temperatuur is, toch bereikt het me niet echt. Ik word wel nat maar niet proper.

Vloekend draai ik de kranen weer dicht en ga me aankleden.

Even later betreed ik het bureau. Kathy staat een dweil uit te wringen, Lupke ligt op haar buik aan de gaskachel te prutsen en Leontien zit in de fauteuil, met een grote kartonnen doos op de knieën.

‘Door te zitten en te rusten wordt men wijs, waar of niet?’ lacht ze.

‘Zo dacht wijlen de heer Loracq er ook over, maar het heeft hem weinig baat gebracht!’ smaal ik, terwijl ik naar het bureau blik waarop een serveerblad staat dat met een theedoek is afgedekt.

Leontien recht meteen de rug.

‘Dames, als u nu de slaapkamer en de badkamer even wil gaan doen...’ zegt ze op bevelende toon. Kathy slaat de dweil over haar schouder, grijpt de emmer, en kijkt van de vloer naar mij op.

‘U werpt een schaduw af, meneer Van den Broeck’, zegt ze verwijtend, alsof ik weer bevuild heb wat zij zopas gepoetst heeft, en loopt vervolgens kontwiegend de kamer uit.

‘Killuk, zo kan hij wel weer!’, roept Leontien haar na.

Nu ook scharrelt Lupke haar poetsgerei bij elkaar en haast zich langs mij heen naar buiten. Niet evenwel zonder eerst nog gauw iets onder het theedoek vandaan gegrist en in haar mond gestopt te hebben.

‘Eet u nu maar gauw, meneer Van den

[p. 661]

Broeck,’ zegt Leontien, ‘want wij hebben nog wat te doen,’

‘Wij?’ vraag ik, terwijl ik ga zitten en het serveerblad wat van me afschuif.

‘Eet u nu maar eerst.’

‘Ik heb geen honger.’

‘Toe nu...’

Nee echt, ik zou niets door mijn strot kunnen krijgen.’

‘Nu goed dan’, zucht Leontien. Ze schuift het serveerblad opzij, zet de kartonnen doos naast de tekstverwerker op het bijzettafeltje en plooit de flappen open.

‘Wat moet dat?’ vraag ik.

Zonder te antwoorden diept ze er met beide handen een aantal stroken textiel uit op, en drapeert ze als kleurige dassen over het theedoek heen.

‘Wat dat moet, vraag ik!?’

‘Stil nu maar. Alles op zijn tijd.’

Ze komt achter me staan en bindt me een sjaal voor de ogen.

‘Kan u nog iets zien?’

‘Nee, maar...’

‘Goed.’

Ze pakt mijn linkerhand beet en leidt ze naar wat ik vermoed de eerste strook te zijn.’

‘Voel!’ zegt ze. ‘Nee, met àl uw vingers.’

‘Leontien, ik ben helemaal niet in de stemming voor dit soort kinderachtige spelletjes.’

‘Het is geen spelletje! Het is van het allergrootste belang, gelooft u mij maar. Voel nog eens. En zeg me na: Barathea.’

‘Barathea.’

‘Mooi zo. En nu deze strook. Zeg me na: Tuchloden.’

‘Tuchloden.’

‘Whipcord.’

‘Whipcord.’

‘Grain de poudre.’

‘Grain de poudre.’

‘Laken.’

‘Waar is dat in godsnaam allemaal voor nodig?’

‘Là-ken!!’

‘Laken.’

‘Heb nu toch eens eindelijk wat vertrouwen! Melton!’

‘Wat?’

‘Melton.’

‘En nu de laatste: Foulé.’

‘Foulé.’

‘Mooi zo. Nog een keer.’

Geïrriteerd ruk ik de blinddoek af:

‘Wat moet ik met deze stomme doekjes voor het bloeden?’

‘Ze van elkaar leren onderscheiden! Blindelings!’

‘Maar waarom?!!’

‘Omdat....’ Even hapt ze naar adem, slaakt dan een zucht.

‘Omdat, meneer Van den Broeck, het de hoogste tijd wordt dat u weer eens wat gaat voelen. Pas als u blindelings deze stoffen van elkaar kunt onderscheiden, zult u...’

‘Zal ik wàt?’

Ze zucht weer, knijpt de lippen op elkaar. Dan, op gedempte toon:

‘Bij twijfel kijkt u maar naar de naam op de achterkant.’

Mooier dan ooit is ze, ofschoon de brand in haar krullen, de bliksem in haar ogen en het vuur op haar wangen een hevige woede verraden, die schijnbaar alleen door het zwarte bandje om haar hals in bedwang wordt gehouden.

‘Als u maar weet dat het van het allergrootste belang is!’ sist ze. Waarna ze zich omdraait en resoluut de kamer uit loopt.

Heb ik haar gekrenkt?

Hoofdschuddend gooi ik de stroken in de doos en schuif ze opzij. Ik haal het serveerblad naar me toe en licht het theedoek op. Onverhoeds glijdt een stapeltje papier op mijn knieën.

‘Merde!’

Met een ruk schuif ik mijn stoel naar achteren en kan nog net verhinderen dat alles op de vloer terechtkomt. Op het schutblad lees ik:

5. Gek leven na het bal!