Dietsche Warande. Jaargang 2
(1856)– [tijdschrift] Dietsche Warande–
Auteursrechtvrij
[pagina 470]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
VI. (Zie ‘D. Warande’ II, bl. 194.)[Slot van ‘St Iacop de Mindere.’]
Doen dit hoerde, sijts gewes,
Scriben ende phariseen,
3690[regelnummer]
Begonsten si te spreken over een:
‘Dese gerechte dunct ons dolen;
Wi waenden, dat wi hadden bevolen,
Dat hi dat soude hebben ghedaen
En̄ dat hi den volke soude doen verstaen,
3695[regelnummer]
Die dolinghe van den gokelareGa naar voetnoot1.
Nu heeft hi tvolc openbare
Doen dolen vele meer
Met siere tale dant dede eer;
Hets goet dat wi daer boven gaen,
3700[regelnummer]
En̄ wineGa naar voetnoot2 neder worpen saen.
Want, blijft hi daer iet langer boven,
Hi sal tvolc al verdovenGa naar voetnoot3
Ane sinen meester, den truwantGa naar voetnoot4.
Doen clommense te hem thant,
3705[regelnummer]
En̄ seiden hem dat oppenbare,
Dat hi ware een loghenare;
Want hi hadde doen verstaen,
Dat hi soude, sonder waen,
Van ihesumGa naar voetnoot5 die waerhede;
3710[regelnummer]
Des dochte hem, dat hi niet en dede,
En̄ dat hi tvolc hadde doen dolen meer
Ane hem, dant dede eer.
Jacop sprac bi den heilege geest:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 471]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
‘Mijn ghelof hebbie gheleestGa naar voetnoot1;
3715[regelnummer]
Ic gheloefde u, dat ic soude wale
Van ihesum seggen ware tale,
En̄ dat hebbie nu ghedaen,
Soe dat ghijt wale moegt verstaen.’
Doen dat die quade tyran hoerden,
3720[regelnummer]
So ic best can in corten woerdenGa naar voetnoot2,
Dat sine tale was al te vroet,
Worpen sine metter spoet.
Doen hi afgheworpen was,
Keerdi hem, sijt seker das,
3725[regelnummer]
Op sine knien, die heilege here,
Nochtan was hi gequetst so sere
Van den valle, die hi viel daer,
Vor hemGa naar voetnoot3 bat hi openbaer,
En̄ sprac: ‘here vergeeft hem3 dese mesdaet,
3730[regelnummer]
Sine weten niet dat si doen quaet.’
Doen worpen sine met steenen daer.
Doen quam geloepen daer naer
.J. en̄ sprac: ‘ghi hebt quaet gedaen,
Hi leit en̄ bidt, sonder waen,
3735[regelnummer]
Vore die ghene, die hier sijn,
En̄Ga naar voetnoot4 hem dit doen, dats waerheit fijn.’
Doen quam daer gheloepen recht
Een der phariseus knecht,
Met .j. stave, alse wijt leren,
3740[regelnummer]
Daer die volres haer lakene met kerenGa naar voetnoot5,
En stacGa naar voetnoot6 hem, sijt seker das,
Thersenbecken af, alsict las.
Doen die heilege man was doet,
Quamen daer, met haesten groet,
3745[regelnummer]
Die ghemeente, en̄ wouden saen
Die phariseus hebben ghevaen;
Maer si waren hemGa naar voetnoot7 ontvloen.
Doen ghingen si met eren doenGa naar voetnoot8
Den heilegen man ter erden8,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 472]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3750[regelnummer]
Bi den tempel met groter werden.
Hier laet ic van hem die woert,
En̄ segge u van sinen broeders voert.
[St Symoen en St Judas.]
Doen iarone en̄ arfaxat
Hadden verdreven uter stat
3755[regelnummer]
Matheuse ute etiophia,
Doen ghingen si beide daerna
In persiden, te meneger stede,
Om te meerne haer quaethede,
Want sine dorsten niet weder keren
3760[regelnummer]
In etiophia, alse wi leren;
Maer god, als die scrifture seegt,
Die de sorghe van den mensche dreegt,
Sendde daer, sijt seker das,
St symoen ende iudas,
3765[regelnummer]
Die des minders jacops broeder waren,
Om dat si souden, sonder sparen,
Tkersten geloeve predeken daer.
Doen si daer quamen over waer,
Begonsten si met groter eren
3770[regelnummer]
Te predeken tgeloeve ons heren.
Die gokelaren, daer ic af seideGa naar voetnoot1,
Waren metten coninc beide.
Doen dapostelen waren comen
In persiden, alsic hebbe vernomen,
3775[regelnummer]
Quam hem te gemoete daer na
Sconincx drossate van babilonia,
Waradach, met sconincx heere,
Want hi varen woude ter were
Iegen die van indien,
3780[regelnummer]
Die waren comen in persiden.
Waradach hadde met hem twaren
Beide afgode en̄ gokelaren,
En̄ der afgode papen mede.
Waradach quam in ene stede,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 473]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3785[regelnummer]
Die stont binnen sconincx lant,
Daer hi dapostelen beide vant.
Doen ghinc die drossate waradach
Den afgode offeren, daert menich sach,
Om hem te vraghene tien tiden
3790[regelnummer]
WederGa naar voetnoot1 men paysenGa naar voetnoot2 soude of1 striden
Dorloghe, daer si omme waren comen.
En̄ dafgode, alsic hebbe vernomen,
Moesten swighen tien stonden,
Want si waren so vaste ghebondenGa naar voetnoot3
3795[regelnummer]
Dat sine mochten meer no minGa naar voetnoot4
Ghespreken, sint daer in
Dapostelen ons heren waren comen.
Doen ghingen si alle, ic hebt vernomen,
In ene andre stat en̄ waradach,
3800[regelnummer]
Daer een ander afgod in lach,
En̄ vraechde hem, bi wat saken
Sijn god werendeGa naar voetnoot5 siere spraken?
Doen antwoerde die duvel dare,
Dat daer binnen comen ware
3805[regelnummer]
.IJ. gods apostelen, sijt seker das,
Deene hiet symon, dander iudas;
Dese hebben die macht so groet van gode,
Dat over mids hare ghebode,
U god en dar niet spreken .j. woerdekijn,
3810[regelnummer]
Daer si ieghen woerdenGa naar voetnoot6 sijn.
Doen deedse soeken waradach',
En̄ proefdeGa naar voetnoot7 of hise vinden mach.
Hi vantse saen, alsic versta,
Doen vraechdi hem daer na,
3815[regelnummer]
Wat si wouden en̄ wanenGa naar voetnoot8 si waren?
Doen antwoerden, sonder sparen,
St symoen, alse wijt horen:
‘Ute india sijn wi geboren,
En̄ sijn gods knechte, dat seggie u,
3820[regelnummer]
Die ons hier heeft gesent tote u,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 474]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Om u te predeken u salichede,
En̄ u te leerne die warhede,
En̄ gode te minne en̄ dafgode latenGa naar voetnoot1,
En̄ te volghene der rechter straten,
3825[regelnummer]
Die ihesus christus voren ghinc,
En̄ volchdi hem, dals seker dinc’.
Doen sprac waradach, sonder sparen:
‘Ic moet tenen stride varen,
En̄, alsic weder ben ghekeert,
3830[regelnummer]
Salie horen wat ghi leert;
Dunket mi seker en̄ goet,
Soo sal icker ane keren minen moetGa naar voetnoot2,
En̄ ic saelt laten eest ghedwasGa naar voetnoot3.’
Doen antwoerde judas:
3835[regelnummer]
‘U ware beter, dat ghi den here
EerGa naar voetnoot4 kennet, die u mach doen ere,
Dat ghi u viande moghet verwinnen,
En̄ dienen hem in allen sinnen.’
Doen sprac waradach mettien:
3840[regelnummer]
‘Vor segt ons, wat ons sal gescien,
In dien dat ghi houdt gebonden
Onse gode, te desen stonden,
Dat si niene mogen seggen waer.’
Doen antwoerde symoen daer:
3845[regelnummer]
‘Wi gheven uwen goden nu die macht,
Dat si moghen van harre cracht
Seggen al gader horen wille,
En̄ wi willen openbare en̄ stille
ProevenGa naar voetnoot5 hare grote valschede.’
3850[regelnummer]
Doen sprac waradach daer ter stede:
‘Alsoe willic dat ghi doet.’
Doen sprac dapostele metter spoet:
‘Wi gheorloven u in ons heren name,
Dat ghi segt al dat u es bequame.’
3855[regelnummer]
Doen begonste die duvel saen
Te seggen, dat hi hadde verstaen.
Si seiden hem te deser tijt,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 475]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dat si souden hebben groter strijt,
En̄ dat en soude niet mogen bliven,
3860[regelnummer]
En̄ men souder vele ontliven
Van den volke, in elke side.
Doen waren dapostelen harde blide
En̄ loeghen, alsict bescreven sach.
Doen sprac die leidsman waradach:
3865[regelnummer]
‘Ic ben in groten vare mettien,
Dat ic u lachen hebbe gesien.’
Doen seiden dapostelen sonder sparen:
‘Here ghine dorftGa naar voetnoot1 u niet vervaren,
Want merghen vroech so selen comen
3870[regelnummer]
Boden, als wijt hebben vernomen,
Die ghi tuwen vianden hebt gesent,
En̄ selen u bringen, dats bekent,
U wedersakenGa naar voetnoot2 tuwen wille,
Dat ghi openbare en̄ stille
3875[regelnummer]
Van uwen vianden hebt u gevoechGa naar voetnoot3,
En̄ selen u betrenGa naar voetnoot4 genoech
Al dat si hebben mesdaen’.
Als waradach dit hadde verstaen,
Dat al dus soude ghescien,
3880[regelnummer]
Dedie die papen vaen mettien;
Omdat si dapostelen weder seidenGa naar voetnoot5
Dedise in vangenessen leiden.
Al gader der apostele tale
Die ghesciede al te male,
3885[regelnummer]
Alsoe gelijc ala sise seiden.
Doen dede waradach, sonder beiden,
Die valsche papen halen voert,
En̄ woudse emmerGa naar voetnoot6 hebben vermoert.
Doen dedi .j. vier maken saen,
3890[regelnummer]
Daer mense in soude worpen gaen.
Doen dapostelen dat vernamen,
Met haesten si doen quamen
En̄ baden waradaghe te samen sere,
Om die minne van onsen here,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 476]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3895[regelnummer]
Dat hi die papen liete leven.
Nochtan hadden hem die papen gegeven
Ghelt en̄ miedeGa naar voetnoot1, sonder waen,
Dat hi dapostelen sonde verslaen,
Maer dat en wouden si niet wreken.
3900[regelnummer]
Waradach, daer wi af spreken,
Gafse den apostelen, om haer bede.
Doen keerdi weder, dats waerhede,
Toten coninc erexes,
En̄ brachte mede, des sijt gewes,
3905[regelnummer]
Die heilige apostelen, alsict las,
Beide symoen en̄ iudas.
Doen si daer quamen in die stat,
Was iaron en̄ arfaxat
Metten coninc erexes daer.
3910[regelnummer]
Doen sprac waradach, dats waer:
‘Siet her coninc, dits waerheit fijn,
Dat dese .ij. heilege godeGa naar voetnoot2 sijn.
Onse gode loghen ons altemale,
Maer dese wisten die waerheit wale.
3915[regelnummer]
Si vor seiden, sijts ghewes,
Alsoe alst ons gesciet es.’
Doen iaron en̄ arfaxat
Hoerden, dat waradach seide dat,
Wordense van nide ontsteken.
3920[regelnummer]
Doen begonstense ute te spreken
Ten coninc, en̄ seiden dese tale:
‘Here! wi kennen haer wesen wale,
Want al haer leven dats quaetheden.
Oec en willen si niet anebeden
3925[regelnummer]
Onse gode, dans niet gheloghen,
Si distruwerense waer si moghen;
Here! wi willen in onser gode name,
Op datGa naar voetnoot3 u wille es en bequame,
Al dat doen, dat wi begharen.
3930[regelnummer]
Nu doet halen, sonder sparen,
Al uwe riddren saen.’
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 477]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Die coninc hevet sciere gedaen.
Doen die riddren waren comen,
Dadense, alsiet hebbe vernomen,
3935[regelnummer]
Alt volc te dien stonden
Staen, oft ware gebondenGa naar voetnoot1.
Oec benamense hem die sprake,
Die quadien, daer ic af makeGa naar voetnoot2,
Den lieden, die daer comen waren,
3940[regelnummer]
Sonder allene, seggie u twaren,
Waradaghe en scadet niet.
Doen ghinc hi daer hi dapostelen siet,
En̄ vertelde hem dese niemare.
Doen ghingen dapostelen met hem dare
3945[regelnummer]
En̄ sechende tvolc, ic segge u dat;
Doen waest genesen optie stat.
Doen keerden dapostelen ter vaert
Met waradaghe weder thuus waert.
Alst quam opten derden dach,
3950[regelnummer]
Ghinghen dapostelen en̄ waradach
Vor den coninc erexes;
Oec waren daer, sijts gewes,
Jaron ende arfaxat,
En̄ hadden hem vermeten dat,
3955[regelnummer]
Dat si toenen souden, sonder waen,
Dat si te voren hadden gedaen,
Tvolc in diere maniere mesmakenGa naar voetnoot3.
Dat seggic u, in waren saken,
Dat ieghen spoetGa naar voetnoot4 al gader was,
3960[regelnummer]
Om dat symoen en̄ iudas,
Ieghen woerdenGa naar voetnoot5 waren doe.
Doen ghingen die gokelaren toe
Van evelen moede, dats bekent,
En̄ daden comen menich serpentGa naar voetnoot6,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 478]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3965[regelnummer]
So dat tvolc was in grooten vare
Van den serpente die waren dare.
Doen gheboden si te handen,
Dat si over die truwandenGa naar voetnoot1
Hem wraken, sonder langher staen.
3970[regelnummer]
Doen ghingen die apostele saen
Ieghen die serpente. AlGa naar voetnoot2 siere sijn comen
Hebben sise met horen mantle genomen,
En̄ speeldenre mede op en̄ neder,
En̄ settense ter erden weder,
3975[regelnummer]
En̄ hieten hem in den name ons heren,
Dat si te horen meesters keren,
En̄ tormentense alsoe sere,
Alse si gheboden hadden ere
Dat si den apostelen souden hebben gedaen;
3980[regelnummer]
Maer dapostelen verboden, sonder waen,
Dat si hem niene namen dleven,
Al woudense dapostelen hebben vergheven,
Dat en wouden si wreken niet.
Doen ghingen die serpente daer men toe siet
3985[regelnummer]
Ten gokelaren, daer si stonden;
Beide met clauwen en̄ met monden
Scoerden si hem horeGa naar voetnoot3 vel,
En̄ queldense so, dat weet ic wel,
Dat hem beter ware in schine
3990[regelnummer]
Die doet, dan in die passie te sine.
Sie huulden van wee in derre maniere
Oft wolve waren oft ander diere.
Doen bat erexes den apostelen mee
Dat sise lieten sterven in dat wee.
3995[regelnummer]
Doen antwoerden dapostele met desen:
‘Here coninc dat en mach niet wesen;
Al hebben wi hem sonder waen
Hare quaetheit doen verstaan,
Daer omme en wille wise niet doen sterven.’
4000[regelnummer]
Doen gheboden si ander werven
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 479]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Den serpenten, die daer waren,
Dat si namen, sonder sparen,
Hare venijn met haestecheden
En̄ siere met ghingen uter steden.
4005[regelnummer]
Die serpente, alsict hebbe vernomen,
Sijn weder ten gokelaren comen,
En̄ hebben hemGa naar voetnoot1, met groten toghen,
Hare venijn ute gesoghen,
En̄ ganstenGa naar voetnoot2 al hare lede,
4010[regelnummer]
En̄ ghingender mede uter stede.
Daer waren die goeclaren meer
Te scanden, dan si waren eer.
Doen dit die serpente hadden gedaen,
Gheboden hem1 dapostelen saen,
4015[regelnummer]
Dat si ghingen danenGa naar voetnoot3 si quamen.
Doen ghingen si van daer te samen.
Mettien sijn die goeclaren
Thuus gegaen, sonder sparen,
Daer si .iij. daghe, dat weet ic wale,
4020[regelnummer]
Laghen in groter quale.
Des vierds dages, alsict hebbe vernomen,
Sijn dapostelen te hemGa naar voetnoot4 comen,
En̄ seiden dese tale:
‘Wine willen niet tesen male,
4025[regelnummer]
Uwes ondancs, u kersten maken,
Maer wi willen, in waren saken,
U eer ghenesen en̄ laten u
Doen, dat ghi wilt nu.’
Mettien hebben sise genesen;
4030[regelnummer]
En tie goecleren, daer wi af lesen,
Sijn in hare quaetheit bleven,
En̄ sijn ghevloen, alst es bescreven,
Uter stat ten selven male,
En̄ ghingen predeken, op ende te daleGa naar voetnoot5,
4035[regelnummer]
Den heidenen papen, dat si vernomen
Hadden, dat si .ij. souden comen,
Die ute india waren geboren,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 480]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Die de gode souden te storenGa naar voetnoot1;
En̄ dat hem die gode ontbodenGa naar voetnoot2 dat,
4040[regelnummer]
Waert in poerte of in stat,
Dat sise ierst mochten beloepenGa naar voetnoot3,
Dadent hem metten live becoepen;
Si heeten beide, sijt seker das.
Deene symoen, dander iudas.
4045[regelnummer]
Dit ghingen si seggen op en̄ nederGa naar voetnoot4.
Nu keric ten apostelen weder.
Die coninc erexes, alst es bescreven,
Bat hemGa naar voetnoot5, dat si met hem bleven.
Si dadent om sine bede.
4050[regelnummer]
Si stichten te meneger stede
Kerken, en̄ ordineerden daer
Papen en̄ clerke daer naer.
Daer na vielt in corten daghen,
Dat .j. ioncfrouw brachte gedraghen
4055[regelnummer]
.J. kint, en̄ haer maghe vraechden hare,
Wie vader van den kinde ware?
Dat wijf sprac bi sduvels rade:
‘Alsoe doc mi god ghenade,
Het es van derre diakenen een,
4060[regelnummer]
Die mi brochten in dit weenGa naar voetnoot6.’
Doen vraechde men hare,
Welc harreGa naar voetnoot7 dat ware?
Doen noemese .j. openbare,
En̄ seide, dat hi dat ware.
4065[regelnummer]
Doent haer maghe hadde verstaen,
Ghingen si den dyaken vaen,
En̄ wouden hem dlijf hebben genomen.
Mettien sijn dapostelen comen,
En̄ hebben gehoert die niemare,
4070[regelnummer]
Dat hore dyaken gevangen ware.
Si ontsculdechden dat weet ic wale.
Doen vraechden si hem te selven male:
Wanneer dat kint waer geboren?
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 481]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Doen seidense, als wijt horen,
4075[regelnummer]
Heden te priemtide, sonder waen.
Doen gheboden dapostelen saen,
Dat men tkint daer brachte ter stede,
En̄ haren dyakenen mede.
Doen bracht mense beide dare,
4080[regelnummer]
Alsoe alsict vinde int ware.
Doen spraken dapostelen ten kinde aldus:
‘Wi ghebieden di, in den name ihesus,
Dattu lijsGa naar voetnoot1 der waerheit des,
Oft dese dyaken dijn vader es,
4085[regelnummer]
Die hier ieghen woerden steet?‘
Doen sprac dat kint: ‘god weet,
Hine dede noit sonde met wive,
Binnen al sinen live;
Hi es .j. heilech man, dats waer.’
4090[regelnummer]
Doen baden haer maghe daer
Den apostelen, op dat si wouden,
Dat si hem seggen souden,
Wie die vader daer af ware.
Dapostelen antwoerden openbare:
4095[regelnummer]
‘Ons staet den onsculdeghen tabsolveerne,
Niet den sculdeghen te deerne;
Wine sijn niet wroegerenGa naar voetnoot2 van den sonden,
No berechtersGa naar voetnoot3 tallen stonden.’
Doen si dit hadden ghedaen,
4100[regelnummer]
Woudense uter stat gaen.
Doen bat hem tvolc met groten tranen,
Dat si niene ghingen van danen.
Doen bleven si daer binnen der stede
Wonende, om der liede bede,
4105[regelnummer]
Omtrent .iij. maent en̄ .j. iaer.
Oec doeptense binnen den tide daer,
Den coninc en̄ sine maisniedeGa naar voetnoot4 al,
En̄ oec van mannen .j. groot getal,
.XI. m. onderGa naar voetnoot5 meerre en̄5 minder,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 482]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4110[regelnummer]
Sonder vrouwen ende kinder.
Alsi dit hadden ghedaen,
Sijn si uter stat ghegaen,
Te predeken tgeloeve openbare,
Want die goeclaren dare
4115[regelnummer]
Hadden tvolc sere ontweegtGa naar voetnoot1;
Maer dapostelen, als men seegt,
Quamen te samen in die stat.
Daer binnen waren, ic segge u dat,
Der afgode bisscoppe .Ixx. wale.
4120[regelnummer]
Doen daer dapostelen tesen male
Quamen herberghen, leest men,
.J. heilech man herbergese, hiet sannen.
Doen dat der afgode papen vernamen,
Quamense tote sannes (sic) te samen,
4125[regelnummer]
En̄ gheboden hem, als men hoert,
Dat hi die ghene dade comen voert,
Die binnen sinen huse waren,
En̄ dadense offeren sonder sparen,
Ochte si soudense sciere
4130[regelnummer]
Verbernen in den viere.
Sannen seide, dat hijs niene dade.
Doen worden die papen also te rade,
Dat si dapostelen daden vaen,
En̄ leidense ter sonnen-temple saen.
4135[regelnummer]
SelkeGa naar voetnoot2 heidene in haer ghebod
Houden die sonne over god,
En̄ dat si der sonne doen offrande.
Doen si daer quamen begonsten te hande
Die duvele te roepen met groten sere:
4140[regelnummer]
‘Ontfarmt onser lieve here,
Want uwe ieghenwoerdecheit
Verbernt ons ende doet ons leit.’
Mettien es van boven comen
.I. engel, alsict hebbe vernomen.
4145[regelnummer]
Die seide, dat hemGa naar voetnoot3 god
OntbodeGa naar voetnoot4 dat si optie stad
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 483]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kiesen mochten, welc si wouden,
Of dattie liedeGa naar voetnoot1 haestelec souden
Sterven en̄ ter hellen varen,
4150[regelnummer]
Of dat si coren, sonder sparen,
Dat si ghepassijt moesten wesen.
Doen coren dapostelen met desen
Haers selves doet, om datsi dochten,
Dat hemGa naar voetnoot2 die liede noch beteren mochten.
4155[regelnummer]
Doen ghebodense optie stat
Den duvelen dat si ruumden tvatGa naar voetnoot3
Van den beelden, daer si in waren.
Doen quamen daer gaende twaren
.IJ. duvele, die, na minen wane,
4160[regelnummer]
Suarter waren dan moriane.
Als die bisscoppe hadde verstaen
Dat dapostelen hadden ghedaen
Hem den lachter, hietense boude,
Dat men dapostelen doden soude.
4165[regelnummer]
Mettien hebben si ten selven stonden
Dapostelen ghevaen en̄ gebonden,
En̄ gheleidt uter stat.
Symon was, ic seggu dat,
Ghecruust, ende iudas
4170[regelnummer]
Was onthooft, alsict las.
Doen se in harre pine waren,
Quam daer .j. donre-slach so groet gevaren,
Dat se den tempel sloech ter neder.
Doen quam daer .j. blixeme weder,
4175[regelnummer]
Die tenen gader verbernen dede
Die goeclaren, daar ic af sede,
Jaron ende arfaxat.
Want si waren binnen der stat
En̄ holpen daertoe, alst es bescreven,
4180[regelnummer]
Dat men den apostelen naGa naar voetnoot4 haer leven.
Doen erexes des wart geware,
Quam hi met groten wille dare,
En̄ wrac der apostelen doet,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 484]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
En̄ voerde haer lichamen, met eren groet,
4185[regelnummer]
In ene stat, daer hi was here,
En̄ groefseGa naar voetnoot1 met groten sereGa naar voetnoot2.
Doen dede die coninc erexes
Stichten, sijts ghewes,
In hore ere .j. scone kerke,
4190[regelnummer]
Daer god met sinen heilegen werke
Menech scone teken heeft gedaen,
Alsic gescreven vinde staen.
Hier latic van symon ende iudas;
Nu hoert wat ic van St. mathise las.
[St Mathijs.]
4195[regelnummer]
Tusschen dopvaertGa naar voetnoot3 en̄ tsinxen dachGa naar voetnoot4
Alsoe, alsict gescreven sach,
Waren dapostelen te gader comen,
En̄ met hem, alsict hebbe vernomen,
Vele van den jongren ons heren.
4200[regelnummer]
Doen sprak peter met groten eren:
‘Onse meester sprac: “alsic doemenGa naar voetnoot5 sal
Alle menschen, groet en̄ smal,
Soe suldi, ghi .xii. man,
Op .xii. zetele sitten dan,
4205[regelnummer]
En̄ doemen, na haar leven wel,
Die .xii. geslachten van israël,”
Nu es dit ghetal te brokenGa naar voetnoot6,
Dat ihesus selve heeft gesproken,
Over mids den quaden iudas,
4210[regelnummer]
Die gode verriet om .j. quaet aes
Van .xxx. 8,Ga naar voetnoot7 dats seker dinc,
Daer hi hem selven omme verhinc,
En̄ in midden ontwee te borstenGa naar voetnoot8.
Nu laet ons kiesen, sonder vorstenGa naar voetnoot9,
4215[regelnummer]
Enen, die si in sine stede,
En̄ onse ghetal vervullet mede
Van ons .xii. iongheren,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 485]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Die met ihesum omme ghingen,
Entie sine mieraclen saghen;
4220[regelnummer]
Dat hi ons helpe orcondeGa naar voetnoot1 draghen
Van siere verrisenesse, van sier opvaert;
Want hi selve sprac dat waert,
Dat wi sine orcondeGa naar voetnoot2 souden wesen,
Dat hi ware van der doet verresen,
4225[regelnummer]
In jndia ende in samaria,
En̄ in al erdrike daer na.’
Dit dochte den apostelen wesen goet;
Doen coren sire .ij. metter spoet,
Deene hiet iosephus, dander barnabas,
4230[regelnummer]
Die der apostelen broeder was,
Des minders iacops en̄ symoens,
En̄ judas, ihesus moyen soens,
En̄ een ander, hiet mathijs,
En̄ baden gode in derre wijs:
4235[regelnummer]
‘Here, die alle herten kent,
Wi bidden u, dat ghi ons sent
Enen, die orborlecGa naar voetnoot3 si,
Orconde te draghene van di.’
Mettien sijn cavelenGa naar voetnoot4 gegeven;
4240[regelnummer]
Doen viel die caveleGa naar voetnoot5, alst est bescreven,
Op mathise, dat seldi weten,
En̄ es die .xii.ste apostel geheten.
Dese mathijs, alsict versta,
Was van den geslachte van iuda,
4245[regelnummer]
En̄ van bellemGa naar voetnoot6 geboren.
Die bleef predeken, als wijt horen,
Tgeloeve in der ioden rike.
Mi ware ongereet sekerlike
Te seggene die miraclen, die hi dede.
4250[regelnummer]
Doen quam hi daer in ene stede,
Daerne die bisscop dede vaen,
En̄ deden voren bringhen saen,
En̄ vraechden .j. questie swaer.
Mathijs solverese daer.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 486]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4255[regelnummer]
Doen leidden sine uter stat,
En̄ daden steenen, ic segge u dat.
Doen menne steende, bat hi boude,
Dat men met hem graven soude
Die stene, daer hi met ghesteent was,
4260[regelnummer]
Omdat men soude weten, alsict las,
Alse sijn lichame ware verheven,
Dat hi doet ware bleven
Metten steenen, dits waer.
Daer na, over menich iaer,
4265[regelnummer]
Quam die keyserinne, st alleeneGa naar voetnoot1,
(Diet cruce vant, es die ic meene)
En̄ voerde sinen lichame uter iode lant,
Te roeme, alsict ghescreven vant;
Van roeme voerde sine te triere,
4270[regelnummer]
In almaengen, optie riviere,
Die die mosele es geheten,
Daer hi noch leit, dat seldi weten.
Bidden wi desen .xii. heren,
Dat wi die waerheit moetenGa naar voetnoot2 leren,
4275[regelnummer]
Dat si ons beiaghenGa naar voetnoot3 ghenade
Vor gode van onser mesdade
Dat wi ie ieghen hem ghedaden,
En̄ moet ons dor sine ghenaden
Bringhen ten cuschenGa naar voetnoot4 rike
4280[regelnummer]
Vor den vader van hemelrike.
Des onneGa naar voetnoot5 ons die hemelsche vader.
Amen segget alle gader:
Amen.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 487]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nalezing en verbeteringen.Aanduiding van de overeenkomst der verzen met de bladzijden en kolommen in het HS.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 488]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Naschrift.Het voornemen van den maker dezes gedichts schijnt geweest te zijn, zijn werk in vier boeken te verdeelen, waarvan het eerste (zie vs. 54) het leven der Apostelen, het tweede (zie vs. 57) de geschiedenis der Martelaren, het derde (zie vs. 58) die der Belijders, en het vierde (zie vs. 59) die der Maagden en Vrouwen, die Gode navolgden, zou bevatten. Dit voornemen heeft | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 489]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
hij niet ten uitvoer gebracht; althans ons Handschrift, dat, zoo als hier boven te zien is, 26 perkamenten folio bladen, aan beide zijden in twee kolommen beschreven, en 4283 verzen bevat, gaat niet verder dan met de levensgeschiedenis van eenige Apostelen, zoodat men zou kunnen twijfelen, of het overige niet elders in Handschrift voorhanden ware. De eindregels echter: Amen segget alle gader, en daarna nog eens Amen, ja, de geheele vluchtige wijze waarop hij zich van het leven des H. Matthias afmaakt, doen ons denken, dat de samensteller, om de eene of andere reden, in het HS. niet genoemd, van zijn oorspronkelijk plan heeft moeten afzien, en met de beschrijving van de daden van gezegde Apostelen zich heeft moeten te vreden stellen. Dit is in allen gevalle zeker, dat in de Nederlandsche Letterkunde geen Handschrift, de boven vermelde onderwerpen in dichtmaat behandelende, bekend is, en dat men, het zij op schut- of omslagbladen, geen spoor daarvan tot nog toe gevonden heeft.
|
|