Bzzlletin. Jaargang 28

[p. 6]

Mohana van den Kroonenberg
Over vermenigvuldiging, eliminatie en de dagen die tellen

De kok is broodmager. Sinds de konijnen het restaurant bestieren heeft hij geen hap meer gegeten. Hij staat op één been, leunend met zijn rug tegen de deurpost van zijn keuken. Hij staart het restaurant in... regelrecht naar zijn vrouw.

Het regent. Al dagen. De regen valt recht en dun uit de lucht. De daken van de huizen zijn niet meer te zien. De mensen blijven binnen, het restaurant is leeg, behalve de konijnen dan. Regen maakt de harten kil. Regen maakt de stad benauwd. Regen verstoort elke melodie: het bloed stroomt nu eens venijnig dan weer traag en onwillig. In de regen geeuwt de stad, als hij te lang aanhoudt slaan de mensen elke deur, elk raam in zich dicht.

De kok heft zijn knie en blijft enige tijd zo staan. Zijn blik kruipt weg uit die van zijn vrouw, glijdt over de houten vloer, langs de beesten... naar zijn opgetrokken been. Dan zwaait zijn arm als een zeis door de lucht... schampt zijn knie... maakt een vuist... hij hinkt enigszins, alsof hij geschopt is, loopt met gebalde vuist op zijn vrouw af en houdt deze tot vlak voor haar achterovergekantelde hoofd, tot vlak voor haar gesloten mond. Zijn oogjes glinsteren, zijn adem strijkt langs haar gezicht.

- Gelooft u in God mevrouw?

De kok heeft een falsetstem.

- Ach.

Hij opent zijn hand. De vlieg leeft.

- Bang schaap, zegt hij.

- Ik ben kok, geen slager.

De konijnen hebben toegekeken. De konijnen hebben onbeweeglijk en zwijgend op de achterpoten toegekeken. Met trillende neusjes. Konijnen onthouden alles. Zij hebben kleine hersentjes maar een enorm geheugen..

Over de definiëring van een probleem....

In de buik van elk moederkonijn siddert het van liefde en het komt niet zelden voor dat de jongen al drachtig ter wereld komen.

Een explosieve vermenigvuldiging leidt tot toxoplasmose en een restaurant zonder cliëntèle.

Een verzameling vredige, tamme kuddedieren kan het hoofd op hol gebracht worden door het zien van een scherp mes... en... het bloed van een konijn voorspelt nooit veel goeds.

... Of de vermenigvuldiging

De kok heeft een vrouw en het stel heeft een kind. Een dochter - tot ergernis van haar vader - die naar zijn mening een onaangename en ziekelijke band met haar moeder onderhoudt. Deze band heeft onlangs zijn hoogtepunt bereikt in de redeloze verdediging van die konijnen. En tegen hem, uiteraard.

Op haar tiende verjaardag heeft de moeder haar dochter een konijn cadeau gegeven. Een ram van zeker vijftien kilo met onuitroeibare en verraderlijke fantasieën. Het meisje wist goed dat zij een konijn in handen had van een soort dat zich zelfs nog in de pan vermenigvuldigt en op haar bleke wangen ontstond een zachtroze blos.

Niemand wist hoe het wijfje in de keuken terecht was gekomen. Zij was er opeens en nog geen hartenklop later verscheen zij al vet en drachtig met een wazige blik in de ogen op de drempel van het restaurant en wierp een nest onderin de porseleinkast.

Dat was het eerste nest. Zij schonk het leven aan één zoon en elf drachtige dochters. Zodra zij de ogen hadden

[p. 7]

geopend zochten zij elk een plek voor hun kroost. Het resultaat: honderdeenenveertig nakomelingen; daarna zouden zelfs moderne computers het niet meer kunnen bijhouden.

Vanochtend heeft de kok zijn vrouw de trap afgedwongen. Hij heeft haar resoluut de trap afgedwongen en haar de konijnen aangewezen. Met gestrekte arm en withete vinger heeft hij er telkens een gevolgd alsof hij deze aan had willen schieten. Zwijgend als het graf, zwijgend - met de ogen op de grond gericht, zich van den domme houdend - als een gitzwart graf van een jonge dode zeeg zij zuchtend neer op een stoel.

- Zie je ze?

- ...

- Daar loopt er bijvoorbeeld een.

De kolonie wordt onrustig. Zij trilt van top tot teen. Het is de geur van de jager. De ram is op een ronde tafel gesprongen en heeft zijn oren in zijn nek gelegd. Hij richt zich op en gluurt naar de kok. De wijfjes wachten bibberend op commando's.

- Al een maand, zegt de kok, dat kind is al meer dan een maand tien jaar en die beesten vermenigvuldigen zich sneller dan het licht.

Toen heeft de kok zich in de deur van zijn keuken geïnstalleerd, heeft zijn been opgetrokken en is begonnen zijn vrouw aan te kijken.

- Herman zeg wat.

- Ik zei net toch wat.

- Nee, iets leuks Herman, zeg iets leuks.

- Ik zei daarstraks wat leuks Wilma, dat wat ik zei, dat was een grapje, de omgekeerde wereld.

Wilma kijkt wazig.

- Heb jij mij dan iets zien koken de laatste tijd?

Logica, tellen en het verzinnen van een oplossing

De konijnen rennen rond de enkels van Wilma. De konijnen spelen krijgertje om de enkels van Wilma en worden om de haverklap gepakt. Maar zij let er niet op, zij heeft al haar aandacht op haar man gericht.

- Kijk naar me Herman, zo kan ik niet praten.

Typisch een vrouw, denkt hij, niet mee te leven.

De kok doet nu alsof hij zijn vrouw niet ziet. Hij doet of zijn vrouw lucht voor hem is en heeft zijn blik al geruime tijd op het plafond gericht.

- Ik keek net naar je, antwoordt hij. Ik keek net zelfs heel lang naar je.

Wilma begint te fluisteren en buigt zich naar voren.

- Jij wou praten, Herman. Zij plant haar handen op tafel alsof ze op wil staan.

- Ik wilde helemaal niet praten. Ik wil dat jij gaat tellen.

Ik wil dat jij die walgelijke ratten gaat tellen en mij vertelt hoeveel het er zijn.

- Ik ga, zegt zij, en zij richt zich op. Maar de houding van de kok, kalm leunend in de opening van zijn deur en tegelijk boosaardig, met zijn blik op het plafond gericht dwingt haar terug op haar stoel. Juist door haar niet aan te kijken richt hij zich des te meer tot haar.

- Vooruit!

Wilma heeft haar armen zuchtend in haar schoot gegooid... als een tienermeisje door wiskunde tot wanhoop gebracht.

Ach... blies hij maar eens een kus naar me toe in plaats van mij ten einde raad te maken!

- Ze zitten niet stil Herman, hoe kan ik dan tellen?

- Ik wist wel dat ik van jou niets dan gissingen kon verwachten, zelfs zonder te kijken zie ik er aan de onderste sport van de rechter kruk meer dan vijfentwintig hangen. En hoeveel krukken

[p. 8]

hebben we? En hoeveel tafels? En hoeveel stoelen?

- Anders ga ik...

Na enkele seconden begint de kok zich in te spannen zijn blik van het plafond los te scheuren en terug in de richting van zijn vrouw te slepen. ... hoor.

Hij kijkt haar nu recht in haar gezicht aan en ziet haar zoals ze is. Een vrouw zonder taille... met verhitte wangen en hijgende borst, de lippen stevig op elkaar geperst... sprekend een onwillig kind. Mijn vrouw, denkt hij...mee getrouwd... Godhoebestaathet! Die bleke dunne streep waar al het bloed is uitgeperst, met die ontelbare dwarsstreepjes als van een spoorbaan, dat is haar mond, zo kijkt zij wel vaker, het is haar beschuldigende blik... zo kleedt zij zich 's avonds uit... haar mond hermetisch gesloten alsof deze door een sluitspier wordt dichtgetrokken.... geen lieve woordjes maar een vettig nachthemd... zo zakt zij in bed... ogen dicht... weg.

- Ik kots van die konijnen, zegt hij.

- Respecteer je dochter.

- Dat kind brengt ongeluk.

- Vergeet niet hoe ik geleden heb toen ik haar kreeg.

- Ik houd het voor onmogelijk dat jij na mijn ontelbare en bovenmenselijke inspanningen met jou geen zoon weet te baren...

- Herman!

- ... en in plaats van dat met een konijn aankomt.

Dit heeft de kok zijn vrouw nog niet eerder ingewreven. Plotseling barst hij van wrok.

- Ik slacht ze allemaal!

Zonder hoop en zonder werkelijk na te denken antwoordt zij:

- We verzinnen wel een oplossing.

Een verzonnen oplossing leidt tot niets of waarin er niet wordt gespot

Maar voor een man is een oplossing nooit dezelfde als voor een vrouw. Waar de vrouw zonder de minste moeite tot ver in het ongerijmde nog tal van mogelijkheden en oplossingen weet te verzinnen ziet de man enen en nullen.

Tassen met voer. Wortels. Twee onschuldig dansende vlechtjes. De dochter stapt het restaurant binnen. Zij begint zich een weg te banen tussen de opgewonden beesten die om haar benen dringen.

- Lelijke vlegels, zegt ze lachend.

De vredigheid die het meisje omringt, die opstijgt uit haar onschuldig violet hart vult de ruimte als de vage glimlach van een te vroeg gestorven jonge maagd en vlijt zich langs de benen van de kok.

- Je verziekt de sfeer, roept hij haar toe. Maar het meisje hoort hem niet, zij heeft haar hoofdje bij de dieren. Zij heeft de tassen op tafel gezet, de wortels tevoorschijn gehaald en zij is begonnen de porties te verdelen.

De moeder heeft haar hoofd snikkend op tafel gesmeten en roept, vergeet niet dat ik ondanks de aanwezigheid van je vader meestal moederziel alleen ben. Dat ik met hem van de ene in de andere nachtmerrie val.

Het kind aait het konijn dat zij nu aan haar borst gedrukt houdt en zachtjes lieve woordjes in de oren fluistert liefdevol over de neus.

De kok grijpt de ram in zijn nekvel en sleept hem mee naar de keuken.

De eliminatie

Het dier worstelt en bijt om zich heen.

[p. 9]

De moeder richt haar hoofd weer op.

Het kind zet het konijn geschrokken neer.

De kolonie versplintert... schiet weg...

konijnenkopjes die verkrampen...

ontelbare vroeggeboorten...

Verschiet je kruit niet op de mussen, Herman.

De kok bloedt,

maar hij is razendsterk.

De dochter verstijft... verschiet van kleur bij het zien van het bloed... wil gillen maar volgt zwijgend met open mond haar vader de keuken in, trekt aan zijn mouw, krijgt een trap van de ram en valt flauw.

De moeder staart voor zich uit en peinst vagelijk over haar eigen toekomst, over haar onveranderlijk lot. Het liefst zou zij naar bed gaan nu of met haar dochter de stad verlaten en zich ergens opnieuw vestigen uit de buurt van haar man die zich zo dicht waagt bij de slechte engelen.

Op dat moment breekt de zon door en er verspreidt zich een bijzondere geur in het restaurant. Een geur die de instincten wakker schudt in een omgekeerde wereld, die de harten weer week maakt, die een klein gat slaat in ieders gestaar. Een violette geur die van een tragische een gelukkige dag kan maken... en omgekeerd en die doet denken aan dwalende ballonnetje, slepende violen in een jong bos.

Dan verschijnt de ram. Hij verschijnt in de deuropening van de keuken, blijft even staan, trekt met een poot en bespringt zonder te kiezen een van zijn dochters.

Mohana van den Kroonenberg (1967) studeerde werktuigbouwkunde aan de Technische Universiteit van Twente en schilderen en beeldhouwen aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag. Zij publiceerde behalve in BZZLLETIN ook verhalen in Parmentier en Elle.