Bzzlletin. Jaargang 14

[p. 11]

‘Voor mij mag de basis nog best wat breder’
Peter Swart in gesprek met Theo Capel

Hoe is je belangstelling voor misdaadliteratuur ontstaan, waarom heb je gekozen voor dit genre?

Het willen schrijven van thrillers begint uiteraard met belangstelling voor dit soort boeken. Als je maar genoeg leest, dan krijg je op zeker moment het gevoel dat je dat ook wel eens wilt proberen, dat dat best leuk zou kunnen zijn. Maar de term ‘genre’ is nogal breed, hè, je hebt puzzeldetectives, politieromans, spionageboeken en ga zo maar door. Daarnaast vond ik zeg maar sociaal-realistische romans - en dan niet in de sensationele betekenis van het woord - aardige boeken. John Dos Passos, een Amerikaan uit de jaren dertig, is bijvoorbeeld zo'n schrijver. On The Road van Kerouac is een beroemd voorbeeld van dat soort boeken. Ze gaan over mensen in ontwikkeling die dingen meemaken in een grote stad. Toevalligerwijs ontdek je dan dat in ‘spannende’ boeken dit soort zaken ook aan de orde komen. In een goed spannend boek zit er over het algemeen ook wel een beetje thematiek bij; het is wat meer dan primair goed tegen kwaad of kapitalisten versus communisten. Ik las graag boeken van mensen als Len Deighton en Ross McDonald, de eerste boeken van Gerben Hellinga en Rinus Ferdinandusse. Zo is het eigenlijk een beetje begonnen, hè, met proberen stukjes te schrijven, op een gegeven moment een verhaal verzinnen, en aan de slag, hè? Dat groeit dan uit tot een boek.

Je hebt met Hank Stammer een Nederlandse private eye neergezet. Komt dit voort uit je bewondering voor Engelstalige voorbeelden?

De figuur van de privé-detective zoals die uit de Califomische school was een romanfiguur die mij wel aansprak. Een beetje rondbanjeren door de stad, met slechte mensen in aanraking komen, geheimen ontrafelen. Geen politieman, geen intellectuele speurder, maar een rondkijkende, observerende figuur.

In het Nederlandse taalgebied is het betrekkelijk uniek, zo'n zelfstandig opererende privé-detective, aan welke personages is Hank Stammer voor jou verwant?

Nou, Joop van den Broek doet dat natuurlijk ook, hè, met zijn Lex van der Tuyn Walema, dat is eigenlijk hetzelfde idee, alleen spelen die verhalen zich over het algemeen af in fraaie buitenlandse streken. Koos van Zomeren heeft met die journalisten een vergelijkbaar type neergezet, alleen vaak opererend vanuit een andere setting. Rutger Lemming van Rinus Ferdinandusse, Sid Stefan van Gerben Hellinga, Walraven heeft een klassieke privé-detective. Maar ik wou inderdaad een soort speurder hebben, geen journalist of zo, en dat pure privé-detectivewerk doet in Nederland toch al gauw wat gekunsteld aan. Ze bestaan natuurlijk wel, en ze doen wel dingen, maar ik vond dat geen leuk idee. Dus toen heb ik zitten piekeren wat ik die Hank Stammer nou kon laten doen zodat hij toch in de gelegenheid zou komen om interessante klussen aan te kunnen pakken. Vandaar dat eigen bureautje en die opdrachtgever, Meneer Klop van de Geldkredietbank. Daar kan hij dan ook eens mee praten... Want dat is natuurlijk het moeilijke met zo'n eenzame held, daarom zie je altijd duo's of teams in die boeken, die moet een beetje aanspraak hebben, anders staat hij alleen maar tegen de spiegel te ouwehoeren en te mijmeren en dat gaat snel ten koste van het verhaal.

Zo'n hoofdpersoon moet niet te veel diepte krijgen, hoor je vaak zeggen, niet te veel intellectuele of emotionele bagage, dat leidt maar af van het verhaal. Ben je het eens met deze zienswijze?

Theo Capel. Foto: Steye Raviez.

Ja, kijk, ik heb mezelf nooit ten doel gesteld om een soort purist in het genre te zijn, maar het is natuurlijk wel zo, dat je hoofdpersoon inderdaad meer een soort katalysator moet zijn voor het verhaal, dan dat hij zelf als persoon een centrale plaats inneemt. Hoe meer je hem gaat aankleden met allerlei betrekkingen... toch ontkom je er niet aan hem iets mee te geven, omdat je hoofdpersoon, zo'n eenling, een groot gedeelte van het verhaal vult, en je kan hem dus niet helemaal niks meegeven. Dus toen heb ik die Turken erbij bedacht, voor de couleur locale, voor komische intermezzo's; stevige jongens die hem ook zo af en toe eens kunnen helpen, die er voor zorgen dat er ook voor hem wel eens een kopje koffie klaar staat.

Je hebt Hank Stammer neergelaten in een eigentijds Amsterdam; de onderlinge verdraagzaamheid is ver te zoeken, het openlijke racisme heb je niet geprobeerd te verstoppen...

Tja, èèn van de leuke dingen van het verzinnen als je met een boek bezig bent is dat je kunt laten zien waar het speelt, en hoe de mensen met elkaar omgaan. Maar dat heeft me inderdaad met name bij het verschijnen van Klein Verdriet nog een hele nare recensie van de Bibliotheekdienst opgeleverd. Als je een figuur invoegt die nare dingen zegt over donkere mensen dan wordt de auteur meteen ter verantwoording geroepen voor dergelijke uitspraken. Maar ik vind niet dat ik dat soort zaken dan maar buiten mijn boeken moet laten. Het ergste was geloof ik in die bewuste recensie nog, dat ik iets lelijks had gezegd over de Volkskrant, dat gaf helemaal geen pas! Dat

[p. 12]

kostte me indertijd geloof ik wel meteen een aantal bestelde exemplaren. Slechte recensies zijn niet erg, behalve van de Bibliotheekdienst, want dat tikt meteen aan.

Stammer komt uit een ‘spoormilieu’. Vanwaar die achtergrond?

Het is een beetje een kleinburgerlijk milieu, hè? Ik zeg altijd: ‘Het is een net type.’ Maar dan ook net in de positieve betekenis; eerlijk en actief en volhardend, niet alleen maar kleinburgerlijk, ook al is Stammer natuurlijk iemand die net zo hard de pest in heeft als zijn auto niet wil starten, om maar een voorbeeld te noemen. Dat spoormilieu geeft ook de symboliek van een geordend bestaan; alles is geregeld - langs vaste paden. De ouders van Hank zien hem graag een carrière bij het Spoor opbouwen. Daar kan hij zich dan weer tegen afzetten, zeggen dat hij dat nooit wil, en er vervolgens toch niet echt van los komen en zelf een nogal geregeld bestaan leiden. In dat opzicht heb ik niet geprobeerd er een bijzonder personage van te maken; iemand waarmee de lezer zich makkelijk zou kunnen identificeren.

Hank heet Henk maar je schrijft het als Henk...

Ja, precies, je hebt natuurlijk een aantal vaste punten in zo'n thriller! Een vaste hoofdpersoon ook, die - liefst in het begin van het boek weer even geïntroduceerd wordt - zodat ook de lezers die de vorige afleveringen niet gelezen hebben weer weten wie het is. Hank rijmt op geschenk en tank, niet op bank! Die naam is op zich in Nederland een bijzondere naam, maar hij komt toch genoeg voor. Het is het soort naam die verwarring in de hand werkt; zoals dat ook bij Kees en Cees het geval is: is het nou Sees of Kees? Het is altijd weer even een mooi moment om die naamkwestie naar voren te halen in een gesprek met Klop. Die Klop is trouwens iemand, bij zo'n afdeling van een bank, ja, er kan eigenlijk niemand anders werken dan die man, als je niet zo bent dan hou je dat niet vol! Een beetje naar de kantoormeisjes zitten loeren en een beetje zeiken over al die mensen die maar geld lenen en daar dan domme dingen mee doen. Het gaat allemaal om geld, zowel voor Stammer als voor Klop, ik bedoel dat het hun werk is, en niet hun hobby. Er zit een zekere beroepseer aan vast, een beroepstrots. Anders had ik net zo goed een journalist kunnen nemen; het moet allemaal enigszins plausibel blijven. Zoals ik het nu vertel klinkt het wat gekunsteld, zo gaat het in de praktijk natuurlijk niet; zo'n type gaat langzamerhand voor je bestaan, je leert hem goed genoeg kennen om te weten wat hij wél en niet doet. Hij is achter in de twintig, niet te jong, maar ook weer niet te oud, dat vond ik een mooie leeftijd. Ik was zelf geloof ik ongeveer zo oud toen ik begon te schrijven, die boeken zijn pas later uitgekomen dan ik één en ander bedacht heb. Hij wordt niet veel ouder, het blijft zo'n beetje dezelfde persoonlijkheid.

Ik had toen een manuscript liggen en werd aangemoedigd meer te schrijven, maar in die periode werd ik recensent bij de Haagse Post voor spannende boeken; daarvoor moest ik veel lezen, én ik had een volledige baan. Het is er eigenlijk door puur tijdgebrek een jaar of zes niet van gekomen, maar het idee van Stammer stamt uit 1974. Op een gegeven moment moet je een vast punt nemen, anders zit je de hele tijd te denken: heeft-ie dat nou wel of niet meegemaakt? En het scheelt toch, hoor, of iemand in '50 of '53 geboren is. Stammer is van voor de Watersnoodramp, hij is opgegroeid in een zich snel ontwikkelende welvaartsmaatschappij.

Hoe kom je tot een keuze voor een onderwerp om over te schrijven?

Kijk, ik wou... ja, dat is ontzettend moeilijk uit leggen, want hoe gaat dat: verzinnen? Verzinnen gaat voor een gedeelte actief, je bedenkt waar je het over gaat hebben. In het begin dacht ik, wat ik leuk vind is om de hebzucht van mensen in betere kringen neer te zetten, dat is zo'n beetje de thematiek; mensen hebben al een hoop maar willen nog meer hebben, steeds maar meer. Ik had geen zin om na te vertellen wat er in werkelijkheid gebeurt; de meeste ellende wordt in de regel toch gepleegd door mensen die het zelf ook niet zo breed hebben. Als je daar over gaat schrijven raak je al gauw verstrikt in de politionele actie. Maar hoe gaat dat? Je begint aan de ene kant met een thema, aan de andere kant een inval, doe het in een pannetje en roer er eens flink in, en vanzelf ontstaat er dan een verhaal!

Op één mei was het rokkentillerij, maar ik was heel wat verder gegaan. Het was nog geen middag en toch lag ik alweer in bed, met Jacky en zonder kleren. Na het bezoek aan twee wanbetalers had ik de verleiding niet kunnen weerstaan en had ik haar opgezocht. Ze studeerde iets onduidelijks en beweerde dat ze daarom niet in alle vroegte hoefde op te staan. Met ‘vroeg’ bedoelde ze tien uur, een tijdstip dat ik alleen ziek in bed beleefde. Toen ik aanbelde was ze net op en nog maar half aangekleed. Ik maakte mezelf wijs dat we om die reden al snel lagen te vrijen, maar ook als ze haar kleren aanhad kon ik moeilijk van haar afblijven. Het geloei van de sirene deed me verstijven. Het lawaai kwam plotseling opzetten met een sterkte alsof de bron ervan onder het bed in haar piepkleine kamertje zat. Jacky lag half over me heen en zei iets. Ze wilde het in mijn oor herhalen, maar in plaats daarvan begon ze te gillen. Het was een hoge snerpende gil, die de sirene overstemde. Ik had de schim de kamer zien binnenglijden, vooral de hand met het mes. Het leek wel een apeklauw door het dichte, zwarte haar op de rug van de hand, dat ook op de vingerkootjes groeide. Door mijn positie onder Jacky zag ik verder alleen maar een vage gestalte. Ik wilde iets doen, maar in het smalle eenpersoonsbed van Jacky kon ik geen kant uit. Voordat ze begon te gillen voelde ik de schok waarmee het mes in haar blote rug drong.
Fragment uit: ‘Kwade Trouw’

Je schrijft in de eerste persoon. Geeft je dat wel eens problemen?

Ja, het beperkt je natuurlijk, hè? Het is veel handiger om in de ‘hij-vorm’ te schrijven, ik heb ook wel eens het idee dat mensen dat prettiger vinden om te lezen. Als je in de ‘hij-vorm’ schrijft kun je veel meer doen. Als schrijver kijk je wat meer tegen de dingen aan, nu zit je als het ware in die persoon. Ik kan nu nooit vertellen dat er daar achter me iemand uit de toiletten komt, hè, dat moet ik zien of horen. Als je in de ‘hij-vorm’ schrijft kun je veel makkelijker een ander verhaal vertellen. Toen ik pas begon te schrijven vond ik het leuk om in de eerste persoon te schrijven, daar dacht ik verder niet zo over na. Naderhand heb ik het maarzo gelaten.

Er wordt per traditie onderscheid gemaakt tussen literatuur en andere boeken, misdaadromans bijvoorbeeld. Deel je dat onderscheid en het daaraan gekoppelde waarde-oordeel??

Het is natuurlijk zeker zo, dat je goede boeken hebt en minder goede boeken. Het is heel duidelijk dat spannende boeken vrijwel altijd genre-boeken zijn, met alle beperkingen die daaraan vastzitten. Maar je hebt natuurlijk bij die literatuur een dergelijke situatie. Vroeger had je volgens mij een veel grotere en terechtere scheiding tussen wat men dan ‘belletrie’/noemde en literatuur. Op het moment wordt elke anekdotische-verhalenschrijver per definitie onder de literatuur gerangschikt, nou, dat is natuurlijk grote onzin!! Heel veel schrijvers van misdaadliteratuur kunnen veel beter een anekdotisch verhaal vertellen dan de meeste anekdotische-verhalenvertellers, omdat ze de verhaallijn beter in de gaten houden, omdat ze er meer ambachtelijk tegenaan zitten te kijken. In de literatuur kom je veel te vaak verhalen tegen, die nergens beginnen en nergens ophouden. Maar tegelijkertijd realiseer ik me, dat het grootste gedeelte van de misdaadliteratuur puur entertainment is, lectuur, en dat moeten we ook zo houden! Een goed geschreven, leuk en mooi misdaadverhaal heeft dan misschien een stukje meerwaarde, maar ik vind het tóch sowieso leuk om in een thriller iets van thematiek te proeven. Ik zal je een voorbeeld noemen, neem nou die boeken van Rinus Ferdinandusse, die vind ik alleen al aardig omdat je om sommige passages hartelijk kan lachen, dat vind ik al een groot voordeel. Daarnaast zit er ook iets samenzweerderigs in, een bepaalde kijk op het leven. Nou, dat geeft zo'n boek meer waarde dan weet ik veel wat voor droeve geschiedenis over liefde, jaloezie, rivaliteit tussen broertjes en zusjes en dat soort dingen meer. Een thriller zonder thematiek laat zich vaak nog heel goed lezen, daar kun je zeer genoeglijke uurtjes mee beleven. Terwijl als je nou een literaire roman neemt met gekma-

[p. 13]

kende jaloezie als thema, en de schrijver komt er niet uit, hij slaagt er niet in om dat snel over te brengen, tja, dan kan ik je verzekeren dat het al heel snel een vervelend boek wordt. Ambachtelijk gezien kunnen zeer veel thrillerschrijvers zeer goed schrijven.

Wat vind je van de stand van zaken in de Nederlandstalige misdaadliteratuur?

Ja, je zou kunnen spreken van een opleving. Je hebt duidelijk een aantal schrijvers erbij gekregen de afgelopen jaren. Janwillem van de Wetering heeft toch in zijn eentje al die uitgevers aan het denken gezet, of ze er misschien toch niet goed aan zouden doen weer meer misdaadromans te gaan uitgeven. Als ik naar mezelf kijk dan heb ik in zes jaar tijd vijf boeken geschreven, Jacques Post heeft vijf titels uitgebracht, Tomas Ross is aan zijn zesde of zevende boek toe: er zijn kortom héél wat produktieve mensen bezig die ook een heel behoorlijk niveau weten te halen. Er is natuurlijk ook een groot aantal ééndagsvliegen geweest, schrijvers van het tweede garnituur. Maar als je de Nederlandse situatie vergelijkt met die in Amerika, Engeland, Frankrijk of Duitsland, dan denk ik dat er daar toch een wat bredere laag aanwezig is, een grotere vaste kern. Je hoort wel zeggen dat een bredere produktie, steeds meer nieuwe titels op de markt, slecht zou zijn voor de verkoop van de boeken van gevestigde schrijvers van misdaadromans. Ik geloof daar niets van. Voor mij mag de basis nog best wat breder! Er moeten gewoon meer schrijvers komen, dan leert het publiek ook beter te onderscheiden wat men goed vindt en wat niet. Anders blijf je typische zonderlingen in een klein hoekje.

Als je kijkt naar de waardering van de pers (en het publiek) voor het genre, zie je dan grote verschillen in vergelijking tot andere landen?

Dat is in andere landen ongeveer net zo pet als in Nederland, daar moet je je niet op verkijken. Hier is een boek al lang weer uit de winkel en dan komt er nog eens een recensie van, of erger nog: er wordt helemaal niet over geschreven. Misdaadromans worden in het buitenland misschien iets minder makkelijk genegeerd, maar neem nou de Engelse situatie. Ik lees al sinds jaar en dag de Engelse zondagsbladen, daar wordt weliswaar heel trouw gerecenseerd, maar toch met een klein lettertje, in een verscholen hoekje. Maar goed, de situatie in het Engelse taalgebied is natuurlijk wezenlijk anders; je hebt bijvoorbeeld veel eerder wereldauteurs! Als een boek van Len Deighton het goed doet in Engeland, dan wordt zo'n boek meteen gekocht, en overal ter wereld te koop aangeboden. De markt van zo'n man groeit explosief. Dat is in feite toch ook gebeurd met Janwillem van de Wetering door het simpele feit dat hij een Engelstalige uitgever had weten te vinden! Anders was hij misschien alleen in ons land een succes-auteur geworden, zijn vierde boek zou mogelijk eens voorzichtig worden vertaald. Maar zo gaan die dingen, ik bedoel, als er morgen van een boek van mij 30.000 exemplaren zouden worden verkocht, dan zou mijn uitgever toch gaan denken, hé, wacht eens even, we zouden best eens een vertalinkje kunnen brengen. Laten we beginnen met een Engelstalige vertaling, als je eenmaal een Engelse versie hebt, dan kan die weer als basis dienen voor verder vertaalwerk. Maar ja, zo'n uitgever moet daar zin in hebben, die moet connecties hebben, die is nooit gewend geweest om boeken te verkopen, want die kocht altijd alleen maar boeken. Hij moet mensen gaan overtuigen dat het geen ééndagsvlieg is, dat er meer titels voorradig zijn of geproduceerd zullen worden. Ik wil maar zeggen: dat gáát niet met één boek in Nederland, dan zou je als schrijver zo moeten duwen en pushen, of je moet natuurlijk over goede contacten beschikken.

Even terug naar het schrijven, bedenk je voordat je gaat schrijven de plot van je boek?

Nou, een beetje wel en een beetje niet. In dat eerste boek, Weggegooid Geld, heb ik dat hoofdstuksgewijs zitten te bedenken. Later doe je dat half en half. Je wilt bijvoorbeeld een verhaal maken over iemand die fantaseert, maar liegen wil je er ook in hebben, je wiii onduidelijk maken wat nou het één is, en wat het ander. Dan zou ik beginnen te denken: als ik zo'n verhaal wil vertellen, wat heb ik daar dan allemaal voor nodig? Op een gegeven moment heb ik dan wel een idee in wat voor setting het plaats moet vinden, wat voor mensen er in voor moeten komen, de lijn begint zich af te tekenen. Dan komt het stadium van het omwerken in hoofdstukken. Al denkende ontstaat het verhaal; het begint hier en eindigt daar, en daartussen in moet ik ongeveer langs die en die wegen het verhaal laten lopen. Af en toe nog eens goed denken: kan dat wel, moet dat niet anders, je gooit nog eens wat om, het is een voortschrijdend proces...

Hoe kom je aan de namen van je personages?

Dat weet ik eigenlijk niet. In het begin deed ik vreselijk mijn best om namen te verzinnen waar je je geen buil aan kunt vallen. Als je iemand Van de Wetering noemt of Duisenberg, daar moet je natuurlijk een beetje mee uitkijken. Maar Klop bijvoorbeeld, ik heb geen flauw idee meer waar ik die naam vandaan heb, het is gewoon een kalme, rustige naam. Voor mijn hoofdpersoon moest ik een Nederlandse naam hebben; Stammer, het moest een beetje Hollands klinken. In mijn nieuwste boek Goed Gestemd heet de hoofdpersoon - naast Hank Stammer dan - Leen Westra, dat is toch ook een betrekkelijk veel voorkomende naam. Voor die man in die bank in Weggegooid Geld zocht ik een deftige naam: Jutteman Houwing. Tja, die namen verzinnen, hoe gaat dat? Het is bij mij vaak afhankelijk van invallen.

Hoeveel versies schrijf je van een boek?

Meestal schrijf ik twee versies, één keer klad en één keer in het net. Ik werk meteen op de schrijfmachine, er moet een wit velletje inzitten, en dan er tegenaan met het bekende twee-vinger-systeem! Met een ballpoint kan ik niet schrijven; het staat er me dan niet duidelijk genoeg. Ik ben gewend aan het typen - hoewel, als morgen die typemachine gestolen wordt dan zal ik wel met de hand schrijven - het bevalt me. Je kunt dan een kladversie maken met doorhalingen en verbeteringen, daar maak ik dan een netversie van, wat in feite neerkomt op het schrijven van een tweede versie. Ik let er dan ook op of een en ander goed gedoseerd is, of bepaalde passages niet te veel ruimte in beslag nemen en dergelijke dingen.

Je boeken spelen zich voornamelijk af in Amsterdam. Doe je desalniettemin nog iets aan research?

Ja, hoor, ik lees wel het een en ander eromheen, ga kijken op lokaties waar ik gebeurtenissen wil situeren. Mijn nieuwste boek speelt trouwens nauwelijks in Amsterdam. Er speelt een stukje in Nijmegen, in Zoetermeer, in Ouderkerk aan de Amstel. Dus daar moet je even naar toe, als je dat niet doet, dan vergeet je dingen. Ik ben natuurlijk van mijn leven wel eens in Nijmegen geweest, maar ik moet er wel een dag rondlopen om erachter te komen waar de centrale figuur bijvoorbeeld gewoond kan hebben in zijn studententijd. Bij zo'n verkenning zie ik dan lokaties waarvan ik denk dat ik ze kan gebruiken. Ik moet trouwens wel aantekeningen maken, anders kom ik op een goed moment thuis en dan denk ik: zat er nou glas in lood in die ramen of niet? Zo knip ik bijvoorbeeld ook wel eens een foto uit een tijdschrift, als ik een gezicht tegenkom, waarvan ik het gevoel heb dat ik het misschien nog eens zal kunnen gebruiken voor een personage. Ik heb een map met al dat soort gegevens liggen, zodat ik zonodig de informatie bij de hand heb. Je moet natuurlijk wel een beetje weten waar je het overhebt, anders schiet je niet op met schrijven.

Mag Hank Stammer misschien ooit nog eens een reisje maken naar het buitenland, of is dat voorbij zijn horizon?

Ach, misschien stuur ik hem nog wel eens naar België, maar in principe is Amsterdam natuurlijk de scoop van Hank Stammer, daar ligt zijn werkterrein, daar woont-ie. Nee, echt een verhaal in het buitenland neerzetten, daar heb ik niet zo'n zin in. Je dreigt dan ook de greep te verliezen op je setting; voordat je het weet ben je toeristisch bezig, en ik vind dat je dat moet voorkomen. Je krijgt al gauw zo'n Tatort-formule. Ik zag daar laatst toevallig nog een aflevering van die zich in Amsterdam afspeelde. En ja hoor, Amsterdam is nog amper in beeld geweest of er staat een draaiorgel op volle kracht te spelen, er staan mensen haringen te eten die ze bij de staart vasthouden (dat gebeurt dus haast nooit meer, ze snijden ze altijd keurig voor je in stukjes), er komt nog even een molen in beeld. Meer heb ik er niet van gezien, toen geloofde ik het wel, maar je kunt

[p. 14]

er vergif op innemen dat de klompen en de tulpen er ook nog aan te pas gekomen zijn. In die val loop je natuurlijk zelf ook heel gemakkelijk. En bovendien, wat moet die Stammer in het buitenland doen? Boeven achtervolgen? Dat lijkt me een beetje raar, dat past niet bij hem.

Je doet de eindredaktie van het blad Thrillers en Detectives. Kost dat werk je veel tijd?

Ja, meer dan ik had gedacht. We zijn er eind 1981 mee begonnen. Officieel is dit dus de zesde jaargang, maar 1981 had maar één nummer. Ik doe natuurlijk bij lange na niet alles zelf, maar het redigeerwerk, het uitzetten van de lijnen, het overleggen met de medewerkers, de hele organisatorische rompslomp, het contact met de zetter en de drukker en de postbode, ja, daar gaat aardig wat tijd in zitten. Ik maak de koppen en de bijschriften, en lees natuurlijk alle bijdragen. Het blad verschijnt in een oplage van 1000 exemplaren, we hebben meer dan 700 abonnees. De oorspronkelijke opzet was om het totale aanbod van de misdaadromans die er verschijnen te bespreken, zowel het Nederlandse werk als het Engelse, pockets hè, geen hard-covers. Dat betekent dat wij per jaar zo'n tweehonderd à tweehonderdvijftig boeken bespreken in de vijf nummers die er verschijnen. Die aanpak zullen we voortzetten, daar hoeft niet zoveel aan te veranderen.

Er wordt in Thrillers en Detectives ook gebruik gemaakt van een soort kader met koppen als ‘Thema’, ‘Geweld’, ‘Sex’, ‘Opvoedende Waarde’. Dat is een leuk idee!

Ja, ik heb wat dat betreft dankbaar gebruik gemaakt van een idee van The Economist, die hebben zoiets eens een keer in de zomermaanden gedaan. De beste ideeën bedenk je nooit zelf! Ze hadden een boekenrubriek - een vrij saaie trouwens - maar die keer hadden ze een journalist op die manier een stapeltje thrillers laten bespreken. Die manier werkt wel, dat idee heb ik overgenomen, mede omdat er per keer erg veel boeken worden besproken. Dat kadertje geeft ons de mogelijkheid om een gedeelte van die Engelse pockets op een andere manier aandacht te schenken. Je kunt er ook wat humor in kwijt. De rubriek ‘Opvoedende waarde’ neigt wat naar de moraliserende kant. Dat hoort natuurlijk bij het genre, maar dat kopje leent zich er ook uitstekend voor wat ironie in te voegen. Wat ik zou invullen voor mijn eigen boeken als educatieve waarde? Hoe je snel de weg vindt in Amsterdam of iets dergelijks. In dat oervoorbeeld stond bijvoorbeeld: ‘gebruik van gereedschap op een manier waarvoor het absoluut niet bedoeld is’, dat is natuurlijk best geestig wanneer het gaat over iemand wiens hoofd met een hamer is ingeslagen, dat soort dingen. Het moet een mengeling zijn van ernst en ironie, grapjes zijn daar op hun plaats, maar het vermelden van een boodschap, het signaleren van een feitelijke educatieve waarde hoort er ook bij.

Over boodschappen gesproken, voel jij de behoefte de mensen iets mede te delen in de zin van een politieke of filosofische boodschap?

Nou, niet echt natuurlijk, maar er zit wel een beetje in die boeken van mij, dat hard werken niet verkeerd is. Die Hank Stammer is een harde werker, een vlijtig type, om met Van het Reve te spreken. Er zit een bepaalde solide kijk op het leven in, niet omdat ik denk dat zoiets erin moét, maar omdat ik dat zelf ook zo zie. Die dialogen tussen Klop en Stammer worden bijvoorbeeld gekleurd door hebzucht: altijd maar weer nét iets meer willen hebben dan je al hebt. Dat zul je in mijn boeken misschien nog wel vaker tegenkomen...