Ars moriendi

[fol. 28r]

§ Een exempel van enen ridder die soe anxtelike ende lelicke zwoer. dat hem dye duuel opuoerden mit lijf ende mit siele in die helle. ende hoe zijn darmen bouen int huus aen die latten bleuen hanghen

Exempel.

BI zoest dat een stadt is int stichte van colen woende een ridder die themo ghenoemt was. Dese was alsoe seer totten dobbel spele gheneyget dat hi dach noch nacht rusten en mochte ouermits die grote ghenoechte die hij int dobbelen ghesetten hadde. ¶ Altoes droech hi mit hem den sack mitten penninghen ende den budel mitten dobbelstenen omme altoes bereyt te wesen to desen quaden spele. ¶ Hi plach te zweren bijden wonden godes ende by al die martelije die god omme des menschen wille gheleden heuet. Hi plach oeck alsulken voerspoet te hebben dat niemant tegen hem mit dobbelen en mochte winnen. of seer wenich ¶ Wat ghesciede god die heer verheuget die boesheyt wel een wile tijdes mer als hi siet dat hem die mensche niet beteren en wil soe plaecht hi hem ten laetsten mit die ewige verdoemenisse ¶ Want god heeft ghesien dat hem dese ridder niet en beterde daer omme heuet hi een wonderlick dinck laten ghescien Het is eens gheboert dat dese man in sinen huse sat ende hadde gheerne teghens yemant ghedobbelt mer hi en conde niemant crighen die teghen hem dobbelen wolde. Daer omme waert hi quaet op hezzeluen om dat hi niemant en conde crijghen die mit hem dobbelde. Hi zwoer bi gods darmen bi gods martelije ende bi alle zijn passie ende pine ende seyde

Ick wolde dat ick mitten duuel spelen mochte op dat ick yemant mochte crijghen die teghen mi speelde ¶ Alte hantes doe hi dit gheseyt hadde. quam op hem die wrake godes Ende siet die duuel quam tot hem mit enen groten sack vol gledes ende scudde dat op des ridders tafel. Die duuel was ghestelt als een ionghelink ende die ridder en wiste niet dattet die duuel was Ende die duuel sprack totten ridder ende seyde. Ick hebbe veel van di horen seggen hoe constich dattu van dobbelen biste. ende daer omme bin ick totti ghecomen omme teghens di te dobbelen Want ick en hebben nye minen meister in engigher boeuerijen gheuonden Die ridder seyde. laet ons een canse teghen malcanderen werpen ende besoecken malcanderen. Die duuel seyde hi woudet doen ¶ Het gheschiede doe si teghens malcanderen speelden dat de duuel den ridder zijn ghelt mit groten hoven af wan ende die ridder en conde niet ofte seer wenigh vanden duuel ghewinnen daar omme was die ridder seer tornich ende quaet op hem seluen ende seyde.

Ten waar sake dat de duuel hier mede menghende du en mochste mi dit ghelt niet afwinnen ¶ Het was op ene groten heylighen dach doe si speelde ende si speelden teghens malcanderen alle den nacht tot die dach begonde op te gaen.

[fol. 28v]

Doe seyde die duuel totten ridder. Die dach comt ende men sal te hantes die metten beginnen te singhen daer om laet ons af laten van dezen spele. ende laet ons te kercken gaen ende dienen gode

§ Doe die duuel dit gheseyt hadde antwoerde die ridder ende sprack tot den duuel. Ick en wil gode niet dienen omme dat hi mi aldus mijn goet laet verliezen. met ick wil lieuer den duuel dienen ende besien of hi mi eenighe auontuer gheuen wil. Nu siet een wonderlick dinck dat doe gheschiede ouermits dye rechte sentencie des almachtighen godes

Doe dit ridder dit gheseyt hadde sprac die duuel tot hem ende verwandelde sine ghedaentenisse des ionghelinx in een gedaentenisse des alre voesten duuels Ende mit enen verueerliken ghesichte seide hi totten ridder.
§ O du vermaledijde creatuer wilstu gode niet dienen so dienestu den duuel vander hellen. Com ende ontfanghet v loen vanden gheenen die ghi ghedient hebbet. ¶ Alte hantes doe die duuel dit gheseyt hadde nam hi den ridder ende voerden hem bouen ten huse vut ende toech hem doer dat dack alsoe onghenadelick dat zijn darmen aen die latten bleuen hanghen. Ende brochte hem alsoe mit lijf ende mit siel int afgront der hellen. Te voren begeerde hi mitten duuel te spelen. doe speelden die duuel een iamerlick spel mit zijnre sielen.

§ Des morghens en wiste dat huus ghesinde niet waer hoer here ghebleuen was Si sochten hem mer si en condens niet vinden. ¶ Ten laetsen vonden si dat sine darmen inden huyse aen die latten henck. Doe worden si zeer beanxtet ende verstonden dat het ouermits mirakel ende overmits de rechtueerdicheyt gods gheschiet was.

¶ Nu machmen vraghen waer comme die duuel den ridder seide dat hi gode dienen soude. Dat dede hi op dat sine verdoemenisse te meerre wesen soude want hi wist wel dat hi gode in alsulcken vloeken ende sweren niet en soude willen dyenen Mer den duuel sinen meister die hy toe hoerde.