Het oude Nederlandsche lied. Eerste vervolg: Souterliedekens

130.
Maria tsaert van edelder/edelre⁶ aert.
(Ps. CXVIII B)

^§*

1.
Ma - ri - a tsaert van edel - re aert
een roo-se bo-ven al - len do - ren,
Du hebste met macht weder om ghebracht
dat lange tijt was ver - lo - ren
doer Adams val habt met ghewalt
Sin-te Gabriel voersproken
helpt dat niet en wert ge - wro - ken
mijnre son-den schult, nu wert mijn hulp,
want gheen troost en is daer du niet en bist^†
berm - her-tich-eijt te ver-werven.
In den lesten int u van mi niet en vint
als ic sal moeten ster - ven.

§ Deze phrase nogmaals herhaald 9.

* Deze noot, uit 2, 7 overgenomen, is in 14 niet zichtbaar; maar dat ligt vermoedelijk aan den druk; want plaats is er voor open, en verscheidene andere noten zijn in dit lied ook nauwelijks te zien.

† Tekst: daer du Maria niet en bist.

[p. 231]

 

2.

 

Maria milt du hebst gestelt

 

Die alde vaders uten verlangen,

 

Die jaer en dach in wee, in clagh

 

Die voerhel hielt ghevanghen.

 

In alder tijt sidy ghebenedijt

 

Daer doer des hemels poorten

 

Te samen sijn ontsloten

 

Een heer af quam die hem benam

 

Pinen sware doer een jonckfrouwelijck baren.

 

 

 

3.

 

Maria reyn du bist alleyn

 

Der sondaren troost op eerden

 

Daer om u heeft de eewige wijsheet

 

Een moeder laten werden

 

Den hoochsten heyl die int grote oerdeyl

 

Ten joncsten dage sal richten

 

Hout mi in dijnre verlichten.

 

O weerde vrucht, alle mijn toevlucht

 

Heb ick, sondaer, aent cruyce bistu maer

 

Met Sinte Joannes ghegeven

 

Op dat du mijn lief moeder wilst sijn

 

Bescermt mi in dit leven.

 

 

 

4.

 

Maria claer du biste voerwaer

 

In groter smerte bevanghen

 

Doer sinen doot, verwerft mi, roose root,

 

Te beteren hier mijn leven

 

Ter stont ben ick ghegeven

 

Met sulcke pijn ende alder alleyn

 

Sonden scult ben ic u ghedult

 

Aen lijf ende ooc aen eynde

 

O roose root dese crancheyt groot

 

Wilt corts nu van mi weynden.

 

 

 

5.

 

Maria saert gemeerdert wert

 

In di groot liden en smerte

 

Als u kint doot een spere groot

 

Doerstac sijn saechte herte

 

Sijn bloeden sacht dat crancte dijn cracht

 

Mistroost dat dede u sincken,

 

Men sach Joannes wincken,

 

Gheras hi liep ende u op hief

 

Doen dat sweert dijn siel doer sneet

 

Daer Symeons woerden af ghewagen

 

O vrouwe waert! hy leyt int aert,

 

Des levens heere beclaghet!

[p. 232]

 

6.

 

Maria weert als mijn arm siele keert

 

Van deser werelt moet sceyden

 

So coemt tot mi ende bescermt ghi

 

Op dat mi niet en verleyde

 

Die valsce tyran als ic niet en can

 

Sijn duvels list bekinnen

 

O Maria doet mi nu minnen

 

Werp om mi coen dijns mantels zoem

 

Wanneer dijn kint rechten wilt

 

So toont u joncfroulike borsten

 

Dinen soon Jesu spreect ‘Gheeft mij nu

 

Den sondaer die eewige ruste.’

 

 

 

EEN DEVOOT EN PROFITELYCK BOEXKEN 1539 nr. 245.

W. Bäumker (Kath. Kl. II 18) noemt het lied een Meistergesang uit het einde der XV eeuw. In elk geval vond de grootste Meistersinger, Hans Sachs, het belangrijk genoeg om het (in 1524) te veranderen in zijn ‘O Jesu zart’ (Erk-Böhme III 745).

Omstreeks 1500 Werdener Liederhs en ndd in het Ebstorfer Liederhs. (JbfnddSpr XIV 67) en Marburgsch Hs uit Corbey (ib. XV 8). - Omstreeks 1505 Hs te München 808 (Erk-Böhme). - 1515-1524* Klebers Orgeltabulatur (ib.). - 1520 Ndd. vl. bl. samen met Danhusser (JbfnddSpr XVI 67). - 1567* Leisentritt (Ad. Lb. nr. 596). - Kath. Gsgb. 1567= 1599= 1600 en gedurende de heele 17^de eeuw (Bäumker l.c.). - Vl. bl. z. pl. en j. in het Vaticaan (Stevenson inventario nr. 29133 rrrr.).